1989

1989 diğer takvimleri

Miladi	1989 MCMLXXXIX
Ab urbe condita	2742
Bahá'í	145 – 146
Bengal	1396
Berberi	2939
Birmanya	1351
Bizans	7497 – 7498
Budist	2533
Ermeni	1438 ԹՎ ՌՆԼԸ
Etiyopya	1981 – 1982
Hicri	1409 – 1410
Hint
- Vikram Samvat	2045 – 2046
- Shaka Samvat	1911 – 1912
- Kali Yuga	5090 – 5091
Holosen takvimi	11989
İbrani	5749 – 5750
İran	1367 – 1368
Kıpti	1705 – 1706
Kore	4322
Tayland güneş	2532
Unix zaman	599616000 – 631151999

Olaylar

• 11 Ocak - ABD Başkanı Ronald Reagan, 8 yıl sürdürdüğü görevi, George H. W. Bush'a devretmek için Beyaz Saray'dan ayrıldı.
• 20 Ocak
  • George H. W. Bush, 41. ABD Başkanı olarak göreve başladı.
  • 1988-1989 Sezonu'nda Samsunspor kafilesi, Malatyaspor ile yapacakları lig maçında ciddi bir kaza geçirdi. Kazada teknik direktörünü ve 3 oyuncusunu kaybeden ekibin birçok oyuncusu da yaralandı. Samsunspor ligin geriye kalan 18 haftasına devam edemedi ve son 18 haftadaki lig maçlarında da 3-0'lık skorlarla hükmen yenik sayıldı. Sezonu son sırada tamamlamasına rağmen, bir sonraki sezon lige devam etti.
• 6 Şubat - Polonya Halk Cumhuriyeti, faaliyetleri 1981'de yasaklanan Lech Wałęsa liderliğindeki Solidarność (Dayanışma Hareketi) ile ilk kez görüşmeye başladı.
• 15 Şubat - Sovyet-Afgan Savaşı: SSCB orduları, Afganistan'dan tamamen çekildi.
• 24 Şubat - Estonya'daki tarihi bağımsızlık günü kutlamalarında 44 yıl sonra ilk kez Estonya bayrağı dalgalandırıldı.
• 7 Mart - Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in başvurusu üzerine, "Üniversitelerde bayan öğrencilerin baş örtüsü takmalarına izin veren" yasal düzenlemeyi iptal etti.
• 26 Mart
  • 1989 Türkiye yerel seçimleri yapıldı.
  • Sovyetler Birliği'nde yapılan ilk serbest seçimlerde Komünist parti yenilgiye uğradı.
• 5 Nisan - Polonya Halk Cumhuriyeti hükümeti ile Solidarność'un görüşmeleri sonucunda 1 Haziran'da demokratik seçimlerin yapılacağına dair antlaşma imzalandı.
• 9 Nisan - Gürcistan'ın en büyük şehri Tiflis'teki barışçıl gösteriyi bastıran Kızıl Ordu, 20 kişiyi öldürdü ve birçok kişiyi de yaraladı.
• 18 Nisan
  • Türkiye'de ilk tüp bebek (Ece Çoker), İzmir 'de Ege Üniversitesi Tüp Bebek Merkezi'nde dünyaya geldi.
  • Çin Halk Cumhuriyeti'nde binlerce öğrenci, daha geniş demokrasi talebiyle sokaklara döküldü.
• 15 Mayıs - 50000 TL'lik banknotlar tedavüle çıkarıldı.
• 19 Mayıs - Türkiye'de Atatürkçü Düşünce Derneği kuruldu.
• 4 Haziran - Çin Halk Cumhuriyeti'nde devam eden Tiananmen Meydanı Protestoları kanla bastırıldı.
• 5 Haziran - Solidarność hareketinin kurduğu parti, düzenlenen serbest seçimlerden zaferle ayrılıp Orta ve Doğu Avrupa'da kurulacak yeni anti-komünist hükümetlerden ilkini oluşturdu.
• 12 Haziran - Capcom, Street Fighter II adlı Arcade oyununu Arcade salonlarina sürdü.
• 16 Haziran - Budapeşte'deki Kahramanlar Meydanı'nda toplanan 250,000 kişilik kalabalık, SSCB'ye karşı çıkmanın bedelini 1958'deki idamıyla ödeyen eski Macar başbakan Imre Nagy tarafından yeniden düzenlenen bir cenaze töreniyle gömüldü.
