Arabia Saudyjska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
المملكة العربيّة السّعوديّة
Królestwo Arabii Saudyjskiej
Flaga Arabii Saudyjskiej
Godło Arabii Saudyjskiej
Flaga Arabii Saudyjskiej Godło Arabii Saudyjskiej
Dewiza: (arab.) لا إله إلا الله محمد رسول الله
(Nie ma boga prócz Allaha, a Mahomet jest Jego prorokiem.)
Hymn: Aash Al Maleek
Położenie Arabii Saudyjskiej
Język urzędowy arabski
Stolica Rijad
Ustrój polityczny unitarna islamska monarchia absolutna
Głowa państwa król Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud
Następca tronu książę Mukrin ibn Abd al-Aziz Al Su’ud
Szef rządu król Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud
Powierzchnia
 • całkowita
13. na świecie
2 149 690 km²
Liczba ludności (2011)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia
46. na świecie
26 534 504[a]
13,34 osób/km²
PKB (2013)
 • całkowite 
 • na osobę

745,3 mld[1] USD
24 847[1] USD
PKB (PSN) (2013)
 • całkowite 
 • na osobę

937,2 mld[1] USD
31 245[1] USD
Jednostka monetarna rial saudyjski (SAR)
Zjednoczenie 23 września 1932
Religia dominująca islam (wahhabizm)
Strefa czasowa UTC +3
Kod ISO 3166 SA
Domena internetowa .sa
Kod samochodowy SA
Kod samolotowy HX
Kod telefoniczny +966
Mapa Arabii Saudyjskiej

Arabia Saudyjska (arab. السعودية As-Su’udijja), Królestwo Arabii Saudyjskiej (arab. المملكة العربيّة السّعوديّة Al-Mamlaka al-Arabijja as-Su’udijja) – państwo położone w zachodniej Azji, na Półwyspie Arabskim. Graniczy z Irakiem, Jordanią, Kuwejtem, Omanem, Katarem, Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Jemenem. Stolica znajduje się w Rijadzie. Arabia Saudyjska jest jednym z państw założycielskich Ligi Państw Arabskich.

Informacje ogólne[edytuj | edytuj kod]

  • Położenie geograficzne: 25°00′N, 45°00′E
  • Większe miasta (IX 2004): Rijad (4 087 tys.), Dżudda (2 801 tys.), Mekka (1 294 tys.), Medyna (918,9 tys.) i Dammam (744,3 tys.)
  • Długość granic lądowych: 4415 km
  • Długość wybrzeża: 2640 km
  • Najwyższy punkt (prawdopodobnie): Dżabal as-Sauda 3133 m n.p.m.
  • Najniższy punkt: Zatoka Perska 0 m n.p.m.
  • Waluta: 1 rial saudyjski = 20 kirszów = 100 halali
  • Polityka: monarchia dziedziczna, rząd powoływany przez króla, Zgromadzenie Doradcze nominowane przez władze, istnieją plany częściowo wolnych wyborów do samorządu terytorialnego i parlamentu; duża rola rodziny królewskiej
  • Religie: islam sunnicki w wersji wahhabickiej; obowiązuje szariat.
  • Mniejszości narodowe: Jemeńczycy 9,6%; Arabowie z innych krajów 3,4%; znaczna ilość pracowników z różnych krajów.
  • Święto narodowe: Dzień Unifikacji Królestwa, 23 września (1932)
  • Czas: Arabia Saudyjska nie przyjęła konwencji i nie wyznaczyła czasu urzędowego – na całym terytorium kraju obowiązuje czas słoneczny. Czas strefowy (UTC +3) jest w użyciu wyłącznie w celu ułatwień na arenie międzynarodowej[2][3][4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Historia Arabii Saudyjskiej.

Arabia Saudyjska sięga korzeniami do pierwszych cywilizacji Półwyspu Arabskiego. Było to ważne centrum handlu, oraz miejsce pielgrzymek wielu muzułmanów z całego świata. Na obszarach dzisiejszej Arabii Saudyjskiej powstała ta monoteistyczna religia, gdy w 622 Mahomet przeszedł z Mekki do Medyny.

