Kosovo
|
|||||
 |
|||||
| Paytaxt | Priştina | ||||
| Rəsmi dil | Albanca, Türkcə, Serbcə | ||||
| Etnik qruplar | %92 albanlar %8 Diğer (türklər, bosniyalılar, Qorani, serblər, Aşkali, Misirli) |
||||
| Prezident | Atifete Jahjaga | ||||
| Baş Nazir | Isa Mustafa (PDK) | ||||
| Beynəlxalq Mülki nümayəndəsi | Pieter Feith (Avropa Birliyi Özəl Təmsilçisi) | ||||
| Yaranması | |||||
| - BMGK 1244 | 10 İyun 1999 | ||||
| - ABKHM | 16 Fevral 2008 | ||||
| - Müstəqillik Elanı | 17 Fevral 2008 | ||||
| Ərazi • Ümumi |
10.908 m² km² |
||||
| Əhali • Təxmini sayı (2013) • Siyahıyaalma (2011) • Əhali sıxlığı |
1 847 708[1] nəfər (150[3]) 1 739 825[2] nəfər 159.5 nəfər/km² |
||||
| Pul vahidi | Avro2 (€) ([[ISO 4217|]]) |
||||
| Saat qurşağı | CET (UKV+1) | ||||
| Yay vaxtı | CEST (UKV+2) | ||||
| Telefon kodu | ++3813 |
||||
| Tək tərəfli bir iştirakdır. Kosovo, Eurozone rəsmi üzvü deyil. | |||||
Kosovo və ya Kosova (albanca: Kosova və ya Kosovë, serbcə: Косово, Kosovo, türkcə: Kosova) Şərqi Avropada bölgə və eyni zamanda müstəqilliyi mübahisə doğuran ölkə. Ərazidəki alban çoxluğu Kosovo Respublikası adlı dövlətin müstəqilliyinin bütün dünya tərəfindən diplimatik tanımmasına cəhd edir. Serbiya bölgənin Serbiyanın daxilində olan Kosovo və Metoxiya muxtar vilayəti kimi tanıyır. Hazırda Kosovonun müstəqilliyini 111 ölkə tanıyıbdır. Azərbaycan Kosovanın müstəqilliyini tanımamışdır.
Mündəricat
Coğrafiya[redaktə | əsas redaktə]
Kosovo Avropanın şərqindəki Balkan yarımadasının ortasında yerləşir. Qonşuları: cənubda Albaniya və Makedoniya Respublikası, şimalda Serbiya və qərbdə Monteneqrodur. Mərkəzi Priştina şəhəri olan ölkənin ərəzisi 10.908 km²dir .[4]
Əhali[redaktə | əsas redaktə]
1-15 aprel 2011-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən Kosovo əhalisinin sayı 1.739.825 nəfərdir (875.900 nəfəri kişilər, 863.925 nəfəri qadınlar).[2] Onlardan 661.586 nəfəri və ya 38.03 %-i şəhərlərdə, 1.078.239 nəfəri və ya 61.97 %-i isə kəndlərdə yaşayır.[2]
Milli tərkib[redaktə | əsas redaktə]
| Etnik qrup | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| toplam əhali | 733 034 | 815 908 | 963 988 | 1 243 693 | 1 584 440 | 1 956 196 |
| alban | 498 244 | 524 562 | 646 605 | 916 168 | 1 226 736 | 1 596 072 |
| serb | 176 718 | 189 869 | 227 016 | 228 264 | 209 798 | 194 190 |
| türk | 1 320 | 34 590 | 25 764 | 12 244 | 12 513 | 10 445 |
| qaraçı | 11 230 | 11 904 | 3 202 | 14 593 | 34 126 | 45 745 |
| digər | 45 522 | 54 983 | 61 401 | 72 424 | 101 267 | 109 744 |
Dil[redaktə | əsas redaktə]
| Dil | Sayı, 2011 sa.[2] | Nisbəti, 2011 sa. |
|---|---|---|
| cəmi | 1 739 825 | 100 % |
| albanca | 1 644 865 | 94.54 % |
| boşnakca | 28 989 | 1.67 % |
| serbcə | 27 983 | 1.61 % |
| türkcə | 19 568 | 1.12 % |
| qaraçıca | 5 860 | 0.34 % |
| digər | 10 308 | 0.59 % |
| a.d.g.[6] | 2 252 | 0.13 % |
Din[redaktə | əsas redaktə]
| Din | Etiqad edənlərin sayı, 2011 sa.[2] | Nisbəti, 2011 sa. |
|---|---|---|
| cəmi | 1 739 825 | 100 % |
| islam | 1 663 412 | 95.61 % |
| xristianlıq | 64 275[7] | 3.70 % |
| dinsiz | 1 242 | 0.07 % |
| digər | 1 188 | 0.07 % |
| c.v.i.[8] | 7 213 | 0.41 % |
| d.e.g.[9] | 2 495 | 0.14 % |
Müstəqillik[redaktə | əsas redaktə]
Kosova Serbiyadan öz müstəqilliyini 2008-ci ilin fevralın 17-də elan edibdir. Müstəqillik bəyannaməsini parlementdə baş nazir Haşim Taçi elan edib. Müstəqillik bəyannaməsinə görə "Kosova demokratik və çoxmillətli bir dövlət olacaq. Burada yaşayan serb və digər etnik azlıqların da bütün haqları qorunacaq".[10]
Şəhərləri[redaktə | əsas redaktə]
Kosova bələdiyyə mərkəzləri:[11]
- 1 Deçan (Deçan / Dečani)
- 2 Yakova (Gjakova / Đakovica)
