Herêmên Fransayê
_de.svg)
Herêmên Fransayê (fransî: Régions, tekane: Région) navçeyên ko Fransayê pêk tînine. Fransa ji 26 herêmên ko ji wan 21 li ser axên Fransayê parzemînê Ewropayê ne, yek Korsîka li ser giravê Korsîka bi şûn bû ye, çar herêm jî yên ko ser deryayî ne. Ji wan Korsîka navçeyekê bi unvana Collectivité territoriale xwediyê satuyekê taybetî ye. Çar herêmên ser deryayî (fr., Régions d'Outre-Mer) Martinique, Guadeloupe, Réunion û Guyane française) navçeyên ko ne li ewropa û ji kolonîyên Fransayê de ma ne.
Her yek herêmên Fransayê xwediyê civatê heremî (Conseil Régional) ye. Di meclîsên heremî de serok (Président), serokê arîkarî tên hilbijartin. Di nav wan de bi tenê Korsîka xwediyê statuyekê taybetî ye û şûna meclisê herêmî xwediyê kargerîyekê herêmî (Assemblée territoriale de Corse) ye.
Dîrok[biguherîne]
Herêmên Fransayêyî Îroj di 1956an de bi programa herêman (Régions de programme) hatin ava kirin.
Heta 1970an Korsîka teva herêma Alpes-Côte d'Azur-Corse Provence-Alpes-Côte d'Azur-Corse bû. Lê ji wê wextê de ew jê veqetî bû herêmekê xweser.
Di 1976an de herêma ko heta wê çaxê bi navê Région Parisienne dihat nav kirin, êdî wek Île-de-France hat nav kirin. Ji pê destpêkirina xebatên kêmkirina navendîyê(décentralisation) di 1982an re gorî navendê bandora herêman bi Collectivités territoriales re hat zêde kirin. Heta wê wextê herêm bitenê wek navçeyên coxrafîk dihatin ditîn.
Di 1986an de meclîsên herêmî car siftê hatin hilbijartin (li herêmên ser deryayî di 1983an de hatibûn hilbijratin). Ji wê virve rayeyên herêmî gorî kargera navend têne zêde kirin.
Korsîkayê di1982an de statuya taybetî dest xwe xist û ji bo kargeriya herêmî di eyni salê de hilbijartin hat kirin. Di sala 1991an de statuya Korsikayê taybetî hat çerxa Collectivité territoriale kirin.
Hermên Fransayê[biguherîne]
| Herêm | Navend | Nifûs[1] | Rûerd (km2) |
|---|---|---|---|
| Aquitaine | Bordeaux | 2.908.359 | 41.308 |
| Auvergne | Clermont-Ferrand | 1.308.878 | 26.013 |
| Basse-Normandie | Caen | 1.422.193 | 17.589 |
| Bretagne | Rennes | 2.906.197 | 27.208 |
| Bourgogne | Dijon | 1.610.067 | 31.582 |
| Centre | Orléans | 2.440.329 | 39.151 |
| Champagne-Ardenne | Châlons-en-Champagne | 1.342.363 | 25.606 |
| Alsace | Strasbourg | 1.734.145 | 8.280 |
| Franche-Comté | Besançon | 1.117.059 | 16.202 |
| Guyane française | Cayenne | 157.213 | 83.534 |
| Guadeloupe | Basse-Terre | 422.496 | 1.703 |
| Haute-Normandie | Rouen | 1.780.192 | 12.317 |
| Île-de-France | Paris | 10.952.011 | 12.012 |
| Corse | Ajaccio | 260.196 | 8.680 |
| Languedoc-Roussillon | Montpellier | 2.295.648 | 27.376 |
| Limousin | Limoges | 710.939 | 16.942 |
| Lorraine | Metz | 2.310.376 | 23.547 |
| Martinique | Fort-de-France | 381.427 | 1.128 |
| Midi-Pyrénées | Toulouse | 2.551.687 | 45.348 |
| Nord-Pas-de-Calais | Lille | 3.996.588 | 12.414 |
| Pays de la Loire | Nantes | 3.222.061 | 32.082 |
| Picardie | Amiens | 1.857.481 | 19.399 |
| Poitou-Charentes | Poitiers | 1.640.068 | 25.810 |
| Provence-Alpes-Côte d'Azur | Marseille | 4.506.151 | 31.400 |
| Réunion | Saint-Denis | 706.300 | 2.504 |
| Rhône-Alpes | Lyon | 5.645.407 | 43.698 |
| Yekûn | 60.185.831 | 672.352[2] |
