Paraguay

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Paraguaylı sayfasından yönlendirildi)
Şuraya atla: kullan, ara
Paraguay Cumhuriyeti
República del Paraguay
Tetã Paraguái
Bayrak Arma
Bayrak Arma
Slogan: Paz y justicia
"Barış ve adalet"
Ulusal Marş: Paraguayos, República o Muerte
"Paraguaylı, Cumhuriyet veya Ölüm"
Konum
Başkent

ve en büyük

Asunción
25°16′G 57°40′B / 25.267°G 57.667°B / -25.267; -57.667
Resmî dil(ler) İspanyolca, Guarani
Etnik gruplar   %95 mestizo, %5 diğer, Paraguay Kızılderilileri
Milliyet Paraguayan
Yönetim biçimi Cumhuriyet
 - Devlet Başkanı Horacio Cartes
 - Başkan Yardımcısı Juan Afara
Kuruluş
 - İlan 14 Mayıs 1811
Yüzölçümü
 - Toplam 406.752 km²  (60.)
157 mil²
 - Su (%) 2.3
Nüfus
 - 2009 tahmini 6.349.000 (101.)
GSYİH (SAGP) 2008
 - Toplam 29,451 milyar $
 - Kişi başına 4.786 $
GSYİH (düşük) 2008
 - Toplam 16,006 milyar $
 - Kişi başına 2.601 $
Gini (2002) 57.8 (yüksek
İGE (2007) artış 0.761 (orta)  (101.)
Para birimi Paraguay guaranisi (PYG)
Zaman dilimi (UTC-4)
Trafik akışı sağ
Internet TLD .py
Telefon kodu 595

Paraguay Cumhuriyeti, Güney Amerika'da bir ülkedir.

Hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]

Denize kıyısı olmayan Paraguay, güneyi ile güneybatısında Arjantin, kuzeyi ile kuzeydoğusunda Brezilya, kuzeybatısında ise, Bolivya ile çevrelenmiştir.

Paraguay adı, Guarani dilindeki "para" (bu yaka) ile "guay" (ırmak) sözcüklerinin birleşiminden gelir. Her ne kadar Guarani'ler "Paraguay" adını, bugünkü başkent Asuncion için kullanmışlarsa da, bölgeyi ele geçiren İspanyollar, bu adı bütün bölgeyi tanımlamak için kullanmışlardır.

Siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]

Paraguay'ın Senato (45 vekil) ve Temsilciler Meclisi'nden (80 vekil) oluşan iki odalı parlementosu vardır.

Parlamenterler beş yıllığına seçilir.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaklaşık 300 yıl boyunca İspanyol İmparatorluğu'nun bir parçası olan ülke, 19. yüzyılın başlarında Bask kökenli soylu bir ispanyol aileden gelen Simón Bolívar'ın başlattığı devrim hareketi ile 1811 yılında bağımsızlığına kavuştu.

1862'de Carlos Antonio Lopez'in ölümü üzerine iktidara gelen oğlu Francisco Solano López, Güney Amerika halklarının makus bir talihi olsa gerek ordunun da desteği ile ülkede tam bir diktatörlük kurdu.

Temmuz 1866, Boquerón (Bokeron) Muharebesi sırasında hayatını kaybeden paraguaylı askerler

Paraguay 1864 yılında Brezilya, Arjantin ve Uruguay koalisyonuyla çok kanlı ve uzun bir süre devam edecek olan bir savaşa girdi. Savaş diktatör López'in öldürülmesi ile 1870 yılında sona erdiğinde Paraguay'ın toprak ve insan kaybı rakamları inanılmaz boyutlara ulaşmıştı. Yapılan barış antlaşması ile ülkenin yaklaşık 170.000 kilometre kare'lik arazisi Brezilya ve Arjantin arasında paylaştırıldı. Ayrıca Paraguay devleti bu ülkelere yüklü bir savaş tazminatı ödemek zorunda kalıyordu. Savaş sonrası duruma bakıldığında ülke tam bir yıkıma uğramış, ekonomi çökmüş, muntazam durumdaki demografik yapı alt üst olmuş ve ayrıca savaş sırasında ülke nüfusunun yaklaşık yarısı ve yetişkin erkek nüfusunun % 90'ı (yaklaşık 28.000 erkek kalmıştır) ölmüştür. Yukarıda sözünü ettiğimiz durum kadın/erkek oranında büyük bir dengesizlik ortaya çıkardı. Bunun üzerine muazzam derecedeki nüfus kaybının telafisi amacıyla kilise bir erkeğin birden fazla kadınla evlenebilmesinin yolunu açan bir karar aldı.

1932 yılında, sınır anlaşmazlıkları yaşadığı kuzey komşusu Bolivya ile olan gerginlik sıcak bir çatışmaya dönüştü. Chaco Savaşı olarak tarihe geçecek olan bu savaş üç yıl sürdü ve 1935'de Paraguay ordusunun kesin zaferi ile sonuçlandığında, Paraguay ihtilaflı arazinin %75'ini ele geçirdi.