1900

1900
Eeuwen:	18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw
Decennia:	1890-1899 · 1900-1909 · 1910-1919
Jaren:	<< · < · 1899 · 1900 · 1901 · > · >>
Maanden:	jan · feb · mrt · apr · mei · jun jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita:		2653 MMDCLIII
Armeense jaartelling:		1349 ԹՎ ՌՅԽԹ
Chinese jaartelling:		4596 – 4597 丙亥 – 丁子
Christelijke jaartelling:		1900 MCM
Ethiopische jaartelling:		1892 – 1893
Hebreeuwse jaartelling:		5660 – 5661
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1955 – 1956
- Shaka Samvat		1822 – 1823
- Kali Yuga		5001 – 5002
Iraanse jaartelling:		1278 – 1279
Islamitische jaartelling:		1318 – 1319
Maçonnieke jaartelling:		5899 – 5900
1900 naar onderwerp
Lijst van landen
Auto's
Film
Sport (categorie)
Juliaanse kalender van 1900
Gregoriaanse kalender van 1900

Gesneuvelde Boer bij Spionkop

Mulberry Street in Little Italy, New York in 1900

Het jaar 1900 is het 100e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari

• 1 - De gemeente Amsterdam neemt het trambedrijf AOM (Amsterdamsche Omnibus Maatschappij) over, en zet het trambedrijf voort als Gemeentetram Amsterdam (GTA).
• 1 - In Duitsland wordt het Bürgerliches Gesetzbuch van kracht.
• 14 - De opera Tosca van Giacomo Puccini gaat in première in Rome.
• 22 - De slag van Spionkop (bij Ladysmith, Kwazulu-Natal) begint.

februari

• 15 - Britse cavalerie onder generaal French ontzet de mijnstad Kimberley in de Noord-Kaap. Intussen arriveren versterkingen in Zuid-Afrika. Onder aanvoering van Lord Roberts kunnen eindelijk tegenaanvallen worden uitgevoerd om de door de Boeren belegerde garnizoenen te ontzetten.
• 18 - Op Bloody Sunday verliezen de Britse troepen onder Horatio Kitchener meer dan duizend man.
• 22 - Hawaï wordt officieel een Amerikaans territorium.
• 27 - In Londen wordt het Labour Representation Committee opgericht, vanaf 1906 Labour Party geheten.

maart

• 13 - Britse troepen onder Frederick Sleigh Roberts veroveren Bloemfontein, de hoofdstad van de Boerenrepubliek Oranje Vrijstaat.
• 18 - Oprichting AFC Ajax.
• 14 - De Nederlandse botanicus Hugo de Vries brengt de erfelijkheidswetten van Mendel opnieuw onder de aandacht.
• 19 - Arthur Evans ontdekt Knossos, de hoofdstad van de Minoïsche beschaving, op Kreta. Hij ontdekt in Knossos het Lineair B-schrift.

april

• 2 - Het socialistische dagblad Het Volk verschijnt voor het eerst in Nederland.
• 15 - In Parijs wordt de vijfde wereldtentoonstelling geopend. In de zeven maanden die de expositie zal duren, komen zes miljoen bezoekers. Vooral nieuwigheden zoals elektriciteit en film trekken veel belangstelling. De eerste Metro van Parijs is nog een blijvende herinnering aan deze grote tentoonstelling.
• 16 - Voor het eerst worden filmopnames gemaakt in een oorlog. In de Tweede Boerenoorlog wordt de bestorming vastgelegd van een Boerenstelling.

mei

• 1 - In Nederland worden alle rijkstollen afgeschaft.
• 18 - Het ontzet van Mafeking (Zuid-Afrika) veroorzaakt grote vieringen in Engeland.
• 20 - Opening van de tweede Olympische zomerspelen te Parijs, als onderdeel van de wereldtentoonstelling. Voor het eerst is ook Nederland vertegenwoordigd.
• 31 - In China breekt de Bokseropstand uit tegen de Westerse wereld. Later dat jaar herstellen de Europese landen hun gezag.
• 31 - Britse troepen bereiken Johannesburg.

