12 januari

12 januari is de 12de dag van het jaar in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 353 dagen (354 dagen in een schrikkeljaar) tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1528 - Gustaaf I van Zweden wordt tot koning gekroond.
  • 1807 - Leidse buskruitramp.
  • 1979 - De Kindertelefoon wordt opgericht.
  • 2010 - Haïti wordt getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,0 op de schaal van Richter. Veel gebouwen worden verwoest en minstens 230.000 mensen komen om.

•  Criminaliteit en veiligheid
  • 1983 - De Chileen Charlie da Silva schiet in Amsterdam een landgenoot dood bij een viskraam ('haringkarmoord').
  • 1987 - Zeven maffia-bazen worden in New York veroordeeld tot honderd jaar gevangenisstraf elk.

•  Economie
  • 1986 - In Frankrijk komt de komiek Coluche voor het eerst bijeen met Les Enfoirés om geld in te zamelen voor dak- en thuislozen.

•  Media
  • 1983 - Op de BRT wordt de eerste aflevering van het spelprogramma Hoger, lager uitgezonden.

•  Politiek
  • 1950 - In Egypte wordt door Moestafa Nahas Pasja, leider van de Wafdisten, een regering gevormd die geheel uit Wafdisten bestaat.
  • 1976 - De oud-ministers Roolvink en Schmelzer alsmede Elsevier-hoofdredacteur Hoogendijk geven toe dat zij tegen fikse betaling Gulf Oil Corporation adviezen hadden verstrekt.

•  Sport
  • 1961 - Oprichting van de Ecuadoraanse voetbalclub Club Atlético Green Cross uit Manta.
  • 1982 - In Bombay verliest Nederland in de troostfinale van het WK hockey met 4-2 van Australië.
  • 2014 - De Nederlandse schaatser Jan Blokhuijsen wordt Europees kampioen schaatsen allround. Bij de vrouwen zegeviert zijn landgenote Ireen Wüst.

•  Wetenschap en technologie
  • 2005 - Lancering van Deep Impact, het eerste ruimtetuig dat (gecontroleerd) neerstort op een komeet.

