8 гыйнвар

8 гыйнвар — Милади тәкъвимендә беренче айның сигезенче көне. Ел ахырына кадәр 357 көн кала.

Дөнья тарихында бу көн:

Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар

Халыкара

Монако тарихында илнең бәйсезлеккә беренче тапкыр ирешүче Франческо Гримальдига хәйкәл

Милли

• Монако – Бәйсезлек бәйрәме (1297).
• Ниуе - Такай (әйләнеп йөрү) догалар һәм зыярәтләр атнасы тәмамлана.
• Төньяк Мариана утраулары - Берләшү көне (1978).

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• АКШ – Луизиана штатында Джексон көне (es).
• Бразилия – милли фотография көне.
• Болгария – Бабьи каши.
• Греция – Гинайкратия.
• Корея Халык Демократик Җөмһүрияте – Ким Җоң-ун туган көне.
• Төркия – сукырлар көне һәм атнасы.

Вакыйгалар

• 1918 — Казанда, II Бөтенрусия мөселман корылтаенда Идел-Урал республикасы проекты хуплана. Аны игълан итү 1 мартка билгеләнә (Резолюция тормышка ашмый кала).
• 1957 — 14 яшьле Бобби Фишер шахматлар буенча АКШ чемпионы исемен яулый.
• 1959 — Шарль де Голль Франция президенты була.
• 1977 — Мәскәүдә террористик актлар сериясе уза.
• 2011 — АКШның Аризона штатында Тусон шәһәрендә сайлаучылар белән очрашуы вакытында АКШ Конгрессына Демократик партиядән сайланган Габриел Гиффордс һәм аның тарафдарларына һөҗүм ясала. Алты кеше вафат, Гиффордс белән 12 кеше яраланган.

Туулар

Шулай ук карагыз: Төркем:8 гыйнвар көнне туганнар

• 1826 — Гәли Чокрый, татар шагыйре, мәгърифәтче.
• 1867 — Эмили Болч, америкалы икътисадчы, пацифист.
• 1892 — Георгий Маленков, совет дәүләт һәм фирка эшлеклесе.
• 1933 — Фәрит Габдрәхим, татар шагыйре.
• 1935 — Элвис Пресли (Elvis Aaron Presley), Америка җырчысы һәм актёры, «Рок'н'Ролл патшасы».
• 1954 — Юлай Гайнетдинов, башкорт курайчысы.
• 1982 — Гүзәл Уразова, Татарстанның атказанган артисты.

Вафатлар

Шулай ук карагыз: Төркем:8 гыйнвар көнне вафатлар

• 1324 — Марко Поло, итальян сәүдәгәре һәм сәяхәтчесе.
• 1642 — Галилео Галилей, мәшһүр итальян галиме.
• 1942 — Солтан Габәши, татар композиторы.
• 1986 — Зиннур Насыйбуллин, татар язучысы.
• 1993 — Хөсәен Әхмәтов, башкорт композиторы.
• 2014 — Риф Тойгынов, башкорт шагыйре.

Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар

Христианлык

• «изге» Мәрьямгә (Гайсә анасы) багышланган вәгазъ һәм дога кылу җыелышлары

«изге» Гөделе, Брюссель яклаучысы

Көнбатыш Христианларда:

• Пегги, Пеакёрк шәһәреннән († ~714 ел)
• Хендрик, Арнсбергтан († 1200 ел)
• Эгмонт

• Натанлан
• Торфинн († 1285 ел)
• Вульсин, Шерборн шәһәреннән († 1002 ел)
• Аполлинарий Клавдий (+ ~180 ел), Марк Аврелий императоры заманында Фригиядагы Хиераполис епископы
• Люсиан, Бовэ яклы († ~280 ел)
• Северин, Норикум яклы († 482 ел)
• Торфинн, Хамар яклы
• Эуросия Фабрис (°1866 ел – +1932 ел), шатлыклы, "Мамма Роза" кушаматы белән билгеле иде.
• Лоренцо Юстиниан (+ 1455 ел), Венеция шәһәре баш епископы, Кастилия ягыннан
• Адельмо, Кантербури архиепископы
• Альберто, Кашэл епископы
• Арконте, Вивьерс епископы
• Балдовино, Лаон канонигы
• Картерий, жәфа чигүче
• Доменика, Константинополь шәһәреннән, гыйффәтле кыз хатын
• Эдуард Ватерсон († 1594 ел), хикмәт иясе, җәфа чигүче
• Эгемон, Аутун епископы
• Эргнад, монах
• Эрменфред, Вердун епископы
• Эугениано, Аутун епископы, җәфа чигүче († IV гасыр)
• Фродоберт, аббат († 673 ел)
• Эрхард, Регенсбург епископы († ~686 ел)
• Джакобелла Мария делла Кроче, гыйффәтле кыз хатын, mercedaria
• Иоанн, суфый
• Гвителин, Лондон епископы
• Леандр, mercedario
• Массимо, Павиа епископы († 511 ел)
• Наталан, Абердин епископы
• Пациенте, Мец епископы
• Пьер Томмазо, († 1366, Гаскония яклы, епископ, архиепископ, Константинополь патриархы титулы иясе
• Пьетро, Роскильд епископы
• Северино, Сеттемпеда епископы
• Теофил, дьякон һәм җәфа чигүче
• Вульсино, аббат һәм епископ
• Лиана
• Маргарита