• 23 Ağustos - Baltık Yolu: Letonya, Estonya ve Litvanya'da iki milyon kişi el ele tutuşup yaklaşık 650 km boyunca bir insan zinciri oluşturarak SSCB'den özgürlük ve bağımsızlıkla ilgili taleplerde bulundular.
• 3 Ekim - Batıya olan göçleri durdurmak için Doğu Almanya hükümeti Çekoslovakya ile olan sınırını kapattı.
• 5 Ekim - 14. Dalay Lama'ya Nobel Barış Ödülü verildi.
• 9 Ekim - Leipzig, Doğu Almanya'da 70 binden fazla kişi hükümet karşıtı gösterilere katılarak demokratik reform taleplerinde bulundu.
• 15 Ekim - 1989-1990 Sezonu'ndaki bir lig maçında Beşiktaş, Adana Demirspor'u 10-0 yenerek kendi tarihinde rekor kırdı. Bir diğer rekor ise 23 Mart 1941'deki Beşiktaş 7-1 Fenerbahçe maçı oldu.
• 23 Ekim - Başarıya ulaşmayan Macar Devrimi'nden tam 33 yıl sonra cumhurbaşkanı Mátyás Szűrös, Macaristan'ın artık komünist bir ülke olmadığını ve Macaristan Halk Cumhuriyeti yerine Macaristan Cumhuriyeti'nin kurulduğunu ilan etti.
• 31 Ekim - TBMM'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonunda Turgut Özal, Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. Cumhurbaşkanı seçildi.
• 9 Kasım
  • 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren görevini Turgut Özal'a devretti.
  • Berlin Duvarı'nın yıkılmaya başlanması.
• 20 Kasım - Kadife Devrim: 200,000 dolayında barışçıl gösterici, Çekoslovakya'nın başkenti Prag'da komünist hükümet karşıtı eylemlere katıldı.
• 24 Kasım - Serbest seçimler ve demokratik reformlar için büyüyerek devam eden protesto gösterileri sonucunda genel sekreter Miloš Jakeš ve Çekoslovakya Komünist Partisi'nin ileri gelenleri görevlerinden istifa etti. Jakeš'in yerine Karel Urbánek geçti.
• 26 Kasım - Uruguay'da yapılan genel seçimlerde, Luis Alberto Lacalle cumhurbaşkanı olarak seçildi.
• 3 Aralık - ABD Başkanı George H. W. Bush ile Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un Malta'da yaptıkları bir görüşme sonucunda, Soğuk Savaş'ın sona erdiği açıklandı.
• 10 Aralık - Çekoslovakya Cumhurbaşkanı Gustáv Husák görevinden istifa ederek ülkede 1948'den bu yana ilk kez komünist olmayan bir hükümetin kurulmasının yolunu açtı.
• 21 Aralık - Romanya Sosyalist Cumhuriyeti devlet başkanı Nikolay Çavuşesku, Bükreş'te 110.000 kişilik kalabalığa hitap ederken protesto edilmeye başladığında, orduya protestoculara saldırı emri verdi.
• 23 Aralık - Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena, Târgoviște'de kaçmaya çalışırken yakalandı.
• 25 Aralık - Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena, insanlığa karşı suç işlemelerinden dolayı suçlu bulundu ve kurşuna dizilerek idam edildi.
• 28 Aralık - Václav Havel, Federal Meclis üyeleri tarafından Çekoslovakya'nın yeni cumhurbaşkanı olarak seçildi.

Tarihi bilinmeyenler

• Bulgaristan'daki asimilasyon politikası sonucu Bulgaristan'daki Türkler, Türkiye'ye göç etti. Türklerin büyük çoğunluğu zorunlu göçe tabi tutuldu.

