Dağlık Karabağ Cumhuriyeti

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Şuraya atla: kullan, ara
Bu madde Dağlık Karabağ ve çevresindeki illerde kurulan de facto bağımsız devlet hakkındadır. Başlığın diğer anlamları için Dağlık Karabağ (anlam ayrımı) maddesine bakabilirsiniz.
Dağlık Karabağ Cumhuriyeti
Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն
Lernayin Ğarabaği Hanrapetutyun
Bayrak Arma
Bayrak Arma
Ulusal Marş: Ազատ ու Անկախ Արցախ
Azat u Ankah Artsah  (transliterasyon)
Artsah'ın özgürlüğü ve bağımsızlığı
Konum
Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin konumu
Başkent Hankendi
39°52′K 46°43′D / 39.867°K 46.717°D / 39.867; 46.717
Resmî dil(ler) Ermenice1
Yönetim biçimi Tanınmayan
Başkanlık sistemi
 - Devlet Başkanı Bako Sahakyan
 - Başbakan Arayik Harutyunyan
 - Meclis Başkanı Aşot Ğulyan
Kuruluş
 - Referandum 10 Aralık 1991
 - İlan 6 Ocak 1992
 - Tanınma Yok
Yüzölçümü
 - Toplam 11458.38 km² 
4.424,10 mil²
Nüfus
 - 2013 tahmini 146.573[1]
 - 2010 sayımı 141.400[2]
GSYİH (SAGP) 2010
 - Toplam $1.6 milyar
 - Kişi başına $2,581 (2011 yılı)
Para birimi Ermeni dramı (kullanılan)

Karabağ dramı (sembolik) (AMD)
Zaman dilimi EET (UTC+4)
 - Yaz CEST (UTC+5)
Internet TLD .nkr.am3
Telefon kodu +374 47 (cep telefonları için +374 97)
1 Anayasaya göre "Diğer dillerin halk arasında konuşulması hakkında herhangi bir sınırlama yoktur" denilmektedir.
2 DKC'nin fiili yönetim alanı.
3 .am, Ermenistan'ın internet ülke alan kodudur.

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti (Ermenice: Լեռնային Ղարաբաղ Հանրապետություն Lernayin Ğarabaği Hanrapetutyun), hukuken Azerbaycan'a ait Dağlık Karabağ ve çevresindeki 7 Azerbaycan ilini kapsayan topraklar üzerinde işgal sonrası kurulmuş fiilen bağımsız olan bir ülkedir. Çoğunlukla Ermenilerin yaşadığı bölgede, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra yükselen etnik gerilim, Ermenistan'ın desteklediği Ermeni militanlarla Azerbaycan arasında çatışmaların çıkmasına neden oldu. Ermeni güçlerinin bölgeye girişiyle birlikte Azerbaycanlılara yönelik başlattıkları katliamlar halkı göçe zorlamıştır. 10 Aralık 1991'de Azerbaycanlıların boykot ettiği ve yalnız Ermenilerin katıldığı halkoylaması sonucuna göre bağımsızlık kararı alındı ve 6 Ocak 1992'de de bağımsızlık resmen ilan edildi. Fakat Ermenistan dahil, hiçbir ülke veya uluslararası kuruluş Dağlık Karabağ'ın bağımsızlığını tanımadı.[3]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

1988'den önceki dönemler için Dağlık Karabağ Tarihi, Dağlık Ermenistan Cumhuriyeti, Dağlık Karabağ Özerk Oblastı maddelerine bakabilirsiniz.