juni

• 2 - Graaf Ferdinand von Zeppelin blijft met zijn luchtschip (ruim 10 meter breed bij 128 meter lengte) bij Manzell aan het Bodenmeer twintig minuten in de lucht.
• 5 - De Britten veroveren Pretoria, de hoofdstad van de Boerenrepubliek Transvaal.
• 20 - De Duitse gezant in Peking, von Ketteler, die namens de belegerde diplomaten met de Boksers onderhandelt, wordt door hen vermoord. De Europese mogendheden besluiten in te grijpen.
• 30 - Brand in het dok van Hoboken veroorzaakt honderden doden.

juli

• 1 - Kroonprins Frans Ferdinand van Oostenrijk trouwt met Sophie Chotek.
• 2 - Eerste proefvlucht van een zeppelin.
• 9 - Op de Chinese missiepost Tai-Yuan-Foe worden 7 missiezusters, 2 bisschoppen, 2 paters en een frater door de Boxers onthoofd.
• 19 - Opening van de Parijse metro.
• 25 - De Nijmeegse missiebisschop Mgr. Hamer wordt door de Boksers in Mongolië levend verbrand.
• 29 - Koning Umberto I van Italië wordt vermoord door de anarchist Gaetano Bresci.

augustus

• 22 - In Tilburg wordt de elfjarige Marietje Kessels vermoord.
• 14 - Tussen het Leidscheplein en het Haarlemmerplein in Amsterdam rijdt de eerste elektrische stadstram van Nederland.

september

• 8 - De orkaan Galveston eist 8.000 tot 10.000 levens in Texas.
• 19 - Butch Cassidy en de Sundance Kid plegen hun eerste overval samen.

oktober

• 2 - De Belgische kroonprins Albert trouwt met prinses Elisabeth, hertogin van Beieren.
• 16 - De twee jaar regerende koningin Wilhelmina maakt haar verloving bekend met de Duitse hertog Hendrik van Mecklenburg-Schwerin (24).
• 26 - Het Belgische parlement neemt de wet op het ouderdomspensioen aan.
• 26 - Het Verenigd Koninkrijk annexeert het Zuid-Afrikaanse Transvaal.

november

• 1 - Paus Leo XIII laat de encycliek De Redemptore verschijnen, waarin hij zijn vreugde uitspreekt over pelgrimages.
• 9 - Rusland annexeert Mantsjoerije.
• 23 - President Paul Kruger van Transvaal landt te Marseille.

december

• 2 - De wereldpremière van Sergej Rachmaninovs beroemde Tweede pianoconcert vindt plaats te Moskou.
• 4 - De Nationale Vergadering van Frankrijk verwerpt een plan van de nationalistische generaal Auguste Mercier om het Verenigd Koninkrijk binnen te vallen.
• 9 - Koningin Wilhelmina ontvangt president Paul Kruger van de Boerenrepubliek Transvaal. Tijdens de rijtoer van 'Oom Paul' kent het enthousiasme van de Hagenaars geen grenzen.
• 16 - Het opleidingsschip van de Duitse Keizerlijke Marine, de Gneisenau, zinkt in hevig onweer in de haven van Malaga, waarbij 41 van de 466 opvarenden om het leven komen.
• 24 - Eerste uitvoering van Op hoop van zegen van Herman Heijermans, met in de hoofdrol Esther de Boer-van Rijk.

