یونان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

مختصات: ۳۹° شمالی ۲۲° شرقی / ۳۹° شمالی ۲۲° شرقی / 39; 22

جمهوری یونان
Ελληνική Δημοκρατία
یونان
پرچم نشان ملی
شعار ملیآزادی یا مرگ
سرود ملیسرودی برای آزادی
پایتخت
(و بزرگترین شهر)
آتن
۳۸°۰۰′ شمالی ۲۳°۴۳′ شرقی / ۳۸.۰۰۰° شمالی ۲۳.۷۱۷° شرقی / 38.000; 23.717
زبان رسمی زبان یونانی
نوع حکومت جمهوری پارلمانی
نام حاکمان 
رئیس جمهور
نخست‌وزیر

کارلوس پاپولیاس
آلکسیس سیپراس 
موارد منجر به تشکیل
-اولین تمدن یونانی شناخته‌شده
 -استقلال از امپراتوری عثمانی
-به‌رسمیت شناخته‌شدن
۳۰۰۰ (پیش از میلاد)
۲۵ مارس ۱۸۲۱
۳ اکتبر ۱۸۲۹
مساحت
 -  مساحت ۱۳۱٬۹۹۰کیلومتر مربع (۹۶ام)
 -  آب‌ها (٪) ۰٫۸۶۶۹
جمعیت
 -  سرشماری ۱۰٬۸۱۶٬۲۸۶[۱] 
(۷۴ام)
 -  تراکم جمعیت ۸۲‎/km۲‏ (۱۲۰ام)
تولید ناخالص داخلی (تخمین ۲۰۰۷)
 -  مجموع ۳۰۵٫۵۹۵ میلیارد دلار (۳۷ام)
 -  سرانه ۲۷٬۳۶۰ دلار (۲۷ام)
شاخص توسعه انسانی (۲۰۰۴) ۰٫۹۲۱ (بالا) (۲۴ام)
واحد پول یورو (€)۱ (EUR)
منطقه زمانی EET (ساعت جهانی+۲)
 -  تابستانی (DST) EEST (ساعت جهانی)
جهت رانندگی راست
دامنه اینترنتی .gr
پیش‌شماره تلفنی +۳۰
۱ تا پیش از سال ۲۰۰۲: دراخما

یونان (به یونانی: Ελλάδα) (Hellas) کشوری در جنوب شرقی اروپا و جنوب شبه جزیره بالکان است. این کشور از شمال با آلبانی، مقدونیه و بلغارستان و از شرق با ترکیه دارای مرز مشترک زمینی است. سرزمین اصلی یونان در جنوب و شرق به وسیله دریای اژه احاطه شده و از غرب به دریای یونان نزدیک است. «یونان» نام فارسی این کشور است و این نام از ایونیا منطقه یونانی‌نشین آسیای صغیر گرفته شده است.[۲]

یونان در محل پیوند سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا واقع شده است و میراث‌دار یونان باستان، امپراتوری بیزانس و نزدیک چهار سده سلطهٔ ترکان عثمانی است.

این کشور به عنوان مهد تمدن مغرب زمین و زادبوم دموکراسی، فلسفه غرب، بازی‌های المپیک، علوم سیاسی، نمایشنامه‌نویسی (شامل هر دو نوع کمدی و تراژدی) قابل توجه است.

یونان دارای تاریخی ویژه و پرحادثه و دارنده میراث فرهنگی است که به طور قابل توجهی دارای نفوذ در آفریقای شمالی و منطقه خاورمیانه است و ساختاری بنیادی برای فرهنگ اروپا و آنچه امروز به عنوان غرب خوانده می‌شود، به حساب می‌آید.

امروز یونان کشوری توسعه‌یافته و یکی از اعضای اتحادیه اروپا (از ۱۹۸۱ میلادی)، عضو اتحادیه اقتصادی و پولی اتحادیه اروپا (از ۲۰۰۱ میلادی)، ناتو (از ۱۹۵۱ میلادی)، منطقه همکاری و بهره‌برداری اقتصادی یا OECD (از ۱۹۶۰ میلادی)، آژانس فضایی اروپا یا ESA (از ۲۰۰۱ میلادی) است.

آتن پایتخت و سالونیک، پاتراس و هراکلیون از شهرهای بزرگ آن به شمار می‌روند.[۳]

نام[ویرایش]

نام یونان نامی است که مردم باستانی شرق برای اشاره به یونانی‌ها به کار می‌بردند که از زبان پارسی باستان آمده و این واژه نیز از زبان یونانی و از شهر ایونیا در کناره غربی آسیای صغیر گرفته شده است. تمام ملت‌های زیر تسلط ایرانی‌ها با این نام که از واژه سانسکریت Yavana گرفته شده بود، خو گرفتند. در آغاز در دستور زبان پانینی و سپس در زبان پالی Yona و در هند و یونانی Yonaka ذکر شده است. واژه یونان هم اکنون در فارسی، ترکی، عربی، هندی، ارمنی، آرامی، مالایی و اندونزیایی به کار می‌رود.