Karabağ Sorunu[değiştir | kaynağı değiştir]

1988 yılının başında Ermeniler ve Azeriler arasında bir dizi kızıştırıcı saldırı ve misillemeler başlamıştır. Perestroyka ortamında Karabağ'daki Ermenilerin Azerbaycan rejimine karşı protestolar başlamıştır. Fakat bu muhalif hareket hızla siyasi örgütlenmeye dönüşmüş, demokrasi ve ulusal egemenliğini kazanmayı amaçlayan anti-komünist geniş bir ittifak olan Karabağ Komitesini oluşturulmuştur. 20 Şubat 1988'de Dağlık Karabağ Özerk Oblastı Ulusal Konseyinin Ermeni temsilcileri bölgenin Ermenistan ile birleşmesi için oy kullanmışlardır. Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti resmî olarak buna yanıt vermemiştir. Fakat ulusal konseyin hareketi Sumgayıt'ta 26[kaynak belirtilmeli] ile 100'den fazla[4] Ermeninin yaşamını yitirdiği pogroma yol açtı. Ermenistan'ın Spitak şehrinde ise Azerilere saldırıldı. Pogromlar başlayınca çok sayıda Ermeni ve Azeri göç etmek zorunda kalmıştır.[4]

7 Aralık 1988'de Spitak civarında meydana gelen ve Ermenistan'ın kuzey kesimini tahrip eden depremin ardındaki karışık ortamda Sovyet yetkilileri Karabağ Komitesinin önderlerini tutuklayarak karşıt hareketin büyümesini engellemeye çalışmıştır.[4]

Ancak Ermeni milliyetçilerinin desteği olmadan Ermenistan'ı yönetmek için Ermenistan Komünist Partisi'nin giriştiği uygulamalar siyasi krizi derinleştirmiştir. Mart 1989'da seçmenlerin çoğu, Sovyetler Birliği'nin Yüksek Halk Temsilciler Meclisi genel seçimini boykot etmiştir. Karabağ Komitesi üyelerinin serbest bırakılması için gösteriler düzenlenmiş ve Mayıs ayında yapılan Ermenistan Yüksek Sovyeti seçiminde Ermeni seçmenler Karabağ davasını destekleyen temsilcileri seçmişlerdir. Seçimden sonra Karabağ Komitesi üyeleri tahliye edilmişlerdir.[4]

Mihail Gorbaçov Karabağ Sorunu'nu çözmek için Özel Yönetim Komitesi'ni kurmuş ve Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın özerklik haklarının artırılmasını önermiştir.[4]

Haziran 1989'da Levon Ter-Petrosyan önderliğinde çok sayıda gayriresmî milliyetçi örgütler birleştirilerek Bütün Ermeni Hareketi (Հայոց Համազգային Շարժում Hayots Hamazgain Sharzhum) kurulmuş ve Ermenistan hükûmeti de resmen onaylamıştır. Hem Bütün Ermeni Hareketi hem de Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde kurulan Azebaycan Halk Cephesi, Özel Yönetim Komitesi'nin kaldırılmasını istemiştir. Ermeniler bölgenin Ermenistan'ın bir parçası olması gerektiğini, Azeriler ise Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın özerkliğinin kaldırılmasını savunmuştur.[4]

Ağustos 1989'da Karabağ'daki Ermeniler kendi Ulusal Konseyi'ni seçmiş ve Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nden ayrılması ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'yle birleştiğini açıklamıştır.[4]

Eylül 1989'da Azerbaycan, o zamana kadar Ermenistan'ın diğer Sovyet cumhuriyetlerinden yaptığı ithalatın %90'ını karşılamakta olan hayati yakıt ve besleme hatlarına karşı ekonomik abluka uygulamaya başlamıştır.[4]

Kasım 1989'da SSCB Yüksek Sovyeti Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nin özerkliğini kaldırılıp doğrudan Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasına dair karar almıştır. Fakat Sovyetlerin politikası ters etki yaratmış ve Aralık 1989'da Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti ile Karabağ Ulusal Konseyi'nin ortak oturumu, Moskova'nın kararını geçersiz sayarak Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan ile birleştiğini açıklamıştır.[4]

Ermenistan'ın tutumu[değiştir | kaynağı değiştir]

18 Mayıs 2001 tarihinde dönemin Ermenistan Savunma Bakanı Serj Sarkisyan'ın Ermenistan parlamentosunda yaptığı şu konuşması Türk basınında yer almıştır:

