Wereldhandelsorganisatie
Wereldhandelsorganisatie | ||
Bestuurscentrum | Genève, Zwitserland | |
Oprichting | 1 januari 1995 | |
Werktaal | Engels, Frans en Spaans | |
Lidmaatschap | 161 lidstaten | |
Directeur-Generaal | Roberto Azevêdo | |
Website | www.wto.org |
De Wereldhandelsorganisatie (Engels: World Trade Organization, WTO; Frans: Organisation Mondiale du Commerce, OMC; Spaans: Organización Mundial de Comercio, OMC) is een intergouvernementele organisatie die toeziet op de naleving van afspraken over de handel tussen landen. Veel van die afspraken zijn van belang voor het internationale zakendoen.
Inhoud
Algemeen[bewerken]
De Wereldhandelsorganisatie werd opgericht in 1995 en komt voort uit het General Agreement on Tariffs and Trade (GATT, Algemene Overeenkomst over Tarieven en Handel) die in 1947 in Genève werd ondertekend door 23 landen. Het hoofdkantoor van de Wereldhandelsorganisatie bevindt zich eveneens in Genève.
De taken van de WTO zijn bevordering van internationale handel, beslechting van handelsconflicten en opheffing van handelsbarrières. De basisfilosofie van de organisatie is dat internationale handel de beste en snelste manier is om de wereld welvarender te maken en dat daarom elk obstakel voor internationale vrijhandel uit de weg moet worden geruimd.
Met 153 lidstaten en dertig aspirant-leden, vertegenwoordigt de WTO in 2002 95% van de wereldhandel. Twintig maanden na de oprichting van de WTO waren er 122 lidstaten. Op 26 juni 2014 zijn er 160 landen aangesloten na de aansluiting van Yemen. In 2014 is er een verzoek van de Seychellen om eveneens lid te worden van de Wereldhandelsorganisatie. [1]
GATT[bewerken]
Oorspronkelijk was de voorloper van de WTO, de GATT, nooit bedoeld als een organisatie, maar slechts als een verdrag dat ondergebracht zou worden onder de International Trade Organization (ITO). De GATT bleef na het falen van de ITO een belangrijk platform voor onderhandelingen over het reduceren van importbeperkingen in de vorm douanetarieven (quota). Tijdens de Uruguay-ronde is de WTO opgericht, omdat de GATT niet langer voldeed. Van begin af aan werden bij de GATT landbouw, grondstoffen en diensten buiten beschouwing gelaten. Bovendien was er geen rechtbank of iets vergelijkbaars om overtredingen aan te pakken. Het was een multilateraal verdrag, dus werd er alleen actie ondernomen als alle lidstaten dit wilden. De GATT is dan ook nu één van de onderliggende WTO-verdragen. Nieuwe liberaliseringen over diensten, intellectuele eigendomsrechten en investeringen, konden niet worden behandeld binnen de GATT. Daar waren afzonderlijke verdragen voor, zoals de GATS. Met de oprichting van de WTO werden deze verdragen samengevoegd en kan een lidstaat niet langer het ene verdrag wel, maar het andere verdrag niet ondertekenen. Met ondertekening van het nieuwe oprichtingsverdrag van de WTO verplichten de lidstaten zich tot alle verdragen en worden sindsdien al deze verdragen als één beschouwd.
Onderhandelingsrondes[bewerken]
De WTO blijft in feite een permanent onderhandelingsforum, met het hoofdkantoor in Genève, dat wel een staf en een bureaucratie heeft en is dus een organisatie zoals de ITO bedoeld was. Onderhandelingen over handelsliberaliseringen vinden plaats in zogenoemde 'rondes'.
Zo is momenteel de in 2001 gestarte Doha-ronde nog steeds gaande. Deze ronde had eind 2004 al afgerond moeten zijn, maar medio 2009 was de besluitvorming nog steeds niet rond. De rondes, tot 1994 onder auspiciën van GATT, zijn:
- Genève-ronde, 1947
- Annecy-ronde, 1949
- Torquay-ronde, 1950-1977
- Genève-ronde, 1956
- Dillon-ronde, 1960-1962
- Kennedy-ronde, 1962-1967
- Tokyo-ronde, 1973-1979
- Uruguay-ronde, 1986-1994.
- Doha-ronde, 2001-...
