Purtugàl
C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś |
Artéccol in dialètt mudnés
Al Purtugàl (a s diś Portugal in Purtughéś) l'è na nasiòṅ dl'Europa dal sud-òvest ch'la s cata in dla penìśula ibèrica (ch'l è sua p'r al 20%). 'L è 'l paéś più a òvest dl'Europa, davànti al gh'à 'l Ucéan Atlàntic in du i càtan i sò arcipèlag di Aśòri e ad Madèira. Al sò còsti i èṅ lunghi 830 chilómetar.
La sò lìngua uficiàla 'l è 'l Purtughéś (ma a s dascór anc al Mirandéś), na lingua ch'la daśvèṅ da 'l Latìṅ. Al sò teritòri al s cata difàti in dl'antìga pruìnsa rumàna dla Lusitania. Da 'l XVI sècul in avànti 'l à dâ vita a 'n impēr culuniàł in gir p'r al mónd in Àfrica, Àśia e in dl'Amèrica dal Sud, cunquistànd di paéś cuma 'l Braśìl, al Muśambîg e l'Angòla.
L'è na repùblica parlamentàra da 'l 1975 dòp la fiṅ dla ditatùra 'd António de Oliveira Salazar. Al prim minìstar 'l è 'l sucialìsta Pedro Passos Coelho mént'r al presidènt 'l è invéci ad dèstra, Aníbal Cavaco Silva.
Al cunfìna sōl cun la Spaggna, a nòrd cun la regiòṅ dla Galìsia e a èst c'n al regiòṅ dla Castìglia e Lèòṅ, dl'Estremadùra e dl'Andaluśìa. La sò capitàla l'è Liśbóna ch'la fà da piò ad sincsènt-mila abitànt. Atri sità impurtànti i èṅ Pòrt, Vila Nóva ad Gaja e Braga.
Al Purtugàl al fà part dl'Ugnòṅ Europea a far data dal prim ad Śnar dal 1986.
Albania Andorra Austria Belgio Bielorussia Bosnia-Ezegovina Bulgaria Cipro Croazia Danimarca
Estonia Finlandia Francia Germania Grecia Irlanda Islanda Italia Lettonia Liechtenstein
Lituania Lussemburgo Macedonia Malta Moldavia Monaco Montenegro Norvegia Polonia Portogallo
Regno Unito Repubblica ceca Romania Russia San Marino Serbia Slovacchia Slovenia Spagna
Svezia Svizzera Turchia Ucraina Olanda Ungheria Città del Vaticano