Międzynarodowy Fundusz Walutowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
International Monetary Fund
Międzynarodowy Fundusz Walutowy
IMF nations.svg
     państwa członkowskie MFW
Siedziba Waszyngton, USA
Członkowie 188
sekretarz generalny Christine Lagarde[1]
Utworzenie 1 lipca – 22 lipca 1944
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Oficjalna strona organizacji
Siedziba Międzynarodowego Funduszu Walutowego w Waszyngtonie

Międzynarodowy Fundusz Walutowy, MFW (ang. International Monetary Fund, IMF) – międzynarodowa organizacja w ramach ONZ, zajmująca się kwestiami stabilizacji ekonomicznej na świecie. Dostarcza pomocy finansowej zadłużonym krajom członkowskim, które w zamian są zobowiązane do dokonywania reform ekonomicznych i innych działań stabilizujących.

Powołana 1-22 lipca 1944 roku, na United Nations Monetary and Financial Conference (konferencji w Bretton Woods, New Hampshire) w USA. Działalność rozpoczęła dwa lata później, pierwszych operacji finansowych dokonała w marcu 1947. Obecnie zrzesza 188 państw.

Założenia MFW[edytuj | edytuj kod]

Wytyczne polityki MFW[edytuj | edytuj kod]

Wytyczne polityki prowadzonej przez MFW to przede wszystkim:

  • popieranie międzynarodowej współpracy walutowej dzięki powołaniu stałej instytucji konsultacji i współpracy w dziedzinie międzynarodowych problemów walutowych;
  • ułatwienie ekspansji i wzrostu handlu międzynarodowego, wzrostu zatrudnienia, utrzymywania realnych dochodów i zasobów produkcyjnych krajów członkowskich;
  • popieranie stabilizacji kursów, utrzymywanie uporządkowanej wymiany między krajami członkowskimi, unikanie deprecjacji walut inspirowanej przez rywalizację;
  • dążenie do stworzenia wielostronnego systemu płatności i rozliczeń transakcji bieżących oraz do eliminowania ograniczeń wymiany walutowej, hamujących rozwój handlu;
  • dostarczanie członkom środków finansowych na określony okres i na odpowiednich warunkach, w celu wyrównania przejściowej nierównowagi bilansów płatniczych bez środków wywołujących zaburzenia w rozwoju tych krajów i gospodarki światowej;
  • działanie w celu zmniejszenia czasu i wielkości nierównowagi bilansów płatniczych.

Funkcje[edytuj | edytuj kod]

W celu realizacji wymienionych zadań MFW pełni cztery istotne funkcje:

  • regulacyjną – polegającą na ustanawianiu norm i wzorców działania w sferze międzynarodowych stosunków finansowych;
  • kredytową – przez dostarczenie krajom członkowskim dodatkowych źródeł finansowania w postaci różnych kredytów;
  • konsultacyjną – przez usługi konsultacyjne i współpracę krajów członkowskich oraz jako forum wymiany doświadczeń między krajami w radzeniu sobie z problemami natury gospodarczej, m.in. plan Balcerowicza był konsultowany z ekspertem MFW prof. Jeffreyem Sachsem;
  • kontrolną – polegającą na nadzorowaniu przez MFW uzgodnionych programów dostosowawczych i weryfikacji celów, na jakie przeznaczane są środki kredytowe.

Dyrektorzy Zarządzający Międzynarodowego Funduszu Walutowego[edytuj | edytuj kod]

  1. Camille Gutt (Belgia) 06.05.1946 – 05.05.1951
  2. Ivar Rooth (Szwecja) 03.08.1951 – 03.10.1956
  3. Per Jacobsson (Szwecja) 21.11.1956 – 05.05.1963
  4. Pierre-Paul Schweitzer (Francja)01.09.1963 – 31.08.1973
  5. Johannes Witteveen (Holandia) 01.09.1973 – 16.06.1978
  6. Jacques de Larosiere (Francja) 17.06.1978 – 15.01.1987
  7. Michel Camdessus (Francja) 16.01.1987 – 14.02.2000
  8. Horst Köhler (Niemcy) 01.05.2000 – 04.03.2004
  9. Rodrigo Rato (Hiszpania) 07.06.2004 – 31.10.2007
  10. Dominique Strauss-Kahn (Francja) 01.11.2007 – 18.05.2011
  11. Christine Lagarde (Francja) od 5.07.2011

Krytyka MFW[edytuj | edytuj kod]

 Ten artykuł należy dopracować:
poprawić styl – powinien być encyklopedyczny.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości prosimy usunąć szablon „Dopracować” z kodu tego artykułu.