zonder datum

• De Labour-partij in Groot-Brittannië wordt opgericht.
• (Duitsland) Alfred von Tirpitz dient het tweede vlootplan in.
• Antoni Gaudí begint de aanleg van Park Güell.
• De Amerikaanse zwemster Anette Kellerman introduceert het eendelige badpak.
• Max Planck schrijft Zur Theorie des Gesetzes der Energie-Verteilung im Normal-Spektrum, waarin hij de straling van zwarte lichamen verklaart. Hij maakt hierbij gebruik van de veronderstelling dat licht uit 'kwanta' bestaat, en het werk geldt als het begin van de ontwikkeling van de kwantumfysica.
• Hein Lorentz ontdekt de Lorentztransformatie.
• Voor het eerst wordt de menselijke stem per radio overgebracht.
• Karl Landsteiner ontdekt de bloedgroepen A, 0, B en AB.
• De Noor Johan Vaaler vraagt in Duitsland het patent aan op de paperclip.
• De Duitse natuurkundige Friedrich Ernst Dorn ontdekt het radioactieve gas radon.
• De Amerikaanse legerarts Walter Reed ontdekt in Cuba dat gele koorts wordt overgedragen door muggen.
• De Franse natuurkundige Paul Ulrich Villard ontdekt dat radium naast alfa- en bètastraling ook gammastraling uitzendt.
• Stichting van Fort Lamy, het huidige Ndjamena.

Sport

• 9 februari - De Amerikaan Dwight Davis organiseert de eerste Davis Cup-tenniswedstrijd tussen verschillende landen en wint vervolgens zelf de eerste editie.
• 1 juni - In Rotterdam besluiten enkele schooljongens tot de oprichting van voetbalclub Neptunus, die 43 jaar later ook een honkbalafdeling krijgt.
• 15 november - Oprichting van de Nijmeegse voetbalclub N.E.C..
• 18 maart - Oprichting Amsterdamse voetbalclub Ajax.
• 26 augustus - Roeiers François Brandt en Roelof Klein winnen het eerste Nederlandse Olympisch goud.
• Tweede Olympische Spelen, in Parijs.

Muziek

• De Finse componist Jean Sibelius componeert Porilaisten marssi.
• Gustav Mahler voltooit zijn Symfonie nr. 4
• Gabriel Fauré componeert de opera Prométhée.
• Edvard Grieg componeert Gammelnorsk romanse med variasjoner.

Premières

• 1 januari: Vid sekelskiftet van Hugo Alfvén
• 14 januari: Giacomo Puccinis Tosca in Rome
• 24 februari: Agathe Backer-Grøndahls Sommer opus 50
• 26 maart: Gurre van Holger Drachmann en Johan Halvorsen
• 14 april: Frank Bridges Pianotrio nr. 1 uit 1900 in Londen
• 3 november: Nikolaj Rimski-Korsakovs opera De geschiedenis van Tsaar Saltan met De vlucht van de hommel in Moskou.
• 17 november: Klockorna van Hugo Alfvén
• 24 november: waarschijnlijk eerste uitvoering van Sarabande con variazioni van Johan Halvorsen

Literatuur

• Eerste publicatie van de roman Van de koele meren des doods van Frederik van Eeden.
• Louis Couperus schrijft De stille kracht.
• Op 21 september vindt in Aarhus de eerste uitvoering plaats van Harlekins Omvendelse van Ove Rode.

Beeldende kunst

• 

  Barbarenmutter (1900) Stephan Sinding Ny Carlsberg Glyptotek, Kopenhagen

• 

  The dance, (Rudolf Eickemeyer, 1900).

Bouwkunst

• 

  Pastorie,
  Beneden-Leeuwen

• 

  Herenhuis,
  Lichtenvoorde,
  L.G. Richter

• 

  Gare d'Orsay,
  Parijs,
  Victor Laloux, Lucien Magne en Émile Bénard

• 

  Grand Palais,
  Parijs,
  Henri Deglane, Albert Louvet, Albert Thomas en Charles Girault