Geboren

Jan Baptista van Helmont,
geboren 12 januari 1579

Charles Perrault,
geboren 12 januari 1628

Alasdair MacIntyre,
geboren 12 januari 1929

Émile Lahoud,
geboren 12 januari 1936

Melanie C,
geboren 12 januari 1974

Pixie Lott,
geboren 12 januari 1991

• 1579 - Jan Baptista van Helmont, Vlaams alchemist, fysioloog en arts (overleden 1644)
• 1591 - José de Ribera, Spaans-Italiaans kunstschilder (overleden 1652)
• 1597 - Frans Duquesnoy, Belgisch beeldhouwer (overleden 1643)
• 1628 - Charles Perrault, Frans schrijver (overleden 1703)
• 1715 - Jacques Duphly, Frans componist, organist en klavecinist (overleden 1789)
• 1729 - Edmund Burke, Iers filosoof en politicus (overleden 1797)
• 1741 - Reinier Vinkeles, Nederlands tekenaar en graveur (overleden 1816)
• 1751 - Jakob Michael Reinhold Lenz, Duits schrijver (overleden 1792)
• 1783 - Erik Gustaf Geijer, Zweeds schrijver, historicus, dichter, filosoof en componist (overleden 1847)
• 1822 - Étienne Lenoir, Belgisch uitvinder (overleden 1900)
• 1850 - Alfons de Cock, Belgisch antropoloog en schrijver (overleden 1921)
• 1856 - John Singer Sargent, Amerikaans schilder (overleden 1925)
• 1860 - Maurice Lemonnier, Belgisch politicus (overleden 1930)
• 1860 - Ludwig Willem Reymert Wenckebach, Nederlands kunstschilder en graficus (overleden 1937)
• 1873 - Spiridon Louis, Grieks marathonloper (overleden 1940)
• 1876 - Jack London, Amerikaans schrijver (overleden 1916)
• 1876 - Ermanno Wolf-Ferrari, Italiaans componist (overleden 1948)
• 1884 - Alberto Ohaco, Argentijns voetballer (overleden 1950)
• 1893 - Hermann Göring, Duits nazi-politicus (overleden 1946)
• 1897 - Kitty Kluppell, Nederlands actrice en zangeres (overleden 1982)
• 1898 - Felix De Boeck, Vlaams schilder en landbouwer (overleden 1995)
• 1905 - Jan M. Kan, Nederlands jurist en ambtenaar (overleden 2002)
• 1906 - René David, Frans rechtsgeleerde (overleden 1990)
• 1906 - Emmanuel Levinas, Frans filosoof (overleden 1995)
• 1909 - Huub Baarsgarst, Nederlands bokser (overleden 1985)
• 1910 - Luise Rainer, Duits-Amerikaans actrice (overleden 2014)
• 1914 - Cornelis Dubbink, Nederlands jurist, president van de Hoge Raad der Nederlanden (overleden 2014)
• 1916 - Pieter Willem Botha, Zuid-Afrikaans ex-president (overleden 2006)
• 1917 - Maharishi Mahesh Yogi, Indiaas goeroe (overleden 2008)
• 1923 - Holden Roberto, Angolees vrijheidsstrijder en rebel (overleden 2007)
• 1924 - Olivier Gendebien, Belgisch autocoureur (overleden 1998)
• 1925 - Hans Daudt, Nederlands politicoloog (overleden 2008)
• 1925 - Katherine MacGregor, Amerikaans televisieactrice
• 1926 - Ray Price, Amerikaans countryzanger (overleden 2013)
• 1926 - Leopold Schaeken, Belgisch wielrenner (overleden 2002)
• 1928 - Lloyd Ruby, Amerikaans autocoureur (overleden 2009)
• 1929 - Alasdair MacIntyre, Schots filosoof
• 1930 - John Leddy, Nederlands acteur
• 1932 - Alain Teister, Nederlands schrijver en schilder (overleden 1979)
• 1936 - Émile Lahoud, president van Libanon
• 1937 - Mikheil Meskhi, Georgisch voetballer (overleden 1991)
• 1938 - Alan Rees, Welsh autocoureur
• 1939 - Jacques Hamelink, Nederlands dichter, prozaschrijver en essayist
• 1941 - Long John Baldry, Brits zanger (overleden 2005)
• 1941 - Chet Jastremski, Amerikaans zwemmer
• 1942 - Michel Mayor, Zwitsers astronoom
• 1943 - Marijke Emeis, Nederlands vertaalster
• 1944 - Joe Frazier, Amerikaans bokser (overleden 2011)
• 1944 - Vlastimil Hort, Tsjechisch-Duits schaker
• 1944 - Jef Plasmans, Belgisch politicus
• 1946 - George Duke, Amerikaans toetsenist, componist en producent (overleden 2013)
• 1947 - Jawad al-Assadi, Iraaks toneelregisseur en dichter
• 1947 - Henning Munk Jensen, Deens voetballer