Na początku XVIII wieku powstał i rozprzestrzenił się na Półwyspie Arabskim fundamentalistyczny ruch muzułmański wahhabitów. W efekcie nastąpiło zjednoczenie plemion arabskich i utworzenie państwa wahhabitów, którego władcą został Nadżdu-Muhammad ibn Saud, założyciel panującej do dziś dynastii saudyjskiej. Pod koniec XIX wieku (ok. 1887) państwo wahhabitów przestało istnieć wskutek walk wewnętrznych oraz interwencji Imperium Osmańskiego. Nadżd został zajęty przez panujących w Dżabal Szammar emirów z dynastii Raszydytów, Saudowie zaś udali się na wygnanie do Kuwejtu.

Popularność i sukces władców z tego rodu wzbudziła podejrzenia Imperium Osmańskiego, która wówczas dominowała w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. W 1818, Osmanie wysłali wojsko wyposażone w nowoczesną, jak na tamte czasy, artylerię, do zachodnich terenów kraju. Osmańska armia oblegała Diraiję, w tamtym czasie jednym z największych miast na Półwyspie. Armia wroga całkowicie zniszczyła miasto, wymordowała ludność, a nawet wyrywała z korzeniami palmy daktylowe. Po tym wydarzeniu, w 1824, władca saudyjski Turki bin Abdullah al-Saud założył nową Arabię, nieco na południe kraju, a stolicą ustanowił Rijad. Podczas 11 lat panowania, władcy udało się odzyskać zdecydowaną większość straconych ziem. W 1865 Ottomanie znowu zaatakowali, tym razem z zamiarem podbicia całego Półwyspu. Zajęli sporą część państwa, a z pomocą rodu Al-Raszidów z Ha’il, zdobyli całą Arabię. w 1891, w obliczu klęski, król kraju poddał się, i wraz z rodziną schronił się u plemion beduińskich. Stamtąd wyruszyli do Kuwejtu, gdzie przebywali na emigracji[5].

Odrodzenie Saudów zapewnił Abdul Aziz Bin Abdul Rahman Al-Saud, zwany Ibn Saud, który w 1902 powrócił do Ar-Rijadu, a do 1906 objął kontrolę nad rejonem Nadżdu. W 1913 zdobył Al-Hasę. Mimo starań i nacisków Wielkiej Brytanii oraz Turcji podczas I wojny światowej Nadżd zachował neutralność. Po wojnie kontynuował podboje zajmując w 1921 Dżabal Szammar (przybrał wówczas tytuł sułtana Nadżdu i Krajów Zależnych), 1924 – Mekkę, 1925 – Medynę, a w 1926 objął protektorat nad Asirem. Dzięki brytyjskiemu wsparciu zajął również Al-Hidżaz. W latach 1929-1930 stłumił bunty plemienne, po czym ostatecznie rozwiązał bractwa wahhabitów, przyłączył Asir, a w 1932 ogłosił utworzenie Królestwa Arabii Saudyjskiej. Od 1930 datuje się rozpoczęcie wydobycia ropy naftowej na jej terenie. W 1934 roku Arabia Saudyjska toczyła wojnę z Królestwem Jemenu, którą wygrała. 11 lutego 1945 roku doszło do spotkania Franklina Delano Roosevelta z królem saudyjskim Abd al-Azizem, w trakcie którego prezydent USA obiecał 10 milionów dolarów pożyczki dla Saudyjczyków. Prowadzone w tym też czasie badania geologiczne wykazały że Arabia Saudyjska dysponuje zasobami ropy naftowej, które mogą mieć strategiczne znaczenie dla gospodarki amerykańskiej[6]. W roku 1960 Arabia wraz z kilkoma innymi państwami- eksporterami ropy naftowej założyła Organizację Państw Eksporterów Ropy Naftowej, której celem było kontrolowanie cen tego surowca[7]. W trakcie wojny Jom Kippur monarchia Saudyjska aktywnie popierała koalicję arabską, a w odwecie za amerykańską pomoc dla Izraela nałożyła na ten kraj embargo na handel ropą naftową[8]. Działania te wywołały kryzys naftowy w państwach zachodnich. Dopiero po podpisaniu porozumienia pokojowego kraje arabskie wycofały się z embarga. Od stycznia 2011 w Arabii Saudyjskiej trwają protesty.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Geografia Arabii Saudyjskiej.

