Cesarze bizantyńscy
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Spis treści
Lista cesarzy bizantyńskich.[edytuj | edytuj kod]
Władca | Wizerunek | Czas panowania | Data urodzin i śmierci | Komentarze |
---|---|---|---|---|
Dynastia teodozjańska | ||||
Arkadiusz Flavius Arcadius |
395–408 | 377-408 | ||
Teodozjusz II Flavius Theodosius |
408–450 | 401-450 | Koregent Arkadiusza 402-408 | |
Marcjan Flavius Marcianus |
450–457 | 392-457 | ||
Dynastia leońska | ||||
Leon I Flavius Valerius Leo |
457–474 | 401-474 | ||
Leon II Flavius Leo |
473–474 | 467-474 | ||
Zenon Flavius Zeno |
474–475 | 421-491 | Wcześniej regent za panowania syna - Leona II 473-474 | |
Marcian | 474 | 469-484 | Uzurpator | |
Bazyliskus Flavius Basiliscus |
475–476 | 430-476 | Przez niektórych uznawany za uzurpatora. | |
Marcus | 475-476 | ?-476 | Koregent i syn Bazyliskusa, początkowo jako Cezar, później August | |
Zenon Flavius Zeno |
476–491 | 421-491 | ponownie | |
Leoncjusz I | 484–488 | ?-488 | Uzurpator | |
Anastazjusz I Flavius Anastasius |
491–518 | 430-518 | ||
Dynastia justyniańska | ||||
Justyn I Flavius Iustinus |
518–527 | 450-527 | ||
Justynian I Wielki Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus |
527–565 | 483-565 | ||
Justyn II Flavius Iustinus Iunior' |
565–578 | 520-578 | ||
Tyberiusz II Konstantyn Flavius Tiberius Constantinus |
578–582 | 520-582 | ||
Maurycjusz Flavius Mauricius Tiberius |
582–602 | 539-602 | ||
Bez dynastii | ||||
Fokas Flavius Phocas |
602–610 | 570-610 | ||
Dynastia heraklijska | ||||
Herakliusz Flavius Heraclius Ἡράκλειος |
610–641 | 574-641 | Zastąpił cesarski tytuł caesar imperator augustus greckim terminem basileus | |
Konstantyn III Κωνσταντῖνος Oficjalnie: Heraclius Novus Constantinus (Herakliusz nowy Konstantyn) |
641 | 612-641 | Koregent i syn Herakliusza 613-641. Od 641 współrządził z bratem Heraklenasem. | |
Herakleonas Ἡρακλεωνάς Oficjalnie: Konstantyn Herakliusz |
641 | 626-641 | Koregent i syn Herakliusza 638-641. Od 641 współrządził z bratem Konstantynem III. | |
Konstans II Κώνστας Β΄ |
641–668 | 630-668 | ||
Konstantyn IV Pogonatos Κωνσταντίνος Δ΄ ο Πωγώνατος |
668–685 | 649-685 | Koregent Konstansa II 654-668 | |
Herakliusz | 659-681 | Koregent Konstansa II | ||
Tyberiusz | 659-681 | Koregent Konstansa II | ||
Justynian II Rhinotmetos Ιουστινιανός Β΄ |
685–695 | 669-711 | Koregent i syn Konstantyna IV od wiosny 685. Samodzielny cesarz od września 685. Usunięty w 695. | |
Bez dynastii | ||||
Leoncjusz II Λεόντιος |
695–698 | 660-706 | Usunięty w 698 | |
Tyberiusz III Τιβέριος Γ |