تاریخ[ویرایش]

یونان باستان[ویرایش]

سازوکار آنتیکیترا (۱۰۰ پیش از میلاد) نخستین رایانه آنالوگ جهان متعلق به عصر هلنیستی (موزه باستان‌شناسی ملی آتن).
نوشتار اصلی: یونان باستان

سواحل دریای اژه یونان به طور غیرمنتظره‌ای شاهد بروز نخستین تمدن پیشرفته در اروپا بود که امروزه (تأثیرش) بخشی جدانشدنی از ساختار و فرهنگ و توسعهٔ سیاسی در غرب است.

روابط با روسیه[ویرایش]

ساموئل هانتینگتون صاحبنظر علوم سیاسی در فرضیه مشهور خود با عنوان "برخورد تمدن هاً یونان را در محور ارتدوکس‌ها قرار می‌داد که رهبری آن با روسیه است. بسیاری از پژوهشگران و صاحبنظران این فرضیه را رد می‌کنند اما بسیاری از یونانی‌ها آن را قبول دارند. مردم یونان همیشه خواهان روابط نزدیک با روسیه بوده‌اند. بر اساس نظر سنجی بین‌المللی که در سپتامبر ۲۰۱۳ توسط مؤسسه پیو انجام شد ۶۳ درصد از مردم یونان در قبال روسیه دیدگاه مثبتی داشتند. این نگاه مثبت به روسیه در تاریخ یونان ریشه‌های عمیقی دارد.
۱) در دورانی که یونان بخشی از امپراتوری عثمانی بود، یونانی‌ها برای کمک معمولاً به هم مذهبان ارتدکس خود در روسیه روی می‌آوردند.
۲) جنگ استقلال یونان در سال ۱۸۲۱ توسط یک گروه زیر زمینی به نام "انجمن دوستان" آغاز شد که در اودسا، یکی از بنادر امپراتوری روسیه در ساحل دریای سیاه، تشکیل شده بود.
۳) لوئانیس کاپودیستریاس، وزیر خارجه یونانی تبار امپراطوری روسیه در سال ۱۸۲۷ به عنوان اولین رئیس حکومت مستقل و نوپای یونان انتخاب شد.
۴) "حزب روسیه" در کشور و حکومت نوپای یونان پس از جنگ جهانی اول قوی‌ترین نیروی سیاسی بود.[۴]

هم اکنون یونان می‌خواهد به خرید گاز ارزانتر از روسیه امید ببندد تا مشکل اضطراری تأمین سوخت و انرژی برای خانواده‌های فقیر این کشور را بر طرف کند. علاوه بر این سرمایه‌گذاری روسیه در یونان و یا توسعه مناسبات جهانگردی با روسیه در رونق اقتصاد یونان مؤثر خواهد بود. در مقابل روسیه از یک متحد صاحب حق وتو در اتحادیه اروپا برخوردار خواهد شد که در شرایط فعلی و تنش بر سر بحران اوکراین برای مسکو بسیار مهم است. در فوریه ۲۰۱۵ روسیه قبول کرد که شرایط بازپرداخت وام ۲٫۵ میلیارد یورویی قبرس را تسهیل کرده و در آن کشور سرمایه‌گذاری بیشتری بکند؛ ولی این کمک در قبال تصمیم جدید دولت قبرس پیشنهاد شد که قبول کرد کشتی‌های نظامی روسیه از بنادر این کشور استفاده کنند.

ارتباط با ایران[ویرایش]

از تاریخ ۲۴ خرداد ماه ۱۳۹۴ شمسی، اولین پرواز مسافربری از طریق شرکت هواپیمایی ماهان از تهران به آتن برقرار شد. این شرکت در هفته سه بار در روزهای یکشنبه - سه شنبه - جمعه در این مسیر پرواز برقرار کرده است.

تقسیمات کشوری[ویرایش]

یونان حدود ۶۰۰۰ جزیره دارد که تنها ۲۲۷ مورد آن دارای سکنه است. مالک بسیاری از این جزایر افراد ثروتمند جهان هستند.[۵]

کشور یونان به ۱۳ ناحیه (به یونانی: Περιφέρειες، تلفظ: پـِریفِرئیـِس) تقسیم شده است.[نیازمند منبع] این ناحیه‌ها نیز به نوبه خود به ۵۴ شهرستان تقسیم شده‌اند.