Królestwo Arabii Saudyjskiej obejmuje prawie 80% powierzchni Półwyspu Arabskiego, co odpowiada w przybliżeniu 23% powierzchni całkowitej Stanów Zjednoczonych. Królestwo znajduje się w południowo-zachodniej części kontynentu azjatyckiego. Wschodnia część kraju to płaskowyż zaczynający się na północy pustynią Wielki Nefud i ciągnący się wzdłuż Zatoki Perskiej, aż do największej na świecie pustyni piaszczystej Rub Al-Chali (Pusta Ćwiartka) na południu. Na zachodzie tego płaskowyżu znajduje się Nadżd, serce Półwyspu Arabskiego, znane z urwisk oraz pustyń żwirowych i piaskowych. Stolica Rijad położona jest właśnie w Nadżdzie. W zachodniej części kraju, równolegle do Morza Czerwonego, biegnie łańcuch górski. W regionie Hidżaz, usytuowanym nad Morzem Czerwonym, znajdują się święte miasta islamu Mekka i Medyna, miasto portowe Dżudda i letnia stolica kraju Taif.

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

W 1932 roku, kiedy powstało Królestwo Arabii Saudyjskiej, edukacja nie była ogólnie dostępna i ograniczała się do indywidualnego nauczania w religijnych szkołach prowadzonych przy meczetach na terenach miejskich. W szkołach tych uczono islamu i podstawowych umiejętności pisania i czytania. Przed końcem XX wieku Arabia Saudyjska dysponowała ogólnokrajowym systemem edukacji, który zapewniał bezpłatną naukę, od przedszkola do uniwersytetu, dla wszystkich obywateli. Podczas gdy nauka islamu pozostaje niezmiennie istotna, nowoczesny saudyjski system edukacji zapewnia wysokiej klasy kształcenie w zakresie nowoczesnych i tradycyjnych dziedzin sztuki i nauki. Duże zróżnicowanie kierunków kształcenia jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na wysoce wykwalifikowaną i wykształconą kadrę specjalistów, niezbędną do budowy i szybkiego rozwoju państwa.

W skład ogólnokrajowego systemu edukacji Arabii Saudyjskiej wchodzi: 7 uniwersytetów, ponad 24 000 szkół, a także duża liczba college’ów oraz innych instytucji edukacyjnych. System zapewnia wszystkim obywatelom bezpłatną edukację, książki i opiekę zdrowotną. Wydatki na edukacje stanowią około 25 procent rocznego budżetu.

Pomimo szybkiego rozwoju kraju, wielu ludzi nie posiada wykształcenia. Dotyczy to głównie kobiet, które ze względu na patriarchalny charakter życia rodzinnego nie mają dostępu do nauki. Tylko minimalny procent kobiet posiada jakieś wykształcenie. Mniej niż 1% kobiet ma wyższe wykształcenie. Te, którym udało się osiągnąć karierę, pozostają w cieniu opinii publicznej. Duży nacisk w nauce kładzie się na poznawanie islamu.

Służba zdrowia[edytuj | edytuj kod]

Wkrótce po powstaniu Królestwa Arabii Saudyjskiej w 1932 r., jedną z pierwszych inicjatyw Króla Abdul Aziza Bin Abdul Rahmana Al-Sauda było poprawienie stanu opieki zdrowotnej zarówno dla obywateli saudyjskich, jak i pielgrzymów, którzy przybywają do Arabii Saudyjskiej w celu odwiedzenia świętych miejsc islamu. Kolejnym kamieniem milowym była decyzja rządu, o stworzeniu systemu bezpłatnej opieki zdrowotnej. W tym celu każdy z obszarów administracyjnych Królestwa zakładał własne ośrodki medyczne i w stosunkowo krótkim czasie, niegdyś endemiczne choroby jak malaria i ospa zostały praktycznie wykorzenione, współczynnik umieralności niemowląt został znacznie obniżony, a średnia przewidywanej długości życia obywateli znacznie wzrosła.