Eens in de twee jaar komen de lidstaten bijeen in het kader van deze rondes, tijdens de Ministeriële Conferenties. Men probeert dan te komen tot gemeenschappelijke regels over nieuwe liberaliseringen van handel, het beslechten van belemmeringen voor handel. De Ministeriële Conferentie is het wetgevende orgaan van de WTO en daarmee is de WTO dus een organisatie die regels voorschrijft en wetten maakt waaraan haar leden zich dienen te houden.
Verschillen met de GATT[bewerken]
Het verschil met de GATT is vooral dat de WTO een groter internationaal secretariaat heeft (met 629 werknemers), het aantal sectoren waarover onderhandeld wordt (niet alleen goederen zoals bij GATT, maar ook diensten en intellectuele eigendomsrechten), en dat het binnen de WTO mogelijk is voor lidstaten om andere lidstaten aan te klagen wegens het overtreden van WTO-regels. De WTO kent hiervoor een geschillenbeslechtingsorgaan (Dispute Settlement Body). Bij dit orgaan kunnen de lidstaten afdwingen dat nieuwe handelsbelemmeringen ongegrond worden verklaard, waarna zij tegenmaatregelen mogen nemen in de vorm van legitieme handelsbeperkingen ter hoogte van een bepaald bedrag. Bij de GATT was er ook een geschillencommissie, maar uitspraken hiervan konden worden geblokkeerd worden en gingen minder ver.
Besluitvorming binnen de WTO[bewerken]
Binnen de structuur van de WTO nemen de lidstaten besluiten over liberaliseringen van de handel die moeten gelden voor alle leden. De WTO is eigenlijk een forum, of zoals Maes (2002) stelt in een artikel over besluitvorming in de WTO, liever een arena, "waar alle leden hun eigen handelsbelangen verdedigen".
De WTO-arena bevindt zich vooral in het hoofdkantoor te Genève, waar ook de Algemene Raad (General Council) zetelt, die bestaat uit ambassadeurs en hoofden van delegaties.
In diverse werkgroepen, zoals de Goederen Raad (Goods Council), Diensten Raad (Services Council) en Intellectuele Eigendom Raad (Intellectual Property Council), onderhandelen de permanente afgevaardigden over voorbereidingen voor de tweejaarlijkse Ministeriële Conferenties.
Daarnaast zijn er talloze onderwerpen en comités over onder meer handel en milieu, handel en ontwikkeling, en de toetreding van nieuwe leden.
Voorbereidend op de Ministeriële Conferentie zijn er in het verleden ook miniconferenties geweest, waar -gecoördineerd door het WTO-secretariaat- door hogere afgevaardigden van een select groepje lidstaten over de ontwerpteksten wordt onderhandeld. Dit vindt plaats zodra men er in Genève zelf niet uitkomt en er geen overeenstemming is over een onderhandelingstekst voor de Ministeriële Conferenties.
Een van de veel genoemde bezwaren tegen de WTO is haar wijze van werken, en dan in het bijzonder haar 'consensus building'. Dit besluitvormingsproces is ondoorzichtig en niet democratisch, zo vinden critici. Onder deze kritiek ging ook de GATT gebukt. In theorie hebben alle lidstaten een gelijke stem. Hoewel officieel mogelijk, is stemmen nog nooit voorgekomen. De lidstaat die zich tijdens de vergaderingen niet tégen een voorstel uitspreekt, wordt automatisch geacht vóór te zijn.
Deze vorm van consensus building vindt plaats buiten de formele vergaderingen, in de zogenaamde 'achterkamertjes'. Dit informele overleg wordt beschouwd als noodzakelijk inherent aan de WTO en "neemt de overhand als de tijd begint te dringen of belangrijke beslissingen moeten worden genomen".
Leden[bewerken]
Nederland[bewerken]
Nederland is actief bij de onderhandelingen betrokken. De staatssecretaris van Economische Zaken is de verantwoordelijke bewindspersoon en richt zich op duurzame globalisering, met aandacht voor het milieu en eerlijke handel.
Rusland[bewerken]
Op 16 december 2011 stemden de 153 lidstaten van de WTO unaniem in met de toetreding van Rusland.[2] Het lidmaatschap moet de kwakkelende Russische economie met de grootste handelspartner, de Europese Unie, een impuls geven. Het lidmaatschap vormt het sluitstuk na 18 jaar pogingen van Rusland zich aan te sluiten.[2] Nu Rusland deel uitmaakt van de WTO kunnen zij goedkoper Europese producten aanschaffen en Rusland kan olie en gas efficiënter verkopen. Rusland was het enige G20-land dat niet was aangesloten bij de WTO.[2] Het aandeel van Rusland in de wereldeconomie is ongeveer 2,8%; na de toetreding van Rusland nemen de leden van de handelsorganisatie 97% van de wereldhandel voor hun rekening.[2]
Lijst van leden[bewerken]
De volgende tabel geeft een overzicht van de huidige leden en hun toetredingsdatum. Er zijn 160 leden op 29 december 2014.
