1944
1944 |
|
---|---|
Ans : 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 Decennis : Cronologia mesadièra : Cronologias tematicas : Autres calendièrs : |
Aquesta pagina concernís l'an 1944 del calendièr gregorian.
Somari
Eveniments[modificar | modificar la font]
Occitània[modificar | modificar la font]
- 10 de junh - Chaple de la quasi totalitat dels abitants del vilatge lemosin d'Orador de Glana per un destacament del 1èr batalhon de la Panzerdivision Das Reich: 642 mòrts.
França[modificar | modificar la font]
Adopcion dau drech de vòte femenin par la Comitat francés de Liberacion nacionala (21 d'abriu) que foguèt confirmada per una ordonància dau GPRF lo 5 d'octòbre.
Euròpa[modificar | modificar la font]
Alemanha[modificar | modificar la font]
Regardant la politica d'exterminacion dei pòbles « inferiors » per leis Alemands, l'annada foguèt marcada per la fin de la liquidacion dei guètos josieus de Polonha e l'exterminacion fòrça rapida de la màger part dei Josieus d'Ongria. Ansin, dins lo corrent de l'estiu, lo camp d'Auschwitz conoguèt « l'apogèu » de son foncionament (aperaquí 400 000 Ongrés tuats en 56 jorns entre lo 15 de mai e lo 8 de julhet). En parallèl, l'exterminacion deis Eslaus contunièt mai lo ritme demeniguèt un pauc (per exemple, « solament » 700 000 presoniers sovietics foguèron ansin executats entre 1942 e 1944) car lo Reich aviá besonh de man d'òbra per sostenir son esfòrç de guèrra.
Union Sovietica[modificar | modificar la font]
Perseguida de l'ofensiva ivernenca de l'Armada Roja acomençada lo 18 de decembre de 1943. Au nòrd, lei Sovietics avancèron de 200 km en direccion de Narva e de Pskov (genier). Au sud, Bug e Dniestr foguèt passats dins lo corrent de febrier e de març e de fòrças sovieticas intrèron dins la Galícia Polonesa onte menacèron la vila de Lvov. Lo front s'estabilizèt vèrs lo 15 d'abriu après lei presas d'Odessa e de Ternopol que permetèt d'acabar la liberacion d'Ucraïna. En Crimèa, Sebastopòl foguèt a son torn liberada lo 9 de mai.
Puei, lei Sovietics organizèron una ofensiva parallèla au desbarcament aliat de Normàndia. Acomencèt lo 23 de junh en Bielorussia e permetèt a l'Armada Roja de reconquistar Minsk (3-11 de julhet), d'intrar en Polonha, de conquistar Lublin (24 de julhet), Brèst-Litovsk (28 de julhet) e d'agantar la Prússia Orientala (30 de julhet). Aquela campanha foguèt la desfacha pus importanta d'Alemanha dins lo corrent de la Segonda Guèrra Mondiala. D'efèct, tot lo centre de son armada s'afondrèt entraïnant l'enceuclament de sei fòrças meridionalas dins lei regions balticas e la retirada precipitada de sei tropas dei Balcans. Sus un front de 1 000 km, l'avançada sovietica agantava 600 km. D'ara endavant isolada, Finlàndia deguèt demandar un armistici lo 19 de setembre. En revènge, Stalin refusèt d'ajudar l'insureccion de Varsòvia (1èr d'aost - 2 d'octòbre) que foguèt finalament anientada per leis Alemands.
En Euròpa Centrala e dins lei Balcans, leis aliats d'Alemanha assaièron d'abandonar lo conflicte. Romania e Bulgaria i capitèron mai leus autoritats localas s'afondrèron rapidament en fàcia de còps d'estat comunistas. Lei dos país declarèron alora la guèrra ais Alemands. En revènge, en Ongria onte la preséncia alemanda èra encara poderosa, Hitler poguèt ordonar l'invasion dau país. L'amirau Horthy foguèt arrestat e leis Alemands concentrèron de tropas importantas per defendre Budapèst atacada en decembre. Enfin, tot lo sud dei Balcans foguèt perdut en causa d'ofensivas dei tropas d'Iogoslavia menadas per Tito. Belgrad foguèt perduda lo 20 d'octòbre. Pasmens, dins lo nòrd, Croàcia capitèt de resistir.
Mond[modificar | modificar la font]
Arts[modificar | modificar la font]
Sciéncias e tecnicas[modificar | modificar la font]
Armament[modificar | modificar la font]
Dins l'encastre de la Segonda Guèrra Mondiala e de la recèrca d'armaments novèus, de progrès importants foguèron realizats dins lo corrent de l'annada :
- intrada en servici dau premier fusiu d'assaut vertadier (lo Sturmgewehr 44) qu'èra estat desvolopat per l'armada alemanda per coplar en una arma unica lo fusiu tradicionau de l'infantariá e lo pistolet mitralhaire.