Ludność[edytuj | edytuj kod]

Pierwotną i dominującą ludność stanowią Arabowie. Zaludnienie wynosi 26 417 599 w tym 5 576 076 obcokrajowców (szac. czerwiec 2005). Religią państwową jest islam (99%). Wyznawanie innej religii poza islamem karane jest nawet śmiercią. Najwięcej ludności zamieszkuje wybrzeża Zatoki Perskiej i Morza Czerwonego (81% ogółu ludności). Gęstość zaludnienia wynosi 14 mieszkańców na 1 km². Wysoki przyrost naturalny sięgający 2,69%. Arabia Saudyjska jest jednym z nielicznych wysoko rozwiniętych krajów, w którym liczba ludności wzrośnie znacząco w ciągu następnych 50 lat. Przeciętna arabska rodzina liczy tu ponad 6 osób. Społeczeństwo jest bardzo młode, 38,2% ludności ma mniej niż 15 lat. Bardzo duża grupa ludzi w wieku produkcyjnym – 59,4% społeczeństwa. Ludność w wieku emerytalnym to zaledwie 2,4% ludności. Oprócz rdzennych mieszkańców półwyspu Arabskiego kraj zamieszkuje 8 milionów cudzoziemców. Są to liczni przybysze z Pakistanu, Etiopii czy Filipin. Liczba Filipińczyków sięga około miliona. Wraz z imigrantami do Arabii Saudyjskiej przybyli chrześcijanie.

Statystyki demograficzne[edytuj | edytuj kod]

(2005)
Liczba ludności 26 417 599
Ludność według wieku
0 – 14 lat 38,2% (mężczyzn 5 149 960/kobiet 4 952 138)
15 – 64 lat 59,4% (mężczyzn 8 992 348/kobiet 6 698 633)
ponad 64 lata 2,4% (mężczyzn 334 694/kobiet 289 826)
Średnia wieku
W całej populacji 21,28 lat
Mężczyzn 22,84 lat
Kobiet 19,28 lat
Przyrost naturalny 2,31‰
Współczynnik urodzeń 29,56 urodzeń/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów 2,62 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik migracji
Ludność według płci
przy narodzeniu 1,05 mężczyzn/kobietę
poniżej 15 lat 1,04 mężczyzn/kobietę
15 – 64 lat 1,34 mężczyzn/kobietę
powyżej 64 lat 1,16 mężczyzn/kobietę
w całej populacji 1,21 mężczyzn/kobietę
Umieralność niemowląt
W całej populacji 8,51 śmiertelnych/1000 żywych
płci męskiej 9,59 śmiertelnych/1000 żywych
płci żeńskiej 7,37 śmiertelnych/1000 żywych
Oczekiwana długość życia
W całej populacji 75,45 lat
Mężczyzn 73,45 lat
Kobiet 77,55 lat
Rozrodczość 4,05 urodzeń/kobietę
Współczynnik dorosłych z HIV/AIDS 0,1% (2001)

Polityka[edytuj | edytuj kod]

Król Arabii Saudyjskiej Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud.

Jedna z nielicznych obecnie na świecie monarchii absolutnych. Krajem rządzi król i premier Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud, noszący też tytuł „Strażnika Dwóch Świątyń”. W państwie nie ma konstytucji uchwalonej, natomiast istnieje konstytucja nadana przez króla Fahda w 1992 roku, określająca uprawnienia rządu oraz obowiązki króla. Organem doradczym króla jest Rada Konsultacyjna, a organem władzy wykonawczej jest rząd, na czele którego stoi król. Obowiązuje parę kodeksów cywilnych opartych na prawie szariatu (prawo islamskie). Za porzucenie islamu grozi tu nawet kara śmierci.

Nikt nie może sprzeciwić się królowi. Co prawda król pełni władzę absolutną, ale na jego decyzje mają wpływ tak zwani wahhabici. Do tych ludzi należą „ulemowie”, czyli duchowni, którzy niekiedy mają wpływ na decyzje króla.

