Wołgograd

	Wołgograd; Волгоград
Herb Wołgogradu	Flaga Wołgogradu
Państwo	Rosja
Obwód	wołgogradzki
Burmistrz	Irina Gusiewa
Powierzchnia	565 km²
Wysokość	0-102 m n.p.m.
Populacja (I 2010); • liczba ludności; • gęstość	; 979 617; 1 733,8 os./km²
Nr kierunkowy	+7 (8442)
Kod pocztowy	400001-400138
Tablice rejestracyjne	34
	Położenie na mapie obwodu wołgogradzkiego ; Wołgograd
	Położenie na mapie Rosji ; Wołgograd
	48°42′N 44°31′E/48,700000 44,516667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Portal Rosja

Wołgograd i okolice na mapie z roku 1979

Wołgograd (ros. Волгоград, do roku 1925 Carycyn (ros. Царицын), od 10 kwietnia 1925 do 7 listopada 1961 Stalingrad (ros. Сталинград)) – miasto obwodowe w Rosji, nad dolną Wołgą. Przed przybyciem Rosjan na tereny, na których leży obecnie Wołgograd, miejscowość nazywała się Cary czin – „żółta wyspa”, tj. wysepka, na której została pierwotnie założona osada, a która została utworzona przez „żółtą rzekę” (niosącą pokłady piasku i gliny), tat. Sarysu, później nazwaną przez Rosjan Carycą^[2]. Miasto w styczniu 2010 liczyło 979 617 mieszkańców przy powierzchni 565 km².

Geografia[edytuj | edytuj kod]

W Wołgogradzie bierze swój początek Kanał Wołga-Don. W pobliżu miasta znajduje się elektrownia wodna i sztuczny Zbiornik Wołgogradzki, o powierzchni 3165 km² i długości ok. 540 km. Wołgograd jest ważnym węzłem kolejowym i portem lotniczym, a także ośrodkiem przemysłu maszynowego, środków transportu (ciągniki), metalurgicznego, chemicznego (głównie petrochemiczny), drzewnego oraz materiałów budowlanych. W Wołgogradzie działa 7 szkół wyższych (w tym uniwersytet).

Klimat[edytuj | edytuj kod]

Wołgograd leży w strefie klimatu umiarkowanego, kontynentalnego. Zimy są zimne, a lata gorące. Średnia temperatura w Wołgogradzie według danych z wieloletnich obserwacji wynosi +8,1 °C. Najzimniejszym miesiącem jest luty (średnia temperatura −6,7 °C), a najcieplejszym lipiec (średnia temperatura +23,5 °C). Najwyższą temperaturę wynoszącą +41,1 °C zanotowano 1 sierpnia 2010 roku. Najniższą temperaturę wynoszącą −32,6 °C zanotowano 18 stycznia 2006 roku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1589 nastąpiło założenie miasta jako rosyjskiej twierdzy granicznej Carycyn. W 1670 Carycyn zostaje zajęty przez zrewoltowanych kozaków dońskich pod przywództwem Stieńki Razina, będący początkiem powstania kozacko-chłopskiego. W 1731 przeprowadzono modernizację fortyfikacji. Następnie w latach 1919–1920 był to ośrodek walczących z Rosją radziecką białogwardzistów. Nazwa Stalingrad została nadana miastu w 1925 roku na cześć Józefa Stalina, który jako komisarz frontu znajdował się w mieście podczas walk z białymi. W dniach od 17 lipca 1942 roku do 2 lutego 1943 roku o miasto toczyły się zażarte walki (bitwa stalingradzka), które zakończyły się całkowitym zniszczeniem niemieckiej 6 Armii i kapitulacją jej resztek w dniach 30 stycznia – 2 lutego 1943 roku. W roku 1961 w ramach destalinizacji miastu nadano nazwę pochodzącą od nazwy rzeki.

W styczniu 2013 roku rada miejska uchwaliła, że w dniach związanych z historią II wojny światowej miasto będzie oficjalnie używać nazwy Stalingrad. Wybrano sześć dni w roku^[3]:

2 lutego – rocznica bitwy stalingradzkiej
9 maja – rocznica kapitulacji Niemiec
22 czerwca – rocznica agresji Niemiec na ZSRR
23 sierpnia – rocznica bombardowania miasta
2 września – rocznica zakończenia II wojny światowej
19 listopada – umowna rocznica rozpoczęcia radzieckiej kontrofensywy

Czarne dni Wołgogradu[edytuj | edytuj kod]

W dwóch atakach terrorystycznych w Wołgogradzie, których celami były w niedzielę 29 grudnia 2013 r. dworzec kolejowy a w poniedziałek 30 grudnia 2013 r. miejski trolejbus, zginęły 34 osoby, a 108 zostało rannych. Zamachu dokonali w obu przypadkach samobójcy dżihadu^[4].