Land | Datum van toetreding |
---|---|
Albanië | 8 september 2000 |
Angola | 23 november 1996 |
Antigua en Barbuda | 1 januari 1995 |
Argentinië | 1 januari 1995 |
Armenië | 5 februari 2003 |
Australië | 1 januari 1995 |
Oostenrijk | 1 januari 1995 |
Bahrein | 1 januari 1995 |
Bangladesh | 1 januari 1995 |
Barbados | 1 januari 1995 |
België | 1 januari 1995 |
Belize | 1 januari 1995 |
Benin | 22 februari 1996 |
Bolivia | 12 september 1995 |
Botswana | 31 mei 1995 |
Brazilië | 1 januari 1995 |
Brunei | 1 januari 1995 |
Bulgarije | 1 december 1995 |
Burkina Faso | 3 juni 1995 |
Burundi | 23 juli 1995 |
Cambodja | 13 oktober 2004 |
Kameroen | 13 december 1995 |
Canada | 1 januari 1995 |
Kaapverdië | 23 juli 2008 |
Centraal-Afrikaanse Republiek | 31 mei 1995 |
Tsjaad | 19 oktober 1996 |
Chili | 1 januari 1995 |
China | 11 december 2001 |
Colombia | 30 april 1995 |
Congo-Brazzaville | 27 maart 1997 |
Congo-Kinshasa | 1 januari 1997 |
Costa Rica | 1 januari 1995 |
Ivoorkust | 1 januari 1995 |
Kroatië | 30 november 2000 |
Cuba | 20 april 1995 |
Cyprus | 30 juli 1995 |
Tsjechië | 1 januari 1995 |
Denemarken | 1 januari 1995 |
Djibouti | 31 mei 1995 |
Dominicaanse Republiek | 9 maart 1995 |
Dominica | 1 januari 1995 |
Djibouti | 9 maart 1995 |
Ecuador | 21 januari 1996 |
Egypte | 30 juni 1995 |
El Salvador | 7 mei 1995 |
Estland | 13 november 1999 |
Europese Unie[3] | 1 januari 1995 |
Fiji | 14 januari 1996 |
Finland | 1 januari 1995 |
Frankrijk | 1 januari 1995 |
Gabon | 1 januari 1995 |
Gambia | 23 oktober 1996 |
Georgië | 14 juni 2000 |
Duitsland | 1 januari 1995 |
Ghana | 1 januari 1995 |
Griekenland | 1 januari 1995 |
Grenada | 22 februari 1996 |
Guatemala | 31 juli 1995 |
Guinee | 25 oktober 1995 |
Guinee-Bissau | 31 mei 1995 |
Guyana | 1 januari 1995 |
Haïti | 30 januari 1996 |
Honduras | 1 januari 1995 |
Hongkong | 1 januari 1995 |
Hongarije | 1 januari 1995 |
IJsland | 1 januari 1995 |
India | 1 januari 1995 |
Indonesië | 1 januari 1995 |
Ierland | 1 januari 1995 |
Israël | 21 april 1995 |
Italië | 1 januari 1995 |
Jemen | 27 mei 2014 |
Jamaica | 9 maart 1995 |
Japan | 1 januari 1995 |
Jordanië | 11 april 2000 |
Kenia | 1 januari 1995 |
Zuid-Korea | 1 januari 1995 |
Koeweit | 1 januari 1995 |
Kirgizië | 20 december 1998 |
Laos | 2 februari 2013 |
Letland | 10 februari 1999 |
Lesotho | 31 mei 1995 |
Liechtenstein | 1 september 1995 |
Litouwen | 31 mei 2001 |
Luxemburg | 1 januari 1995 |
Macau | 1 januari 1995 |
Macedonië | 4 april 2003 |
Madagaskar | 17 november 1995 |
Malawi | 31 mei 1995 |
Maleisië | 1 januari 1995 |
Maldiven | 31 mei 1995 |
Mali | 31 mei 1995 |
Malta | 1 januari 1995 |
Mauritanië | 31 mei 1995 |
Mauritius | 1 januari 1995 |
Macedonië | 1 januari 1995 |
Moldavië | 26 juli 2001 |
Mongolië | 29 januari 1997 |
Montenegro | 29 april 2012[4] |
Marokko | 1 januari 1995 |
Mozambique | 26 augustus 1995 |