Antyglobaliści/alterglobaliści[edytuj | edytuj kod]

Działalność MFW wielokrotnie poddawana była krytyce. Krytyków polityki MFW i instytucji pokrewnych nazywa się organizacjami antyglobalistycznymi. Ich aktywność jest najlepiej zauważalna podczas demonstracji z okazji tzw. szczytów, czyli zjazdów członków globalnych instytucji. Niejednokrotnie dochodzi wtedy do starć z policją, co zazwyczaj dzieje się w trakcie prób wdarcia się na teren obrad. Największe tego typu zajścia wydarzyły się m.in. w Seattle i Genui (gdzie zginął jeden z demonstrantów).

Joseph Stiglitz[edytuj | edytuj kod]

Wszystko uległo zmianie, gdy radykalnej krytyce poddał MFW laureat ekonomicznej Nagrody Nobla, Joseph Stiglitz.

Podstawowe elementy krytyki Stiglitza:

  • MFW prezentuje jako fakty coś, co jest tylko ideologią (neoliberalną), a jako rodzaj prawdy nie podlegającej dyskusji – tezy, co do których trwa bardzo ostry spór w ekonomii i istnieją bardzo mocne dowody na stanowisko wręcz przeciwne.
  • MFW postrzega światową gospodarkę tylko i wyłącznie z punktu widzenia specyficznego środowiska finansjery. Nawet jeśli nie wynika to ze złej woli podejmujących decyzje, są oni przekonani, że co jest dobre dla finansjery, jest dobre dla całej światowej gospodarki. Stiglitz podaje dowody, że tak nie jest.
  • Wymuszanie na uzależnionych od pomocy MFW państwach liberalizacji rynków finansowych, nadmiernej dyscypliny budżetowej, nadmiernego wyczulenia na utrzymanie bardzo niskiego stopnia inflacji (kosztem innych, ważniejszych – zdaniem Stiglitza – czynników ekonomicznych) doprowadziło do upadku wielu gospodarek.
  • Najlepiej rozwijają się kraje, które potrafiły się przeciwstawić naciskom MFW (Malezja, Chiny, Indie), a te, które ślepo go słuchały, zapłaciły za to katastrofą gospodarczą (Indonezja, Tajlandia, Argentyna i inne).
  • Nieprzejrzystość i brak procedur demokratycznych w podejmowaniu decyzji przez MFW.
  • Stosowanie podwójnych standardów – słabe państwa dostają bardzo rygorystyczne warunki do spełnienia, a np. Rosja nie wywiązuje się z niczego, przejada całą pomoc w procesach korupcyjnych i nadal tę pomoc otrzymuje.
  • Niedopuszczanie do procesu decyzyjnego państw najbardziej zainteresowanych, czyli potrzebujących pomocy, a czasem wręcz monopolizacja procesu przez reprezentantów Departamentu Skarbu USA.
  • Sprzeniewierzenie się ideom Keynesa, który wymyślił MFW. Keynes twierdził, że rynek z natury nie działa doskonale i zadaniem takiej instytucji jest pomoc w sytuacji, gdy rynek zawodzi i popada w recesję. MFW utrzymuje, że rynek zawsze działa doskonale i odmawia udzielenia pomocy państwom, które nie chcą zredukować swojej ingerencji w rynek[2].

Głosy po Stiglitzu[edytuj | edytuj kod]

Bezkompromisowość ataku Stiglitza ośmieliła innych, np. izraelskiego ekonomistę Mosze Sanbara (Międzynarodowy Fundusz Walutowy: dobre intencje i zła praktyka, „Res Publica Nowa” 2004 nr 4).