W Arabii Saudyjskiej istnieje kara śmierci, chłosta i tortury.

Religia i obyczaje[edytuj | edytuj kod]

Mniej więcej 98% mieszkańców wyznaje islam. Pozostali to chrześcijanie i wyznawcy hinduizmu, głównie są to pracownicy zagraniczni. Zdecydowana większość muzułmanów to sunnici. Oficjalna doktryna religijna to wahhabizm. Inne religie są w Arabii Saudyjskiej konstytucyjnie zabronione, a wiec nie ma na ich terenie światyń innych niż muzułmańskie (oprócz kapliczek na terenie ambasad).

W Arabii Saudyjskiej system karny jest bardzo surowy. Za przewinienia przewidziana jest kara chłosty a np. za kradzież kara obcięcia palca, a nawet całej dłoni. Śmiercią poprzez ścięcie arabskim mieczem, karani są nie tylko mordercy i gwałciciele, ale także ludzie, którzy porzucili islam. Egzekucje wykonywane są publicznie.

Turyści przybywający do Arabii Saudyjskiej nie znajdą legalnych kasyn, nocnych klubów, czy dyskotek takich jak w Europie czy innych państwach. Chrześcijanie są także objęci surowymi zasadami, jakie obowiązują muzułmanów. To znaczy, że europejska kobieta ma obowiązek zakrywania głowy, nóg i ramion. Chrześcijanin nie może ożenić się z muzułmanką, nie może też z nimi rozmawiać, ani ich fotografować. Wyznawcy innych religii, włączając w to obcokrajowców, mają całkowity zakaz sprawowania obrządków religijnych, włączając w to prywatne zgromadzenia w domach. Cudzoziemcom jednak wolno, po ukazaniu paszportu potwierdzającego brak obywatelstwa Arabii Saudyjskiej, korzystać z kapliczek na terenie ambasad. Obowiązuje zakaz posiadania publikacji chrześcijańskich oraz krzyży, a nawet Biblii; znalezione dewocjonalia mogą zostać zniszczone przez ochronę lotnisk. Nie-muzułmanom nie wolno przebywać na terenie Mekki i Medyny, świętych miast islamu, ani na drogach prowadzących do tych miejsc. Kobiety w Arabii Saudyjskiej nie mogą prowadzić samochodu. W przypadku samotnych, pracujących kobiet są one przywożone i odwożone przez wynajętych kierowców.

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center[9][10]:

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Autostrada w okolicy Dhahranu

W latach 30. perspektywy wzrostu i rozwoju gospodarczego wydawały się ograniczone. Nie było lotnisk, a jedyny port morski obsługiwał głównie podróżujących pielgrzymów. Transport między oddalonymi od siebie miastami odbywał się po nieutwardzonych drogach przecinających jałowe, pustynne tereny. Rolnictwo było bardzo słabo rozwinięte, a przemysł praktycznie nie istniał. Głównym źródłem dochodu był wpływy z corocznej pielgrzymki muzułmanów do świętych miast Mekki i Medyny.

Odkrycie ropy naftowej w 1930 r. sprawiło iż król Abdul Aziz, rozpoczął planowanie budowy infrastruktury kraju. Przywiązując najwyższą wagę do kwestii transportu, rolnictwa i przemysłu, Król zainicjował proces rozwoju Królestwa, który trwa do dziś.

Dzięki ropie naftowej, inwestując około biliona USD w rozwój struktur społecznych i gospodarczych Arabia Saudyjska przeszła imponujący proces transformacji w stosunkowo krótkim okresie siedmiu dekad. Przedtem Arabia Saudyjska zmuszona była do importu prawie wszystkich dóbr i produktów, dziś dysponuje szeroką bazą przemysłową, a saudyjskie fabryki zaspokajają w znacznej części potrzeby rynku lokalnego. Wioski rybackie nad Morzem Czerwonym i Zatoką Arabską, które niegdyś były zbieraniną ubogich chat, zostały zmienione w tętniące życiem centra przemysłowe, produkujące i eksportujące do ponad 90 krajów wszystko od petrochemikaliów do elektroniki.

