Almanya

Wikipediya ra ensiklopediya xosere
Jump to: şiyayış, Cı geyre
Cumhuriyetê Almanyayo Federal
Bundesrepublik Deutschland
Desmal û Arma
Flag of Germany.svg Coat of arms of Germany.svg
Marş: The third stanza of Lied der Deutschen
Xerita
Germany in the European Union on the globe (Europe centered).svg
Şınasiye
Zıwan Almanki
Paytext Berlin
Sûka tewr gırde Berlin
Sazbiyayış 2 Gulane 1949
Cıwiyayış
Şar Alman
Hıkumet Cumhuriyeto Federal
Serdar Joachim Gauck
Din Xıristiyaniye
Erd 357,021 km²
Nıfuso texminki 82,000,000
Sıxletiye 229/km²
Ekonomiye
Endekse gırdbiyayışe merduman 0.905 (zaf berzo)
Pere Ewro
Kodê perey EU
Mıntıqa
Wext (UTC+2)
İnternet .de
Kodê têlefoni +49

Almanya (be Almanki: Bundesrepublik Deutschland) yew dewlete ke merkezê Ewropa dera. Zımeyê Almanya de Danimarka, veroc de Awıstırya u İswiçre, rocawan de Fransa, Luksemburg, Belçıka, Hollanda, rocvetış de Polonya u Çekıstan estê. Paytextê Almanya Berlino.

Tarix[bıvurne | çımey bıvurne]

Dewleta Almanya eyaletan ra yena pêra (mıteşekkıla); 16 eyaleti estê. Almanya Federale ezaya NATOy, Yewiya Ewropa, Mıletê Yewbiyayey, G8 u G4ia.

Yewiya Almanya serra 1871ıne de vıraziya. Verê coy, dıwelê xoyê padişayiye (qraliye) zaf biy. Feqet Herbê Dınyayê I. u II. de dewleta Almanya kerd vindi. Herbê Dınyayê II. de dewleta Almanya biye letey, Almanyaya Rocvetışi u Almanyaya Rocawani niyay ro. Serra 1989ıne de dıwelê Almanya biy yew, amey pêser.

İklım û sûki[bıvurne | çımey bıvurne]

İklımê Almanya zaf honıko. Hetê zımeyê (vakurê) Almanya serdıno. Semedê Gulf Streami (awa honıke) ra hewayê Almanya zaf serdın niyo.

Bacarê gırdi:

Sûka Frankfurt am Maini zaf raver şiya. Frankfurt de banê xeylê berzi estê; Frankfurt bacarê dewizio, paytextê borsayo, merkezê iqtısadê Almanya u Ewropayo.

Nıfus[bıvurne | çımey bıvurne]

Nıfusê Almanya 81 milyono. 7 milyon merdumê ğeribi estê. Şarê Zazayan u Tırkan, Kurdan ra u ê binan ra zi Almanya de cıwiyenê. İtalyani, Sırbi, Xırwati, Boşnaqi, Urusi, Yunani zi estê. Romani (Aşıqi), Sorb u Danimarkıci zi rew ra estê, nê şenıkiye (eqelliyet) mariyenê. Sorb u Danimarkıci wayirê heqa zıwan u kulturê. Sorbi zafêr rocvetışê Almanya de cıwiyenê.

Dinê Almanya Xıristiyaniya (itıqadê mıletê Almani Protestan u Katoliko), feqet dino resmi niyo. Tayê Mısılmani, Musewiy u ateisti ki estê. Zıwano resmi Almankiyo.

Xeritaya Almanya

Coğrafya[bıvurne | çımey bıvurne]

Eyaletê Almanya

Ekonomiye[bıvurne | çımey bıvurne]

Ekonomiya Almanya zaf qewetına. Ewropa de rêza yewıne dera. Feqet rocawanê Almanya zaf peyser mendo. Teknolociya Almanya zaf be qaliteya. Almanya zaf wasıtan (otomobilan) vecena. Volkswagen, Opel, BMW, DaimlerChrysler (Mercedes) Almanya de vıraziyenê. İdxalatê (eksport) Almanya zafo. Almanya hetê idxalat ra dınya de rêza yewıne dera.

Çımey[bıvurne | çımey bıvurne]