• 1949 - William Esposo, Filipijns journalist en columnist (overleden 2013)
• 1949 - Ottmar Hitzfeld, Duits voetballer en voetbalcoach
• 1949 - Hamadi Jebali, Tunesisch politicus
• 1949 - Erik Matthijs, Belgisch politicus
• 1949 - Haruki Murakami, Japans schrijver
• 1949 - Henk de Velde, Nederlands zeezeiler
• 1949 - Andrzej Zaucha, Pools zanger en saxofonist (overleden 1991)
• 1951 - Kirstie Alley, Amerikaans actrice
• 1951 - Herman Heinsbroek, Nederlands zakenman en politicus
• 1952 - Louis Coolen, Nederlands voetbaltrainer
• 1952 - John Walker, Nieuw-Zeelands atleet
• 1953 - Willem Endstra, Nederlands vastgoedmagnaat (overleden 2004)
• 1953 - Wouter Leefers, Nederlands hockeyer
• 1954 - Cees van der Pluijm, Nederlands schrijver, dichter, columnist, acteur, presentator en communicatietrainer (overleden 2014)
• 1954 - Erwin Provoost, Belgisch producer, acteur en productiemanager
• 1954 - Howard Stern, Amerikaans diskjockey
• 1954 - Jack Veerman, Nederlands drummer
• 1955 - Jan van Houwelingen, Nederlands wielrenner
• 1955 - Klaas Lok, Nederlands atleet
• 1955 - Bas van Noortwijk, Nederlands voetbaldoelman en teammanager
• 1956 - Vincent Lavenu, Frans wielrenner en ploegleider
• 1957 - António Vitorino, Portugees politicus
• 1958 - Mark Allen, Amerikaans triatleet
• 1959 - Per Gessle, Zweeds zanger (Roxette)
• 1960 - Anton van Schijndel, Nederlands politicus
• 1960 - León Villa, Colombiaans voetballer
• 1963 - Veron Lust, Nederlands atleet
• 1964 - Jeroen Prins, Nederlands kunstrijder
• 1965 - Marina Kiehl, Duits alpineskiester
• 1965 - Eric Steltenpool, Nederlands voetballer
• 1967 - Marco Boogers, Nederlands voetballer
• 1967 - Meho Kodro, Bosnisch voetballer en voetbalcoach
• 1968 - Roy Beukenkamp, Nederlands voetbaldoelman
• 1969 - Boško Boškovič, Sloveens voetballer
• 1969 - Robert Prosinečki, Kroatisch voetballer en voetbaltrainer
• 1970 - Zack de la Rocha, Amerikaans rapper
• 1971 - Vernon Forrest Amerikaans bokser (overleden 2009)
• 1973 - Tania Kloek, Vlaams actrice
• 1973 - Laurens Looije, Nederlands atleet
• 1974 - Melanie Chisholm, Brits zangeres
• 1974 - Stefan Docx, Belgisch schaker
• 1974 - Ivica Mornar, Kroatisch voetballer
• 1974 - Hamilton Ricard, Colombiaans voetballer
• 1975 - Predrag Filipović, Servisch voetballer
• 1977 - Bas Nijhuis, Nederlands voetbalscheidsrechter
• 1977 - Gunter Thiebaut, Belgisch voetballer
• 1978 - Bonaventure Kalou, Ivoriaans voetballer
• 1979 - Johnny de Mol, Nederlands acteur en presentator
• 1979 - Marián Hossa, Slowaaks ijshockeyer
• 1979 - Grzegorz Rasiak, Pools voetballer
• 1979 - Jurgen Wevers, Nederlands voetbaldoelman
• 1980 - Akiko Morigami, Japans tennisster
• 1981 - Dina Rodrigues, Portugees zangeres
• 1982 - Jean-Philippe Charlet, Belgisch voetballer
• 1982 - Henry Ho, Macaus autocoureur
• 1982 - Paul-Henri Mathieu, Frans tennisser
• 1982 - Hans Van Alphen, Belgisch atleet
• 1983 - Pedro Luís van Orléans-Braganza, Braziliaans prins (overleden 2009)
• 1984 - Oribe Peralta, Mexicaans voetballer
• 1984 - Chaunté Lowe, Amerikaans atlete
• 1985 - Artem Milevsky, Oekraïens voetballer
• 1986 - Michael Kaatee, Nederlands langebaanschaatser
• 1987 - Danny Mekic', Nederlands ondernemer en columnist
• 1987 - Edoardo Mortara, Italiaans autocoureur
• 1987 - Naya Rivera, Amerikaans zangeres en actrice
• 1988 - Andrew Lawrence, Amerikaans acteur
• 1988 - Douglas Franco Teixeira, Braziliaans voetballer
• 1989 - Claire Donahue, Amerikaans zwemster
• 1989 - Axel Witsel, Belgisch voetballer
• 1990 - Sergej Karjakin, Oekraïens schaker
• 1991 - Pixie Lott, Engels zangeres, songwriter en actrice
• 1993 - Belle Brockhoff, Australisch snowboardster
• 1993 - Zayn Malik, Engelse zanger

