Fransa

Wikipediya ra ensiklopediya xosere
Jump to: şiyayış, Cı geyre
Cumhuriyetê Fransa
République française
Desmal û Arma
Flag of France.svg Armoiries république française.svg
Slogan: Liberté, Égalité, Fraternité
Marş: La Marseillaise
Xerita
France in the European Union on the globe (Europe centered).svg
Şınasiye
Zıwan Fransızki
Paytext Paris
Sûka tewr gırde Paris
Sazbiyayış 5 Tışrino Verên,1958
Cıwiyayış
Şar Fransız
Hıkumet Cumhuriyet
Serdar François Hollande
Din Xıristiyaniye
Erd 674.843 km²
Nıfuso texminki 65.447.374
Sıxletiye 115/km²
Ekonomiye
Endekse gırdbiyayışe merduman 0,952
Pere Euro
Kodê perey EU
Mıntıqa
Wext (UTC+1)
İnternet .fr
Kodê têlefoni +33

Fransa mıntıqa ra zımeyê rocawanê qıtaya Ewropa dera. Zımey Fransa de Deryayê Manşi; veroc de İspanya u Deryao Sıpê , rocakewtene de Belçıka, Luksemburg, Almanya, İswiçre u İtalya; rocawan de Okyanuso Atlas estê. Paytextê Fransa Pariso. Fransa ezayê NATOy, ê Yewiya Ewropa, Mıletanê Yewbiyayiyan (UN) u G8ia. Sistemê idarey demokrasiyo.

Tarix[bıvurne | çımey bıvurne]

Tarixê Fransa zaf dewletiyo. Seserra (esrê) 2. u 3ıne de şarê Fransa Xrıstiyaniye qebul kerde. Çağê Miyanêni de qralanê qıcan Fransa de hukım kerdo u sistemo feodal estbiyo. Labelê serra 1804ıne de Napolyoni qraliya Fransa vıraşta. Esrê 19. u 20ıne de Fransa zaf koloniy/mıstemerey gırewtê u zaf terteley kerdê. Wextê Cengê Dınyayê I. u IIıne de Fransa bınê işğalê Almanya de menda. Serra 1962ıne de Fransa, Cengê Cezayiri kerd vini u Cezayiri xo xoseriye ilan kerde.

İklım u bacari[bıvurne | çımey bıvurne]

İklımê Fransa honıko. Seba awıka germıne (Gulf Stream), wextê zımıstani hewayê Fransa zaf serdın niyo. Erdê Fransa her daim kheweyo.

Bacarê gırdi (2012):

Bacarê Parisi zaf raver şiyo. Banê xeylê berzi u bınaê ke hetê mımariye ra hewl vıraziyayê, tede estê. Paris paytextê borsayo, merkezê iqtısad u siyasetê Fransayo.

Xeritaya Fransa

Nıfus[bıvurne | çımey bıvurne]

Nıfusê Fransa 63 milyono. Fransa hetê nıfusi ra (Almanya ra dıme) Ewropa de rêza dıyıne (2.) dera. Şarê Fransa sûkan de cıwiyeno, dewıcê xo senıkê; nuskar u wendoğê xo zafê. Dinê Fransa Xıristiyaniya, labelê ateisti zafê. Tede tayê Mısılmani, Musewiy u Hinduy zi estê. Zıwano xoyo resmi Fransızkiyo, hema tayê şarê Fransa zi Katalanki, Bretonki u Basqki qısey keno.

İqtısad[bıvurne | çımey bıvurne]

İqtısadê Fransa zaf pêt u qewetıno u dınya de rêza şeşıne (6.) dero. Teknolociye u sektorê turizmi Fransa de zaf raver şiyê. Turizmê xo zaf muhımo; her serre 75 milyon turisti şonê Fransa. Serra 2005ıne de şirketanê Fransa u Ewropa tiyareyê gırdi (Airbus A380) vıraşti.

Çımey[bıvurne | çımey bıvurne]