Monako
Sil sanal voib olda toižid znamoičendoid; miše nähta niid, tulgat tänna.
Sil sanal voib olda toižid znamoičendoid; miše nähta niid, tulgat Flag |
Valdkundznam |
| Pälidn | Monako |
| Eläjiden lugu (2011) | 36,371[1] ristitud |
| Pind | 2[2] km² |
 |
|
| Kel' | francijan |
| Valdkundan pämez' | Al'ber II |
| Päministr | Mišel' Rože |
| Religii | hristanuskond |
| Valüt | evro (€) (EUR)[3] |
| Internet-domen | .mc |
| Telefonkod | +377 |
| Aigvö | tal'vel UTC+1, kezal UTC+2 |
Monako vai Monakon Ruhtinazkund (franc.: Principauté de Monaco, monakon dialekt: Principatu de Múnegu), om pen' lidn-valdkund Evropan suves, Keskmeren randal. Sen pälidn om Monako.
Südäiolend
Istorii[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Vl 1297 Monakon alusenpanii — Grimal'din Kodi — tedištoiti ičeze ripmatomudes.
Ezmäine Konstitucii oli vl 1911. Jäl'gmäine Konstitucijan udištamine oli vn 1962 tal'vkun 17. päivän (vn 2002 vajehtusidenke).
Geografijan andmused[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Monako sijadase Keskmeren pohjoižel randal, 20 kilometras francižes Nicc-lidnaspäi. Ruhtinazkundan röun Francijanke om 4,4 km pitte. Randanpird om 4,1 km.
Monakon pind märitas nellikmetril (2 023 194 m² — ühtes udes elänzoittud 11nden Le Portje-rajonanke) da kazvab meren kuivatoitmižel.
Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om Mont Ažel'-mägen paute, 163 m meren pindan päl (sen mägen korktuz om 1148 m Francijan territorijal).
Keskmeren klimat om, lämän tal'venke da kuivan lämän kezanke. Voden kesklämuz — +16,3°C (tal'vkus da uhokus +8°C, heinkus da elokus +26°C). Om 300 päivoikahid päivid vodes.
Politine sistem[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Ohjandusen form om unitarine konstitucine parlamentine monarhii.
Valdkundan pämez' om Al'ber II-ruhtinaz. Sen tobmuz om absolütine.
Ruhtinaz da parlament jagadas käskusenandajad tobmut. Monakon parlament, Nacionaline Nevondkund (fr. Conseil National), om olmas vspäi 2002. Se om üks'kodine, kogoneb 24 deputatad-ühtnijad. Heid rahvaz valičeb 5 vodeks. Vl 2013 uhokun 10. päivän järgvaličendad oliba sihe.
Radonoigendajan tombuden pämez' om valdkundaline ministr, Francijan rahvahanik. Ruhtinaz paneb händast radnikusele 3 vodeks Francijan ohjastusen nevondan mödhe. Monakon ohjastuses (Valdkundaline Nevondkund) om nell' ristitud.
Käskuzkundaližen tobmuden pämez' om ruhtinaz.
Administrativiž-territorialine jagand[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Kacu kirjutuz: Monakon administrativiž-territorialine jagand.
Monako — nece nügüd' om vaiše üks' kommun (franc. commune), no edel 1917 vot koume kommunad oli. Lidnan da ruhtinazkundan röunad oma ühtejiččed. Sihe kacmata, niiden ohjandused oma erazvuiččed. Monako alajagase 10 rajonha (franc. quartier), ned alajagase lidnfartaloihe (kaik om 178 fartalad, franc. îlot).
Eläjad[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Monakos elädas monakolaižed.
Monakon ühtištudud lidnad: Monako da Monte Karlo.
Ižanduz[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Monakos om kaikiš suremb mail'mas voz'ne kogosüdäiprodukt ühthe henghe — 169,694 US$ (vs 2011).
Monakon elektroverkod da muitad oma ühtenzoittud Francijanke. Päsarakod — bankad, kazinod, turizm. Monakho ajeltas radho enamba ristitud, mi eläb (48 tuhad radnikoid-verazmalaižid, Italijas da Francijaspäi).
Valdkundan monopolii levigandeb tabakha da počtha sen markoidenke.
Homaičendad[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
- ↑ Arrêté Ministériel 2012-172 du 2 avril 2012 relatif à l'actualisation annuelle du chiffre officiel de la population de la Principauté de Monaco. — IMSEE (Monaco Statistiques) et Bulletin officiel de la principauté de Monaco (imsee.mc). (fr.)
- ↑ Monakon pind. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov). (angl.)
- ↑ Edel 1999 vot — francijan frank da monakon frank.
Irdkosketused[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
- Monakon ohjastusen oficialine sait. (fr.) (angl.)
- Monakon parlamentan sait. (fr.)
| Evropan valdkundad | ||
 |
||
|
1 Om Azijas mugažo. |