نام ناحیه‌های یونان از این قرار است:

  1. آتیک
  2. یونان مرکزی
  3. مقدوینه مرکزی
  4. کرت
  5. مقدونیه شرقی و تراکیه
  6. اِپیروس
  7. جزایر ایونی
  8. اژه شمالی
  9. پلِپونِز
  10. اژه جنوبی
  11. تسالی
  12. یونان غربی
  13. مقدونیه غربی
نقشه ناحیه‌های یونان

اقتصاد[ویرایش]

رشد تولید ناخالص داخلی یونان از بسیاری از اعضای اتحادیه اروپا بیشتر بوده‌است.[۶] صنعت گردشگری یکی از منابع عمده درآمدزایی برای یونان است و ۱۵٪ از سهم تولید ناخالص داخلی را شامل می‌شود.[۷] به طور مستقیم و غیر مستقیم ۱۶٫۵٪ از نیروی کار یونان در این صنعت به کار گرفته شده‌اند.

نیروی کار یونان بیش از ۴٫۹ میلیون نفر است که در میان کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه بعد از کره جنوبی در رتبه دوم قرار دارد.[۸] بر پایه یک نظر سنجی که توسط دانشگاه گرونینگن انجام شد یونان بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵ در رتبه سوم ساعات کار در هر سال در بین کشورهای اروپایی قرار دارد. به این ترتیب یونانی‌ها در هر سال ۱٬۸۱۱ ساعت کار کرده‌اند.[۹] در سال ۲۰۰۷ کارگران متوسط ۲۰ دلار در هر ساعت تولید کرده‌اند. این رقم مشابه اسپانیا و کمی بیش از نصف متوسط تولید کارگران در آمریکا است. نزدیک به یک پنجم نیروی کار را مهاجران خارجی تشکیل می‌دهند که در بخش‌های کشاورزی و ساخت و ساز به کار گرفته شده‌اند.

از سال ۲۰۰۸ بحران اقتصادی، یونان را بارها به مرز ورشکستگی کامل کشانده و ۲۵ درصد از تولید ناخالص ملی و بیش از یک میلیون فرصت شغلی را از بین برده و در پی آن، ستون اصلی سیاست خارجی کشور یعنی تعلق به اروپا و غرب به شدت لطمه خورده است.

بحران بدهی‌ها[ویرایش]

جورج پاپاندرئو در سال ۲۰۰۹ پس از نشستن بر مسند نخست وزیری پرده از کسری بودجه واقعی دولت برداشت. یونان پیش از این برای ورود به منطقه یورو در مورد وضعیت مالی خود و کلیه آمارهای مربوط به آن دروغ گفته بود. این آغازی بود بر بحران یونان در اروپا که عملاً با سنگین شدن بیش از حد بدهی‌های خارجی با خطر ناتوانی برای بازپرداخت وام‌ها روبرو می‌شد. آتن پس از آن وعده داد سیاست‌های ریاضت اقتصادی را در پیش گیرد اما خیلی دیر بود چرا که عملاً دچار ورشکستگی شده بود. کشورهای عضو اتحادیه اروپا اوایل فوریه ۲۰۱۰ در بروکسل وعده دادند از یونان حمایت کنند. اندکی بعد با اعلام اینکه بدهی‌های یونان به بیش از پازده درصد رسیده است، بازارهای مالی دچار آشفتگی شد و در ماه دسامبر مؤسسات اعتبارسنجی مانورهای خود را برای تنزل رتبه اعتباری یونان آغاز کردند.[۱۰]

در سال ۲۰۱۲، بدهی‌های این کشور به سیصد و پنجاه میلیارد یورو افزایش پیدا کرد. یونان دیگر قادر به تأمین نیازهای مالی خود نبود و از اروپا و جامعه بین‌الملل درخواست کمک کرد. بدین ترتیب یونان نخستین کشور منطقه یورو بود که کمک مالی بین‌المللی به ارزش یکصد و ده میلیارد یورو دریافت کرد. یک سال بعد دومین بسته کمک نیز از راه رسید. با این حال یونان هنوز با خطر ناتوانی در بازپرداخت وام‌ها روبرو بود. مارس ۲۰۱۲ بیش از هشتاد و سه درصد از طلبکاران خصوصی یونان موافقت کردند بخشی از طلب خود را ببخشند و این مرهمی بود بر بخشی از بدهی‌های سنگین این کشور.[۱۰]

ژانویهِ ۲۰۱۵ حزب سیریزا به رهبری آلکسیس سیپراس با وعده مذاکره مجدد در خصوص طرح نجات اقتصادی و پایان دادن به سیاست‌های ریاضتی در انتخابات قانونگذاری به پیروزی رسید. این پیروزی در واقع واکنشی بود به سیاست‌های پنج سال گذشته این کشور که نتیجه‌ای جز سقوط بیست و پنج درصدی تولید ناخالص داخلی و بیکارشدن یک چهارم از جمعیت یونان به همراه نداشت. مردم یونان با امید به رها شدن از سیاست‌های ریاضت اقتصادی، حزب سیریزا را به قدرت رساندند.[۱۰]

