Mauritius

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Republic of Mauritius
Republika Mauritiusu
Flaga Mauritiusa
Herb Mauritiusa
Flaga Mauritiusa Herb Mauritiusa
Dewiza: (łac.) Stella Clavisque Maris Indici
(Gwiazda i klucz do Oceanu Indyjskiego)
Hymn: Motherland
Położenie Mauritiusa
Język urzędowy angielski
Stolica Port Louis
Ustrój polityczny republika
Głowa państwa prezydent Ameenah Gurib-Fakim
Szef rządu premier Anerood Jugnauth[1]
Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe
170. na świecie
2045 km²
0,05%
Liczba ludności (2010)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia
152. na świecie
1 280 251
626 osób/km²
Jednostka monetarna rupia maurytyjska (MUR)
Niepodległość od Wielka Brytania Wielkiej Brytanii
12 marca 1968
Strefa czasowa UTC +4
Kod ISO 3166 MU
Domena internetowa .mu
Kod samochodowy MS
Kod samolotowy 3B
Kod telefoniczny +230
Mapa Mauritiusa
Rochester Falls w południowej części wyspy
Miasto Grand Baie (Grand Bay) w północnej części Mauritiusa
Gris Gris – południowe wybrzeże wyspy

Mauritius, Republika Mauritiusu[2] (ang. Republic of Mauritius) – państwo wyspiarskie położone w południowo-zachodniej części Oceanu Indyjskiego, około 900 km na wschód od Madagaskaru. Wyspa jest częścią archipelagu Maskarenów. Poza wyspą do Mauritiusa należą wyspy: Rodrigues (w odległości 563 km na wschód od wyspy głównej), archipelag Cargados Carajos (402 km na północ) i Wyspy Agalega (933 km na północ). Około 174 km na południowy zachód od Mauritiusa położony jest Reunion.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wyspa została odkryta przez Portugalczyków w 1505. Skolonizowana została przez Holendrów w 1638 i nazwana imieniem księcia Maurice z Nassau. Francuzi kontrolowali wyspę w XVIII wieku i zmienili jej nazwę na Île de France. Wyspa została odebrana przez Brytyjczyków w 1810 i przywrócono jej dawną nazwę. Anglicy znieśli niewolnictwo i zaczęli ściągać robotników z Indii.

Niezależność uzyskała w 1968. Kraj stał się republiką w ramach Wspólnoty Narodów w 1992. Mauritius, jako jeden z nielicznych krajów afrykańskich, posiada dość stabilną demokrację z regularnie odbywającymi się wolnymi wyborami i przestrzeganymi prawami człowieka. Dzięki rozwiniętemu sektorowi turystycznemu przyciągnął znaczne zagraniczne inwestycje, osiągając tym samym jeden z najwyższych w Afryce dochodów na obywatela.

Polityka[edytuj | edytuj kod]

Głową państwa jest prezydent wybierany na pięcioletnią kadencję przez Zgromadzenie Narodowe (National Assembly) – jednoizbowy maurytyjski parlament. Spośród 70 członków parlamentu, 62 jest wybieranych bezpośrednio w wyborach powszechnych, a 8 jest wyznaczonych, aby reprezentować mniejszości etniczne, w zależności od wyników wyborów. Parlament jest kierowany przez premiera i radę ministrów. Główne partie: Walczący Ruch Mauritiusu (MMM), Partia Pracy (LP), Partia Socjalistyczna Mauritiusu oraz Ruch Socjalistyczny Mauritiusu (MSM)[3].

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Mauritius podzielony jest na 9 dystryktów:

Ponadto w skład Mauritiusa wchodzą trzy terytoria zależne:

Geografia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Geografia Mauritiusa.

Mauritius razem z wyspami Reunion i Rodrigues jest częścią archipelagu Maskarenów. Archipelag ten powstał miliony lat temu w wyniku podwodnych erupcji wulkanicznych.

Stolicą wyspy i największym miastem jest Port Louis, leżący w jej północno-zachodniej części. Inne większe miasta: Curepipe, Vacoas-Phoenix, Beau Bassin, Quatre Bornes oraz Rose Hill.

Wyspa (1865 km² powierzchni) ma w przybliżeniu kształt owalu o dłuższej średnicy 61 km i krótszej 47 km. Linia brzegowa ma 161 km długości. Najwyższe wzniesienie, Piton de la Petite Riviére Noire, 826 m n.p.m. Wnętrze wyspy obejmuje płaskowyż o średniej wysokości 671 m n.p.m. i charakteryzujący się znaczną wielkością opadów (średnio rocznie 510 cm). Płaskowyż opada łagodnie ku północy przechodząc w nadmorską równinę, natomiast od południa i zachodu opada ku wąskiemu pasmu wybrzeża stromymi urwiskami.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Podstawą gospodarki jest turystyka, eksport wyrobów tekstylnych, uprawa trzciny cukrowej. Użytki rolne stanowią 56% powierzchni kraju. Uprawia się też tytoń, herbatę, kukurydzę, banany. Wskaźnik rozwoju społecznego wynosi 0.771 i pod względem wysokości jest to 2 wartość w Afryce, po Libii (63 na świecie).