- 3 Glogovaç (Gllogoc / Glogovac)
- 4 Gilan (Gjilan / Gnjilane)
- 5 Dragaş (Sharri / Dragaš)
- 6 İstok (Istog / Istok)
- 7 Kaçanik (Kaçaniku / Kačanik)
- 8 Klina (Klina / Klina)
- 9 Kosova Ovası (Fushë Kosova / Kosovo Polje)
- 10 Kameniçe (Kamenicë / Kosovska Kamenica)
- 11 Mitroviça (Mitrovica / Kosovska Mitrovica)
- 12 Leposaviç (Albaniku / Leposavić)
- 13 Liplan (Lipjani / Lipljan)
- 14 Nobırda (Novobërdë / Novo Brdo)
- 15 Kastriot (Kastrioti / Obilić)
- 16 Rahofça (Rahovec / Orahovac)
- 17 İpek (Pejë / Peć)
- 18 Poduyeva (Besiana / Podujevo)
- 19 Priştine (Prishtina / Priština)
- 20 Prizren (Prizren / Prizren)
- 21 Skenderay (Skënderaj / Srbica)
- 22 Ştimle (Shtime / Štimlje)
- 23 Ştırpçe (Shtërpca / Štrpce)
- 24 Suvareka (Theranda / Suva Reka)
- 25 Ferizaji (Ferizaji / Uroševac)
- 26 Viti (Vitia / Vitina)
- 27 Vıçıtırın (Vushtrri / Vučitrn)
- 28 Zubin Potok (Zubin Potoku / Zubin Potok)
- 29 Zveçan (Zveçan / Zvečan)
- 30 Malişova (Malisheva / Mališevo)
- 31 Yunik (Junik / Junik)
- 32 Mamuşa (Mamusha / Mamuša)
- 33 Elezhan (Hani i Elezit / Đeneral Jankovič)
- 34 Graçaniça (Graçanicë / Gračanica)
- 35 Ranilug (Ranillug / Ranilug)
- 36 Parteş (Parteshi / Parteš)
- 37 Klokot (Kllokot / Klokot)
- 38 Kuzey Mitroviça (Mitrovica - Veri / Kosovska Mitrovica - Sever)
Şəhər əhalisi[redaktə | əsas redaktə]
- Priştine: 571.123
- Prizren: 220.816
- Ferizovik: 197.741
- Yakova: 127.156
- İpek: 195.190
- Gilan: 191.595
- Mitroviça: 186.359
- Glogovaç: 55,148
- Poduyeva: 48.526
- Kosova Ovası: 28.600
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Central Intelligence Agency - CİA - The World Factbook: Europe: Kosovo
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Kosovo Agency of Statistics: Kosovo population and housing census 2011—Final results
- ↑ Central Intelligence Agency - CİA - The World Factbook: Country comparison: Population
- ↑ Kosovo Agency of Statistics: Kosovo in Figures 2009
- ↑ Kosovo Agency of Statistics: Demographic changes of the Kosovo population 1948-2006
- ↑ Ana dilini göstərməyənlər
- ↑ 38.438 nəfəri katoliklər, 25.837 nəfəri isə ortodokslar
- ↑ Cavab vermək istəməyənlər
- ↑ Dini etiqadını göstərməyənlər
- ↑ Zaman, 20 fevral 2008, http://www.zaman.az
- ↑ Yunik, Mamuşa, Elezhan, Graçaniça, Ranilug, Parteş, Klokot və Kuzey Mitroviça .Müstəqillik sonrakı dövrdə, daxili gərginliyi həll etmək üçün, milli azlıqların yaşadığı yeni bələdiyyələr yaranmışdır.
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
Wikivoyage-dan Kosovo barədə səyahət məlumatları
| Kosovo mövzularda | ||
|---|---|---|
 |
Gerb • Bayraq • Himn • Dövlət quruluşu • Konstitusiya • Parlament • İnzibati bölgü • Coğrafiya • Şəhərlər • Paytaxt • Əhali • Dillər • Tarix • İqtisadiyyat • Valyuta • Mədəniyyət • Din • Kinematoqraf • Ədəbiyyat • Musiqi • Bayramlar • İdman • Təhsil • Elm • Nəqliyyat • Turizm • Poçt (tarixi və markaları) • İnternet • Silahlı qüvvələr • Xarici siyasət |
|
| Avropa ölkələri | ||
|---|---|---|
| Albaniya • Almaniya • Avstriya • Azərbaycan • Belarus • Belçika • Bolqarıstan • Bosniya və Herseqovina • Böyük Britaniya • Çexiya • Danimarka • Ermənistan • Estoniya • Finlandiya • Fransa • Gürcüstan • Xorvatiya • İrlandiya • İslandiya • İspaniya • İsveç • İsveçrə • İtaliya • Kipr • Kosovo • Latviya • Litva • Lixtenşteyn • Lüksemburq • Macarıstan • Makedoniya Respublikası • Malta • Moldova • Monako • Çernoqoriya • Niderland • Norveç • Polşa • Portuqaliya • Rumıniya • Rusiya • San-Marino • Serbiya • Slovakiya • Sloveniya • Şimali Kipr Türk Respublikası • Türkiyə • Vatikan • Yunanıstan | .svg) |
|
|
Kosovo ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
