Uniwersalny czas koordynowany

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj

Uniwersalny czas koordynowany, UTC (ang. wymowa jutisi, Coordinated Universal Time, fr. Temps Universel Coordonné) – wzorcowy czas ustalany na podstawie TAI (fr. Temps Atomique International), uwzględniający nieregularność ruchu obrotowego Ziemi i koordynowany względem czasu słonecznego. By zapewnić, że (w tym aktualnie stosowanym przez ludzkość systemie odmierzania czasu) Słońce średnio w ciągu roku przechodzi nad południkiem zerowym o godz. 12:00 UTC z dokładnością nie mniejszą niż 0,9 s, od czasu do czasu do UTC dodawana jest tzw. sekunda przestępna. Operację tę przeprowadza IERS (International Earth Rotation Service).

Coordinated Universal Time jest wyrażany za pomocą 24-godzinnego zegara i wykorzystuje kalendarz gregoriański. Jest używany w nawigacji lotniczej i morskiej, gdzie jest znany pod swoją wojskową nazwą "Zulu time" ("Zulu" w alfabecie fonetycznym odpowiada literze "z", oznaczającej południk zerowy, czyli długość geograficzną 0, w londyńskiej dzielnicy Greenwich).

UTC został zdefiniowany przez Comité Consultatif International des Radiocommunications (CCIR), poprzednika Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej. Pełną definicję zawiera CCIR Recommendation 460-4[1] lub ITU-T Recommendation X.680[2] z lipca 1994 (z późniejszymi poprawkami).

Akronim UTC jest niezależny od języka i odpowiada w języku angielskim nazwie "Coordinated Universal Time", a w języku francuskim "Temps Universel Coordonné". W komunikacji radiowej na morzu i w powietrzu poza określeniem "Czas Zulu" używa się również rozwinięcia akronimu "Universal Time Correct".

W Polsce stosuje się czas UTC(PL) – wprowadzony w 2003 ustawowo jako czas urzędowy[3] do zastosowań oficjalnych, udostępniany z dwóch adresów IP[4] przez Główny Urząd Miar, oraz czas UTC (AOS) – podawany do celów naukowych przez jednostkę PAN Obserwatorium Astrogeodynamiczne w Borówcu pod Poznaniem.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ CCIR Recommendation 460-4 (plik PDF); wersja HTML
  2. ↑ ITU-T Recommendation X.680 (plik PDF); wersja HTML
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 marca 2004 r. w sprawie sposobów rozpowszechniania sygnałów czasu urzędowego i uniwersalnego czasu koordynowanego UTC(PL) (Dz. U. z 2004 r. Nr 56, poz. 548).
  4. ↑ Wg "Informacji nt. uruchomienia serwerów czasu w GUM", dostępnej w Internecie, dostęp 2013-03-31, są to IP 212.244.36.227 i 212.244.36.228

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Strefy czasowe
Uniwersalny czas koordynowany (UTC)
Obecne
-12:00 • -11:00 • -10:00 • -09:30 • -09:00 • -08:00 • -07:00 • -06:00 • -05:00 • -04:30 • -04:00 • -03:30 • -03:00 • -02:00 • -01:00 • UTC±00:00 • +01:00 • +02:00 • +03:00 • +03:30 • +04:00 • +04:30 • +05:00 • +05:30 • +05:45 • +06:00 • +06:30 • +07:00 • +08:00 • +08:30 • +09:00 • +09:30 • +10:00 • +10:30 • +11:00 • +11:30 • +12:00 • +12:45 • +13:00 • +14:00
Letnie
Dawne
-00:44 • -00:25 • +00:20 • +00:30 • +04:51 • +07:20 • +07:30
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Uniwersalny_czas_koordynowany&oldid=42229301”