Myanmar | 1 januari 1995 |
Namibië | 1 januari 1995 |
Nepal | 23 april 2004 |
Nederland | 1 januari 1995 |
Nieuw-Zeeland | 1 januari 1995 |
Nicaragua | 3 september 1995 |
Niger | 13 december 1996 |
Nigeria | 1 januari 1995 |
Noorwegen | 1 januari 1995 |
Oman | 9 november 2000 |
Pakistan | 1 januari 1995 |
Panama | 6 september 1997 |
Papoea-Nieuw-Guinea | 9 juni 1996 |
Paraguay | 1 januari 1995 |
Peru | 1 januari 1995 |
Filipijnen | 1 januari 1995 |
Polen | 1 juli 1995 |
Portugal | 1 januari 1995 |
Qatar | 13 januari 1996 |
Roemenië | 1 januari 1995 |
Rusland | 22 augustus 2012 |
Rwanda | 22 mei 1996 |
Saint Kitts en Nevis | 31 februari 1996 |
Saint Lucia | 1 januari 1995 |
Saint Vincent en de Grenadines | 1 januari 1995 |
Samoa | 10 mei 2012[4] |
Saoedi-Arabië | 11 december 2005 |
Senegal | 1 januari 1995 |
Sierra Leone | 23 juli 1995 |
Singapore | 1 januari 1995 |
Slowakije | 1 januari 1995 |
Slovenië | 30 juli 1995 |
Salomonseilanden | 26 juli 1996 |
Zuid-Afrika | 1 januari 1995 |
Spanje | 1 januari 1995 |
Sri Lanka | 1 januari 1995 |
Suriname | 1 januari 1995 |
Swaziland | 1 januari 1995 |
Zweden | 1 januari 1995 |
Zwitserland | 1 juli 1995 |
Tadzjikistan | 2 maart 2013 |
Taiwan | 1 januari 2002 |
Tanzania | 1 januari 1995 |
Thailand | 1 januari 1995 |
Togo | 31 mei 1995 |
Tonga | 27 juli 2007 |
Trinidad en Tobago | 1 maart 1995 |
Tunesië | 29 maart 1995 |
Turkije | 26 maart 1995 |
Oeganda | 1 januari 1995 |
Oekraïne | 16 mei 2008 |
Verenigde Arabische Emiraten | 10 april 1996 |
Verenigd Koninkrijk | 1 januari 1995 |
Verenigde Staten | 1 januari 1995 |
Uruguay | 1 januari 1995 |
Vanuatu | 24 augustus 2012[5] |
Venezuela | 1 januari 1995 |
Vietnam | 11 januari 2007 |
Zambia | 1 januari 1995 |
Zimbabwe | 5 maart 1995 |
Zie ook[bewerken]
Externe links[bewerken]
- (en) /(es) /(fr) Officiële website
- (nl) Nederlands ministerie van Economische Zaken, WTO
- (en) Verdragen door de WTO
- (en) Kritische website, Parodie op de WTO-website
- (nl) Kritische website, Trouble WTO
Bronnen, noten en/of referenties
|
Intercontinentaal: | APEC · Arabische Liga · BSEC · CVVO · D-8 · EurAsEC · Euraziatische Economische Unie · Gemenebest van Naties · GOS · G7 · G8 · G8+5 · G20 · IOM · OPEC · OESO · OIS · Organisatie van Niet-gebonden Landen · NAVO · SGRB · Turkse Raad · Unie voor het Middellandse Zeegebied · VN · WTO |
Afrika: | AU · CEMAC · ECOWAS · IGAD · OAG · SADC · UEMOA · UAM |
Amerika: | ALBA · Andesgemeenschap · CARICOM · Mercosur · NAFTA · Riogroep · OAS · OOCS · SICA · UZAN |
Azië: | ACD · ASEAN · CCASG · ECO · SAARC · SSO |
Europa: | BLEU · Benelux · CCR · CEVA · EER · EU · EVA · GUAM · Noordse Raad · Raad van Europa · OVSE · Visegrádgroep |
Oceanië: | Pacific Islands Forum |
Voormalige: | Volkenbond · Comecon · OAE · UAS · VAS · Warschaupact · WEU |
Zie de categorie World Trade Organization van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |