Суоми

Босьтöм Википедия вылiсь
Вешшыны татчö: уялöм, кошшан

Суоми Республика
су. Suomen tasavalta
шв. Republiken Finland

Flag of Finland.svg Coat of arms of Finland.svg
Дӧрапас Вужпас
EU-Finland.svg

Кып: Maamme / Vårt land

Мезман лун 1917' декаб 6' лун
Аркман кад 1809
Каналан кыв суоми кыв, швед кыв
Канкар Хельсинки
Медыджыт каррез Хельсинки, Эспоо,

Тампере, Вантаа, Турку

президент Савли Нинисто
премьер-министр Юрки Катайнен
Каналан эскӧм лютер вичку,

веськыткывья вичку

Мувывтор
му югытас
ва увтын %
338 424 км²
64’ местаын
10
Оліссезлӧн лыд
Му югытас
Тшӧкыта
5.340.093 чел (2009)
111’ местаын
16 морт/км²
Сьӧм евро (EUR, код 978)
БПЛ
му югытас
БПЛ/морт
му югытас
US$ 190 862 млн млн (2008)
52’ местаын
US$ 36 217
20’ местаын
Интернет домен .fi, .ax (Олан діэз понда)
Телефон код +358
Кад кытш
гожумнас
UTC+2 АЕК
(март – октяб) UTC+3 АЕК

Суоми нето Финму (су. Suomi, шв. Finland, роч. Финляндия) – ыджыт канму Асыввыв Европа ойвылын, суоми отирлӧн горт му. Пырӧ Ӧтласа Европаӧ да Шенген зонаӧ.

Ӧтласа мувывторнас Суоми лоис 1809' годсянь, кӧр финнэз муыслӧ дӧнзис автономия Роч империя пытшкын. Октябся революция бӧрын, 1917' восянь Финму лоис мезмыт канмуӧн.

Талун Суоми видзӧ визир куим канмукӧт: асыввылас куйлӧ Рочму, ойвыв-рытвылас – Шведму, ойвылас – Норвег. Лунвылас да рытвылас Суоми петӧ Балты саридз дорӧ, татӧн шыль видзӧны Фин курья да Похья курья.

Ним йылісь[мöдкодьсьöтны | править вики-текст]

География[мöдкодьсьöтны | править вики-текст]

Европааись мӧдік канмуэз сьӧрті, Суомиыс ыджыткодь. Но, ойвылын куйлӧ да, олісьыс татӧн абу уна. Мувывторыслӧн ыждаыс — 338 145 километра квадрат, а олӧны дзир 5 милион мымда морт. Ордчаӧт: Немечмуын, кӧда пӧшти сы ыжда жӧ, олысьыс лоӧ 80 миллион. Суомиыс видзӧ мувывся визиррез куим канмукӧт: асыввылын — Рочмукӧт, ойвылын — Норвегкӧт, да ой-рытвылын — Шведмукӧт. Эм сылӧн и саридзвывся визиррез. Лунвылын, Фин курья пырйӧт — Эстмукӧт. Рытвылын да лун-рытвылын Суоми да Шведму коласын водӧма Похья курья, кӧда Балты саридз шӧрсянь торйӧтӧма Олан ді чукӧрӧн. Олан діэз Суоми кан увтынӧсь жӧ, но лыддисьӧны тодиль асвеськӧтлана торӧн. Мукӧдкоста Суоми, Шведму да Норвег ӧтлаын шуӧны Скандинав канмуэз, кӧть география ладорсянь дзир Шведму да Норвег олӧны Скандинав кӧджын. Суоми, Шведму, Норвег, Данмарк да Исланд ӧтлаӧтӧны и мӧдік нимӧн: Ойвывся канмуэз. Этадз аркмис сы понда, мыля эна канмуэс лӧсьӧтӧмась Ойвывся совет, и сы пыр видзӧны ӧта-мӧдныскӧт бур йитӧттэз.

Янсалӧм[мöдкодьсьöтны | править вики-текст]

Суомилöн регионнэз
Регион
Шöрин
Отир
лыд[1]
(31.5.2011)
Отир лыд
2030 годö
(2009)[2]
Мувывтор[3]
(км²)
Öтирлöн-
тшöкыта
(морт/км²)
(2011)
Coat of arms of Åland.svg Ахвенанма Марианхамина &&&&&&&&&&028065.&&&&0028 065 Green Arrow Up.svg 34 014 &&&&&&&&&&&01552.04500001552,45 &&&&&&&&&&&&&018.010000018,1
Etelä-Karjala.vaakuna.svg Этеля Карьяла Лаппенранта &&&&&&&&&0133371.&&&&00133 371 Red Arrow Down.svg 131 461 &&&&&&&&&&&05612.07800005612,78 &&&&&&&&&&&&&023.080000023,8
Etelä-Pohjanmaan maakunnan vaakuna.svg Этеля Похьянма Сейняёки &&&&&&&&&0193828.&&&&00193 828 Green Arrow Up.svg 199 331 &&&&&&&&&&013443.079000013 443,79 &&&&&&&&&&&&&014.040000014,4
Etelä-Savo.vaakuna.svg Этеля Саво Миккели &&&&&&&&&0154359.&&&&00154 359 Red Arrow Down.svg 144 637 &&&&&&&&&&013979.074000013 979,74 &&&&&&&&&&&&&011.&&&&0011
Kainuu.vaakuna.svg Кайну Каяни &&&&&&&&&&081751.&&&&0081 751 Red Arrow Down.svg 77 936 &&&&&&&&&&021501.044000021 501,44 &&&&&&&&&&&&&&03.08000003,8
Kanta-Häme.vaakuna.svg Канта Хяме Хяменлинна &&&&&&&&&0174833.&&&&00174 833 Green Arrow Up.svg 199 208 &&&&&&&&&&&05199.07800005199,78 &&&&&&&&&&&&&033.060000033,6
Keski-Pohjanmaa.vaakuna.svg Кески Похьянма Коккола &&&&&&&&&&068440.&&&&0068 440 Green Arrow Up.svg 74 592 &&&&&&&&&&&05018.05400005018,54 &&&&&&&&&&&&&013.060000013,6
Keski-Suomi Coat of Arms.svg Кески Суоми Ювяскюля &&&&&&&&&0273561.&&&&00273 561 Green Arrow Up.svg 291 957 &&&&&&&&&&016704.020000016 704,20 &&&&&&&&&&&&&016.040000016,4
Kymenlaakson maakunnan vaakuna.svg Кюменлаксо Котка &&&&&&&&&0182226.&&&&00182 226 Red Arrow Down.svg 177 097 &&&&&&&&&&&05147.06900005147,69 &&&&&&&&&&&&&035.040000035,4
Lapin maakunnan vaakuna.svg Лаппи Рованиеми &&&&&&&&&0183348.&&&&00183 348 Straight Line Steady.svg 183 925 &&&&&&&&&&092660.099000092 660,99 &&&&&&&&&&&&&&01.09800001,98
Pirkanmaa.vaakuna.svg Пирканма Тампере &&&&&&&&&0488821.&&&&00488 821 Green Arrow Up.svg 563 008 &&&&&&&&&&012446.028000012 446,28 &&&&&&&&&&&&&039.030000039,3
Pohjanmaan maakunnan vaakuna.svg Похьянма Васа &&&&&&&&&0178117.&&&&00178 117 Green Arrow Up.svg 193 073 &&&&&&&&&&&07748.09100007748,91 &&&&&&&&&&&&&023.&&&&0023
Pohjois-Karjala.vaakuna.svg Похьёйс Карьяла Ёэнсу &&&&&&&&&0165747.&&&&00165 747 Red Arrow Down.svg 160 874 &&&&&&&&&&017762.071000017 762,71 &&&&&&&&&&&&&&09.03300009,33
Pohjois-Pohjanmaan vaakuna.svg Похьёйс Похьянма Овлу &&&&&&&&&0395922.&&&&00395 922 Green Arrow Up.svg 437 507 &&&&&&&&&&035504.09000035 504,09 &&&&&&&&&&&&&011.020000011,2
Pohjois-Savo.vaakuna.svg Похьёйс Саво Куопио &&&&&&&&&0247628.&&&&00247 628 Red Arrow Down.svg 243 626 &&&&&&&&&&016768.068000016 768,68 &&&&&&&&&&&&&014.080000014,8
Päijät-Häme.vaakuna.svg Пяйят Хяме Лахти &&&&&&&&&0201930.&&&&00201 930 Green Arrow Up.svg 219 062 &&&&&&&&&&&05125.01600005125,16 &&&&&&&&&&&&&039.040000039,4
Satakunta.vaakuna.svg Сатакунта Пори &&&&&&&&&0226740.&&&&00226 740 Red Arrow Down.svg 221 378 &&&&&&&&&&&07957.01200007957,12 &&&&&&&&&&&&&028.050000028,5
Uusimaa.vaakuna.svg Усима Хельсинки &&&&&&&&01539152.&&&&001 539 152 Green Arrow Up.svg 1.624.359 &&&&&&&&&&&09096.05000009096,50 &&&&&&&&&&&&0169.&&&&00169
Varsinais-Suomen.vaakuna.svg Варсинайс Суоми Турку &&&&&&&&&0465544.&&&&00465 544 Green Arrow Up.svg 502 534 &&&&&&&&&&010661.061000010 661,61 &&&&&&&&&&&&&043.070000043,7

История[мöдкодьсьöтны | править вики-текст]

Экономика[мöдкодьсьöтны | править вики-текст]

Культура[мöдкодьсьöтны | править вики-текст]

Берся[мöдкодьсьöтны | править вики-текст]

Лыддьӧтан[мöдкодьсьöтны | править вики-текст]

Ыстӧттэз[мöдкодьсьöтны | править вики-текст]

Ыстісяннэз[мöдкодьсьöтны | править вики-текст]

  1. Väestön ennakkotilasto, toukokuu 2011 31.5.2011. Tilastokeskus. Viitattu 1.7.2011.
  2. Väestöennuste 2009 iän ja sukupuolen mukaan alueittain 2009 - 2040 Tilastokeskus.
  3. Suomen pinta-ala kunnittain 1.1.2011 1.1.2011. Maanmittauslaitos. Viitattu 24.2.2011.