• 

  Petit Palais,
  Parijs,
  Charles Girault

• 

  Pont Alexandre-III,
  Parijs,
  Joseph Cassien-Bernard en Gaston Cousin

• 

  Alexander Nevski-kathedraal,
  Tallinn,
  Mikhail Preobrazhensky

Geboren

januari

• 1 - Mieczysław Batsch, Pools voetballer (overleden 1977)
• 1 - Paola Borboni, Italiaans actrice (overleden 1995)
• 1 - Xavier Cugat, Amerikaans muzikant van Spaanse origine (overleden 1990)
• 1 - Hub van Doorne, Nederlands industrieel (overleden 1979)
• 1 - Chiune Sugihara, Japans diplomaat en consul (overleden 1986)
• 2 - William Haines, Amerikaans acteur (overleden 1973)
• 2 - Józef Klotz, Pools voetballer (overleden 1941)
• 5 - Yves Tanguy, Frans schilder (overleden 1955)
• 8 - Marian Einbacher, Pools voetballer (overleden 1943)
• 16 - Edith Frank-Hollander, moeder van Anne Frank (overleden 1945)
• 18 - George Calnan, Amerikaans schermer (overleden 1933)
• 21 - Bernhard Rensch, Duits bioloog en ornitholoog (overleden 1990)
• 25 - Theodosius Dobzhansky, Oekraïens-Amerikaans geneticus, entomoloog, en evolutiebioloog (overleden 1975)
• 27 - Hyman Rickover, Amerikaans admiraal (overleden 1986)

februari

• 2 - Józef Kowalski, oudste man van Polen en de laatste Pools-Russische oorlogsveteraan (overleden 2013)
• 3 - Pierre Massy, Nederlands voetballer (overleden 1958)
• 4 - Jacques Prévert, Frans dichter, toneel- en scenarioschrijver (overleden 1977)
• 5 - Ludovico Bidoglio, Argentijns voetballer (overleden 1970)
• 5 - Adlai Stevenson II, Amerikaans politicus, diplomaat en staatsman (overleden 1965)
• 10 - Jac. van Hattum, Nederlands schrijver (overleden 1981)
• 11 - Hans-Georg Gadamer, Duits filosoof (overleden 2002)
• 11 - Andrzej Przeworski, Pools voetballer (overleden 1952)
• 12 - Pink Anderson, Amerikaans bluesmuzikant (overleden 1974)
• 12 - Vasili Tsjoejkov, Sovjet-Russisch militair (overleden 1982)
• 21 - Józef Adamek, Pools voetballer (overleden 1974)
• 21 - Gerard van Walsum, Nederlands politicus (o.a. burgemeester van Rotterdam) (overleden 1980)
• 22 - Luis Buñuel, Spaans filmregisseur (overleden 1983)

maart

• 2 - Kurt Weill, Duits-Amerikaans componist (overleden 1950)
• 4 - Désiré Bastin, Belgisch voetballer (overleden 1971)
• 7 - Fritz London, Duits-Amerikaans natuurkundige (overleden 1954)
• 7 - Carel Willink, Nederlands schilder (overleden 1983)
• 9 - Frederik Lim A Po, Surinaams politicus (overleden 1957)
• 9 - Tomislav II van Kroatië, (overleden 1948)
• 12 - Rinus van den Berge, Nederlands atleet (overleden 1972)
• 13 - George Seferis, Grieks dichter (overleden 1971)
• 13 - Salote Tupou III, 3e koningin van Tonga (overleden 1965)
• 17 - Leon Fourneau, Belgisch atleet (overleden ?)
• 17 - Manuel Plaza, Chileens marathonloper (overleden 1969)
• 19 - Frédéric Joliot-Curie, Frans natuurkundige (overleden 1958)
• 23 - Erich Fromm, Duits psycholoog (overleden 1980)
• 30 - Santos Urdinarán, Uruguayaans voetballer (overleden 1979)

april

• 5 - Spencer Tracy, Amerikaans acteur (overleden 1967)
• 10 - Jean Duvieusart, Belgisch politicus (overleden 1977)
• 11 - Sándor Márai, Hongaars schrijver (overleden 1989)
• 20 - Fred Raymond, Oostenrijks componist (overleden 1954)
• 21 - Hans Fritzsche, Duits nazi-politicus (overleden 1953)
• 25 - Wolfgang Pauli, Oostenrijks-Amerikaans natuurkundige (overleden 1958)
• 28 - Jan Hendrik Oort, Nederlands astronoom (overleden 1992)

mei

• 12 - Fré Dommisse, Nederlands schrijfster (overleden 1971)
• 13 - Karl Wolff, Duits nazi (SS-Obergruppenführer) (overleden 1984)
• 30 - Carlos Raúl Villanueva, Venezolaans architect (overleden 1975)