Doğumlar

Ocak

• 6 Ocak - Andy Carroll, İngiliz futbolcu
• 7 Ocak - Emiliano Insúa, Arjantinli futbolcu
• 8 Ocak
  • Nina Dobrev, Bulgar oyuncu
  • Michael Beasley, ABD'li basketbolcu
• 15 Ocak - Keiffer Hubbell, ABD'li buz patenci
• 21 Ocak - Doğuş Balbay, Türk basketbolcu
• 27 Ocak - Ricky van Wolfswinkel, Hollandalı futbolcu

Şubat

• 5 Şubat - Jeremy Sumpter, ABD'li oyuncu
• 13 Şubat - Rodrigo Possebon, Brezilyalı futbolcu
• 20 Şubat - Bahar Yapar, Boşnak basketbolcu
• 21 Şubat - Corbin Bleu, ABD'li oyuncu, şarkıcısı
• 23 Şubat - Evan Bates, ABD'li buz patenci
• 24 Şubat - Kosta Koufos, Yunan-Amerikan basketbolcu
• 27 Şubat - Stephen Kiprotich, Ugandalı uzun mesafe koşucusu

Mart

• 1 Mart
  • Daniella Monet, ABD'li oyuncu ve şarkıcı
  • Carlos Vela, Meksikalı futbolcu
• 4 Mart - Erin Heatherton, ABD'li manken ve oyuncu
• 5 Mart - Sterling Knight, ABD'li oyuncu
• 6 Mart - Agnieszka Radwańska, Polonyalı tenisçi
• 11 Mart - Anton Yelçin, Rus oyuncu
• 14 Mart - Colby O'Donis, ABD'li şarkıcı
• 16 Mart
  • Theo Walcott, İngiliz futbolcu
  • Peaches Geldof, İngiliz köşe yazarı ve model (ö. 2014)
  • Blake Griffin, ABD'li basketbolcu
• 17 Mart - Shinji Kagawa, Japon futbolcu
• 18 Mart - Lily Collins, İngiliz-Amerikan oyuncu, model ve TV muhabiri
• 25 Mart
  • Scott Sinclair, İngiliz futbolcu
  • Alyson Michalka, ABD'li oyuncu ve şarkıcı

Nisan

• 4 Nisan - Chris Herd, Avustralyalı futbolcu
• 23 Nisan - Nicole Vaidišová, Çek tenisçi
• 25 Nisan - Aysel Teymurzade, Azerbaycanlı şarkıcı
• 27 Nisan
  • Lars Bender, Alman futbolcu
  • Sven Bender, Alman futbolcu

Mayıs

• 4 Mayıs - Rory McIlroy, Kuzey İrlandalı golfçü
• 5 Mayıs
  • Chris Brown, ABD'li R&B şarkıcısı
  • Kurt Calleja, Maltalı şarkıcı
• 6 Mayıs - Dominika Cibulková, Slovak tenisçi
• 11 Mayıs - Giovani dos Santos, Meksikalı futbolcu
• 12 Mayıs
  • Eleftheria Eleftheriou, Yunan şarkıcı
  • Imogen Poots, İngiliz oyuncu ve model
• 16 Mayıs - Behati Prinsloo, Namibyalı model
• 17 Mayıs - Tessa Virtue, Kanadalı buz patenci
• 25 Mayıs - Aliona Moon, Moldovalı şarkıcı
• 29 Mayıs
  • Eyþór Ingi Gunnlaugsson, İzlandalı şarkıcı
  • Riley Keough, ABD'li oyuncu ve model
• 31 Mayıs
  • Bas Dost, Hollandalı futbolcu
  • Marco Reus, Alman futbolcu

Haziran

• 2 Haziran - Freddy Adu, ABD'li futbolcu
• 3 Haziran - Katie Hoff, ABD'li yüzücü
• 8 Haziran - Amaury Vassili, Fransız opera sanatçısı
• 10 Haziran - Alexandra Stan, Rumen şarkıcı
• 14 Haziran - Lucy Hale, ABD'li oyuncu ve şarkıcı
• 17 Haziran - Simone Battle, ABD'li oyuncu ve şarkıcı (ö. 2014)
• 23 Haziran
  • Burak Kaplan, Türk futbolcu.
  • Lauren Bennett, İngiliz şarkıcı, dansçı ve model
• 27 Haziran - Matthew Lewis, İngiliz oyuncu

