Hui-li̍p-pin

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
Thiàu khì: Se̍h chāmchhiau-chhoē
Repúbliká ng̃ Pilipinas
Hui-lu̍t-pin kok-kî Hui-lu̍t-pin kok-hui
Kok-kî Kok-hui
xxxx:Xxxxx
Koaⁿ-hong gú-giân Tagalog, Eng-gú
Siú-to· Má-nî-la
Chóng-thóng A-lô-iok
Bīn-chek
 - Chóng-bīn-chek
 - Hái-he̍k pah-hūn-pí
tē-70 ūi
±300,000 km²
0.6%
Jîn-kháu


 - Chóng-jîn-kháu (2002-nî


 - Jîn-káu bi̍t-tō·
tē-13


84,525,639


282/km²
To̍k-li̍p ji̍t


 - Soan-pō͘

 - Sêng-jīn

Àn Bí-kok kap Se-pan-gâ

1898-nî 6 go̍eh 12 hō

1946-nî 7 go̍eh 4 hō
Hè-pē Hui-lu̍t-pin pí-soh(PHP)
Sî-khu UTC +8
Kok-koa Xxxxx
Kok-hoe Bo̍at-lī-hoe
Kok-chhiū La̍p-la-chhiu
Kok-chè he̍k-miâ sok-siá .PH
Tn̂g-tô· tiān-ōe hō-bé 63

Hui-li̍p-pin/Hui-lu̍t-pin Kiōng-hô-kok (Repúbliká ng̃ Pilipinas /菲律宾共和国), tī A-chiu ê tang-pō·, iû Thài-pêng-iûⁿ ê Hui-lu̍t-pin Kûn-tó kah sì-kho·-le̍ ê tó-sū, lóng-chóng 7000 gōa ê tōa-sió tó-sū cho·-sêng.

Le̍k-sú[siu-kái]

Tāi-iok chêng 3000 nî ê sî, Lâm-tó bîn-cho̍k khai-sí tī Hui-li̍p-pin khiā-khí, chia Lâm-tó lâng chú-iàu sī tùi Tâi-oân kòe--lâi. Kàu chêng 500 nî ê sî-chūn, Hui-li̍p-pin khai-sí kap Ìn-tō͘, Lâm-iûⁿ kî-thaⁿ só͘-chāi, koh-ū Tiong-kok ū bō͘-e̍k lâi-óng.

Kong-gôan 1521 nî, Au-chiu thàm-hiám-ka Ferdinand Magellan chhōa-tio̍h i thàm-hiám-tūi keng-kòe chit-ê só·-chāi. 1565 nî liáu-āu, Se-pan-gâ khai-sí thóng-tī chit-phiàn thó·-tē, 1898 nî liáu-āu ōaⁿ Bí-kok thóng-tī. 1935 nî, kok-ka chhòng-kiàn " kiōng-tông-thé ", 1946 nî chhú-tit ôan-chôan ê to̍k-li̍p.

Tē-jī-chhù Sè-kài Tāi-chiàn kî-kan, bat hō· Ji̍t-pún-lâng chiàm-niá kòe 1-chām. 1965 nî kòe-āu, chóng-thóng Ferdinand Marcos si̍t-hêng to̍k-chhâi thóng-tī, it-ti̍t kàu-kah 1981 nî, Maria Corazón Aquino kèng-sóan sèng-lī liáu-āu, chiah kóaⁿ-cháu Marcos, pēng-chhiáⁿ chiong i khu-tiok chhut-kéng.

Chèng-tī[siu-kái]

Hui-lu̍t-pin si̍t-hêng chóng-thóng-chè. Chóng-thóng sī kok-ka ê gôan-siú kiam chèng-hú siú-náu, koh kiam bú-chong pō·-tūi ê chóng-su-lēng.

Hêng-chèng khu-ōa[siu-kái]

Hui-lu̍t-pin chit-ê kok-ka ê thó·-tē chóng--ê ē-tàng kā pun-chòe Lū-sòng, Ûi-sat-a kah Mî-lân-ló-tó 3 tōa pō·-hūn. Chôan-kok lóng-chóng ū 13-ê tē-khu, 1-ê hêng-chèng-khu Kho-te̍k-le̍k-la(科迪勒拉), 1-ê chū-tī-khu (Mî-lân-ló Bo̍k-su-lîm chū-tī-khu). Chóng--ê 76-ê séng.

Tē-lí[siu-kái]

Hui-lu̍t-pin tōa-pō·-hūn ê kok-thó· sī kôan-soaⁿ, ko-gôan kah sió soaⁿ-lûn cho·-sêng--ê, o̍ah-hóe-soaⁿ chiâⁿ chōe, tē-tāng chin keng-siông. Mî-lân-ló-tó ê A-pho hóe-soaⁿ sī kok-lāi siōng-kôan ê 1-chō soaⁿ. Lū-sòng-tó ê Má-êng hóe-soaⁿ sī siōng-tōa ê o̍ah-hóe-soaⁿ. Kok-lāi chú-iàu ê hô-liû sī Mî-lân-ló hô kah Khah-ka-iân hô.

Hui-lu̍t-pin sio̍k hái-iûⁿ-sèng jia̍t-tāi kùi-hong khí-hāu, nî pêng-kun khì-un 27℃, nî kàng-hō·-liōng ta̍t-kàu 2500 kong-lî chó-iū. Jo̍ah--lâng tiāⁿ-tiāⁿ ū teh chò hong-thai.

Keng-chè[siu-kái]

Pian-chi̍p tiong Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.

Jîn-kháu[siu-kái]

Hui-lu̍t-pin siāng chú-iàu ê lâng sī sio̍k Má-lâi-cho̍k, pau-koat Thaⁿ-ka-lo̍k lâng kah kî-thaⁿ 4-ê bîn-cho̍k. Lēng-gōa koh ū Tn̂g-lâng (Hôa-jîn), Ìn-nî-lâng, Ìn-tō·-lâng kah A-la-pek lâng téng. Kok-lāi sìn-hōng Thian-chú-kàu ê lâng chha-put-tō chiàm 85%, lēng-gōa koh ū 4.9% ê lâng sìn-hōng I-su-lân-kàu, chió-sò· làng sìn-hōng To̍k-li̍p-kàu kah Ki-tok-kàu, Tn̂g-lâng tāi-to-sò· sìn-hōng Hu̍t-kàu, gôan-chū-bîn chha-put-to lóng sìn-hōng Gôan-sú chong-kàu.

Bûn-hòa[siu-kái]

Pian-chi̍p tiong Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.

Kî-thaⁿ[siu-kái]

Hui-lu̍t-pin ê Tn̂g-lâng[siu-kái]

Pian-chi̍p tiong Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.

Che̍k-kòan[siu-kái]

Kun-kù thóng-kè, bo̍k-chiân Hui-lu̍t-pin ê Tn̂g-lâng lâng-sò· tāi-khài ū chiâⁿ-pah-bān, tang-tiong chha-put-to ū 8, 9-siâⁿ ê lâng cho·-ke tī Hok-kiàn ê Bân-lâm tē-khu (pau-koat Chôan-chiu, Chiang-chiu kah Ē-mn̂g).

Tn̂g-lâng ê keng-chè[siu-kái]

Pian-chi̍p tiong Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.

Gōa-pō· liân-kiat[siu-kái]