Берләшкән Милләтләр Оешмасы
Координатлар: 40°45′00″ т. к. 73°58′03″ кб. о. / 40.75000° т. к. 73.96750° кб. о. (G) (O)
| Берләшкән Милләтләр Оешмасы | |
| United Nations الأمم المتحدة Organización de las Naciones Unidas 联合国 Организация Объединённых Наций Organisation des Nations unies |
|
 БМО байрагы |
|
|
|
|
|
Дәүләтләр — БМО әгъзалары
|
|
| Штаб-квартира: |
|
|---|---|
| Оешма төре: |
халыкара оешма |
| Рәсми теле: | |
| Җитәкчеләр | |
| Генераль сәркатиб | |
| Генераль Ассамблея рәисе | |
| Иминлек шурасы рәисе |
|
| Нигезләү | |
| БМО уставына кул кую | |
| Уставның эшли башлавы | |
| UN.org | |
Берләшкән Милләтләр Оешмасы, БМО (инг. United Nations, рус. Организация Объединённых Наций, гарәп. الأمم المتحدة) — үз максаты итеп дөньяда тынычлык һәм иминлекне саклау куйган халыкара оешма. Шулай ук дәүләтләр арасында элемтәләрне үстерүгә көч куя. БМО карарлары Берләшкән Милләтләр Оешмасы системасының күп санлы махсус максатчан агентлыклары, бәйле оешмалар, шуралар һәм әгъза илләренең структуралары аркылы үтәлә.
Эчтәлек
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Оешма эшчәнлеге һәм структурасы Икенче дөнья сугышы вакытында Һитлерга каршы коалиция илләре тарафыннан төзелгән. «Берләшкән Милләтләр» исеме беренче тапкыр 1942 елның 1 гыйнварында имзаланган Берләшкән Милләтләр Декларациясендә телгә алына.
БМО уставы 1945 елда Сан-Франциско конференциясендә раслана, шул ук елның 26 июнендә 51 дәүләт вәкиле тарафыннан имзалана. Уставның көчкә керү датасы (24 октябрь) Берләшкән Милләтләр Оешмасы көне дип билгеләнә.
Структура[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Генераль Ассамблея
- Генераль сәркатиб
- БМО Иминлек Шурасы
- Секретариат
- Халыкара БМО мәхкәмәсе
- Махсус оешмалар
Генераль сәркатиб[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| № | Исем | Фото | Ил | Эшкә керү вакыты | Эш бетү вакыты |
|---|---|---|---|---|---|
| – | Глэдвин Джебб (ингл. Gladwyn Jebb, 1st Baron Gladwyn}}) |
 |
Бөекбритания (Көнбатыш Аурупа) |
24 октябрь 1945 ел | 1 февраль 1946 ел |
| 1 | Трюгве Хальвдан Ли |
 |
Норвегия (Көнбатыш Аурупа) |
2 февраль 1946 ел | 10 ноябрь 1952 ел |
| 2 | Даг Хаммаршельд |
Швеция (Көнбатыш Аурупа) |
10 апрель 1953 ел | 18 сентябрь 1961 ел | |
| 3 | У Тан |
 |
Бирма (Азия) |
30 ноябрь 1961 ел | 1 гыйнвар 1972 ел |
| 4 | Курт Вальдхайм |
 |
Австрия (Көнбатыш Аурупа) |
1 гыйнвар 1972 ел | 1 гыйнвар 1982 ел |
| 5 | Хавьер Перес де Куэльяр (исп. Javier Pérez de Cuéllar Guerra) |
 |
Перу (Көньяк Америка) |
1 гыйнвар 1982 ел | 1 гыйнвар 1992 ел |
| 6 | Бутрос Бутрос-Гали |
 |
Мисыр (Африка) |
1 гыйнвар 1992 ел | 1 гыйнвар 1997 ел |
| 7 | Кофи Аннан |
 |
Гана (Африка) |
1 гыйнвар 1997 ел | 1 гыйнвар 2007 ел |
| 8 | Пан Ги Мун |
 |
Көньяк Корея (Азия) |
1 гыйнвар 2007 ел | Хәзер вазыйфалар башкара Беренче срок вакыты: 1 гыйнвар 2012 елда чыга |
Дәүләт-әгъзалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Башта БМОга Уставны имзалаган 51 ил кергән. 1946—2006 елларда оешмага тагын 141 дәүләт кергән.
2011 елның 14 июль хәләтенә караганда, БМОга 193 дәүләт керә[1].
Телләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
БМОда эшне оештыру өчен рәсми һәм эш телләре расланган. Шушы телләрне куллану һәр махсус оешма һәр орган өчен үзгә.
БМО рәсми телләрендә оешманың бөтен документлары чыга. БМО рәсми телләре:
- Гарәп теле — 18 декабрь
- Инглиз теле − 23 апрель
- Испан теле − 12 октябрь
- Кытай теле − 20 апрель
- Рус теле — 6 июнь
- Француз теле − 20 март
Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
-
Нью-Йорктагы штаб-фатир
-
Генераль Ассамблея залы
-
Иминлек Шурасы залы
-
Икътисади һәм социаль шура залы
-
Терәк буенча шура залы
-
Женевада урнашкан БМО бинасы
-
Женевада урнашкан бина залы
-
Женевада урнашкан бина алдында байраклар
Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Государства — члены ООН (рус.)
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Рәсми сайт (ингл.) (исп.) (рус.) (кыт.) (гар.) (фр.)
- Гомуми мәгълүмат (ингл.)
|
|
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| БМО системасы |
|
||||
| Берләшкән Милләтләр Оешмасы әгъза илләре | Берләшкән Милләтләр Оешмасы әгъза илләре | ||||
| Тарих | Милләтләр Лигасы | ||||
| Related topics | Bretton Woods system • Устав • Байрак • Global Compact • ICC • Peacekeeping • БМО көне • UDHR • MDGs • UNSC Veto power • UN reform | ||||
*  Төркем
|
|||||
|
|
|
|---|---|
|
Кофи Аннан / БМО (2001) • Джимми Картер (2002) • Ширин Эбади (2003) • Вангари Маатаи (2004) • МАГАТЭ / Мөхәммәт әл-Барадеи (2005) • Гремин–Банк / Мөхәммәт Юныс (2006) • Альберт Гор (2007) • Мартти Ахтисаари (2008) • Барак Обама (2009) • Лю Сяобо (2010) Эллен Серлиф, Лейма Гбоуэ, Тәвәккүл Карман (2011) |
|
|
Тулы исемлек | (1901–1925) | (1926–1950) | (1951–1975) | (1976–2000) | (2001–2025) |
Искәрмәләр[үзгәртү]
* Сүриянең әгъза булуы 2012 елда туктатылды.
 |
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|
 |
Башка телле бүлектә тулырак мәкалә бар: United Nations (ингл.)
Сез тәрҗемә ярдәме белән бу мәкаләне язып бетереп проектка ярдәм итә аласыз.
|
|
|
Башка телле бүлектә тулырак мәкалә бар: Организация Объединённых Наций (рус.)
Сез тәрҗемә ярдәме белән бу мәкаләне язып бетереп проектка ярдәм итә аласыз.
|
