Kalif

Kalif (arab. chalifa, „następca”) – tytuł następców Mahometa, czyli przywódców muzułmańskich społeczności państwowo-religijnych zwanych kalifatami. Pierwszym kalifem po śmierci Mahometa w 632 roku został Abu Bakr. Po zamordowaniu kalifa Alego w 661 roku, w wyniku sporu o sukcesję, doszło do rozłamu wewnątrz wyznawców islamu na szyitów i sunnitów. Kalifowie szybko zaczęli tracić władzę polityczną nad rozrastającym się imperium muzułmańskim. W 909 r. powstał szyicki kalifat w Kairze, zniszczony przez Saladyna w 1171 r. W 929 roku emir Kordoby, Abd ar-Rahman III, ogłosił się kalifem, jednak jego kalifat rozpadł się już w 1031 r.

W 1258 r. po zdobyciu Bagdadu przez Mongołów zginął kalif Al-Mustasim. Instytucję kalifatu przywrócono dopiero trzy lata później w Kairze, jednak odtąd kalif nie sprawował już żadnej władzy politycznej. Instytucję kalifatu próbował przywrócić sułtan osmański Abd-ul-Hamid II. Tytułu tego używali również jego następcy. Ostatni osmański kalif, Abdülmecid II, został obalony przez republikański rząd Turcji w 1924 r. Próba wskrzeszenia kalifatu w Mekce upadła wraz ze zdobyciem Hidżazu przez Saudyjczyków w 1925 r.