پیامدها[ویرایش]

این بحران باعث تعطیلی چند هفته ای بانک هاو ایجاد تظاهرات گسترده شد.همچنین مردم یونان روزانه فقط حق برداشتن ۶۰ یورو از حساب هایشان را دارند.همچنین این بحران باعث احتمال خروج دولت یونان از حوزه یرو و اتحادیه اروپا شده است.[۱۱] همچنین بحران بدهي يونان تا جايي پيشرفت که حکومت آن مجبور شد يک رفراندوم راه اندازي کند تا براي پذيرش طرح نجات مالي اتحاديه ي اروپا و ادامه ي سياست هاي رياضت اقتصادي از مردم نظرخواهي کند.[۱۲]

فرهنگ[ویرایش]

فرهنگ یونان در طی هزاران سال تکامل یافته است. در یونان باستان پسرها مهم‌تر از دخترها در نظر گرفته می‌شده‌اند.[۱۳] خاستگاه بسیاری از هنرها همچون تئاتر در یونان و به ویژه در دولت شهر آتن بوده است.[۱۴]

نمای سراسرنما از تئاتر باستانی اپیداروس

ورزش[ویرایش]

یونان زادگاه بازی‌های المپیک است که برای اولین بار سال ۷۷۶ پیش از میلاد برگزار شده است. کشور یونان همچنین دو بار میزبان بازی‌های نوین المپیک در سالهای ۱۸۹۶ و ۲۰۰۴ میلادی بوده است.

قهرمانی تیم ملی فوتبال یونان در مسابقات جام ملت‌های اروپا ۲۰۰۴ یکی از مهم‌ترین اتفاقات ورزشی در تاریخ ورزش این کشور بوده است.

سوپر لیگ فوتبال یونان بالاترین سطح لیگ فوتبال در کشور یونان است که از ۱۹۵۹ میلادی تاکنون در این کشور برگزار می‌شود. این لیگ از ۱۶ تیم که از سراسر کشور یونان در آن شرکت می‌کنند، تشکیل می‌شود. المپیاکوس و پاناتینایکوس از موفق‌ترین باشگاه‌های یونان هستند.[۱۵]

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. «اعلام ویژگی های جمعیت شناختی و اجتماعی جمعیت ساکن یونان مطابق با نتایج سرشماری سال ۲۰۱۱ میلادی». اداره آمار یونان، ۲۰ مارس ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۴ تیر ۱۳۹۴. 
  2. دِ کرشِنتزُو، لوچانو. فیلسوفان بزرگ یونان باستان. ترجمهٔ عباس باقری. تهران: نشر نی، ۱۳۷۷. ۳۱. شابک ‎۹۶۴–۳۱۲-۳۴۱–۳. 
  3. http://en.wikipedia.org/wiki/Greece#_ref-0
  4. | نزدیکی یونان به روسیه زنگ خطر را در اروپا به صدا در می‌آورد بی‌بی‌سی فارسی، ۲۶ اسفند ۱۳۹۳
  5. یونان برای پرداخت بدهی‌ها «جزایر خود را بفروشد», بی‌بی‌سی فارسی
  6. ELKE Hellenic Center for Investment - Economic Stability
  7. Greece
  8. Οι Ελληνες 2οι πιο σκληρά εργαζόμενοι στον κόσμο!
  9. File:Yearly working time 2004.jpg
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ یورونیوز فارسی: یونان و گاه‌شمار بحران اقتصادی آن. بازدید: ژوئن ۲۰۱۵.
  11. «همزمان با انقضای طرح نجات، یونان از پرداخت بدهی اش به آی ام اف بازماند». 
  12. «بحران بدهی‌های یونان: چرا رفراندوم؟». 
  13. http://www.wordinfo.info/words/index/info/view_unit/2802/?letter=P&spage=3 , because in old Grecian times, boys were considered "more important" than girls.
  14. کتاب تاریخ تئاتر چاپ ششم- انتشارات آلین و بیکون ۱۹۹۱ لندن-بستون
  15. http://www.football-bible.com/soccer-info/greece-football.html

منابع[ویرایش]

  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Greece»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۹ می ۲۰۱۱).


  1. "'Πίνακας 1: Προσωρινά αποτελέσματα του Μόνιμου Πληθυσμού της Ελλάδος'". National Statistical Service of Greece: Ανακοίνωση προσωρινών αποτελεσμάτων Απογραφής Πληθυσμού 2011, 22 Ιουλίου 2011.