698–705 | ?-705 | ||
Dynastia herakijska (ponownie) | ||||
Justynian II Rhinotmetos Ιουστινιανός Β |
705–711 | 669-711 | Ponownie | |
Tyberiusz (IV) | 706–711 | Koregent Justyniana II 706–711 | ||
Bez dynastii | ||||
Filipikos Bardanes Φιλιππικὸς Βαρδάνης |
711–713 | ?-713 | ||
Anastazjusz II 'Ἀρτέμιος Ἀναστάσιος Β΄ |
713–716 | ?-719 | Usunięty | |
Teodozjusz III | 716–717 | ?-754 | Usunięty | |
Dynastia izauryjska | ||||
Leon III Izauryjczyk Λέων Γ' ο Ίσαυρος |
717–741 | 680-741 | ||
Konstantyn V Kopronim Κωνσταντίνος Ε΄ |
741–775 | 718-775 | Koregent i syn Leona III 720-741 | |
Artabasdes Ἀρταύασδος |
741/742–743 | ?-743 | Przez niektórych uznawany za uzurpatora. | |
Nicefor | 741–743 | Koregent i syn Artabasdesa | ||
Leon IV Chazar Λέων Δ΄ ὁ Χάζαρος |
775–780 | 750-780 | Koregent i syn Konstantyna V 751-775 | |
Konstantyn VI Κωνσταντῖνος Ϛ΄ |
780–797 | 771-797 lub 802 | Koregent i syn Leona IV 776-780. Usunięty przez matkę. | |
Irena Ειρήνη Σαρανταπήχαινα |
797–802 | 752-803 | Regentka i matka Konstantyna VI 780-797. Usunięta | |
Dynastia Niceforów | ||||
Nicefor I Genik Νικηφορος |
802–811 | 705-811 | ||
Staurakios Σταυράκιος |
811 | ?-812 | Koregent i syn Nicefora I 803-811. Zmuszony do abdykacji w 811 | |
Michał I Rangabe Μιχαήλ Α΄ Ραγγαβέ |
811–813 | ?-844 | Znany także jako Michał I Rangabeusz. Abdykował w 813 na wieść o buncie wojska. | |
Teofilakt | 812-814 | Koregent i syn Michała I | ||
Bez dynastii | ||||
Leon V Armeńczyk Λέων Ε' ο Αρμένιος |
813–820 | 775-820 | Obalony i zamordowany przez następcę | |
Symbatios (Konstantyn) | 814-820 | Koregent i syn Leona V | ||
Dynastia amoryjska | ||||
Michał II Amoryjczyk Μιχαήλ Β΄ ὁ ἐξ Ἀμορίου |
820–829 | 770-829 | ||
Teofil Θεόφιλος |
829–842 | 813-842 | Koregent i syn Michała II 821-829 | |
Konstantyn | 833-835 | ?-835 | Koregent i syn Teofila | |
Michał III Metystes Μιχαήλ Β΄ ὁ ἐξ Ἀμορίου |
842–867 | 833-867 | ||
Dynastia macedońska | ||||
Bazyli I Macedończyk Μιχαήλ Β΄ ὁ ἐξ Ἀμορίου |
867–886 | 811-886 | Symbatios, współcesarza w latach 869-879 jako Konstanty | |
Symbatios (Konstantyn) | 869-879 | 864/866-879 | Koregent i syn Bazylego I | |
Leon VI Filozof Λέων ΣΤ΄ ο Σοφός |
886–912 | 866-912 | ||
Aleksander Αλέξανδρος |
912-913 | 870-913 | Koregent ojca, później brata 879-912, samodzielny cesarz od 912. | |
Konstantyn VII Porfirogeneta Κωνσταντίνος Ζ΄ ο Πορφυρογέννητος |
913–959 | 902-959 | Koregent 908-913. Odsunięty od władzy w latach 919-945 przez Romana I i jego synów | |
Roman I Lekapen Ρωμανός Α΄ Λεκαπηνός |
919–944 | 870-948 | Formalnie koregent Konstantyna VII. Usunięty przez synów. | |