Overleden

Een plakkaat ter nagedachtenis aan Agatha Christie
overleden 12 januari 1976

• 690 - Benedictus Biscop (~62), aartsbisschop van Canterbury
• 1519 - Keizer Maximiliaan I (59), Duits keizer en aartshertog van Oostenrijk
• 1665 - Pierre de Fermat (63), Frans wiskundige
• 1759 - Anna van Hannover (49), weduwe van stadhouder Willem IV
• 1909 - Hermann Minkowski (44), Duits wiskundige
• 1930 - Henry de Groux (65), Belgisch kunstschilder en beeldhouwer
• 1932 - Daniël Noteboom (21), Nederlands schaker
• 1943 - Jan Campert (40), Nederlands dichter en schrijver
• 1943 - Marian Einbacher (43), Pools voetballer
• 1950 - Pedro Calomino (57), Argentijns voetballer
• 1950 - Koos van de Griend (44), Nederlands musicus en componist
• 1955 - Armand Thiéry (87), Belgisch priester, theoloog en psycholoog
• 1957 - Ken Wharton (40), Brits autocoureur
• 1966 - Bertus Coops (91), Nederlands burgemeester in Nederlands-Indië
• 1972 - Henri Pieck (76), Nederlands architect, tekenaar en kunstschilder
• 1976 - Agatha Christie (85), Engels detectiveschrijfster
• 1985 - Staf Weyts (75), Vlaams schrijver
• 1987 - André Tassin (84), Frans voetballer
• 1988 - Piero Taruffi (81), Italiaans autocoureur
• 1989 - Placide De Paepe (75), Belgisch politicus
• 1996 - Bartel Leendert van der Waerden (92), Nederlands wiskundige
• 2000 - Rufus Nooitmeer (64), Surinaams politicus
• 2001 - William Hewlett (87), Amerikaans uitvinder en zakenman
• 2001 - Adhemar da Silva (73), Braziliaans atleet
• 2002 - Jan M. Kan (97), Nederlands jurist en ambtenaar
• 2002 - Cyrus Vance (84), Amerikaans politicus en diplomaat
• 2003 - Maurice Gibb (53), Engels zanger en musicus
• 2005 - Amrish Puri (72), Indiaas filmacteur
• 2007 - Stephen Gilbert (96), Brits kunstschilder en beeldhouwer
• 2009 - Claude Berri (74), Frans regisseur
• 2009 - Albino Friaça Cardoso (84), Braziliaans voetballer
• 2009 - Frank Laufer (73), Nederlands fotograaf en wereldverbeteraar
• 2009 - Arne Næss (96), Noors filosoof
• 2009 - William J. Pomeroy (92), Amerikaans schrijver en politiek activist
• 2009 - Michael Russell (88), Iers bisschop
• 2009 - Kick Stokhuyzen (78), Nederlands quizmaster, televisiepresentator en stemacteur
• 2009 - Thierry van Werveke (50), Luxemburgs acteur
• 2010 - Daniel Bensaïd (63), Frans filosoof
• 2012 - Bill Janklow (72), Amerikaans politicus
• 2013 - Leo Nelissen (91), Nederlands cabaretier en presentator
• 2013 - Koto Okubo (115), Japans langstlevend persoon
• 2014 - Halet Çambel (97), Turks archeologe en schermster
• 2014 - Frank Marth (91), Amerikaans acteur
• 2015 - Wam de Moor (78) , Nederlands neerlandicus, literatuurcriticus, schrijver en dichter
• 2015 - Inge Vermeulen (30), Nederlands-Braziliaans hockeyster

Viering/herdenking

• Rooms-katholieke kalender:
  • Heilige Benedictus Biscop († 690)
  • Heilige Bernardus van Corleone († 1667)
  • Heilige Caesaria van Arles († c. 530)
  • Heilige Arcadius van Mauretanië († c. 302)
  • Heilige Antonius Maria Pucci († 1892)
  • Heilige Tatiana van Rome († c. 230)
  • Heilige Aelred van Rievaulx († 1167)
  • Zalige Pierre-François Jamet († 1843)
  • Zalige Nicolas Bunkerd Kitbamrung († 1944)
  • Heilige Martelaren van Iona († 750)
  • Heilige Johannes van Ravenna († 494)
  • Zaligen Bartolomeus Alvarez, Emmanuel d'Abreu, Johannes Gaspardus Cratz en Vincentius da Cunha († 1737)
  • Heilige Eutropius († c. 405)
  • Heilige Martelaren van Efeze († c. 762)
  • Heilige Caesaria van Arles († c. 530)
  • Heilige Martinus van Leon († 1203)
  • Heiligen Castulus, Modestus Rogatus en Zoticus
  • Heilige Probus van Verona († 6e eeuw)
  • Heilige Arcadius van Mauretanië († 302)
  • Heilige Marguerite Bourgeous († 1700)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1987 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -10,7 °C
• 2007 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 10,1 °C
• 1968 - Laagste minimumtemperatuur -15,7 °C
• 1994 - Hoogste maximumtemperatuur 12,2 °C
• 1930 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 18 m/s
• 1982 - Langste zonneschijnduur 7,4 uur
• 1931 - Langste neerslagduur 12,1 uur
• 1956 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 15,9 mm
• 1926 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 60 %

België

Dagrecords

• 1987 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -11,6 °C
• 1852 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 9,9 °C
• 1987 - Laagste minimumtemperatuur -13,5 °C
• 1974 - Hoogste maximumtemperatuur 13 °C
• 1948 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 19,5 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1985 - 23 cm sneeuw in Ukkel en 24 cm sneeuw in Kleine-Brogel.
• 1987 - Minimumtemperatuur tot –20,0 °C in Rochefort.

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie 12 January van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.