juni

• 4 - Adriaan Katte, Nederlands hockeyer (overleden 1991)
• 5 - Dennis Gabor, Hongaars-Brits natuurkundige (overleden 1979)
• 12 - Netherwood Hughes, Brits oorlogsveteraan (overleden 2009)
• 23 - Hendrik Roelof de Zaaijer, Nederlands jurist (overleden 1991)
• 25 - Louis Mountbatten, Brits militair en politicus (overleden 1979)
• 26 - Jo Spier, Nederlands tekenaar en illustrator (overleden 1978)
• 29 - Antoine de Saint-Exupéry, Frans beroepsvlieger en schrijver (De Kleine Prins) (overleden 1944)

juli

• 3 - Alessandro Blasetti, Italiaans filmregisseur (overleden 1987)
• 5 - Bernardus Alfrink, Nederlands kardinaal (overleden 1987)
• 8 - George Antheil, Amerikaans componist (overleden 1959)
• 9 - Aleida Schot, Nederlands slaviste en vertaalster (overleden 1969)
• 13 - Johan Scheps, Nederlands politicus en verzetsstrijder (overleden 1993)
• 20 - Lau Spel, Nederlands atleet (overleden 1979)
• 29 - Eyvind Johnson, Zweeds schrijver (overleden 1976)

augustus

• 3 - Ernest Pyle, Amerikaans oorlogscorrespondent (overleden 1945)
• 4 - Elizabeth Bowes-Lyon, echtgenote van de Britse koning George VI en na diens overlijden Koningin-moeder van Koningin Elizabeth II (overleden 2002)
• 6 - Coen Deering, Nederlands politicus (overleden 1990)
• 7 - Leon Sperling, Pools voetballer (overleden 1941)
• 9 - Alejandro Melchor sr., Filipijns civiel ingenieur, militair en kabinetslid (overleden 1947)
• 15 - Eberhard Godt, Duits admiraal (overleden 1995)
• 19 - Leo Ghering, Nederlands voetballer (overleden 1966)
• 25 - Hans Krebs, Duits arts en biochemicus (overleden 1981)
• 31 - Jan Loth, Pools voetballer (overleden 1933)
• 31 - Alfredo Porzio, Argentijns bokser (overleden 1976)

september

• 1 - Pedro Cea, Uruguayaans voetballer (overleden 1970)
• 1 - Andrej Vlasov, Russisch generaal (overleden 1946)
• 3 - Urho Kekkonen, Fins politicus (overleden 1986)
• 4 - Cornelis Verolme, Nederlands scheepsbouwer (overleden 1981)
• 6 - Julien Green, Frans-Amerikaans schrijver (overleden 1998)
• 6 - Jacques Moeschal, Belgisch voetballer (overleden 1956)
• 8 - Claude Pepper, Amerikaans politicus (overleden 1989)
• 11 - Harry de Keijser, Nederlands atleet (overleden 1995)
• 12 - Haskell Curry, Amerikaans wiskundige (overleden 1982)
• 12 - Eduard Elias, Nederlands columnist, journalist en schrijver (overleden 1967)
• 18 - Walther Wenck, Duits generaal (overleden 1982)
• 20 - Uuno Klami, Fins componist (overleden 1961)
• 20 - Willem Visser 't Hooft, Nederlands theoloog (overleden 1985)
• 23 - Bill Stone, Engels oorlogsveteraan (overleden 2009)
• 24 - Ayatollah Ruhollah Khomeini, Iraans sjiitisch leider (overleden 1989)
• 28 - Boris Jefimov, Russisch cartoonist (overleden 2008)