Krzysztof Lekapen | 920-931 | ?-931 | koregent Romana I i Konstantyna VII. | |
Stefan Lekapen | 924-945 | ?-963 | koregent Romana I i Konstantyna VII. | |
Konstantyn Lekapen | 925–945 | ?-946 | koregent Romana I i Konstantyna VII. | |
Roman II Porfirogeneta Ρωμανός Β΄ ο Πορφυρογέννητος |
959–963 | 939-963 | Koregent i syn Konstantyna VII 945-959 | |
Nicefor II Fokas Νικηφόρος Β΄ Φωκάς |
963–969 | 912-969 | ||
Jan I Tzimiskes Ιωάννης Τσιμισκής |
969–976 | 925-976 | ||
Bazyli II Bułgarobójca Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος' |
976–1025 | 958-1025 | Koregent kolejnych cesarzy 960-976 | |
Konstantyn VIII Κωνσταντίνος Η΄ ο Πορφυρογέννητος |
1025–1028 | 960-1028 | Koregent kolejnych cesarzy 961-1025 | |
Zoe Ζωή Πορφυρογέννητη |
1028-1050 | 978-1050 | W 1042 rządy samodzielne (patrz niżej) | |
Roman III Argyros Ρωμανός Γ΄ Αργυρός |
1028–1034 | 968-1034 | Pierwszy mąż Zoe, z którą współrządził. | |
Michał IV Paflagończyk Μιχαήλ Δ΄ ο Παφλαγών |
1034–1041 | 1010-1041 | Drugi mąż Zoe, z którą współrządził. | |
Michał V Kalafates Μιχαήλ Ε΄ ο Καλαφάτης |
1041–1042 | 1015-1042 | Adoptowany syn Zoe, z którą współrządził | |
Zoe i Teodora | 1042 | - | Samodzielne wspólne rządy | |
Konstantyn IX Monomach Κωνσταντίνος Θ΄ Μονομάχος |
1042–1055 | 1000-1050 | Trzeci mąż Zoe, z którą współrządził do 1050. | |
Teodora Θεοδώρα |
1055–1056 | 981-1056 | Ponownie, rządy samodzielne | |
Michał VI Stratiotikos Μιχαήλ ΣΤ΄ ο Στρατιωτικός |
1056–1057 | ?-1059 | ||
Dynastia Komnenów | ||||
Izaak I Komnen Ισαάκιος Α΄ Κομνηνός |
1057–1059 | 1005-1061 | Dobrowolnie abdykował | |
Dynastia Dukasów | ||||
Konstantyn X Dukas Κωνσταντίνος Ι΄ Δούκας |
1059–1067 | 1006-1067 | ||
Konstantyn Dukas Κωνστάντιος Δούκας |
1060–1078 | 1060–1082 | Koregent | |
Eudoksja Makrembolitissa Ευδοκία Μακρεμβολίτισσα |
1067–1068 | 1021-1096 | Rządy samodzielne, koregentka od 1068 | |
Andronik Dukas Ἀνδρόνικος Δούκας |
1068–1070 | 1057-po 1081 | Koregent | |
Roman IV Diogenes Ρωμανός Δ΄ Διογένης |
1068–1071 | 1020-1072 | Usunięty | |
Eudoksja Makrembolitissa Ευδοκία Μακρεμβολίτισσα |
1071 | 1021-1096 | Rządy samodzielne | |
Michał VII Dukas Μιχαήλ Ζ΄ Δούκας |
1071–1078 | 1050-1070 | Koregent 1059-1071. Abdykował po wybuchu buntu. | |
Filaret Brachamios Φιλάρετος Βραχάμιος |
1071-1078 | ?-1087 | Uzurpator | |
Konstantyn Dukas Κωνστάντιος Δούκας |
1074-1078 | 1074-1095 | Koregent i syn Michała VII | |
Nicefor III Botaniates Νικηφόρος Γ΄ Βοτανειάτης |
1078–1081 | 1001/1002-1081/1082 | Usunięty | |
Dynastia Komnenów | ||||
