Maurico

De Wikipedio
Irez ad: pilotado, serchez
Maurico
Republic of Mauritius
Flag of Mauritius.svg Coat of arms of Mauritius.svg
Flago di Maurico Blazono di Maurico
Nacionala devizo:
{{{Devizo}}}
Nacionala himno:
Motherland
[[File:{{{Audio_ligilo}}}]]
LocationMauritius.png
{{{Imajo_informo}}}
Urbi:
Chefurbo: Port Louis
· Habitanti: 147,688 (2003)
· Dato: {{{Dato_chefurbo}}}
· {{{TituloChefurbo2}}}: {{{Chefurbo2}}}
· Habitanti: {{{Lojanti_chefurbo2}}}
· Dato: {{{Dato_chefurbo2}}}
· {{{TituloChefurbo3}}}: {{{Chefurbo3}}}
· Habitanti: {{{Lojanti_chefurbo3}}}
· Dato: {{{Dato_chefurbo3}}}
Precipua urbo: Port Louis
· Habitanti: {{{Lojanti_precipua}}}
Linguo:
Oficala linguo: {{{Oficala_linguo}}}
Lingui:
Oficala lingui: Angliana[1]
Nacionala linguo: {{{Nacionala_linguo}}}
Nacionala lingui: {{{Nacionala_lingui}}}
Regionala linguo: {{{Regionala_linguo}}}
Regionala lingui: {{{Regionala_lingui}}}
Etnii:
· {{{Etnii_procenti}}} {{{Etnii}}}
· {{{Etnii2_procenti}}} {{{Etnii2}}}
· {{{Etnii3_procenti}}} {{{Etnii3}}}
· {{{Etnii4_procenti}}} {{{Etnii4}}}
· {{{Etnii5_procenti}}} {{{Etnii5}}}
· {{{Etnii6_procenti}}} {{{Etnii6}}}
· {{{Etnii7_procenti}}} {{{Etnii7}}}
· {{{Etnii8_procenti}}} {{{Etnii8}}}
· {{{Etnii9_procenti}}} {{{Etnii9}}}
· {{{Etnii10_procenti}}} {{{Etnii10}}}
Demonimo: {{{Demonimo}}}
Guvernerio:
Tipi: Republiko
· Prezidanto: Anerood Jugnauth
· Prezidisto (serbo): {{{Serbiana_prezidisto}}}
· Prezidisto (kroato): {{{Kroatiana_prezidisto}}}
· Prezidisto (Bosno): {{{Bosniana_prezidisto}}}
· Ko-princi: {{{Ko-princi}}}
· Ko-princi: {{{Chefi_di_la_Kongreso_dil_Populo}}}
· General-guverniestro: {{{Generala_guverniestro}}}
· Chefministro: Navinchandra Ramgoolam
Legifantaro: [[{{{Legifantaro}}}]]
Historio:
· {{{Historio}}}: {{{Historio_dato}}}
· {{{Historio2}}}: {{{Historio2_dato}}}
· {{{Historio3}}}: {{{Historio3_dato}}}
· {{{Historio4}}}: {{{Historio4_dato}}}
· {{{Historio5}}}: {{{Historio5_dato}}}
Surfaco: (179ma granda)
· Totala: 2,040 km²
· Aquo: 0,05%
Habitanti: (151ma granda)
· Totala: 1,288,000[2] (2008)
· Denseso di habitantaro: 631,4 hab./km²
KLP (KPP):
· Totala: {{{KLP_KPP_totala}}}
· Segun persiono: {{{KLP_KPP_segun_persiono}}}
KLP:
· Totala: {{{KLP_totala}}}
· Segun persiono: {{{KLP_segun_persiono}}}
Gini: ([[{{{Gini_yaro}}}]])
{{{Gini_chanjo}}} {{{Gini}}}
{{{Gini_valoro}}} · {{{Gini_rango}}}
IHD: ([[{{{IHD_yaro}}}]])
{{{IHD_chanjo}}} {{{IHD}}}
{{{IHD_valoro}}} · {{{IHD_rango}}}
Pluse informi:
Valuto: Rupio di Maurico
· Abreviuro: {{{Abreviuro}}}
· Simbolo: {{{Simbolo}}}
Tempo-zono: {{{Tempo_zono}}}
· Somero tempo: {{{Somero_tempo}}}
Dato-formato: {{{Dato_formato}}}
Veho-latero: {{{Veho_latero}}}
Telefono-kodexo: {{{Telefono_kodexo}}}
ISO: {{{ISO}}}
{{{ISO2}}}
{{{ISO3}}}
Reto-domeno: .mu
Reto-domeni: {{{Reto_kodi}}}
{{{Reto_kodo2}}}
{{{Reto_kodo3}}}
{{{Reto_kodo4}}}
{{{Reto_kodo5}}}
Precipua religio: hinduismo 44%, kristanismo 32,6%, islamo 16,9%
Oficala retosituo: {{{Oficalaretosituo}}}

