Руанда
|
|||||
Патшалăх чĕлхисем | франци, руанда, акăлчан | ||||
Тĕп хула | Кигали | ||||
Чи пысăк хула | Кигали | ||||
Президент,Премьер-министр | Поль Кагаме Бернар Макуза |
||||
Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе |
144 вырăнта 26 338 км2 |
||||
Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе (2010) - Йышлăхĕ |
91 вырăнта 10 746 311 421/км² |
||||
Валюта ячĕ | руанда франкĕ[1] | ||||
Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +2 пуçласа +2 таран | ||||
Патшалăх гимнĕ | Руанда патшалăхĕн гимнĕ Rwanda Nziza | ||||
Тетел доменĕ | [[.rw]] | ||||
Тел. префиксĕ | 250 |
Руанда Респрублики - тĕп Африкăри пысăк мар патшалăх. Конго Демократи Республикипе хĕвелтухăçĕнче, Угандăпа çурçĕрте, Танзанипе хĕвелтухăçĕнче, Бурундипе кăнтăрта чикĕ тытать. Сăртсем нумай пулнипе пин сăрт çĕрĕ (фр. Pays des Mille Collines, киньяруанда Шаблон:Lang-rw тесе калаççĕ. 1994-мĕш çулхи Руанда геноцичĕпе тĕрчипех палăрнă.
Тупмалли
Географи[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Руанда Африкăн тĕп пайĕнче, экватортан кăштах кăнтăртарах вырнаçнă. Конго Демократи Республики чиккинче Киву кӳлипе Русизи юханшывĕ вырнаçнă. Юханшывсем Нил бассейне кĕрĕççĕ. Киву кӳлли- Африкăра крокодилсем çук пĕртен пĕр пысăк кӳлĕ. Патшалăхăн кăнтăр тата хĕвелтухăç пайĕнчи кӳлĕсенче крокодилсем пурăнаççĕ. Саванна патшалăхăн пысăк пайне йышăнать. Тусен тăвайкинче çумăр вăрманĕсем ӳсеççĕ. Чĕрчунсене пĕтернĕпе пĕрех. Пысăк чĕрчунсем (антилопасем, буйволсем, носорогсем, зебрасем, араслансем, слонсем, бегемотсем, крокодилсем, горилласем) заповедниксенче çеç сыхланса юлнă.
Халăх[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Халăх шучĕ — 11,1 млн (2010 -мĕш çулхи çĕртме уйăхĕнчи хаклав). Çулталăкра ӳсни — 2,8 % (фертильность — пĕр хĕрарăм вăтамран 4,99 ача çуратать).
Вăтамран арçынсем 49 çул, хĕрарăмсем 52 çул пурнăнаççĕ. ВИЧ вирусĕ пĕтĕм халăхăн 2,8 % юнĕнче сарăлнă (2007 çулхи хаклав). Хулара 18 % пурăнать. Этно-расса тытăмĕ - хуту (банту шутне кĕрекен) 84 % , тутси (хамитсем шутне кĕреççĕ) 15 %, тва (пигмейсем) 1 %. Официаллă чĕлхесем - франци тата киньяруанда чĕлхи. Суту-илӳре суахили чĕлхи сарăлнă. Халăхăн 69 % (76 % арçын, 64 % хĕрарăм — 2002 çулхи çырав тăрăх) хутла пĕлеççĕ.
Тĕнсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Католиксем - 56,5 %, протестантсем 26 %, адвентистсем 11,1 %, мусульмансем 4,6 %, вырăнти тĕрсем 0,1 %, атеистсем 1,7 % (2001).
Экономика[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Çутçанталăк ресурсĕсем — ылтăн, тăхлан, вольфрам, берилли, çутçанталăк газĕ, гидроэнерги, тулăх тăпрасем.
Административла пайлану =[тӳрлет | кодне тӳрлет]
2006-мĕш çулхи кăрлачăн 1-мĕшĕнчен Руанда пилĕк провинци (intara) çине пайланать. Кашни провинци вăтăр района (akarere) пайланать, расонсем секторсем çине пайланаççĕ.
Тата пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Руанда (государство в Африке) — БСЭ (2010 çулхи Раштав уйăхĕн 28-мĕшĕнче тĕрĕсленĕ.)
- История Руанды
- Геноцид в Руанде
- Руанда. Страна тысячи холмов
Африка патшалăхĕсем |
Алжир | Ангола | Бенин | Ботсвана | Буркина-Фасо | Бурунди | Габон | Гамби | Гана | Гвиней | Гвиней-Бисау | Джибути | Замби | Зимбабве | Египет | Кабо-Верде | Камерун | Кени | Комор утравĕсем | Конго Демократиллĕ Республики | Конго Республики | Кот-д'Ивуар | Лесото | Либери | Ливи | Мадагаскар | Малави | Мали | Мавритани | Маврики | Марокко | Мозамбик | Намиби | Нигер | Нигери | Руанда | Сан-Томе тата Принсипи | Свазиленд | Сейшелсем | Сенегал | Сомали | Судан | Сьерра-Леоне | Танзани | Того | Тунис | Уганда | Вăтам Африка Республики | Чад | Экваторти Гвиней | Эритрей | Эфиопи | Кăнтăр Африка Республики |
Пăхăнăвлисем: Инди океанĕнчи Британи çĕрĕсем | Майотта | Реюньон | Таса Елена утравĕ | |
Йышăнман патшалăхсем (тивĕç йĕркипе — ирĕклĕ): Анăç Сахара | Пунтленд | Сомалиленд |
|
|
---|---|
Чăн пайташсем | Алжир • Ангола • Бенин • Ботсвана • Буркина Фасо • Бурунди • Габон • Гамби • Гана • Гвиней • Гвинея-Бисау • Конго Демократи Республики • Джибути • Икĕпат • Замби • Анăç Сахара • Зимбабве • Кабо-Верде • Камерун • Кени • Коморсем • Конго • Кот-д’Ивуар • Лесото • Либери • Ливи • Маврикий • Мавритани • Малави • Мали • Мозамбик • Намиби • Нигер • Нигери • Руанда • Сан-Томе тата Принсипи • Свазиленд • Сейшел Утравĕсем • Сенегал • Сомали • Судан • Сьерра-Леоне • Танзани • Того • Тунис • Уганда • Вăта Африка Республики • Чад • Экваторти Гвиней • Эритрей • Эфиопи • Кăнтăр-Африка Республики • Кăнтăр Судан |
Пайташлăхне чаракланă | Мадагаскар |
Марокко |
Шаблон:Хĕвелтухăç Африка пĕрлĕхĕ Шаблон:Мандат территори пулнă патшалăхсем
|
|
---|---|
Чăн пайташсем |
Албани | Андорра | Армени | Бельги (Бельгири франци пĕрлĕхĕ) | Бенин | Болгари | Буркина-Фасо | Бурунди | Вануату | Вьетнам | Габон | Гаити | Гана1 | Гвиней | Гвиней-Бисау | Греци | Джибути | Доминика | Икĕпат | Кабо-Верде | Камбоджа | Камерун | Канада (Нью-Брансуик, Квебек) | Кипр1 | Коморсем | Конго Демократиллĕ Республики | Конго Республики | Кот-д’Ивуар | Лаос | Ливан | Люксембург | Маврикий | Мавритани | Мадагаскар | Македони | Мали | Марокко | Молдави | Монако | Нигер | Руанда | Румыни | Сан-Томе тата Принсипи | Сейшелсем | Сенегал | Сент-Люси | Того | Тунис | Франци (Франци Гвиани, Гваделупа, Мартиника, Сен-Пьер тата Микелон) | Вăтам Африка Республики | Чад | Швейцари | Экваторти Гвиней Căнакан патшалăхсем: Австри | Армени | Венгри | Грузи | Латви | Литва | Мозамбик | Польша | Серби | Словаки | Словени | Таиланд | Украина | Хорвати | Чехи 1Ассоциациленĕ пайташ |