Danimarka
|
|||||
Şüar:
Guds hjælp, Folkets kærlighed, Danmarks styrke
(Allahın köməyi, Xalqların sevgisi, Danimarkanın qüdrəti) |
|||||
Himn: Der er et yndigt land ("Sevilən torpaq var") |
|||||
Paytaxt | Kopenhagen | ||||
Böyük şəhərlər | Kopenhagen- 1 265 min sakin (2015-ci il);Orxus -259 min; Odense -172 min; Olborq -109 min | ||||
Rəsmi dil | Danimarka dili | ||||
Etnik qruplar | danimarkalılar -94%; türklər -1,1%;ərəblər-1%; polyaklar -0,7%; almanlar -0,6% | ||||
İdarəetmə forması | Konstitutsional monarxiya | ||||
Kraliça | Marqaret II[ 12.I.1972 ~] | ||||
Baş nazir | Lars Løkke Rasmussen[ 28.6.2015 ~] | ||||
Yaranması | |||||
- Dövlətin formalaşması | VIII əsr | ||||
Aİ-yə qəbul | 1 yanvar 1973 | ||||
Ərazi • Ümumi • Su sahəsi (%-lə) |
43.075 km² (134-cü yer) 1,6% |
||||
Əhali • Təxmini sayı ([[2015]]) • Siyahıyaalma (1.1.2001) • Əhali sıxlığı |
5 600 min [1] nəfər (113-cü yer) 5 349 212 nəfər 129 nəfər/km² (78-ci yer) |
||||
ÜDM (AQP) • Cəmi (2014) • Adam başına |
$249,5 milyard [2] (58-ci yer) $44 300 (3o-cu yer) |
||||
ÜDM (nominal) • Cəmi ([[2010]]) • Adam başına |
$313,825 milyard (31-ci yer) $56.790 (5-ci yer) |
||||
İnsan inkişafı indeksi (2013) | 0,901 (çox yüksək) (15-ci yer) | ||||
Pul vahidi | Danimarka kronu (DKK ) |
||||
Saat qurşağı | UTC +1 (UKV) | ||||
İnternet domeni | .dk | ||||
Telefon kodu | +45 |
Danimarka (dan. Danmark) — Avropada dövlət. Danimarkada yerli idarəetmələr iki səviyyəli sistemə əsaslanmaqdadır. Üst səviyyədə kontluklar (amtskommuner) və alt səviyyədə isə bələdiyyələr (kommuner) vardır. Bununla bərabər Kopenhagen və Frederiksberq həm kontluk, həm də eyni zamanda bələdiyyədir.
Ölkə 14 kontluk və 275 bələdiyyədən ibarətdir. Buna Kopenhagen və Frederiksberq şəhərləri də daxildir.
Mündəricat
Ərazi[redaktə | əsas redaktə]
Danimarka Krallığı Şimali Avropada yerləşir. Ölkə qərbdən Şimal dənizi, şərqdən Baltik dənizi, cənubdan Almaniya ilə həmsərhəddir. Ölkənin əsas hissəsi yarımadada yerləşir. Paytaxt Kopenhagen Zellandiya və Amağer adalarında yerləşir. Bu adalar ölkənin nisbətən böyük adalarıdır (Qrenlandiya istisna olmaqla). Bu ada rəsmi olaraq Danimarkanın mülküdür. Ölkə ərazisi düzənliklərdən ibarətdir. Yalnız Bornholm adaları qayalı relyefə malikdir. Düzənlik relyefin səbəbi qədim Buz dövrüdür. Ən yüksək nöqtəsi Eyer Bavnxoy (173 m) yüksəkliyidir. Ölkə 17 amtoma (vilayət) bölünmüşdür. Kopenhagen və Ferederiksberq müstəqil inzibati ərazi vahidləridir. Ərazisindən 158 km uzunluğu olan Qudeno çayı keçir.
Əhali[redaktə | əsas redaktə]
Danimarkanın əhalisini 5.415.978 nəfər təşkil edir. Əhalinin 96%-ni danimarkalılar, 2%-ni almanlar, farerlər, isveçlər, qalanlarını isə Qrenlandiyada yaşayan eksimoslar təşkil edir. Əhalinin 97%-i protestanlığın lüteran qrupuna daxildir.
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
X əsrdə Vahid Danimarka Krallığı yaradılır. 1397-ci ildə Kalmar uniyası bağlanır. 1538-ci ildə Lüteranlıq əsas din kimi möhkəmlənir. 1849-cu ildə Danimarka konstitusiyalı monarxiya elan olunur. 1940-cı ildə İkinci dünya müharibəsinin gedişində Faşist Almaniyası tərəfindən işğal olunur. 1945-ci il işğaldan azad edilir.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
Danimarka mövzularda | ||
---|---|---|
Gerb • Bayraq • Himn • Dövlət quruluşu • Konstitusiya • Parlament • İnzibati bölgü • Coğrafiya • Şəhərlər • Paytaxt • Əhali • Dillər • Tarix • İqtisadiyyat • Valyuta • Mədəniyyət • Din • Kinematoqraf • Ədəbiyyat • Musiqi • Bayramlar • İdman • Təhsil • Elm • Nəqliyyat • Turizm • Poçt (tarixi və markaları) • İnternet • Silahlı qüvvələr • Xarici siyasət |
Avropa ölkələri | ||
---|---|---|
Albaniya • Almaniya • Avstriya • Azərbaycan • Belarus • Belçika • Bolqarıstan • Bosniya və Herseqovina • Böyük Britaniya • Çexiya • Danimarka • Ermənistan • Estoniya • Finlandiya • Fransa • Gürcüstan • Xorvatiya • İrlandiya • İslandiya • İspaniya • İsveç • İsveçrə • İtaliya • Kipr • Kosovo • Latviya • Litva • Lixtenşteyn • Lüksemburq • Macarıstan • Makedoniya Respublikası • Malta • Moldova • Monako • Çernoqoriya • Niderland • Norveç • Polşa • Portuqaliya • Rumıniya • Rusiya • San-Marino • Serbiya • Slovakiya • Sloveniya • Şimali Kipr Türk Respublikası • Türkiyə • Vatikan • Yunanıstan |
Avropa Birliyi üzvü və üzvlüyə namizəd dövlətlər | ||
---|---|---|
Birlik üzvləri | Almaniya • Avstriya • Belçika • Bolqarıstan • Böyük Britaniya • Kipr • Çexiya • Danimarka • Estoniya • Finlandiya • Fransa • İrlandiya • İspaniya • İsveç • İtaliya • Latviya • Litva • Lüksemburq • Macarıstan • Malta • Niderland • Polşa • Portuqaliya • Rumıniya • Slovakiya • Sloveniya • Xorvatiya • Yunanıstan | |
Üzvlüyə rəsmi namizəd dövlətlər | Türkiyə • Makedoniya Respublikası • Monteneqro |
Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı (NATO) | ||
---|---|---|
İttifaq üzvləri | Amerika Birləşmiş Ştatları • Albaniya • Almaniya • Belçika • Böyük Britaniya • Bolqarıstan • Çexiya • Danimarka • Estoniya • Fransa • İspaniya • İtaliya • İslandiya • Kanada • Latviya • Litva • Lüksemburq • Macarıstan • Niderland • Norveç • Polşa • Portuqaliya • Rumıniya • Slovakiya • Sloveniya • Türkiyə • Xorvatiya • Yunanıstan | |
Namizəd ölkələr | Gürcüstan • Ukrayna • Makedoniya Respublikası |
Baltik dənizi ölkələri | |
---|---|