Verenigde Nasies
Die Verenigde Nasies (Arabies: الأمم المتحدة, Engels: United Nations, Frans: Organisation des Nations unies, Russies: Организация Объединённых Наций, Sjinees: 联合国, Spaans: Organización de las Naciones Unidas), of VN, is 'n internasionale organisasie wat uit 193 lande[1]bestaan. Byna alle internasionaal-erkende lande is lede. Slegs die Vatikaanstad is geen lidland nie en Palestina is 'n waarnemer.[2]
Die VN is gestig ná die Tweede Wêreldoorlog op 24 Oktober 1945 in San Francisco ná die Dumbarton Oaks Konferensie in Washington, D.C., maar die eerste sitting van die Algemene Vergadering met 51 nasies verteenwoordig, is eers gehou op 10 Januarie 1946 in Church House, Londen. Die Verenigde Nasies is die direkte opvolger van die voormalige Volkebond, wat op 18 April 1946 ontbind is. Die organisasie se hoofkantoor is in United Nations Plaza in New York Stad, Verenigde State. Die VN het kantore in Genève, Wene en Nairobi.
Die amptelike tale is Arabies, Engels, Frans, Russies, Sjinees en Spaans, waarvan Engels en Frans werkstale is.[3] Die vyf permanente lede van die VN se Veiligheidsraad, wat die mag het om resolusies te veto, is Frankryk, Rusland (tot 21 Desember 1991 as die Sowjetunie), die Verenigde Koninkryk, die Verenigde State en die Volksrepubliek van Sjina (tot 25 Oktober 1971 die Republiek van Sjina). Nie-permanente lede is tans Argentinië, Australië, Luxemburg, Rwanda en Suid-Korea vir 2013-2014 en Tsjad, Nigerië, Chili, Jordanië en Litaue vir 2014-2015.[4] Daar is sterk steun vir 'n vergroting van die Veiligheidsraad en die uitbreiding van die vetoreg aan ander lande om die wêreld van vandag te weerspieël, maar ondanks inisiatiewe deur die G4-lande, Brasilië, Duitsland, Indië en Japan, asook vanuit die geledere van die Afrika-Unie, kon eenstemmigheid hieroor steeds nie bereik word nie.[5]
Die doel van die organisasie is die fasilitering van samewerking rakende internasionale wetgewing, internasionale sekuriteit, ekonomiese ontwikkeling, maatskaplike vooruitgang, menseregte en internasionale reg. In 2001 het die Verenigde Nasies en Kofi Annan die Nobelprys vir Vrede ontvang.[6]
Struktuur[wysig | wysig bron]
Die Verenigde Nasies funksioneer deur middel van vyf hooforgane, te wete die Algemene Vergadering, die Veiligheidsraad, die Ekonomiese en Maatskaplike Raad, die Sekretariaat en die Wêreldhof. ’n Sesde hooforgaan, die Voogdyraad, het in 1994 sy werksaamhede opgeskort met die onafhanklikheid van Palau, die laaste oorblywende voogdygebied van die VN.[7] (Suidwes-Afrika, wat die onafhanklike Namibië sou word, is ook dekades lank deur Suid-Afrika as ’n voogdygebied bestuur. Suid-Afrika het onder apartheid uiters gespanne betrekkinge met die VN gehandhaaf en het mettertyd Suidwes-Afrika byna as ’n soort ekstra provinsie beskou eerder as om in te willig dat die gebied onafhanklik word.)
Sekretarisse-generaal[wysig | wysig bron]
Die Sekretarisse-generaal van die Verenigde Nasies was[8]
- Ban Ki Moon (Suid-Korea) 1 Januarie 2007 - hede
- Kofi Annan (Ghana) 1 Januarie 1997 - 31 Desember 2006
- Boutros Boutros-Ghali (Egipte) 1 Januarie 1992 - 31 Desember 1996
- Javier Pérez de Cuéllar (Peru) 1 Januarie 1982 - 31 Desember 1991
- Kurt Waldheim (Oostenryk) 1 Januarie 1972 - 31 Desember 1981
- Thant (Mianmar) 3 November 1961 - 31 Desember 1971
- Dag Hammarskjöld (Swede) 10 April 1953 - 18 September 1961
- Trygve Lie (Noorweë) 2 Februarie 1946 - 10 April 1953
- Gladwyn Jebb (Verenigde Koninkryk) 24 Oktober 1945 - 29 Januarie 1946
Sien ook[wysig | wysig bron]
- Geskiedenis van die Verenigde Nasies
- 2011 Verenigde Nasies se Klimaatberaad
- Verenigde Nasies Konferensie vir die Standardisering van Geografiese Name
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ (en) un.org: Member States of the United Nations
- ↑ (en) un.org: Non-member States and Entities
- ↑ (en) un.org: General Assembly of the United Nations – Rules of Procedure
- ↑ (en) un.org: Current Members - Permanent and Non-Permanent Members
- ↑ (en) globalpolicy.org: Japan Says No to G4 Bid
- ↑ (en) nobelprize.org: The Nobel Peace Prize 2001 - United Nations (UN)
- ↑ (en) Fasulo, Linda (2004. An Insider's Guide to the UN, p. 8. Yale University Press. ISBN 978-0300141979.
- ↑ (en) rulers.org: United Nations
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
- (ar) (en) (es) (fr) (ru) (zh) Amptelike tuisblad
| Verenigde Nasies: Gespesialiseerde Organisasies |  |
|---|---|
| IAEA | ICAO | IFAD | ILO | IMO | ITU | FAO | UNESCO | UNICEF | UNIDO | Wêreldposunie | Wêreldbank | WGO | WIPO | WMO | |
