Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
26 września jest 269. (w latach przestępnych 270.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 96 dni.
Imieniny obchodzą: Amancjusz , Budziwoj , Cyprian , Dalmacjusz , Dalmacy , Damian , Euzebiusz , Kalistrat , Kasper , Kosma , Lucja , Łękomir , Łucja , Majnard , Nil , Nila , Nilus i Teresa .
Jemen – Święto Rewolucji
Międzynarodowe
Polska – Ogólnopolski Dzień Aptekarza (obchodzony w dniu liturgicznego wspomnienia św. Kosmy i Damiana, patronów farmaceutów i aptekarzy )[3]
Polska – Dzień Budowlanych (Dzień Budowlańca)[4] (w czasach PRL-u święto obchodzono w ostatnią niedzielę września)
Wspomnienia i święta w Kościele katolickim [5] [6] obchodzą:
715 – Zwycięstwo Neustrii nad Austrazją w bitwie pod Compiègne podczas frankijskiej wojny domowej.
1087 – Wilhelm II Rudy został koronowany na króla Anglii .
1143 – Celestyn II został wybrany na papieża.
1212 – Cesarz niemiecki Fryderyk II Hohenstauf wydał Złotą Bullę Sycylijską , w której nadał władcom Czech dziedziczny tytuł królewski.
1345 – Zwycięstwo wojsk fryzyjskich nad holenderskimi w bitwie pod Warns , w której poległ hrabia Holandii Wilhelm II z Hainaut . Jego następczynią została Małgorzata II z Hainaut .
1371 – Turcy osmańscy pokonali koalicję bałkańskich chrześcijan w bitwie nad rzeką Maricą .
1423 – Wojna stuletnia : zwycięstwo wojsk francuskich nad angielskimi w bitwie pod La Brossiniere .
1580 – Flagowy okręt Francisa Drake'a Złota Łania zawinął do angielskiego portu Plymouth , kończąc podróż dookoła świata.
1679 – W Lund został zawarty traktat pokojowy kończący wojnę duńsko-szwedzką .
1687 – VII wojna wenecko-turecka : flota wenecka ostrzelała ateński Akropol , powodując eksplozję zgromadzonego tam prochu i zniszczenie wielu budowli.
1767 – I wojna z Królestwem Majsur : zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie pod Tiruvannamalai .
1777 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych : wojska brytyjskie zdobyły Filadelfię .
1786 – W Londynie podpisano brytyjsko-francuski traktat o wolnym handlu .
1789 – Thomas Jefferson został nominowany na pierwszego sekretarza stanu Stanów Zjednoczonych .
1799 – II koalicja antyfrancuska : zwycięstwo wojsk francuskich w II bitwie pod Zurychem .
1815 – Rosja , Austria i Prusy podpisały sojusz zwany Świętym Przymierzem .
1816 – W Neapolu odbyła się premiera opery La gazzetta Gioacchino Rossiniego .
1832 – W Szwecji otwarto Kanał Gotyjski .
1860 :
1889 – Pierwsza Generalna Konferencja Miar ustaliła (obowiązującą do 1960 roku) definicję metra jako odległość w temperaturze 0 °C i przy normalnym ciśnieniu atmosferycznym między dwiema głównymi kreskami na platynowo-irydowym wzorcu złożonym w Międzynarodowym Biurze Miar w Sèvres pod Paryżem oraz (nadal obowiązującą) definicję i wzorzec kilograma .
1900 – Zwodowano rosyjski pancernik Potiomkin .
1906 – Niemiecki astronom Max Wolf odkrył planetoidę (610) Valeska .
1907 – Nowa Zelandia i Nowa Fundlandia zostały brytyjskimi dominiami .
1908 – Założono norweski klub piłkarski SK Brann .
1911 – Podczas Międzynarodowego Kongresu Balneologicznego w niemieckim Bad Nauheim po raz pierwszy przyjęto definicję wody mineralnej .
1914 – I wojna światowa : zwycięstwo wojsk niemieckich nad południowoafrykańskimi w bitwie pod Sandfontein w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej (obecnie Namibia ).
1921 – Edvard Beneš został premierem Czechosłowacji .