Davison Budhoo[edytuj | edytuj kod]

W maju 1988 roku były pracownik Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Davison Budhoo, opublikował list otwarty do jego prezesa Michela Camdesusa. W liście tym napisał: „Jaki potwór w nas tkwi, który każe nam posuwać się tak daleko w hańbie i wstydzie, że nie pozwala nam krzyczeć w proteście, jako istotom ludzkim i ludziom posiadającym sumienie? Od dnia dzisiejszego odmawiam zgody na cenzurę, narzuconą przez MFW nad naszą działalnością wobec Trzeciego Świata”[3].

W dalszej części Budhoo wylicza oskarżenia nt. dossier dotyczącego wysp Trynidad i Tobago na Antylach, nad którym pracował kilka lat: zarzuca on MFW manipulowanie danymi statystycznymi, fałszowanie danych, lansowanie kampanii dezinformacji i ośmieszania wyników ekonomiki Trynidadu, a także wywieranie presji na rząd Trynidadu, aby ten zrezygnował z przestrzegania konstytucji, czyli z ochrony fundamentalnych praw obywateli oraz z utrzymania norm sprawiedliwości społecznej i ekonomicznej[4].

Członkowie[edytuj | edytuj kod]

Do MFW należy 188 państw[5]: Afganistan, Albania, Algieria, Angola, Antigua i Barbuda, Arabia Saudyjska, Argentyna, Armenia, Australia, Austria, Azerbejdżan, Bahamy, Bahrajn, Bangladesz, Barbados, Belgia, Belize, Benin, Bhutan, Białoruś, Boliwia, Bośnia i Hercegowina, Botswana, Brazylia, Brunei, Bułgaria, Burkina Faso, Burundi, Chile, Chiny, Chorwacja, Cypr, Czad, Czarnogóra, Czechy, Dania, Demokratyczna Republika Konga, Dominika, Dominikana, Dżibuti, Egipt, Ekwador, Erytrea, Estonia, Etiopia, Fidżi, Filipiny, Finlandia, Francja, Gabon, Gambia, Ghana, Grecja, Grenada, Gruzja, Gujana, Gwatemala, Gwinea, Gwinea Bissau, Gwinea Równikowa, Haiti, Hiszpania, Holandia, Honduras, Indie, Indonezja, Irak, Iran, Irlandia, Islandia, Izrael, Jamajka, Japonia, Jemen, Jordania, Kambodża, Kamerun, Kanada, Katar, Kazachstan, Kenia, Kirgistan, Kiribati, Kolumbia, Komory, Kongo, Korea Południowa, Kosowo, Kostaryka, Kuwejt, Laos, Lesotho, Liban, Liberia, Libia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Macedonia, Madagaskar, Malawi, Malediwy, Malezja, Mali, Malta, Maroko, Mauretania, Mauritius, Meksyk, Mikronezja, Mjanma, Mołdawia, Mongolia, Mozambik, Namibia, Nepal, Niemcy, Niger, Nigeria, Nikaragua, Norwegia, Nowa Zelandia, Oman, Pakistan, Palau, Panama, Papua-Nowa Gwinea, Paragwaj, Peru, Polska, Portugalia, Republika Południowej Afryki, Republika Środkowoafrykańska, Republika Zielonego Przylądka, Rosja, Rwanda, Rumunia, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyny, Salwador, Samoa, San Marino, Senegal, Serbia, Seszele, Sierra Leone, Singapur, Słowacja, Słowenia, Somalia, Sri Lanka, Stany Zjednoczone, Suazi, Sudan, Sudan Południowy, Surinam, Syria, Szwajcaria, Szwecja, Tadżykistan, Tajlandia, Tanzania, Timor Wschodni, Togo, Tonga, Trynidad i Tobago, Tunezja, Turcja, Turkmenistan, Tuvalu, Uganda, Ukraina, Urugwaj, Uzbekistan, Vanuatu, Wenezuela, Węgry, Wielka Brytania, Wietnam, Włochy, Wybrzeże Kości Słoniowej, Wyspy Marshalla, Wyspy Salomona, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, Zambia, Zimbabwe, Zjednoczone Emiraty Arabskie

Spośród członków ONZ do MFW nie należą: Andora, Korea Północna, Kuba, Liechtenstein, Monako, Nauru.