Temmuz

• 10 Temmuz - İsmail Köybaşı, Türk futbolcu
• 11 Temmuz - David Henrie, ABD'li oyuncu
• 12 Temmuz - Phoebe Tonkin, Avustralyalı oyuncu
• 15 Temmuz - Alisa Kleybanova, Rus tenisçi
• 16 Temmuz - Gareth Bale, Galli futbolcu
• 18 Temmuz
  • Dmitri Solovyov, Rus buz patenci
  • Yohan Mollo, Fransız futbolcu
• 23 Temmuz
  • Daniel Radcliffe, İngiliz oyuncu
  • Paul Wesley, ABD'li oyuncu
• 31 Temmuz - Victoria Azarenka, Belaruslu tenisçi

Ağustos

• 2 Ağustos - Bronte Barratt, Avustralyalı yüzücü
• 5 Ağustos - Nina Radojčić, Sırp sanatçı
• 9 Ağustos - Stefano Okaka, İtalyan futbolcu
• 15 Ağustos - Joe Jonas, ABD'li şarkıcı
• 21 Ağustos - Hayden Panettiere, ABD'li oyuncu
• 26 Ağustos - James Harden, ABD'li basketbolcu

Eylül

• 1 Eylül
  • Bill Kaulitz - Tom Kaulitz, Alman müzisyen kardeşler
  • Daniel Sturridge, İngiliz futbolcu
• 2 Eylül - Alexandre Pato, Brezşlyalı futbolcu
• 8 Eylül - Avicii, İsveç'li DJ, remixer ve prodüktör
• 13 Eylül - Thomas Müller, Alman futbolcu
• 19 Eylül - Tyreke Evans, ABD'li basketbolcu
• 21 Eylül - Jason Derulo, ABD'li şarkıcı ve oyuncu
• 22 Eylül - Sabine Lisicki, Alman tenisçi
• 23 Eylül - Brandon Jennings, ABD'li basketbolcu
• 26 Eylül - Kieran Gibbs, İngiliz futbolcu

Ekim

• 4 Ekim
  • Lil Mama, ABD'li rapçi
  • Kimmie Meissner, ABD'li buz patenci
• 11 Ekim - Michelle Wie, ABD'li golfçu
• 12 Ekim - Paulo Henrique Chagas de Lima, Brezilyalı futbolcu
• 14 Ekim - Mia Wasikowska, Avustralyalı oyuncu
• 19 Ekim - Miroslav Stoch, Slovak Futbolcu
• 24 Ekim - Felix Kjellberg, İsveçli YouTube ünlüsü
• 30 Ekim - Nastia Liukin, ABD'li artistik jimnastikçi

Kasım

• 3 Kasım - Paula DeAnda, Meksikalı-Amerikan şarkıcı
• 6 Kasım - Jozy Altidore, ABD'li futbolcu
• 9 Kasım - Gianluca Bezzina, Maltalı doktor ve şarkıcı
• 19 Kasım - Tyga, ABD'li rapçi
• 20 Kasım - Cody Linley, ABD'li oyuncu
• 25 Kasım - Tom Dice, Belçikalı şarkıcı ve söz yazarı

Aralık

• 9 Aralık - Eric Bledsoe, ABD'li basketbolcu
• 13 Aralık - Taylor Swift, ABD'li Country şarkıcısı
• 14 Aralık - Onew, Güney Koreli şarkıcı (SHINee)
• 15 Aralık - Aaron Michael Cox, ABD'li şarkıcı (ö. 2012)
• 18 Aralık - Arina Ushakova, Rus buz patenci
• 22 Aralık - Jordin Sparks, ABD'li şarkıcı
• 26 Aralık - Yohan Blake, Jamaikalı kısa mesafe koşucusu
• 29 Aralık - Kei Nishikori, Japon tenisçi
• 30 Aralık - Ryan Sheckler, ABD'li kaykaycı