“ İşgal ettiğimiz topraklar var. Bunda utanılacak bir şey yok. Güvenliğimiz gereği bu toprakları işgal ettik. Biz bunu 1992 yılı ve öncesinde de söylüyorduk, şimdi de söylüyoruz. Belki üslubum diplomatik değil ama gerçek bu.[5] ”
Bu alt başlık {{{1}}} tarihinden beri geliştirilmeye ihtiyaç duyuyor. Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Yönetim birimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin illeri: 1. Şaumyan; 2. Mardakert; 3. Askeran; 4. Martuni; 5. Hadrut; 6. Şuşi; 7. Kaşatag.
Haritada Stepanakert gösterilmemektedir.
Ana madde: Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin yönetim birimleri

Ülke, eski Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın büyük çoğunluğunun yanı sıra Laçın[6] ve Kelbecer gibi bölgeleri de kapsamaktadır.[7]

Günümüzde başkent Hankendi ile Askeran, Hadrut, Mardakert, Martuni, Şaumyan, Şuşa ve Kaşatag mazrlarına ayrılmaktadır. En büyük şehri Hankendi (Stepanakert) ve diğer büyük kentleri ise Şuşa (Şuşi) ve Laçın (Berdzor)'dır.

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti[8] Azerbaycan Cumhuriyeti SSCB döneminde
# Marz Şehir / Kasaba Rayon Şehir / Kasaba Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın
3 Askeran Askeran Hocalı, Ağdam'ın bir bölümü içinde
5 Hadrut Hadrut Güney Hocavend, doğu Cebrail, Fuzûlî kısmen içinde
2 Mardakert Mardakert Doğu Kelbecer, batı Tartar, Ağdam'ın bir bölümü kısmen içinde
4 Martuni Martuni Kuzey Hocavend, Ağdam'ın bir bölümü kısmen içinde
7 Kaşatag Laçın Laçın, Kubadlı, Zengilan, batı Cebrail Laçın dışında
1 Şaumyan Şaumyan Güney Goranboy[9], batı Kelbecer Naftalan dışında
6 Şuşa Şuşa Şuşa Şuşa içinde
8 Hankendi - Hocalı Hankendi içinde

Siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]

Dağlık Karabağ
Bu makale serisinin bir parçasıdır:
Dağlık Karabağ
devlet yapısı

Ayrıca bakınız:

Portal icon Siyaset portal
Ana madde: Dağlık Karabağ'ın devlet yapısı
Bu alt başlık {{{1}}} tarihinden beri geliştirilmeye ihtiyaç duyuyor. Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Bakanlıklar ve bakanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin 12 tane bakanlığı var.[10]

  1. Sağlık Bakanlığı: Armen Haçatryan
  2. Adalet Bakanlığı: Narine Narimanyan
  3. Dışişleri Bakanlığı: Georgi Petrosyan
  4. Tarım Bakanlığı: Armo Tsatryan
  5. Devlet Kurmaybaşkanlığı ?: Başkan: Suren Grigoryan, Başkan Yardımıcısı: Levon Grigoryan
  6. Eğitim ve Bilim Bakanlığı: Vladik Haçatryan
  7. Kültür ve Gençlik İşleri Bakanlığı: L. Hakobyan
  8. Savunma Bakanlığı: Movses Hakobyan
  9. Sosyal Refah Bakanlığı: Narine Azatyan
  10. Ekonomik Kalkınma Bakanlığı: Benik Babayan
  11. Kent Planlama Bakanlığı: Anahit Vardanyan
  12. Maliye Bakanlığı: Spartak Tevosyan

Ek organları[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. Ulusal Güvenlik Servisi
  2. Devlet Tapu ve Kadastro Komitesi
  3. Arşiv İşleri Kurulu
  4. Devlet Vergi Servisi
  5. Göç, Mülteciler ve İskân Dairesi
  6. Çevre ve Doğa Kaynakları Dairesi
  7. Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Polisi
  8. Devlet Su Sanayi Komitesi
  9. Devlet Spor Komitesi
  10. Kurtarma Servisi

