Pransiya

Mula sa Wikipediang Tagalog, ang malayang ensiklopedya
Tumalon sa: nabigasyon, hanapin
Republikang Pranses
République Française
Pambansang Kasabihan: Liberté, Égalité, Fraternité
"Kalayaan, Kapantayan, Kapatiran"
Pambansang Awit: "La Marseillaise"
Kinaroroonan ng Metropolitanong  Pransiya  (dark green)

– sa sa kontinente ng Europa  (light green & dark grey)
– sa Unyong Europeo  (light green)

Territory of the Republikang Pranses in the world

Kabisera
(at pinakamalaking lungsod)
Paris
48°52′N 2°19.59′E / 48.867°N 2.32650°E / 48.867; 2.32650
Opisyal na wika Wikang Pranses
Pangalang-
turing
Pranses
Pamahalaan Semi-presidential unitary republic
 -  Pangulo François Hollande
 -  Punong Ministro Manuel Valls
Pormasyon
 -  Prankong Kaharian 486 (Pinag-isa ni Clovis
 -  Kaharian ng Pransiya Agosto 843 (Kasunduan ng Verdun
 -  Kasalukuyang saligang-batas 1958 (Ikalimang Republika
Lawak
 -  Kabuuan[1] 640,679 km2 (43rd)
246,201 sq mi 
 -  Metropolitanong Pransiya
  IGN[2] 551,695 km2 (50th)
213,010 sq mi
  Cadastre[3] 543,965 km2 (50th)
210,026  sq mi
Populasyon
  (1 Enero 2007 estimate)
 -  Total[1] 64,102,140[5] (20th)
 -  Metropolitanong Pransiya 61,538,322[4] (20th)
 -  Kakapalan[6] 113/km2 (89th)
293/sq mi
KGK (KLP) Pagtataya ng 2006
 -  Kabuuan US $1.871 trillion (7th)
 -  Per capita US $30,100 (20th)
KGK (nominal) Pagtataya ng 2006
 -  Kabuuan US $2.232 trillion (6th)
 -  Per capita US $35,404 (18th)
Gini (2008) 32.7 
TKT (2013) Increase 0.893 (napakataas) (20th)
Salipi Euro[7], CFP Franc[8]
 
(EUR,    XPF)
Pook ng oras CET[6] (UTC+1)
 -  Tag-araw (DST) CEST[6] (UTC+2)
Nagmamaneho sa kanan
Internet TLD .fr[9]
Kodigong pantawag +33

Ang Republikang Pranses o Pransiya, ay isang bansa sa Europa na bahagi ng Unyong Europeo (UE). Isa ito sa mga pinakamalaking bansa sa Europa. Ang kabisera nito ay Paris.

Ito ay pinaliligiran sa timog ng Espanya, Andorra, Monaco at Dagat Mediterraneo, sa hilaga at kanluran ng Karagatang Atlantiko, at sa silangan ng Belhika, Luxembourg, Alemanya, Suwisa, at Italya.

France radar.jpg

Pangalan[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang pangalang Pransiya ay hinango sa salitang Latin na Francia, na ang ibig sabihin ay "Lupain ng mga Prangko". Maraming mga teorya ang nagsasabi ng pinagmulan ng pangalan ng mga Prangko.

Pamahalaan[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang Republikang Pranses ay isang unitaryong semi-pampanguluhan na republika na may matibay na tradisyong demokratiko. Ang konstitusyon ng Ikalimang Republka ay inaprubahan ng isang reperendum noong 28 Setyembre 1958. Ito ang lalong nagpatibay sa autoridad ng tagapagpaganap sa relasyon nito sa tagapagbatas. Ang sangay tagapagpaganap ay may dalawang pinuno: ang Pangulo ng Republika, na Pinuno ng Estado at direktang inihahalal ng mga mamamayan para sa limang-taong panunungkulan (dating pitong taon), at ang Pinuno ng Pamahalaan, na pinamumunuan ng itinalagang Punong Ministro.

Pagkakahating Pampangasiwaan[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang 22 rehiyon at 96 na departamento ng metropolitanong Pransiya na kinabibilangan ng Corsica (Corse, ibabang kanan). Ang Paris ay pinalaki rin. (Nasa loob gawing kaliwa)

Ang Pransiya ay nahahati sa 27 rehiyong pampangasiwaan, 22 ay nasa metropolitanong Pransiya (21 ay nasa kontinental na bahagi ng metropolitanong Pransiya); ang isa ay ang teritoryong kolektibo ng Corsica, at ang lima ay mga dayuhang rehiyon. Ang mga rehiyon ay nahahati sa 101 mga departamento na may bilang (pangunahing naka-alpabeto). Ang mga bilang ay gamit sa mga kodigong postal at mga bilang ng mga plaka ng sasakyan.

Silipin din[baguhin | baguhin ang batayan]

Talasanggunian[baguhin | baguhin ang batayan]

  1. 1.0 1.1 Whole territory of the French Republic, including all the overseas departments and territories, but excluding the French territory of Terre Adélie in Antarctica where sovereignty is suspended since the signing of the Antarctic Treaty in 1959.
  2. French National Geographic Institute data.
  3. French Land Register data, which exclude lakes, ponds and glaciers larger than 1 km² (0.386 sq mi or 247 acres) as well as the estuaries of rivers.
  4. (Pranses) INSEE, Government of France. "Tableau 2 - Répartition de la population totale par groupe d'âges, France métropolitaine". http://www.insee.fr/fr/ffc/pop_age3.htm. Hinango noong 2007-04-01. 
  5. (Pranses) INSEE, Government of France. "Bilan démographique 2006 : un excédent naturel record". http://www.insee.fr/fr/ffc/ipweb/ip1118/ip1118.html. Hinango noong 2007-04-01. 
  6. 6.0 6.1 6.2 Metropolitan France only.
  7. Whole of the French Republic except the overseas territories in the Pacific Ocean.
  8. French overseas territories in the Pacific Ocean only.
  9. In addition to .fr, several other Internet TLDs are used in French overseas départements and territories: .re, .mq, .gp, .tf, .nc, .pf, .wf, .pm, .gf and .yt. France also uses .eu, shared with other members of the European Union.