Ölümler

• 7 Ocak - Hirohito, 124. Japon imparatoru (d. 1901)
• 18 Ocak - Bruce Chatwin, İngiliz yazar (d. 1940)
• 23 Ocak - Salvador Dali, İspanyol sürrealist ressam (d. 1904)
• 24 Ocak - Ted Bundy, ABD'li seri katil (d. 1946)
• 2 Şubat - Ondrej Nepela, Slovak buz patenci (d. 1951)
• 3 Şubat - John Cassavetes, ABD'li oyuncu ve yönetmen (d. 1929)
• 6 Şubat - Barbara Tuchman, ABD'li tarihçi (d. 1912)
• 9 Şubat - Osamu Tezuka, Japon Manga sanatçısı ve animatör (d. 1928)
• 12 Şubat - Thomas Bernhard, Avusturyalı yazar (d 1931)
• 27 Şubat
  • Konrad Lorenz, Avusturyalı etoloji uzmanı (d 1903)
  • Paul Oswald Ahnert, Alman gökbilimci (d. 1897)
• 3 Mart - Tahsin Banguoğlu, Türk dilbilimci ve siyasetçi (d. 1904)
• 7 Mart - Bahaeddin Ögel, Türk tarih profesörü. (d. 21 Nisan 1923)
• 9 Mart - Robert Mapplethorpe, ABD'li fotoğraf sanatçısı (d. 1946)
• 9 Nisan - Moshe Ziffer, İsrailli heykeltıraş (d. 1902)
• 12 Nisan
  • Abbie Hoffman, ABD'li sosyal ve politik aktivist (d. 1936)
  • Sugar Ray Robinson, ABD'li boksör (d. 1921)
• 15 Nisan - Hu Yaobang, Çin Komünist Partisi (ÇKP) genel sekreteri (d. 1915)
• 17 Nisan - Hakkı Yeten, nam-ı diğer Baba Hakkı, Beşiktaş'ın eski milli oyuncusu.(d. 1910)
• 18 Nisan - Candan Tarhan, Türk futbolcu ve teknik adam. (d. 1942)
• 22 Nisan - Emilio G. Segrè, İtalyan fizikçi (d. 1905)
• 26 Nisan - Lucille Ball, ABD'li komedyen, sinema, televizyon, sahne ve radyo oyuncusu (d. 1911)
• 30 Nisan - Sergio Leone, İtalyan film yönetmeni (d. 1929)
• 20 Mayıs - John Hicks, İngiliz iktisatçı (d. 1904)
• 3 Haziran - Humeyni, İranlı lider (d. 1902)
• 9 Haziran - George Wells Beadle, ABD'li genetikçi (d. 1903)
• 15 Haziran - Ray McAnally, İrlandalı oyuncu (d. 1926)
• 20 Haziran - Hasan İzzettin Dinamo, Türk şair ve yazar (d. 1909)
• 23 Haziran - Werner Best, Alman Nazi, hukukçu, polis şefi, Darmstadt Nazi Partisi lideri (d. 1903)
• 27 Haziran - Alfred Jules Ayer, İngiliz düşünür (d. 1910)
• 28 Haziran - Joris Ivens, Hollandalı sinemacı (d. 1898)
• 2 Temmuz - Franklin J. Schaffner, ABD'li film yönetmeni (d. 1920)
• 6 Temmuz - János Kádár, Macar siyasetçi (d. 1912)
• 11 Temmuz - Laurence Olivier, (d. 1907)
• 16 Temmuz - Herbert von Karajan, Avusturyalı orkestra şefi (d. 1908)
• 23 Temmuz - Donald Barthelme, ABD'li yazar (d. 1931)
• 12 Ağustos - William Shockley, ABD'li fizikçi ve mucit (d. 1910)
• 23 Ağustos - R. D. Laing, İskoç psikiyatrist (d. 1927)
• 26 Ağustos - Irving Stone, ABD'li yazar (d. 1903)
• 4 Eylül - Georges Simenon, Belçikalı polisiye yazarı (d. 1903)
• 21 Eylül - Ertem Eğilmez, Türk film yapımcısı ve yönetmen (d. 1929)
• 22 Eylül - Irving Berlin, ABD'li şarkı sözü yazarı ve besteci (d. 1888)
• 28 Eylül - Ferdinand Marcos, Filipinler devlet başkanı (d. 1917)
• 4 Ekim - Graham Chapman, İngiliz komedyen (d. 1941)
• 6 Ekim - Bette Davis, ABD'li oyuncu (d. 1908)
• 9 Ekim - Yusuf Atılgan, Türk roman ve öykü yazarı (d. 1921)
• 12 Ekim - Jay Ward, ABD'li animatör ve yapımcı (d. 1920)
• 26 Ekim - Charles J. Pedersen, ABD'li organik kimyacı (d. 1904)
• 5 Kasım
  • Vladimir Horowitz, Rus piyanist (d. 1903)
  • Barry Sadler, ABD'li asker, yazar ve müzisyen (d. 1940)
• 22 Kasım - René Moawad, Lübnan Cumhurbaşkanı (d. 1925)
• 30 Kasım - Ahmadou Ahidjo, ilk Kamerun Devlet Başkanı (d. 1924)
• 14 Aralık - Andrey Saharov, Rus fizikçi (d. 1921)
• 15 Aralık - Ali Şen, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1918)
• 16 Aralık - Lee Van Cleef, ABD'li oyuncu (d. 1925)
• 22 Aralık - Samuel Beckett, Nobel Edebiyat Ödüllü İrlandalı yazar (d. 1906)
• 25 Aralık
  • Nikolay Çavuşesku, Rumen diktatör ve cumhurbaşkanı (d. 1918)
  • William Dean Martin, ABD'li beyzbolcu ve teknik direktör (d. 1928)