Maurico esas arkipelago e stato en sudesto di Afrika en Indiana oceano, inter Madagaskar, Seycheli ed Reunion.

Bazala fakti pri Maurico.

Historio[redaktar | edit source]

Exquisite-kfind.png Videz anke: Historio di Maurico.

Maurico konocesis depos 10ma yarcento da Arabiana maristi. Portugalani esas l'unesma Europani qua vizitis l'insuli, en 1507. En 1598 l'unesma Nederlandani aparis ed, ye 20 di septembro sam yaro, li nomizis l'insulo Prins Maurits van Nassaueiland (Insulo di Princo Mauritius, origino di nuna nomo "Maurico") en homajo a Nederlandana princo Johan Maurits van Nassau-Siegen. Nederlandani komencis koloniigar l'insulo en 1638 e finis koloniigo en 1710.

Franciani okupis l'insulo en 1710 til 3 di decembro 1810 kande Britaniani vinkis Francian armeo en l'insulo ed okupis ol. Britan administro, qua komencis kun Robert Townsend Farquhar karakterizis su por rapida ekonomiala e sociala chanji. Un di la maxim importanta esis l'aboliso di sklaveso en 1835. Agrokultivisti recevis du milion Britaniana pundi kom indemni por la perdo di lua sklavi, importita de Afrika e Madagaskar dum Franca dominacajo. Pos l'aboliso di sklaveso, Indiani enmigranti komencis arivar en l'insulo kom libera laboristi por substitucar sklavi.

Elekti por legifala asemblajo qui okuris en 1947, vinkesis da Labour Party e markizis la fino di dominacajo di Franca-parolanti en la politiko dil insulo, e l'unesma pazo por futura nedependeso. La kampanio por nedependeso kreskis pos 1961, ed ye 12 di marto 1968 Maurico divenis nedependanta de Unionita Rejio. Ye la 12ma di marto 1992 lando divenis republiko.

Politiko[redaktar | edit source]

Nacional asemblajo di Maurico.

Maurico esas parlamentala republiko. La chefo di stato esas la prezidanto, qua elektesis da la parlamento por 5 yari. La chefo di guvernerio esas la chefministro, qua elektesas da la prezidanto. La prezidanto indikas l'altra ministri, kun la helpo di la chefministro. La konstituco di Maurico adoptesis ye la 12ma di marto 1968, dio di la nedependeso di lando.

La parlamento havas unika chambro, Nacionala Asemblajo (National Assembly), kun 70 membri, di qui 62 elektesas direkte dal populo por 4 yari. L'altra 8 membri elektesas da supra korto di lando, por sekurar ke la rasala e religiala minoresi havas reprezenteri en la parlamento.

Legala sistemo di lando bazas su en Angliana e Franciana legala sistemi. La supra korto di Maurico havas 6 membri. Anke existas alta apelo-korto.

