Fransa
Cumhuriyetê Fransa République française |
|
---|---|
Desmal û Arma | |
Slogan: Liberté, Égalité, Fraternité | |
Marş: La Marseillaise | |
Xerita | |
Şınasiye | |
Zıwan | Fransızki |
Paytext | Paris |
Sûka tewr gırde | Paris |
Sazbiyayış | 5 Tışrino Verên,1958 |
Cıwiyayış | |
Şar | Fransız |
Hıkumet | Cumhuriyet |
Serdar | François Hollande |
Din | Xıristiyaniye |
Erd | 674.843 km² |
Nıfuso texminki | 65.447.374 |
Sıxletiye | 115/km² |
Ekonomiye | |
Endekse gırdbiyayışe merduman | 0,952 |
Pere | Euro |
Kodê perey | EU |
Mıntıqa | |
Wext | (UTC+1) |
İnternet | .fr |
Kodê têlefoni | +33 |
Fransa mıntıqa ra zımeyê rocawanê qıtaya Ewropa dera. Zımey Fransa de Deryayê Manşi; veroc de İspanya u Deryao Sıpê , rocakewtene de Belçıka, Luksemburg, Almanya, İswiçre u İtalya; rocawan de Okyanuso Atlas estê. Paytextê Fransa Pariso. Fransa ezayê NATOy, ê Yewiya Ewropa, Mıletanê Yewbiyayiyan (UN) u G8ia. Sistemê idarey demokrasiyo.
Tedeestey
Tarix[bıvurne | çımey bıvurne]
Tarixê Fransa zaf dewletiyo. Seserra (esrê) 2. u 3ıne de şarê Fransa Xrıstiyaniye qebul kerde. Çağê Miyanêni de qralanê qıcan Fransa de hukım kerdo u sistemo feodal estbiyo. Labelê serra 1804ıne de Napolyoni qraliya Fransa vıraşta. Esrê 19. u 20ıne de Fransa zaf koloniy/mıstemerey gırewtê u zaf terteley kerdê. Wextê Cengê Dınyayê I. u IIıne de Fransa bınê işğalê Almanya de menda. Serra 1962ıne de Fransa, Cengê Cezayiri kerd vini u Cezayiri xo xoseriye ilan kerde.
İklım u bacari[bıvurne | çımey bıvurne]
İklımê Fransa honıko. Seba awıka germıne (Gulf Stream), wextê zımıstani hewayê Fransa zaf serdın niyo. Erdê Fransa her daim kheweyo.
Bacarê gırdi (2012):
- 1. Paris, nıfus: 12,341,418
- 2. Lyon, nıfus: 2,214,068
- 3. Marseille, nıfus: 1,727,070
- 4. Toulouse, nıfus: 1,270,760
- 5. Lille, nıfus: 1,166,452
- 6. Bordeaux, nifus: 1,158,431
- 7. Nice, nifus: 1,004,914
- 8. Nantes, nıfus: 897,713
- 9. Strasbourg, nıfus: 768,868
- 10. Rennes, nifus: 690,467
Bacarê Parisi zaf raver şiyo. Banê xeylê berzi u bınaê ke hetê mımariye ra hewl vıraziyayê, tede estê. Paris paytextê borsayo, merkezê iqtısad u siyasetê Fransayo.
Nıfus[bıvurne | çımey bıvurne]
Nıfusê Fransa 63 milyono. Fransa hetê nıfusi ra (Almanya ra dıme) Ewropa de rêza dıyıne (2.) dera. Şarê Fransa sûkan de cıwiyeno, dewıcê xo senıkê; nuskar u wendoğê xo zafê. Dinê Fransa Xıristiyaniya, labelê ateisti zafê. Tede tayê Mısılmani, Musewiy u Hinduy zi estê. Zıwano xoyo resmi Fransızkiyo, hema tayê şarê Fransa zi Katalanki, Bretonki u Basqki qısey keno.
İqtısad[bıvurne | çımey bıvurne]
İqtısadê Fransa zaf pêt u qewetıno u dınya de rêza şeşıne (6.) dero. Teknolociye u sektorê turizmi Fransa de zaf raver şiyê. Turizmê xo zaf muhımo; her serre 75 milyon turisti şonê Fransa. Serra 2005ıne de şirketanê Fransa u Ewropa tiyareyê gırdi (Airbus A380) vıraşti.
Çımey[bıvurne | çımey bıvurne]
|