Öldüğü gün ve ay bilinmeyenler,

• Fatmir Gjata, Arnavut yazar.

Kültür/Sanat

• Şubat: Senaryosunu Feride Çiçekoğlu'nun yazdığı, yönetmenliğini Tunç Başaran'ın yaptığı, Uçurtmayı Vurmasınlar filmi yayınlandı. Film, Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film ve En İyi Senaryo ödülleri başta olmak üzere o yıl düzenlenen pek çok törende ödül aldı.
• 21 Mart: Madonna'nın Like a Prayer albümü yayınlandı. Albümle aynı adı taşıyan, 27 Şubat 1989'da yayınlanan, albümle aynı adı taşıyan ilk single, sanatçının en iyi şarkılarından biri olarak görüldü ve klibiyle de tüm dünyada büyük sansasyon yarattı.
• Temmuz: Sezen Aksu'nun Sezen Aksu Söylüyor albümü yayınlandı. Albümden çıkan "Şinanay", "Belalım", "Bırak Beni" gibi parçalar yıla damgasını vurdu ve Sezen Aksu'yu o yıl Türkiye'de en çok konuşulan isimlerinden biri haline getirdi.
• 29 Ağustos ve 30 Ağustos: Metallica'nın 1988'de başlattığı turne kapsamında önemli yer tutan Seattle konserlerini verdi.
• 7 Eylül: Janet Jackson'ın zirve albümü olarak görülen Rhythm Nation 1814 yayınlandı. Albüm, "Escapade", "Black Cat" ve "Love Will Never Do (Without You)" gibi hitler içeriyordu. Aynı zamanda 24 Ekim 1989'da yayınlanan "Rhythm Nation" single'ı klibiyle dikkat çekti.
• 12 Eylül: Aerosmith'ın kült haline gelmiş albümlerinden Pump yayınlandı. 16 Ağustos 1989'da yayınlanan "Love in an Elevator", 8 Kasım 1989'da yayınlanan "Janie's Got a Gun" ve Şubat 1990'da yayınlanan "What It Takes" single'ları, albümün hit parçalarıydı.
• Kasım: Nükhet Duru'nun "Neydi Neydi", "Destina", "Aşık Oluyorum Eyvah" ve "Hançer" gibi parçalarını içeren Benim Yolum albümü yayınlandı.
• 27 Aralık: Ajda Pekkan'ın yerli besteci ve müzisyenlerle çalışmaya başladığı ilk albümü Ajda 90 yayınlandı. Başta "Yaz Yaz Yaz" olmak üzere, "Her Yaşın Ayrı Güzelliği Var", "Sana Bana Yeter" ve "Ne Günler" gibi hitleriyle Türk Pop Müziğini geliştirdi.