Siidamerika

Aus Wikipedia
(Weidagloadt vo Siadamerika)
Wexln zua: Navigation, Suach

Siidamerika

Lage Siidamerikas auf einer Weltkarte
Flächn 17.843.000 km²
Bväikarung 393.000.000
Bväikarungsdichtn 21 Eiwohna/km²
Lända 13
Sprochen Spanisch
Portugiesisch
Französisch
Englisch
Niederländisch
Quechua
Aymara
Guaraní
Papiamentu
Zeitzon UTC−2 (Brasilien) bis UTC−5 (Ecuador)
Sadelidnbäidl vo Siidamerika

Siidamerika is as siadliche Stickl vom amerikanischn Dobbekondinent, hod a Bväikarung vo fast 400 Million Leid und is mid arana Flächn vo 17.843.000 km² de viatgresste kondinendale Landflächn vo da Erde.

Da Subkondinent is am Ostn vom Adlantischn Ozean und am Westn vom Pazifischn Ozean umgem. D Insl Feialand am Siadschbiez vom Subkondinent wiad duach d Drakestross vom Nochbakondinent Antarktika drennd. A wengal siadlich vo Feialand ligt as Kap Hoorn, wo da Adlandik und da Pazifik aufarananda dreffand. An Noadn hi gibts a Vabindung iba a Landenge vo Panama auf Noadamerika.

Eadkunde[VE | Weakln]

Da siadamerikanische Subkondinent losst se a drei Groußraum eideila:

  • De Andn ois Hochgebirge a da Westseitn vom Kondinent
  • Drei Flussema estle vo de Andn
  • Drei Berglända estle vo de Andn

A da Westkistn ligt mid de Andn de längste Gebiagskettn auf da Eadn. As Hochgebiag ziagt se iba 7.500 Kilomeda am Pazifik entlang vo Venezuela bis zum Siadspitz vo Patagonien obe. Da hächste Beag vo de Andn und a glei da hächste Beag vo Sidamerika und da hächste Beag wo ned in Asien is, is mid 6.962 Meda hähn da Aconcagua. Ling duada zwischn da Grenz vo Argentinien und Chile. De Laguna del Carbón, mid 105 Meda undam Meerespiagl is da diafste Punkt vo Sidamerika und ligt am San-Julián-Becken in Patagonien.[1] Da siadlichste Punkt vo Sidamerika is as Kap Hoorn.

Dschungl in Sidamerika

De gresste Stromebene buid as Amazonasbecken (Amazonien). Mid seine 6.448 Kilomeda läng is da vo Ostn kemmade Fluss wo a de Andn entspringd da längste Fluss vo Sidamerika und a da Fluss wo as meiste Wossa auf da Eadn fiad. Neadle davo ligt de Orinoco-Ebene, de wos zum Amazonasbeckn an Sidn obe duach de Berglända vo Guayana und an Noadn aufe zua duach as venezolanische Bergland begrenzt wiad. A andane Stromebene ligt am Sidn vom Kontinent, as Flusssystem ausm Río Paraguay und am Río Paraná.

De Beaglända hand as Beagland vo Guayana, as Brasilianische Beagland und as Ostpatagonische Beagland. As Beagland vo Guayana wiad as Rengwoidbeagland Sidvenezuala, as Zendrale Houchland vo Guayana und as Estliche Beagland vo Guayana aufteild. Dastrecka duad sa se vo da Stromebene vom Orinoco bis zan Amazonas midrana maximaln Eahebung vo 2.800 Meda. As Zendralbrasilianische Beagland ziagt se vo Zendralsidamerika bis a de Küstn vo Brasilien, bzw. a de Pampa vo Argentinien. As Ostpatagonische Beagland ziagt se vom Ostn vo de Andn obe zua bis zan Siaspitz vo Sidamerika.

Politische Strukduan[VE | Weakln]

Südamerika; politische Koatn

Staatn in Siidamerika[VE | Weakln]