1923 – Kanclerz Niemiec Gustav Stresemann podjął decyzję o wznowieniu dostaw węgla do Francji w ramach reparacji wojennych .
1926 – Otwarto Ullevaal Stadion w Oslo .
1934 – Zwodowano brytyjski transatlantyk RMS Queen Mary .
1936 – Nikołaj Jeżow został szefem NKWD .
1938 – Przeprowadzono częściową mobilizację we Francji i Wielka Brytanii .
1939 – Francuska Partia Komunistyczna została zdelegalizowana pod zarzutem działalności antypaństwowej.
1941 :
1943 – Wojna na Pacyfiku : alianccy komandosi przeprowadzili rajd na port w okupowanym przez wojska japońskie Singapurze , bez strat własnych zatapiając 7 jednostek handlowych wroga (operacja "Jaywick" ).
1944 – W wyniku niepowodzenia operacji "Market-Garden" polscy i brytyjscy spadochroniarze zostali wycofani z okolic holenderskiego miasta Arnhem .
1950 – Wojna koreańska : wojska ONZ odbiły Seul .
1954 – Ponad 1100 osób zginęło w Cieśninie Tsugaru w wyniku zatonięcia podczas tajfunu japońskiego promu pasażerskiego Tōya Maru .
1957 – Na Broadwayu odbyła się premiera musicalu West Side Story z muzyką Leonarda Bernsteina .
1959 – Tajfun Vera zabił w Japonii w dniach 26-28 września ponad 5 tys. osób.
1960 :
1962 – Proklamowano Jemeńską Republikę Arabską .
1967 – Wielka Brytania, Francja i RFN zawarły w Londynie umowę o wspólnej produkcji samolotów Airbus .
1968 :
1969 :
1972 – W RFN powstał oddział antyterrorystyczny GSG 9 , utworzony w związku z nieudolnymi działaniami policji po ataku na izraelskich sportowców, trenerów i działaczy podczas XX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium .
1976 – Mumia faraona Ramzesa II została przewieziona do Paryża w celu przeprowadzenia konserwacji.
1977 – Uruchomiono reaktor nr 1 w elektrowni atomowej w Czarnobylu .
1980 :
1981 – Dokonano oblotu Boeinga 767 .
1983 :
Nieudana próba wystrzelenia statku kosmicznego Sojuz T-10-1 z kosmodromu w Bajkonurze . Po eksplozji rakiety nośnej podczas startu dwuosobowa załoga została uratowana przy pomocy rakiety ewakuacyjnej.
Płk Stanisław Pietrow prawdopodobnie zapobiegł wojnie nuklearnej, ignorując błędne wskazania radzieckiego systemu wczesnego ostrzegania o wystrzeleniu 5 amerykańskich rakietowych pocisków balistycznych .
1984 – Chiny i Wielka Brytania podpisały deklarację na mocy której Hongkong powrócił do Chin 1 lipca 1997 roku.
1986 – W Afganistanie mudżahedini zestrzelili pierwsze dwa radzieckie śmigłowce bojowe Mi-24 dostarczonymi przez Amerykanów pociskami ziemia-powietrze FIM-92 Stinger .
1988 – Podczas XXIV Letnich Igrzysk Olimpijskich w Seulu kanadyjski sprinter Ben Johnson , po pozytywnym wyniku testu antydopingowego został zdyskwalifikowany i pozbawiony złotego medalu za zwycięstwo w biegu na 100 metrów .
1989 – Ostatni wietnamscy żołnierze opuścili po 12 latach terytorium Kambodży .
1992 – Pod Lagos w Nigerii rozbił się samolot wojskowy Lockheed C-130 Hercules ; zginęło 158 żołnierzy.
1995 – 7-krotny premier Włoch Giulio Andreotti stanął przed sądem w Palermo pod zarzutem współpracy z mafią.
1997 :
1998 – Wystartował kanał muzyczny MTV Rossija .
2000 – 82 osoby zginęły u wybrzeży wyspy Paros w katastrofie greckiego promu pasażerskiego MS Express Samina .
2002 – Co najmniej 1863 osoby zginęły w katastrofie senegalskiego promu pasażerskiego MV Le Joola .
2003 – Na Spitsbergenie utworzono Park Narodowy Północnego Isfjordu .