oktober

• 5 - Sam Olij, Nederlands bokser (overleden 1975)
• 7 - Heinrich Himmler, Duits nazi-politicus, leider van de SS (overleden 1945)
• 9 - Silvio Cator, Haïtiaans atleet (overleden 1952)
• 10 - Helen Hayes, Amerikaans actrice (overleden 1993)
• 10 - Han van Senus, Nederlands waterpoloër (overleden 1976)
• 17 - Jean Arthur, Amerikaans actrice (overleden 1991)
• 27 - Ko Willems, Nederlands wielrenner (overleden 1983)
• 29 - Loudi Nijhoff, Nederlands actrice (overleden 1995)
• 30 - Ragnar Granit, Fins-Zweeds wetenschapper en Nobelprijswinnaar (overleden 1991)

november

• 8 - Margaret Mitchell, Amerikaans schrijfster van Gejaagd door de wind (overleden 1949)
• 8 - Charlie Paddock, Amerikaans atleet en olympisch kampioen (overleden 1943)
• 11 - Halina Konopacka, Pools atlete en olympisch kampioene (overleden 1989)
• 11 - Narciso Ramos, Filipijns politicus en ambassadeur (overleden 1986)
• 13 - Ferdinand Anton Langguth Oliviera, Surinaams landbouwkundige en politicus (overleden 1993)
• 14 - Aaron Copland, Amerikaans componist, muziekpedagoog, dirigent en pianist (overleden 1990)
• 17 - Hennie Schouten, Nederlands organist en muziektheoreticus (overleden 1970)
• 30 - Mary Lasker, Amerikaans filantroop en activiste en lobbyiste (overleden 1994)

december

• 3 - Richard Kuhn, Oostenrijks-Duits biochemicus en Nobelprijswinnaar (overleden 1967)
• 3 - Lionel Wendt, Sri Lankaans fotograaf (overleden 1944)
• 6 - Agnes Moorehead, Amerikaans actrice (overleden 1974)
• 21 - Marinus van der Goes van Naters, Nederlands politicus (PvdA) (overleden 2005)
• 21 - Paul-Willem Segers, Belgisch politicus en minister (CVP) (overleden 1983)
• 22 - Arie Jan Haagen-Smit, Nederlands-Amerikaans scheikundige (overleden 1977)
• 23 - Ferdinanda Emilia van Leeuwen, Nederlands tekenares en illustratrice (overleden 1995)
• 28 - Natalio Perinetti, Argentijns voetballer (overleden 1985)

Overleden

januari

• 11 - Ferdinand Carré (75), Frans technicus en uitvinder
• 23 - Richard Watson Dixon (66), Engels dichter
• 30 - Henricus Hamilton (78), Belgisch politicus

februari

• 9 - Paul-Jean Clays (82), Belgisch schilder

maart

• 4 - Gerrit de Vries (82), Nederlands politicus
• 19 - Charles-Louis Hanon (90), Frans pianopedagoog en componist
• 30 - Leonard Murialdo (71), Italiaans priester, Salesiaan en heilige

april

• 1 - Giuseppe Borsalino (65), Italiaanse ontwerper van de borsalino-hoed
• 3 - Joseph Louis François Bertrand (78), Frans wiskundige

mei

• 1 - Sergej Korsakov (46), Russisch neuropsychiater
• 2 - Johan Barger (46), Nederlands dominee en moordenaar

juli

• 9 - Marie Adolphine (44), heilig verklaarde Rooms-Katholieke zuster
• 18 - Johan Kjeldahl (50), Deens scheikundige
• 29 - Umberto I (56), koning van Italië

augustus

• 4 - Isaak Levitan (39), Russisch landschapsschilder
• 12 - James Keeler (42), Amerikaans astronoom
• 12 - Wilhelm Steinitz (64), Tsjechisch-Oostenrijks schaker
• 19 - Jean-Baptiste Accolay (67), Belgisch violist, componist en pedagoog
• 25 - Friedrich Nietzsche (55), Duits filosoof

november

• 22 - Arthur Sullivan (58), Brits componist
• 30 - Oscar Wilde (46), Brits letterkundige en estheet

Trivia

Het jaar 1900 is het laatste jaar dat deelbaar is door vier en toch geen schrikkeljaar is. Het eerstvolgende jaar dat deelbaar is door vier en ook geen schrikkeljaar is, is het jaar 2100.

Mediabestanden

Zie de categorie 1900 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.