Siyasi partiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ndeki siyasi partiler listesi
Bu alt başlık {{{1}}} tarihinden beri geliştirilmeye ihtiyaç duyuyor. Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nde seçimler
Bu alt başlık {{{1}}} tarihinden beri geliştirilmeye ihtiyaç duyuyor. Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Dış ilişkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin dış ilişkileri

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Dişişleri Bakanlığı Hankendi bölgesinde bulunmakla beraber Dişişleri Bakanlığı görevini Kevork Petrosyan yürütmektedir.

Dağlık Karabağ Cumhuriyetinin farklı ülkelerde 5 dış temsilciliği bulunmaktadır. Bu temsilcilikler çeşitli konularda bilgi sunup barış sürecinin yürütülmesine yardımcı olma görevlerini yapmaktadır.[11]

Daimi temsilciler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ordu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Dağlık Karabağ Savunma Ordusu

Dağlık Karabağ Savunma Ordusu 15.000 - 20.000[12] civarında subay ve erlerden oluşturulmaktadır. Personelleri, çoğunlukla Karabağ ve Azerbaycan'ın muhtelif yerlerinden gelen Ermeniler ile oluşturulmaktadır. Yüksek oranla Sovyet Ordusu'nun bıraktığı silahlardan Kalaşnikov tüfeği, tank, ağır top ile iyi donatılmaktadır. Kayda değer miktarda Ermenistan'ın silah ve malzeme desteğini almaktadır.[13]

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin demografisi

2001 yılında Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin raporlarına göre ülke nüfusunun 95% Ermeni, diğer büyük etnik gruplar ise Süryaniler, Rumlar, ve Kürtlerdir.[14] Mart 2007 tarihinde yerel hükûmet nüfusun 138.000 olduğunu belirtti. Ülke de yıllık doğum oranının 2200-2300 aralarında olduğu, 1999 senesine göre yaklaşık 1500 kişilik bir artış olduğu söylendi.

2000'e kadar, ülke sınırları içinde net göç olumsuz yönde oldu.[15] 2007'nin ilk yarısında, 1,010 doğum ve 659 ölüm olduğu, 27 kişinin göç ettiği bildirildi.[16]

Yaş gruplarına göre: 15.700 (0-6), 25.200 (7-17) 75.800 (18-59) ve 21.000 (60+)

Şehir ve İllere (Tekil: Marz, Çoğul: Marzer) göre:

İl (Marz/Marzer) Yönetim merkezi Nüfus (2005)[8] Nüfus (2006)[17] Yüzölçümü (km²)[8] Yoğunluğu (kişi/km²)[8]
Hankendi 49.986 50.400 25.66 1.948.01
Askeran Askeran 16.979 17.000 1.221.92 13.90
Hadrut Hardut 12.005 12.400 1.876.80 6.40
Martakert Martakert 18.963 18.900 1.795.10 10.56
Martuni Martuni 23.157 23.100 952.20 24.35
Şaumyan Şaumyan 2.560 2.800 1.829.80 1.40
Şuşa Şuşa 7.324 4.500 381.30 11.34
Kaşatag Laçın 9.763 8.600 3.376.60 2.89

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti nüfusu [1]:

Yıl Nüfus (000s) Kentsel Kırsal Doğum oranı Ölüm oranı NGR Net Göç
2000 134.4 68.4 66.0 16.6 8.8 7.7 16.1
2001 135.7 68.7 67.0 17.0 7.9 9.1 11.5
2002 136.6 69.3 67.3 16.0 9.1 6.9 4.9
2003 137.0 69.1 67.9 15.0 9.0 6.0 1.3
2004 137.2 69.8 67.4 15.3 9.5 5.8 -2.6
2005 137.7 70.5 67.2 14.6 9.2 5.4 1.7
2006 137.7 70.8 66.9 15.3 9.0 6.3 -3.2

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulaşım sistemindeki sorunlar birkaç yıl içinde iyileştirilmeye başlandı: Kuzey ve Güney Karabağ otoyolu tek başına büyük oranda ulaşım sistemindeki sorunlarının çözülmesinde yardımcı oldu.