2005 – IRA rozpoczęła zdawanie broni, realizując warunki porozumienia wielkopiątkowego .
2006 – Shinzō Abe został premierem Japonii .
2007 :
2008 – Szwajcarski pilot Yves Rossy przeleciał nad kanałem La Manche na skrzydle odrzutowym własnej konstrukcji.
2009 :
2010 – W katastrofie polskiego autokaru pod Berlinem zginęło 14 osób, a 29 zostało rannych.
2011 – Aleksandr Ankwab został prezydentem Abchazji .
1181 – Franciszek z Asyżu , włoski duchowny katolicki, stygmatyk, założyciel zakonu franciszkanów , święty (zm. 1226 )
1329 – Anna Wittelsbach , królowa Niemiec i Czech (zm. 1353 )
1526 – Wolfgang Wittelsbach , książę Palatynatu-Zweibrücken (zm. 1569 )
1553 – Nicolò Contarini , doża Wenecji (zm. 1631 )
1578 – Pasquale Ottino , włoski malarz (zm. 1630 )
1585 – Antoni Franco , włoski duchowny katolicki, błogosławiony (zm. 1626 )
1688 – Willem Jacob 's Gravesande , holenderski filozof, fizyk, matematyk (zm. 1742 )
1690 – (lub 1699 ) Charles Macklin , brytyjski aktor, dramaturg (zm. 1797 )
1698 – William Cavendish , brytyjski arystokrata, polityk (zm. 1755 )
1731 – Gianfrancesco Malfatti , włoski matematyk (zm. 1807 )
1742 – Thomas Jones , walijski malarz (zm. 1803 )
1754 – Joseph Proust , francuski chemik (zm. 1826 )
1759 – Johann Ludwig Yorck von Wartenburg , pruski feldmarszałek (zm. 1830 )
1767 – Wenzel Müller , austriacki kompozytor (zm. 1835 )
1786 – Andrzej Brodziński , polski poeta, tłumacz (zm. 1812 )
1790 – William Nassau Senior , brytyjski prawnik, ekonomista (zm. 1864 )
1791 – Théodore Géricault , francuski malarz, grafik (zm. 1824 )
1792 – William Hobson , brytyjski administrator kolonialny (zm. 1842 )
1809 – Philipp von Jolly , niemiecki fizyk, matematyk (zm. 1884 )
1810 – August von Fligely , austriacki generał porucznik, geograf, kartograf (zm. 1879 )
1815 :
1819 – Edward Czaban , polski przedsiębiorca, filantrop (zm. 1897 )
1826 – Wiktor Wacław Starzeński , polski ziemianin, polityk, oficer rosyjski (zm. 1882 )
1836 – Edward Likowski , polski duchowny katolicki, arcybiskup poznański , prymas Polski (zm. 1915 )
1840 – Louis-Olivier Taillon , kanadyjski polityk, premier prowincji Quebec (zm. 1923 )
1849 – Iwan Pawłow , rosyjski fizjolog, laureat Nagrody Nobla (zm. 1936 )
1867 :
1869 – (lub 8 października ) Komitas Wardapet , ormiański kompozytor (zm. 1935 )
1870 :
1874 – Lewis Hine , amerykański fotoreporter (zm. 1940 )
1877 – Edmund Gwenn , brytyjski aktor (zm. 1959 )
1878 – Kurt von Hammerstein-Equord , niemiecki generał, szef sztabu Reichswehry (zm. 1943 )
1879 – Tadeusz Michejda , polski lekarz, polityk, minister zdrowia (zm. 1956 )
1886 – Archibald Vivian Hill , brytyjski fizjolog, laureat Nagrody Nobla (zm. 1977 )
1887 – Antonio Moreno , hiszpański aktor (zm. 1967 )
1888 – Thomas Stearns Eliot , brytyjski pisarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 1965 )
1889 – Martin Heidegger , niemiecki filozof (zm. 1976 )
1890 – Brunon Antoni Nowakowski , polski lekarz, pionier polskiej higieny i medycyny pracy, założyciel ŚAM (zm. 1966 )
1891 – Hans Reichenbach , niemiecki filozof, logik (zm. 1953 )