Arabia Saudyjska jest jednym z najszybciej rozwijających się państw świata, jest najbardziej dynamiczna gospodarczo w świecie arabskim i zajmuje 20 miejsce na świecie pod względem wielkości gospodarki narodowej.

PKB na jednego mieszkańca wynosi 21.300 USD.

Przemysł[edytuj | edytuj kod]

W Arabii Saudyjskiej na wybrzeżu i w szelfie Zatoki Perskiej występują bogate złoża ropy naftowej, szacowane na 26% zasobów światowych. Eksploatację złóż prowadzą (pod nadzorem przedsiębiorstwa państwowego Petromin) firmy naftowe, głównie koncern Saudi Aramco. Arabia Saudyjska zajmuje 1. miejsce na świecie w wydobyciu ropy naftowej (395 mln ton, 2006); z innych surowców wydobywa się gaz ziemny, sól kamienną, surowce skalne oraz złoto. Nie eksploatuje się zasobnych złóż rud metali (m.in. żelaza, miedzi), fosforytów i uranu. Silnie rozwinięty przemysł rafineryjny i petrochemiczny. Rafinerie w Ras Tannura i Al-Dżubajl nad Zatoką Perską oraz w Janbu al-Bahr nad Morzem Czerwonym (ropa dostarczana rurociągiem z wybrzeża Zatoki Perskiej) przetwarzają ok. 40 mln ton ropy naftowej rocznie. Arabia Saudyjska specjalizuje się w produkcji najlepszych jakościowo benzyn i paliw lotniczych. Po 1975 duże nakłady finansowe przeznaczono na hutnictwo żelaza i aluminium (huty w Al-Dżubajl, Dżuddzie, Janbu al-Bahr), przemysł maszynowy, materiałów budowniczych (zwłaszcza cementu – ok. 10 mln ton rocznie), spożywczych, nawozów sztucznych (kombinat w Ad-Dammam) oraz budowę zakładów odsalających wodę morską, m.in. w Al-Dżubajl (największa odsalarnia wody morskiej na świecie) i Dżuddzie. Duże zakłady przemysłowe w Arabii Saudyjskiej stanowią własność państwową. Coraz mniejszą rolę odgrywa rzemiosło (tkactwo, garncarstwo, wyroby z metalu).

Rolnictwo[edytuj | edytuj kod]

Produkcja rolna jest wysoko dotowana i doinwestowywana w celu zapewnienia wystarczalności żywnościowej. Obszary uprawne zajmują 0,6% powierzchni kraju. Do nawadniania gruntów oprócz wód podziemnych wykorzystuje się odsoloną wodę morską. Nowoczesne metody produkcji, m.in. wielkie zautomatyzowane szklarnie i wyspecjalizowane farmy hodowlane zapewniają Arabii Saudyjskiej samowystarczalność w produkcji pszenicy, drobiu, mleka i warzyw. Głównie uprawy: pszenica, proso, sorgo, jęczmień, warzywa, palma daktylowa (jeden z największych producentów daktyli na świecie), kawowiec, owoce cytrusowe. Na półpustynnych pastwiskach (ok. 39% pow. kraju) hoduje się owce, kozy i wielbłądy, w nowoczesnych farmach – drób i bydło. W Morzu Czerwonym poławia się ryby oraz perły i korale, zanik połowów w Zatoce Perskiej (skażenie wód zatoki ropą naftową w czasie wojny irackiej 1991).

Transport[edytuj | edytuj kod]

Podczas realizacji pierwszych czterech Planów Rozwoju w latach 1970-1989, szczególny nacisk położono na ogólną poprawę jakości infrastruktury transportowej Królestwa. Obecnie Arabia Saudyjska ma dobrze rozwiniętą sieć nowoczesnych dróg, zwłaszcza między głównymi ośrodkami miejskimi i gospodarczymi. Oznakowanie jest dobre, choć napisy nie zawsze są w języku angielskim. Wewnętrzny transport autobusowy (między głównymi miastami) i kolejowy (tylko linia Rijad – Dammam) jest słabo rozwinięty, lotniczy natomiast – stosunkowo dobrze. Saudi Arabian Airlines zaliczają się do najbezpieczniejszych przewoźników na świecie[potrzebne źródło]. Poza Rijadem duże lotniska międzynarodowe znajdują się w Dżeddzie i Dammamie, a krajowe m.in. w Abha, Taifie i Tabuku. Praktycznie brak jest miejskiej komunikacji publicznej, natomiast powszechnie dostępne i stosunkowo tanie są taksówki. Baza hotelowa jest dobrze rozwinięta i nowoczesna, zwłaszcza w dużych miastach.