169 kilometrelik Hadrut-Hankendi-Askeran-Martakert otoyolu, Karabağlılar için cankurtaran vazifesi gördü. Hayastan All-Armenian Foundation adlı kuruluş yolun inşa edilmesi için 25 milyon dolar hibe etti.

Ermenistan'ın başkenti Erivan'dan, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin başkenti Hankendi'ne ulaşım yaklaşık 4 saat sürerken önceleri 8-9 saat sürmekteydi.

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nde eğitim

Dağlık Karabağ'ın eğitim sistemi siyasi sorunlar ve gerçekleşen çatışmalar yüzünden kötü durumdadır. Fakat Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ne Ermenistan Cumhuriyeti'nden ve Ermeni diasporası'ndan gelen ciddi yardımlar ile çoğu okul yeniden inşa edildi. Cumhuriyet'te 200 yakın bölgede yaklaşık 250'ye yakın okul vardır. Öğrenci nüfusu tahminlere göre yaklaşık 20.000 kişidir, yarısından fazlası başkent Stepanakert şehrindedir.

Karabağ Devlet Üniversitesi, Ermenistan ve Dağlık Karabağ hükûmetinin ortak çabaları ile merkezi kampüsü Stepanakert kentinde olmak üzere açılış töreni 10 Mayıs 1992 tarihinde gerçekleşti ve hizmete girdi.

Erivan Üniversitesi ayrıca Hankendi'nde bir kampüs açmıştır.

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Sarkis Bağdasaryan'ın eserlerinden "Biz Dağlarımızız" (Մենք ենք մեր սարերը Menk yenk mer sareri) Hankendi'nde bulunmaktadır.[18] Bu anıt de facto bağımsız Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin semboli olarak geniş ölçüde kabul edilmektedir. Süngertaşı kayasından yapılan yaşlı erkek ve kadın, Karabağ'ın dağ halkını temsil etmektedir. Doğu Ermenicesi'nde "Nine ve Dede" (Տատիկ և Պապիկ Tatik yev Papik) olarak da bilinen heykel, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin armasında belirgin bir şekilde kullanılmaktadır.

Yayıncılık[değiştir | kaynağı değiştir]

Azat Artsah, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin resmî gazetesidir.

Şuşa şehirinde Karabah hanlarının sarayı
Gandzasar Katedrali
Ğazançetots Katedrali
Dadivank Manastırı
Amaras Manastırı
Azeri kafesi

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

Spor alanında faaliyetler Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nde Artsah Kültür ve Gençlik Bakanlığı tarafından gerçekleştirilmektedir.

Futbol, Dağlık Karabağ Cumhuriyetinde en popüler spordur. Hankendi'nde inşa edilmiş bir futbol stadyumu vardır. 1990'larda başlayarak, bazı Karabağ takımları Ermenistan Cumhuriyeti'ndeki Ermeni Ligi'ne katılmaya başladı. Ayrıca basketbol ve voleybol olmak üzere diğer sporlar ile de ilgilenilmektedir. Martakert'de yelkencilik alanında etkinlikler yapılır.