Polska w MFW[edytuj | edytuj kod]

Polska należała do MFW od chwili jego założenia[6] do 1950, kiedy to wystąpiła z niego, by następnie, po złożeniu w 1981 wniosku o ponowne przyjęcie, zostać w 1986 jego członkiem.

Współpraca Polski z Międzynarodowym Funduszem Walutowym w okresie lat dziewięćdziesiątych obejmuje dwa okresy:

  1. czas do roku 1996 gdzie współpraca ukierunkowana była na przebudowę polskiej gospodarki;
  2. od początku roku 1997 gdzie skoncentrowano się na współpracy przy wsparciu Polski w jej dążeniach do uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej[7].

Skalę kredytów jakie zostały skierowane do Polski z Banku Światowego w latach dziewięćdziesiątych przedstawia następująca tabela[7]:

Kredyty Banku Światowego dla Polski w latach 1990-1999
Projekt Rok Kwota (mln USD)
Projekty zakończone
Pożyczka Dostosowania Strukturalnego 1990 300
Eksport Agroprzemysłowy 1990 100
Rozwój Zasobów energetycznych 1990 250
Rozwój Eksportu Przemysłowego 1990 260
Transport 1 1990 153
Pomoc techniczna w Zakresie Środowiska Naturalnego 1990 18
Telekomunikacja 1 1991 120
Rozwój Rolnictwa 1991 100
Rozwój Instytucji Finansowych 1991 200
Rozwój Przedsiębiorstw Prywatnych 1992 50
Dostosowanie Przedsiębiorstw i Instytucji Finansowych 1993 450
Dostosowanie Sektora Rolnego 1993 300
Rozwój Lasów 1993 146
Redukcja Długu i Obsługi Długu 1994 170
Projekty realizowane (stan na rok 2001)
Usługi i Promocja w Zakresie Zatrudnienia 1991 100
Restrukturyzacja i Prywatyzacja 1991 280
Restrukturyzacja Ciepłownictwa 1991 340
Rozwój Służby Zdrowia 1992 130
Rozwój Mieszkalnictwa 1992 200
Modernizacja Dróg 1 1993 150
Ciepłownictwo w Katowicach 1994 45
Przesył Energii Elektrycznej 1995 160
Wodociągi i Kanalizacja w Bielsku-Białej 1996 21,5
Zarządzanie Portami i Dostęp do portów 1996 67
Finansowanie Gmin 1997 22
Modernizacja Dróg II 1997 300
Projekt Likwidacji Skutków Powodzi 1997 200
Hurtowe Centrum Spożywcze w Gdańsku 1998 15,9
Lubelska Giełda Rolno-Ogrodnicza 1998 11,1
Dostosowanie Górnictwa Węgla Kamiennego 1999 300
Zobowiązania ogółem: 4969,5
Pożyczki ogółem netto (pomniejszone o koszty anulowane): 3997,4

Przypisy

  1. ↑ Press Release: IMF Managing Director Dominique Strauss-Kahn Resigns.
  2. ↑ Zob. Joseph Stiglitz, Globalization and Its Discontents, polski przekład: Globalizacja, Warszawa 2005.
  3. ↑ Bortner Mathis, „Jak dobija się gospodarkę polską od 1989 roku”, Publikations M.B., Nicea-Francja 1995, s. 181.
  4. ↑ http://www.naomiklein.org/files/resources/pdfs/budhoo.pdf.
  5. ↑ About the IMF (ang.).
  6. ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji układów o Międzynarodowym Funduszu Walutowym i Międzynarodowym Banku Odbudowy i Rozwoju Gospodarczego, podpisanych w Bretton Woods w dniu 22 lipca 1944 r. (Dz.U. 1946 Nr 2 poz. 7); Umowa o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Walutowego, zawarta w Bretton Woods dnia 22 lipca 1944 r. (Dz.U. z 1948 r. Nr 40 poz. 290).
  7. ↑ 7,0 7,1 Latoszek Ewa, Proczek Magdalena: Organizacje międzynarodowe. Założenia, cele, działalność. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2001, s. 215-217. ISBN 83-7151-451-4.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Międzynarodowy_Fundusz_Walutowy&oldid=43349311”