Jemen
| Jemen
al-Dschumhūriyya al-Yamaniyya
|
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Himna: United Republic
|
||||||
 Položaj Jemena
|
||||||
| Glavni grad | Sana'a |
|||||
| Službeni jezik | Arapski jezik | |||||
| Državno uređenje | ||||||
| - | Predsjednik | upražnjeno | ||||
| - | Premijer | upražnjeno | ||||
| Nezavisnost | 30. novembar 1967 | |||||
| Površina | ||||||
| - | Ukupno | 527.970 | ||||
| Stanovništvo | ||||||
| - | Ukupno | 23.580.000 (2009)[1] | ||||
| - | Gustoća stanovništva | 38/km2 | ||||
| Valuta | 1 Jemen-Rial (Y. Rl) = 100 Fila | |||||
| Vremenska zona | UTC +3h | |||||
| Internet domena | .ye | |||||
| Pozivni broj | +967 | |||||
Republika Jemen je država u jugozapadnoj Aziji, s obalama na Crvenom moru, Adenskom zaljevu i Arapskom moru. Po obliku vladavine je republika.
Sadržaj
Ime[uredi | uredi izvor]
![[icon]](/web/20150906150754/https://bs.wikipedia.org/wiki/Datoteka:Accessories-text-editor.svg){kind=small} |
Ova sekcija zahtijeva proširenje. |
Geografija[uredi | uredi izvor]
Jemen se nalazi na krajnjem jugozapadu Arapskog poluotoka. Plodnija je od ostalih zemalja Srednjeg istoka, s dobrim obradivim tlom u zapadnim visoravnima gdje redovito pada kiša. Obala i gorje na istoku su vrući, suhi i ogoljeli. U Jemenu se ističu dva planinska lanca: Tibämat aš šam iz smjera S-J i Hadramaut iz smjera I-Z. Država je siromašna rijekama i slatkom vodom. U Adenskom zaljevu se nalazi i jedini veći otok Sokotra.
Gradovi[uredi | uredi izvor]
Republika Jemen je upravno podijeljena na 20 muhafaza (pokrajina, guvernata), te na posebnu teritoriju glavnog grada Sane, koji ima poseban status.
Veći gradovi u Jemenu su;
- Sana (transliteracija s arapskog Sana'a)
- Aden
- Al-Hudajah
- Taizz
- Al-Mukalla
Klima[uredi | uredi izvor]
|
Ova sekcija zahtijeva proširenje. |
Biljni i životinjski svijet[uredi | uredi izvor]
|
Ova sekcija zahtijeva proširenje. |
Historija[uredi | uredi izvor]
Današnja država Jemen nastala je 1990. ujedinjenjem Arapske Republike Jemen i Demokratske Narodne Republike Jemen. Na području jugozapadnog djela Arapskog poluotoka u starome vijeku bilo je nekoliko gradova-država visoke kulture i civilizacije. U ranome srednjem vijeku Jemenom su vladali Etiopljani i Perzijanci, a od 630. Arapi. Pod osmanskom vlašću od 1517. do početka 18. vijeka, kada na vlast dolazi jemenski imam. Sredinom 19. vijeka Aden su zauzeli Britanci i proširili se u unutrašnjost zemlje. Samostalna kraljevina proglašena je 1917., ali južni dio zemlje ostao je pod britanskom vlašću. Godine 1959. osnovana je Federacija Južnoarapskih Emirata, a nakon odlaska Britanaca 1967. proglašena je samostalna republika Južni Jemen. Godine 1972. izbio je rat između dviju jemenskih država. Kasniji sukobi doveli su do novog rata 1979., a potom su uslijedili pregovori koji su prethodili njihovu ujedinjenju. Godine 1994. izbio je građanski rat između sjevernjačkih i južnjačkih snaga u kojem je Sjever pobijedio i učvrstio vlast u cijeloj državi.
Politika[uredi | uredi izvor]
Administrativna podjela[uredi | uredi izvor]
Od februara 2004. godine Jemen je podijeljen na dvadeset provincija (arapski muhafazah) i jednu općinu.[2]
Također su postojale različite administrativne podjele dvije jemenske države, prije 1990, godine. Po dobivanju nezavisnosti Južni Jemen je podijeljen na šest provincija (guvernata) (arapski muhafazat). Granice provincija su ugrubo pratile prirodne karakteristike terena, a označene su rimskim brojevima. Sve do 1980. Sjeverni Jemen je bio podijeljen na guvernate. Te godine zemlja je bilaa reorganizovana na osam provincija (liwa).
Ekonomija[uredi | uredi izvor]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Većina Jemenaca su Arapi muslimani, pripadnici različitih plemena. Svako ima svojeg šeika i vlastite običaje, nošnju i folklor. Unutar plemena živi se u velikim, čvrsto povezanim proširenim obiteljima. Isti dom obično dijeli generacija iste obitelji. Plemenska tradicija posebno je jaka u Sjevernom Jemenu.
Jezici[uredi | uredi izvor]
U Jemenu se govori 10 jezika od kojih su svi živi. Standardni arapski je nacionalni jezik.
U daljem tekstu slijedi popis jezika koji se govore u ovoj zemlji (cifre iza imena jezika pokazuju broj govornika): bathari, hadrami arapski, 300.000 (1995), hobyót, Judeojemenski arapski 1.000 (1995 H. Mutzafi), Južnojemenski arapski 6.760.000 (1996), mehri 70.600 (2000), Sjevernojemenski arapski 7.600.000 (1996), sokotranski 57.000 (1990 popis)., Standardni arapski, Zaljevski arapski 10.000.
Infrastruktura[uredi | uredi izvor]
Obrazovanje[uredi | uredi izvor]
|
Ova sekcija zahtijeva proširenje. |
Nauka i tehnologija[uredi | uredi izvor]
|
Ova sekcija zahtijeva proširenje. |
Kultura[uredi | uredi izvor]
Sport[uredi | uredi izvor]
Najpopularniji sport u Jemenu je nogomet. Jemenska nogometna reprezentacija takmiči se u ligama u okviru FIFA i AFC. U zemlji također postoje brojni nogometni klubovi koji se takmiče u nacionalnim ili međunarodnim ligama.
Jemenske planine pružaju brojne mogućnosti za sportove na otvorenom, s druge strane jemenska obala i otoci Socotra također pružaju brojne mogućnosti za sportove na vodi.
Posebno je interesantan skok preko kamila, sport popularan među plemenima Zaraniq na zapadnoj obali Jemena, na pustinjskoj ravnici uz strane Crveno more. Takmičari pokušavaju preskočiti što veći broj kamilaa poredanih jedne uz drugu. [3]
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
|
Ova sekcija zahtijeva proširenje. |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009). "World Population Prospects, Table A.1" (PDF). 2008 revision. United Nations. Pristupljeno 2009-03-12.
- ^ Governorates of Yemen.
- ^ "Over the Hump"[1], Brandon Springer, Sept. 2010, Smithsonian
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
- Vlada Jemena zvanična stranica
Wikimedia Atlas za Yemen
|
|||||||||||||||||
|
|||||||
 |
U Wikimedijinom spremniku se nalazi još materijala vezanih uz: |