Karabağlı sporcular takım oyunlarında ve atletizm alanında Ermenistan'ın başkenti Erivan'da düzenlenen Pan Ermeni Oyunları'na katılmaktadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Population of NKR as of 01.01.2013". NKR. 1 Haziran 2013. http://gov.nkr.am/en/regions/. Erişim tarihi: 20 Şubat 2014. 
  2. ^ "Official Statistics of the NKR. Official site of the President of the NKR". President.nkr.am. 1 Haziran 2010. http://www.president.nkr.am/en/nkr/statePower/. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012. 
  3. ^ King, Charles (2008) (İngilizce). The ghost of freedom. Oxford University Press. ss. 6. ISBN 0-19-517775-4, ISBN 978-0-19-517775-6. http://books.google.com/books?id=3I5KtTraWG0C&pg=PA220. "Those of the unrecognized regimes - Nagorno-Karabakh, Abkhazia, and South Ossetia - were viewed by outsiders as desperate attempts to rationalize the whims of separatists" 
  4. ^ a b c d e f g h i Armenia, Azerbaijan, and Georia Country Studies, Area Handbook Series, Federal Reserch Division Library of Congress, 1994, ISBN 0-8444-0848-4, pp. 19-21.
  5. ^ http://www.diplomatikgozlem.com/haber_oku.asp?id=691
  6. ^ The Lachin Corridor would become a part of the Republic of Nagorno-Karabakh., Tim Potier, Conflict in Nagorno-Karabakh, Abkhazia and South Ossetia, Martinus Nijhoff Publishers, 2001, ISBN 90-411-1477-7, 9789041114778, p. 194.
  7. ^ Karabakh forces controlled almost all of what had been the Nagorno-Karabakh... Autonomous Oblast ...Of paticular importance any future political settlement was Stepanakert's control of two districts outside Karabakh, Lachin and Kelebajar, which had seperated the former autonomous oblast from Armenia and had been populated mostly by Azeris and Kurds before the war., Gary K. Bertsch, Cassady Craft, Scott A. Jones, Crossroads and conflict: security and foreign policy in the Caucasus and Central Asia, Routledge, 2000, ISBN 0-415-92274-7, 9780415922746, p. 170.
  8. ^ a b c d 2005 nüfus sayımı sonuçları
  9. ^ Azerbaycan Cumhuriyeti'nin kontrol altındadır.
  10. ^ "Ministries of the Nagorno Karabakh Republic" (İngilizce). Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Hükûmeti. http://www.karabakh.net/engl/gov?id=2. 
  11. ^ "NKR Representations in other countries" (İngilizce). Dağlık Karabağ Cumhuriyeti. http://www.nkr.am/en/nkr-representations-in-other-countries/104/. 
  12. ^ Levon Chorbajian, Patrick Donabedian, Claude Mutafian, The Caucasian Knot: The History and Geopolitics of Nagorno-Karabagh, Zed Books, London, 1994, ISBN 1-85649-288-5, pp. 13-18.
  13. ^ Armenia, Azerbaijan, and Georia Country Studies, Area Handbook Series, Federal Reserch Division Library of Congress, 1994, ISBN 0-8444-0848-4, p. 74.
  14. ^ Ethnic composition of the region as provided by the government
  15. ^ Regnum News Agency. Nagorno Karabakh prime minister: We need to have at least 300,000 population. Regnum. 9 Mart 2007. 9 Mart 2007 tarihinde erişildi.
  16. ^ Евразийская панорама
  17. ^ The National Statistical Service of Nagorno-Karabakh Republic
  18. ^ Hrair Khatcherian, Artsakh: A Photographic Journey, ISBN 0-9697620-0-7, p. 49.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha fazla bilgi için Vikipedi'nin kardeş projelerinde ara
Vikisözlük bu maddeyi Vikisözlük'te ara
Vikikitap bu maddeyi Vikikitap'ta ara
Vikisöz bu maddeyi Vikisöz'de ara
Vikikaynak bu maddeyi Vikikaynak'ta ara
Wikimedia Commons bu maddeyi Commons'da ara
Vikihaber bu maddeyi Vikihaber'de ara
Vikiversite bu maddeyi Vikiversite'de ara


Wikimedia Atlas'da Nagorno-Karabakh

Resmî web siteleri:

Medya:

Diğer

Tanınmayan Devletler Topluluğu (TDT)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dağlık_Karabağ_Cumhuriyeti&oldid=15846802" adresinden alındı.