1892 – Bronisław Szwalm , polski działacz turystyczny, krajoznawca (zm.1969 )
1895 :
1896 – Marian Buczek , polski działacz komunistyczny (zm. 1939 )
1897 – Paweł VI , papież (zm. 1978 )
1898 – George Gershwin , amerykański kompozytor, pianista (zm. 1937 )
1899 – Irena Dubiska , polska skrzypaczka, pedagog (zm. 1989 )
1900 – Vito Dumas , argentyński żeglarz (zm. 1965 )
1901 – Donald Cook , amerykański aktor (zm.1961 )
1904 – Lars Thörn , szwedzki żeglarz sportowy (zm. 1990 )
1913 – Karol Semik , polski działacz spółdzielczy na Śląsku Cieszyńskim, żołnierz (zm. 1964 )
1914 :
1919 – Matilde Camus , hiszpańska poetka (zm. 2012 )
1921 – Jan Pierzchała , polski pisarz, scenarzysta (zm. 2003 )
1922 – Maksymilian Małkowiak , polski hokeista na trawie (zm. 2009 )
1923 :
1924 – Honorata Chróścielewska , polska pisarka (zm. 2007 )
1925 – Marty Robbins , amerykański piosenkarz (zm. 1982 )
1926 – Julie London , amerykańska piosenkarka, aktorka (zm. 2000 )
1927 :
1928 – Marian Jeżak , polski hokeista (zm. 2013 )
1930 :
1932 :
1934 – Dick Heckstall-Smith , brytyjski muzyk, członek zespołów: Graham Bond Organisation i Colosseum (zm. 2004 )
1936 – Winnie Mandela , południowoafrykańska aktywistka
1937 – Walentin Pawłow , radziecki polityk, premier ZSRR (zm. 2003 )
1939 – Wojciech Rudnicki , polski prawnik, polityk, minister zdrowia
1940 – Krzysztof Wróblewski , polski aktor
1941 :
1942
1944 :
Jolanta Borusiewicz , polska piosenkarka
Charles Chaput , amerykański duchowny katolicki, arcybiskup Filadelfii
Robert Harri , kanadyjski duchowny katolicki, biskup Saint John
Jean-Pierre Ricard , francuski duchowny katolicki, arcybiskup Bordeaux , kardynał
Peter Turrini , austriacki poeta, dramaturg
1945 – Bryan Ferry , brytyjski muzyk, członek zespołu Roxy Music
1946 :
Andrea Dworkin , amerykańska socjolog, publicystka, działaczka społeczna (zm. 2005 )
Maria Szabłowska , polska dziennikarka muzyczna
Barbara Toruńczyk , polska publicystka, eseistka, historyk literatury
Ian Wallace , brytyjski perkusista (zm. 2007 )
Christine Todd Whitman , amerykańska polityk, gubernator New Jersey
1947 – Lynn Anderson , amerykańska piosenkarka (zm. 2015 )
1948 :
1949 – Clodoaldo , brazylijski piłkarz
1950 :
1951 – Stuart Tosh , szkocki muzyk, członek zespołu Camel
1952 :
1953 :
1954 – Łukasz Słuszkiewicz , polski reżyser, scenarzysta filmów animowanych
1955 :
1956 – Linda Hamilton , amerykańska aktorka
1957 – Klaus Augenthaler , niemiecki piłkarz, trener piłkarski
1958 – Robert Kagan , amerykański publicysta
1959 – Ilja Kormilcew , rosyjski poeta, publicysta, tłumacz (zm. 2007 )
1960 :
1961 :
1962 :
Melissa Sue Anderson , amerykańska aktorka
Gregory Crewdson , amerykański fotograf
Mark Haddon , brytyjski pisarz, ilustrator, karykaturzysta
Steve Moneghetti , australijski lekkoatleta, maratończyk
Tracey Thorn , brytyjska wokalistka, autorka piosenek, członkini duetu Everything but the Girl
1963 :
1964 :
1965 :
1967 – Shannon Hoon , amerykański wokalista, członek zespołu Blind Melon (zm. 1995 )
1968 – James Caviezel , amerykański aktor
1970 :
1971 :
1972 :
1973 :
1974 :
1975 :
1976 :
1977 :