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Arabia Saudyjska jest podzielona na 13 prowincji (mintaqah).

Podział administracyjny AS
Nazwa arabska Nazwa polska[adnotacja 1]
1 الباحة Al-Baha
2 الحدود الشمالية Al-Hudud asz-Szamalija
3 الجوف Al-Dżauf
4 المدينه Medyna
5 القصيم Al-Kasim
6 الرياض Rijad
7 الشرقية Prowincja Wschodnia
8 عسير Asir
9 حائل Ha’il
10 جيزان Dżizan
11 مكة المكرمة Mekka
12 نجران Nadżran
13 تبوك Tabuk

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Turystyka na terytorium Arabii Saudyjskiej jest w dużym stopniu ograniczona. Mimo bardzo sprzyjających warunków klimatycznych, krajobrazowych, także potencjalnej atrakcyjności architektury i licznych zabytków, liczne ograniczenia sprawiają, że ów potencjał jest niewykorzystany. Przyczyniają się do tego m.in. wahhabickie ograniczenia obyczajowe (chociażby niemożliwość korzystania z kąpieli na plażach przez kobiety). Także służby policyjne i bardzo restrykcyjna polityka wizowa[adnotacja 2] utrudniają odwiedzenie kraju.

De facto, na większą skalę z turystyką wiążą się jedynie liczne pielgrzymki do świętych miast islamu – każdy muzułmanin ma bowiem obowiązek raz w życiu odbyć pielgrzymkę do Mekki – tzw. hadżdż.

Siły zbrojne[edytuj | edytuj kod]

Arabia Saudyjska dysponuje trzema rodzajami sił zbrojnych: siłami lądowymi, marynarką wojenną oraz siłami powietrznymi. Wojska saudyjskie liczą 233,5 tys. żołnierzy zawodowych oraz 25 tys. rezerwistów. Według rankingu Global Firepower (2014) saudyjskie siły zbrojne stanowią 25. siłę militarną na świecie, z rocznym budżetem na cele obronne w wysokości 56,7 mld dolarów (USD)[11].

Adnotacje[edytuj | edytuj kod]

  1. Uproszczona transkrypcja polska nazwy arabskiej lub polski egzonim, jeśli istnieje.
  2. Wizy turystyczne wydawane są jedynie członkom zorganizowanych i wcześniej zaakceptowanych grup, realizujących ściśle ustalony program.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

  1. Dane szacunkowe na czerwiec 2012, podane za CIA The World Factbook (źródło: CIA) (ang.), World Gazetteer szacuje liczbę ludności w 2008 roku na 24 686 696 (źródło) (ang.).

Przypisy

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2013: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2014 (ang.). [dostęp 2014-04-12].
  2. Geografia dla wszystkich.
  3. GeoGrzes.
  4. Ruch obrotowy Ziemi i jego następstwa – lekcja, testy wiedzy.
  5. Historia Arabii Saudyjskiej w skrócie.
  6. Polska – Wschód: polityka, gospodarka, historia. Białystok: Zakład Stosunków Politycznych. Instytut Historii. Uniwersytet w Białymstoku, 2009, s. 90,91. ISBN 978-83-60448-96-0.
  7. Onet „Wiem” (pol.). [dostęp 2010-12-30].
  8. Józef Kukułka: Historia współczesna stosunków międzynarodowych 1945-2000: z kalendarium 2001-2006. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2007, s. 227. ISBN 978-83-7383-265-7.
  9. Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-20].
  10. Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-20].
  11. Saudi Arabia (ang.). Global Firepower. [dostęp 2014-08-17].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]