Staat /
abhängiges Gebiet
Hauptstod Flächn (km²)  % Bväikarung  % Bväikarungsdichtn
(Eiwohna pro km²)
Sproch
ArgentinienArgentinien Argentinien Buenos Aires 2.766.890 15,5 % 000000040518951.000000000040.518.951 [2] 10,4 % 14,6 Spanisch
Flag of Aruba.svg Aruba (NL)2 Oranjestad 180 0 % 000000000106050.0000000000106.050 0,03 % 589 Niederländisch, Papiamentu
BolivienBolivien Bolivien Sucre 1.098.581 6,2 % 000000010426154.000000000010.426.154[3] 2,4 % 8,4 Spanisch, Quechua, Aymara
BonaireBonaire Bonaire (NL)2 Kralendijk 288 0,0 % 000000000013389.000000000013.389 0,0 % 46 Niederländisch, Papiamentu
BrasilienBrasilien Brasilien Brasília 8.514.215 47,8 % 000000193252604.0000000000193.252.604[4] 50,3 % 23,1 Portugiesisch
ChileChile Chile Santiago de Chile 756.950 4,2 % 000000017094270.000000000017.094.270[5] 4,2 % 21,7 Spanisch
CuraçaoCuraçao Curaçao (NL)2 Willemstad 444 0 % 000000000142180.0000000000142.180 0,05 % 320 Niederländisch, Papiamentu, Englisch
EcuadorEcuador Ecuador Quito 283.560 1,6 % 000000014211750.000000000014.211.750[6] 3,6 % 49,1 Spanisch, Quechua
Flag of the Falkland Islands.svg Falklandinseln (UK)1 Port Stanley 12.173 0,1 % 000000000003000.00000000003.000 0 % 0,2 Englisch
Flag of France.svg Französisch-Guayana (F) Cayenne 86.504 0,5 % 000000000216000.0000000000216.000 0,1 % 2,5 Französisch
GuyanaGuyana Guyana Georgetown 214.970 1,2 % 000000000770000.0000000000770.000 0,2 % 3,6 Englisch
KolumbienKolumbien Kolumbien Bogotá 1.138.910 6,4 % 000000045528082.000000000045.528.082[7] 11,5 % 39,5 Spanisch
ParaguayParaguay Paraguay Asunción 406.752 2,3 % 000000006831000.00000000006.831.000 1,7 % 16,8 Spanisch, Guaraní
PeruPeru Peru Lima 1.285.220 7,2 % 000000029461933.000000000029.461.933[8] 7,5 % 23,0 Spanisch, Quechua, Aymara
Flag of South Georgia and the South Sandwich Islands.svg Südgeorgien und die Südlichen Sandwichinseln (UK)1 Grytviken 4.066 0 % 000000000000002.00000000002 0 % 0,0 Englisch
SurinameSuriname Suriname Paramaribo 163.820 0,9 % 000000000530431.0000000000530.431[9] 0,1 % 2,9 Niederländisch
Trinidad und TobagoTrinidad und Tobago Trinidad und Tobago2 Port-of-Spain 5.128 0 % 000000001319700.00000000001.319.700[10] 0,3 % 258,2 Englisch, Spanisch
UruguayUruguay Uruguay Montevideo 176.220 1,0 % 000000003352723.00000000003.352.723[11] 0,9 % 19,7 Spanisch
VenezuelaVenezuela Venezuela Caracas 916.445 5,1 % 000000028833845.000000000028.833.845[12] 6,8 % 28,8 Spanisch
Summe/Durchschnitt 17.831.312 100 % 000000392612062.0000000000392.612.062 100 % 21,9
  • 1 Vo Argentinien beansprucht
  • 2 Vo da Kuitua her zu Noadamerika grechnet

Schau a o[VE | Weakln]

Lidaradua[VE | Weakln]

  • Thomas Fischer: Der Linksruck in Südamerika. In: Politorbis. Zeitschrift zur Außenpolitik, Nr. 41, H. 2, 2006, S. 6-19
  • Hans-J. Aubert, Ulf-E. Müller: Südamerika. München: Bruckmann, 2. durchgesehene Auflage, 1981 (mit Bibliografie, Namens-, Orts- und Sachregister) ISBN 3-7654-1732-7
  • Walther L. Bernecker, Horst Pietschmann und Rüdiger Zoller: Eine kleine Geschichte Brasiliens. edition suhrkamp 2150, Jh 2000. ISBN 3-518-12150-2
  • König, Hans-Joachim: Kleine Geschichte Lateinamerikas. Bonn: Bundeszentrale für politische Bildung, 2006. ISBN 3-89331-723-6

Im Netz[VE | Weakln]

 Commons: Südamerika – Oibum mit Buidl, Videos und Audiodateien
Wikiatlas Wikimedia-Atlas: Siidamerika – geografische und historische Koartn
Boarisches Weatabuach: Siidamerika – Bedeitungserklärunga, Woatheakunft, Synonyme und Ibasetzunga
Wikibooks: Wikijunior Südamerika – eppas zum Lerna und Lehra.
WikiNews
Wikinews: Südamerika – Nochrichtn

Beleg[VE | Weakln]

  1. geology.com: Land Below Sea Level
  2. Instituto Nacional de Estadistica y Censos (INDEC) Einwohnerzahl Argentinien 2010
  3. Instituto Nacional de Estadística (INE) Einwohnerzahl Bolivien 2010
  4. Instituto Brasileiro de Geografia e Gestão (IBGE) Einwohnerzahl Brasilien 2010
  5. Instituto Nacional de Estadísticas (INE) Einwohnerzahl Chile 2010
  6. Instituto Nacional de Estadística y Censos (INEC) Einwohnerzahl Ekuador 2010
  7. Departamento Administrativo Nacional de Estadística (DANE) Einwohnerzahl Kolumbien 2010
  8. Instituto Nacional de Estadística e Informática (INEI) Einwohnerzahl 2010
  9. Allgemeen Bureau voor de Statistiek (ABS) Einwohnerzahl 2004 Suriname Fortschreibung 2010
  10. Instituto Nacional de Estadística (INE) Einwohnerzahl 2008 Trinidad & Tobago 2010 Fortschreibung
  11. Instituto Nacional de Estadística (INE) Einwohnerzahl 2009 Uruguay 2010 Fortschreibung
  12. Instituto Nacional de Estadística (INE) Einwohnerzahl Venezuela 2010

-13-59.4Koordinaten: 13° S, 59° W

Normdatn: VIAF: 170506329 | LCCN: sh85125524 | GND: 4078014-4