1978 – Pascal Borel , niemiecki piłkarz, bramkarz
1979 :
1980 :
Patrick Friesacher , austriacki kierowca wyścigowy
Krzysztof Gajtkowski , polski piłkarz
Robert Kolendowicz , polski piłkarz
Brooks Orpik , amerykański hokeista
Daniel Sedin , szwedzki hokeista
Henrik Sedin , szwedzki hokeista
Dorota Szelągowska , polska dziennikarka, scenarzystka, pisarka, projektantka wnętrz
1981 :
Collien Fernandes , niemiecka prezenterka telewizyjna, aktorka
Christina Milian , amerykańska piosenkarka
Jaime Penedo , panamski piłkarz, bramkarz
Klaas Veering , holenderski hokeista na trawie, bramkarz
Serena Williams , amerykańska tenisistka
Paweł Wolak , polski bokser
Yao Beina , chińska piosenkarka (zm. 2015 )
1982 :
1983 :
1984 :
1985 :
Senijad Ibričić , bośniacki piłkarz
Swietłana Iwanowa , rosyjska aktorka
Lenna Kuurmaa , estońska wokalistka, członkini zespołu Vanilla Ninja
Marcin Mroziński , polski aktor
Valérie Bègue , Miss Francji 2008
Matt Pokora , francuski piosenkarz, tancerz, kompozytor pochodzenia polskiego
Aleksandra Tsiawu , grecka wioślarka
1986 – Ashley Leggat , kanadyjska aktorka
1987 :
1988 :
1989 :
Nicolas Bézy , francuski rugbysta
Ciaran Clark , irlandzki piłkarz
Arciom Dziamkou , białoruski hokeista
James Feigen , amerykański pływak
Kieran Gibbs , angielski piłkarz
Idrissa Gueye , senegalski piłkarz
Julija Ostapczuk , ukraińska zapaśniczka
Filip Pławiak , polski aktor
Vixen , polski raper, wokalista, producent muzyczny
1990 :
1991 :
1992 – José Alfaro , boliwijski bokser
1993 :
188 p.n.e. – Han Huidi , cesarz Chin (ur. 210 p.n.e. )
46 p.n.e. – Wercyngetoryks , wódz Arwernów (ur. 72 p.n.e. )
611 – Colman z Lann Elo , irlandzki święty (ur. 555 )
1023 – Godfryd II Bezdzietny , książę Dolnej Lotaryngii (ur. ok. 965 )
1241 – Teika Fujiwara , japoński arystokrata, poeta, pisarz, kaligraf, uczony (ur. 1162 )
1328 – Ibn Tajmijja , muzułmański teolog, prawnik, uczony (ur. 1263 )
1345 – Wilhelm II z Hainaut , hrabia Holandii i Zelandii (ur. 1307 )
1371 – Vukašin Mrnjavčević , władca Serbii (ur. ok. 1320 )
1425 – Zofia Bawarska , królowa Niemiec i Czech (ur. 1376 )
1468 – Juan Torquemada , hiszpański duchowny katolicki, domikanin, kardynał (ur. 1388 )
1508 – Giovanni Colonna , włoski kardynał (ur. 1457 )
1620 – Tàichāng , cesarz Chin (ur. 1582 )
1716 – Antoine Parent , francuski matematyk (ur. 1666 )
1764 – Benito Jerónimo Feijóo e Montenegro , hiszpański mnich, filozof, myśliciel polityczny (ur. 1676 )
1782 – Michel-Ange Castellane , francuski dyplomata (ur. 1703 )
1792 – Johann Friedrich Knöbel , niemiecki architekt (ur. 1724 )
1802 – Jurij Vega , słoweński baron, matematyk, fizyk (ur. 1754 )
1820 – Daniel Boone , amerykański podróżnik, osadnik, traper (ur. 1734 )
1826 – Alexander Gordon Laing , brytyjski podróżnik, badacz zachodniej Afryki (ur. 1793 )
1839 – Koreańscy męczennicy i święci katoliccy:
1842 – Richard Wellesley , brytyjski arystokrata, polityk, dyplomata pochodzenia irlandzkiego (ur. 1760 )
1860 – Miłosz I Obrenowić , książę Serbii (ur. 1780 )
1863 – Władysław Orłowski , polski major, uczestnik powstania styczniowego (ur. ?)