Көнчыгыш христианларда:

• Георгий Чосебит (7 гасыр)
• Домница, Константинополь шәһәреннән (474 ел)
• Эмилиан, Цизикус җирләреннән, епископ һәм тәүбә кылдыручы (9 гасыр)
• Григорий, могҗиза кылучы, Киев Лаврасы монастыреннән (1094 ел)
• Григорий, могҗиза кылучы, Киев Лаврасы монастыреннән (14 гасыр)
• Илия суфый, Мисырдан, (4 гасыр)
• Юлиан һәм хатыны Василисса, улы Цельсий һәм хатыны Марционилла; Антиох яклылар Антоний һәм Анастасий; Мисырда Антиноэ якларында җәфа чигеп хәлакъ булучылар (313 ел)
• Теофил һәм Хэлладий, Ливия җирләрендә 3 гасырда җәфа чигүчеләр
• Агато, Мисыр җирләрендән, монах 4 гасыр
• Григорий, Болгарияның Моэсия шәһәреннән, епископ (1012 ел)
• Паизий, Углич шәһәреннән, (1504 ел)
• Аксакал Исая, Валаам монастыреннән(1914 ел)

Бердәм Католик һәм Православ изгеләре:

• Тифлистан Або, яки Хабо (+ 786 ел), яшь гарәп христианлы, Багдадтан Гөрҗистан җирләренә Тифлиска килгән, мөсельманнар тарафыннан колга алынып, җәфа чиктерелеп үтерелде; Көнбатышта 6 гыйнвар искә төшерелә.
• Сциттан Агафон (+ 370 ел), Мисырның Сцит чүлендә суфый тормышын алып барган.
• Аттик, (+ 425), Арменияның Себасте якларында туа, (406 ел- 425 ел) арасында Константинополь патриархы була, «изге» Иоанн Хризостом исемен белгенлектән кайтара.
• Картерий (+ ~304 ел), Каппадокия җирләрендәге Цезареяда (бүгенге Төркиянең Кайсари яклары) Диоклет императоры заманында җәфа чигүче,
• Сир, яки Кирос (+ ~714 ел), Константинополь Патриархы (706 ел-711 ел), узюрпатор Филиппикус заманында монотелизмның Monothélismeөстенлегенә каршы чыгу сәбәпле Хора монастырена сөргенгә җибәрелгән.
• Люсьен дэ Бовэ (+ 290 ел), Бовэзи да җәфа чигеп хәлакъ булган; III гасыр башында Максимьен һәм Юлиен беректәшләре белән бергә Галлияга Инҗилне китергән роман руханиләр.
• Северин дэ Норик (° 410 ел – +481 ел яки 482 ел), аббат, Норик җирләрендә(бүгенге Австрия) дин өйрәтүче.
• Доминик яки Домник (V гасыр), originaires de Картажда туган кыз хатын монах.
• Эрхард, Эберхард яки Эврард (+ 686 ел), Ирландия яки Нарбонния (хәзерге Франциянең диңгез буе көнъякында урнашкан Борынгы Рим колониясе) якларында туган милләте белән скотт (шотландия халкы), Баварияда миссионер епископ, соңрак Ратисбоннда урнашкан өлкә епархия башлыгы.
• Фроберт (+ 673 ел), Люксойда монах һәм et бүгенге ФранцияныңШампань провинциясендәге Трой шәһәре буендагы Монтьей-ля-Селле (бүген Сэнт-Андрэ-ле-Вержер) аббатлыгының беренче башлыгы (игумен).
• Хозибадан Георгий (VII гасыр), Палестинада аскет.
• Гудуль (+ 712 ел), Виттерик графы кызы, гыйффәтле кыз хатын, Брюссельны яклаучы изге.
• Исидор (+ 1472), рухани, һәм җитмеш ике шәкерте, Эстонияның Юрьев шәһәрендә Рим католик чиркәве яклыларын кулыннан хәлакъ ителде.
• Макар яки Макрис (+ 1431 ел), Константинопольның Христос Понкратор монастыреның игумены.

Исем бәйрәмнәре

Александр Альберт Анфиса Аполинарий Григорий Гудрун Гудуль Давид Дмитрий Еварест Евфимий Ефим Иосиф Исаакий Константин һәм ясалмалары: Констанций һ.б. Лауренсиуш Лаурентий Люсьен һәм ясалмалары: Люсиан, Люциана, Лючиано, Люсьенна, һ.б. Максим Мария Мроцыслав Мстислав Пегги Северин Теофил Торстен Хейнрих Хеладия Хеладиуш Эрхард Юхим

Башка диннәр/ышанычлар

Борынгы Рим дине:

• Юстиция Аугуста

Шулай ук карагыз

Викиҗыентыкта әлеге темага бәйле медиа бар:

8 January

Cылтамалар

• Календарь событий Calend.ru
• Православ исемнәре һәм көн бәйрәмнәре
• Portal Sao Francisco (Бразилия)
• Бөтендөнья Католикларның очрашу порталы, испан телендәге көн изгеләре бүлеге
• Франсыз телле дөнья көннәре порталы