- assai dau premier prototip d'AWACS per l'aviacion estatsunidenca que modifiquèt un TBM Avenger per l'equipar d'un radar permetent de detectar d'avions amb una portada d'aperaquí 160 km.
- intrada en servici dau premier míssil de crosiera (V-1) au sen de l'armada alemanda.
Astronomia[modificar | modificar la font]
Publicacion de la premiera carta radioelectrica dau cèu de la galaxia nòstra per Grote Reber (1911-2002). Aquò marquèt lo començament de la radioastronomia que venguèt una disciplina importanta, especialament per l'observacion d'objèctes malaisats d'observar dins lo domeni vesedor.
Economia[modificar | modificar la font]
Naissenças[modificar | modificar la font]
- 1 de genièr - Omar Hasan Ahmad al-Bashir, president de Sodan
- 6 de genièr - Rolf M. Zinkernagel, biològ soís, Prèmi Nobel
- 9 de genièr - Jimmy Page, musician britanic (Led Zeppelin)
- 18 de genièr - Paul John Keating, primièr ministre d'Austràlia
- 21 de genièr - Uto Ughi, violonista italian
- 27 de genièr - Mairead Corrigan, activista politic irlandés, Prèmi Nobel de la Patz
- 2 de febrièr - Oqil Oqilov, primièr ministre de Tatjiquistan
- 15 de febrièr - Dzhokhar Dudaiev, president de Chechenia (m. 1996)
- 16 de febrièr - António Mascarenhas Monteiro, president de Cap Vèrt
- 24 de febrièr - Robèrt Martí, romancièr e umorista occitan
- 1 de març - Roger Daltrey, musician britanic (The Who)
- 6 de març - Kiri Te Kanawa, cantaira nouzelandesa
- 20 de març - Erwin Neher, fisiologista alemand, Prèmi Nobel
- 19 de març - Said Musa, primièr ministre de Belize
- 24 de març - Han Myung-sook, primièra ministra de la Corèa del Sud
- 24 de març - Vojislav Koštunica, primièr ministre de Serbia
- 26 de març - Diana Ross, cantaira americana (The Supremes)
- 7 d'abril - Gerhard Schröder, primièr ministre d'Alemanha
- 7 d'abril - Makoto Kobayashi, fisician japonés, Prèmi Nobel
- 19 d'abril - James Heckman, economista american, Prèmi Nobel
- 4 de mai - Alem Surre-Garcia, escrivan lengadocian
- 12 de mai - Mary Therese Winifred Robinson, presidenta d'Irlanda
- 14 de mai - George Lucas, realizator american
- 23 de mai - John Newcombe, jogaire de tennis australian
- 27 de mai - Alain Souchon, cantaire e compositor francés
- 28 de mai - Gladys Knight, cantaira americana
- 6 de junh - Phillip Allen Sharp, geneticista american, Prèmi Nobel
- 13 de junh - Ban Ki-moon, secretari de las Nacions Unidas
- 19 de junh - Chico Buarque, cantaire e compositor brasilièr
- 24 de junh - Ticky Holgado, actor occitan (m. 2004)
- 3 de julhet - Michel Polnareff, cantaire francés
- 7 de julhet - Feleti Sevele, primièr ministre de Tònga
- 21 de julhet - John Atta Mills, president de Ghana
- 23 de julhet - Mandy Miller, actritz e cantaira britanica
- 16 d'agost - James Michel, president de las Seichèlas
- 17 d'agost - Rexhep Meidani, president d'Albania
- 20 d'agost - Rajiv Gandhi, primièr ministre d'Índia (m. 1991)
- 21 d'agost - Perry Christie, primièr ministre de las Bahamas
- 12 de setembre - Barry White, compositor e cantaire american (m. 2003)
- 13 de setembre - Henri de Jordan, pintor francés
- 30 de setembre - Jean-Louis Debré, òme politic francés
- 30 de setembre - Diane Dufresne, cantaira canadiana
- 9 d'octobre - Peter Tosh, cantaire Jamaican de reggae (m. 1987)
- 12 d'octobre - Joan Ives Roier, psicològ e activista cultural occitan
- 15 d'octobre - Sali Berisha, òme politic albanés
- 15 d'octobre - David Trimble, òme politic nòrd-irlandés, Prèmi Nobel
- 1 de novembre - Rafik Hariri, primièr ministre de Liban (m. 2005)
- 17 de novembre - Danny DeVito, actor e realizator american
- 17 de novembre - John-David F. Bartoe, astronauta american
- 26 de novembre - Roberto Fontanarrosa, autor e dessenhaire argentin (m. 2007)
- 2 de decembre - Ibrahim Rugova, president de Kosovo (m. 2006)
- 10 de decembre - Andris Bērziņš, president de Letònia
- 28 de decembre - Kary Mullis, quimista american, Prèmi Nobel
- 31 de decembre - Marcèu Rufo, pedopsiquiatre provençal
- Yoweri Kaguta Museveni, president d'Oganda
- Joan Claudi Sèrras, escrivan e lexicograf occitan