1866 – Carl Jonas Love Almqvist , szwedzki pastor, nauczyciel, pisarz, kompozytor (ur. 1793 )
1867 – James Ferguson , amerykański astronom (ur. 1797 )
1868 – August Ferdinand Möbius , niemiecki matematyk, astronom (ur. 1790 )
1877 – Hermann Grassmann , niemiecki polihistor (ur. 1809 )
1885 – Teresa Couderc , francuska zakonnica, święta (ur. 1805 )
1899 – Kaspar Stanggassinger , niemiecki redemptorysta, błogosławiony (ur. 1871 )
1902 – Levi Strauss , amerykański producent odzieży (ur. 1829 )
1904 – Lafcadio Hearn , irlandzki pisarz (ur. 1850 )
1914 – August Macke , niemiecki malarz (ur. 1887 )
1917 – Edward Gallaudet , amerykański pedagog (ur. 1837 )
1921 – Edward Leszczyński , polski poeta, krytyk literacki (ur. 1880 )
1923 :
1932 – Pierre Degeyter , francuski kompozytor pochodzenia belgijskiego (ur. 1848 )
1934 – Antoni Różański , polski aktor (ur. 1860 )
1936 :
Bonawentura Esteve Flores , hiszpański kapucyn, męczennik, błogosławiony (ur. 1897 )
Herminia Martínez Amigó , hiszpańska działaczka Akcji Katolickiej, męczennica, błogosławiona (ur. 1887 )
Maria Pilar Jordá Botella , hiszpańska działaczka Akcji Katolickiej, męczennica, błogosławiona (ur. 1905 )
Krescencja Valls Espí , hiszpańska działaczka Akcji Katolickiej, męczennica, błogosławiona (ur. 1863 )
1937 – Bessie Smith , amerykańska wokalistka bluesowa (ur. 1894 )
1938 – Thomas Shaw , brytyjski polityk (ur. 1872 )
1939 :
1940 – Walter Benjamin , niemiecki filozof, teolog (ur. 1892 )
1943 – Zygmunt Brynk , polski kontradmirał (ur. 1872 )
1944 :
1945 – Béla Bartók , węgierski kompozytor, pianista (ur. 1881 )
1947 – Hugh Lofting , brytyjski autor literatury dziecięcej (ur. 1886 )
1950 – Alfred Smoczyk , polski żużlowiec (ur. 1928 )
1951 – Hans Cloos , niemiecki geolog (ur. 1885 )
1952 :
1954 – Ellen Roosevelt , amerykańska tenisistka (ur. 1868 )
1956 – Lucien Febvre , francuski historyk (ur. 1878 )
1959 – Leslie Morshead , australijski generał (ur. 1889 )
1958 – Kazimierz Nitsch , polski językoznawca, slawista (ur. 1874 )
1961 – Robert Eichelberger , amerykański generał (ur. 1886 )
1968 :
1970 – Marian Koczwara , polski botanik (ur. 1893 )
1972 :
1973 – Anna Magnani , włoska aktorka, scenarzystka filmowa (ur. 1908 )
1976 – Lavoslav Ružička , chorwacki chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1887 )
1978 :
1979 :
1980 – Roman Nowak , polski polityk, członek Rady Państwa (ur. 1900 )
1981 – Ludwig Goldbrunner , niemiecki piłkarz, trener piłkarski (ur. 1908 )
1983 :
1986 – Desmond Brian Hurst , irlandzki reżyser filmowy (ur. 1900 )
1987 :
1988 :
1989 – Hemanta Kumar , indyjski piosenkarz, kompozytor, producent muzyczny (ur. 1920 )
1990 – Alberto Moravia , włoski pisarz (ur. 1907 )
1991 :
1996 :
1998 – Betty Carter , amerykańska wokalistka jazzowa (ur. 1929 )
2000 :
2003 :
2004 – Einar Foerde , norweski polityk, minister (ur. 1943 )
2005 – Henrik Flöjt , fiński biathlonista (ur. 1952 )
2006 :
2007 :
2008 :
2009 – Zygmunt Chychła , polski bokser (ur. 1926 )
2010 :
2011 :
2012 :
Przypisy