Geografio[redaktar | edit source]

Mapo di Maurico kun lua insuli. Lando postulas l'arkipelago di Diego Garcia e Tromelin insulo.

La teritorio di Maurico kreesis da volkanal aktiveso cirkum 8 milion yari ante nun. Lua maxim alta punto esas monto "Piton de la Petite Rivière Noire", kun 828 m sur mar-nivelo. Rodrigues Insuli, qua jacas 560 km nord-este de Maurico, anke esas parto di lando.

Lando havas tropikala klimato kun oceanal influo. La pluvoza temperaturo okuras de novembro til aprilo. Yarala mezvalora pluvo-quanto varias de 900 mm en litoro til 1,500 mm en alta regioni. La mezvalora temperaturo varias de 20.4 °C en vintro til 24.7 °C en somero. Cikloni povas okurar de januaro til marto.

Multa rara speci di animali existas en Maurico, ma l'introdukto di exotika speci minacas la nativa. Dronto esis nativa ucelo qua dezaparis en 1681, min kam du yarcenti pos lua deskovro.

Ekonomio[redaktar | edit source]

Exquisite-kfind.png Videz anke: Ekonomio di Maurico.

Pos nedependeso, l'ekonomio di Maurico divenis diversigita. Turismo, stofi, sukro e financi esas la precipua ekonomial aktivesi di lando. Recente, komunikala teknologii, pesko e rinovigebla fonti di energio anke divenis importanta.

Demografio[redaktar | edit source]

Mapo di Maurico kun lua precipua urbi.

Lando havis 1,286,340 habitanti ye julio 2011, di qui 1,248,129 vivas en Maurico e 37,922 vivas en Rodrigues. Lua populo havas origini en Afrika, India, Francia e Chinia. L'oficala linguo esas Angla, ma parto di la populo parolas Franca o Mauricana kreolo. Francian anke esas uzata en televiziono e jurnali[3]. Cirkum 52% di la populo esas hinduisti, 28,4% esas katoliki e 16% esas islamo.

La maxim granda urbo esas la chef-urbo, Port Louis. Altra importanta urbi esas Rose-Hill, Beau-Bassin, Quatre Bornes, Curepipe e Vacoas-Phoenix.

Kulturo[redaktar | edit source]

Mauricana koquoarto mixuras Indiana, Afrikana, Chiniana ed Europan influi. En literaturo, la maxim important autori esas Malcolm de Chazal, Ananda Devi, Raymond Chasle, Loys Masson, Marcel Cabon ed Edouard Maunick. Granda parto dil autori skribas en Franciana, Angliana o Bhojpuri lingui, ma skriptisto Abhimanyu Unnuth skribas en hindi linguo.

Cetera aferi[redaktar | edit source]

Referi[redaktar | edit source]

  1. Article 49 of the Constitution National Assembly of Mauritius
  2. Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009) World Population Prospects, Table A1
  3. http://www.lemauricien.org/weekend/081116/pam.htm


Nedependanta stati en Afrika
Aljeria | Angola | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Centrafrika | Chad | Demokratial Republiko Kongo | Djibuti | Egiptia | Equatorala Guinea | Eritrea | Etiopia | Gabon | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea Bisau | Ivora Rivo | Kabo Verda | Kamerun | Kenia | Komori | Kongo | Lesotho | Liberia | Libia | Madagaskar | Malawi | Mali | Maroko | Maurico | Mauritania | Mozambik | Namibia | Nigeria | Nijer | Ruanda | Sao Tome e Principe | Senegal | Sierra Leone | Seycheli | Somalia | Sud-Afrika | Sudan | Sud-Sudan | Swazilando | Tanzania | Tunizia | Togo | Uganda | Zambia | Zimbabwe
Dependanta teritorii

Ceuta | Kanarii | Madeira | Melilla | Westala Sahara | Mayotte | Reunion | Sokotra

Ne agnoskata nedependesi
Somalilando | Puntlando