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Statystyki demograficzne[edytuj | edytuj kod]

(2005)
Liczba ludności 1 230 602
Ludność według wieku
0 – 14 lat 24,4% (mężczyzn 151 043/kobiet 148 847)
15 – 64 lat 69,1% (mężczyzn 424 472/kobiet 425 974)
ponad 64 lata 6,5% (mężczyzn 31 506/kobiet 48 760)
Wiek (mediana)
W całej populacji 30,5 lat
Mężczyzn 29,65 lat
Kobiet 31,46 lat
Przyrost naturalny 0,84%
Współczynnik urodzeń 15,62 urodzin/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów 6,83 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik migracji -0,41 migrantów/1000 mieszkańców
Ludność według płci
przy narodzeniu 1,02 mężczyzn/kobiet
poniżej 15 lat 1,02 mężczyzn/kobiet
15 – 64 lat 1 mężczyzna/kobietę
powyżej 64 lat 0,65 mężczyzn/kobiet
w całej populacji 0,97 mężczyzn/kobiet
Umieralność noworodków
W całej populacji 15,03 śmiertelnych/1000 żywych
płci męskiej 17,74 śmiertelnych/1000 żywych
płci żeńskiej 12,27 śmiertelnych/1000 żywych
Oczekiwana długość życia
W całej populacji 72,38 lat
Mężczyzn 68,4 lat
Kobiet 76,41 lat
Rozrodczość 1,96 urodzin/kobietę
Współczynnik dorosłych z HIV/AIDS 0,1% (2001)
Liczba osób żyjących z HIV/AIDS 700 (2001)
Liczba zmarłych na HIV/AIDS mniej niż 100 (2001)

Grupy etniczne[edytuj | edytuj kod]

Religie i wyznania[edytuj | edytuj kod]

Źródło: Joshua Project, 2010[4]

Języki[edytuj | edytuj kod]

Kultura[edytuj | edytuj kod]

Zmienna kolonialna przeszłość Mauritiusu ma odzwierciedlenie w kulturze. Na przykład, sztuka kulinarna Mauritiusu jest połączeniem holenderskiej, francuskiej, indyjskiej i kreolskiej.

W 2008 roku Jean-Marie Gustave Le Clézio, obywatel Francji i Mauritiusu został pierwszym w historii wyspy laureatem literackiej Nagrody Nobla.

W 1847 Mauritius został piątym krajem na świecie wydającym znaczki pocztowe. Dwa typy znaczków wydane wtedy, znane jako Red Penny i Blue Penny należą do najbardziej znanych na świecie ze względu na rzadkość występowania i wysoką wartość.

Kiedy została odkryta, wyspa Mauritius była domem dla poprzednio nieznanych gatunków ptaków, które Portugalczycy nazwali dodo. Jednakże, do 1681, wszystkie dodo zostały zabite przez osadników lub ich udomowione zwierzęta. Ptak ten widnieje w godle państwa.

Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]

Chamarel – ziemia siedmiu kolorów
  • W Parku Narodowym Chamarel, na południowym zachodzie wyspy, istnieje ziemia wulkaniczna mieniąca się różnymi barwami zwana "ziemią siedmiu kolorów".

Przypisy

  1. Mauritius (ang.). World Statesmen.org - Ben M. Cahoon. [dostęp 2015-02-25].
  2. Według Wielkiego Słownika Ortograficznego PWN jedyną poprawną formą dopełniacza jest Mauritiusa [1]. Jednak w dopełniacz w formie Mauritiusu, jako jedyny poprawny, podawany jest w wykazie nazw państw Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych [2] (ta forma podwana była już w wykazie państw z 1977 r. opublikowanym jako Zarządzenie nr 17 Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z dnia 19 kwietnia 1977 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustalenia brzmienia nazw miejscowości i obiektów geograficznych znajdujących się poza granicami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. Urz. MNSzWiT 1977 nr 4 poz. 13) [3]), czy w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją prof. Andrzeja Markowskiego (wyd. z 2006 r.).
  3. "Systemy polityczne współczesnego świata", Andrzej Antoszewski, Ryszard Herbut, wyd. ARCHE Gdańsk 2004
  4. Mauritius – Religions. Joshua Project. [dostęp 2013-10-28].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]