Aleksy I Komnen Αλέξιος Α' Κομνηνός |
1081–1118 | 1048-1118 | ||
Konstantyn Dukas Κωνστάντιος Δούκας |
1081-1087 | 1074-1095 | Ponownie, koregent Aleksego I | |
Jan II Komnen Ιωάννης Β' Κομνηνός |
1118–1143 | 1087-1143 | Koregent 1092-1118 | |
Aleksy Komnen | 1122-1142 | 1107-1142 | Koregent i syn Jana II | |
Manuel I Komnen Μανουήλ Α' Κομνηνός |
1143–1180 | 1018-1080 | ||
Aleksy II Komnen Αλέξιος B' Κομνηνός |
1180–1183 | 1069-1083 | ||
Andronik I Komnen Ανδρόνικος Α' Κομνηνός |
1183–1185 | 1123-1185 | ||
Dynastia Angelosów | ||||
Izaak II Angelos Ισαάκιος Β’ Άγγελος |
1185–1195 | 1056-1204 | ||
Konstantyn Angelos Dukas Κωνσταντίνος Άγγελος Δούκας |
1193 | 1173-? | Uzurpator | |
Aleksy III Angelos Αλέξιος Γ' Άγγελος |
1195–1203 | 1053-1211 | Usunięty przez wojska IV krucjaty. | |
Izaak II Angelos Ισαάκιος Β' Άγγελος |
1203–1204 | 1056-1204 | Ponownie. Rządził wspólnie z Aleksym IV | |
Aleksy IV Angelos Αλέξιος Δ' Άγγελος |
1203–1204 | 1182-1204 | Rządził wspólnie z Izaakiem II | |
Aleksy V Dukas, Murzuflos Αλέξιος Ε' Δούκας ο Μούρτζουφλος |
1204 | ?-1205 | Usunięty przez wojska IV krucjaty. | |
Konstantyn Laskarys Θεόδωρος Α΄ Λάσκαρις |
1204 | 1170-? | Wybrany cesarzem podczas oblężenia Konstantynopola. | |
Dynastia Laskarysów
(Panowała tylko w Cesarstwie Nicejskim) |
||||
Teodor I Laskarys Θεόδωρος Α΄ Λάσκαρις |
1204–1222 | 1174-1222 | ||
Jan III Dukas Watatzes Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης |
1222–1254 | 1192-1254 | ||
Teodor II Laskarys Θεόδωρος Β' Λάσκαρις |
1254–1258 | 1221-1258 | ||
Jan IV Laskarys Ιωάννης Δ' Λάσκαρις |
1258–1261 | 1250-1305 | Usunięty przez Michała VIII | |
Dynastia Paleologów | ||||
Michał VIII Paleolog Μιχαήλ Η' Παλαιολόγος |
1259–1282 | 1224/1225-1282 | Początkowo współrządził formalnie z Janem IV. 25 lipca 1261 odzyskał Konstantynopol. | |
Andronik II Paleolog Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγος |
1282–1328 | 1259-1328 | Koregent i syn Michała VIII 1272-1282 | |
Michał (IX) Paleolog | 1294–1320 | 1772-1320 | Koregent i syn Andronika II | |
Andronik III Paleolog Ανδρόνικος Γ' Παλαιολόγος |
1328–1341 | 1296-1341 | Koregent 1325-1328 | |
Jan V Paleolog Ίωάννης Ε' Παλαιολόγος |
1341–1347 | 1332-1391 | Usunięty | |
Dynastia Kantakuzenów | ||||
Jan VI Kantakuzen Ἰωάννης ΣΤʹ Καντακουζηνός |
1347–1354 | 1294/1295-1383 | Usunięty | |
Mateusz Kantakuzen Ματθαίος Ασάνης Καντακουζηνός |
1353–1357 | 1325-1383 lub 1391 | Początkowo koregent Jana VI. Zrzekł się władzy i podporządkował Janowi V. | |
Dynastia Paleologów | ||||
Jan V Paleolog Ίωάννης Ε' Παλαιολόγος |
1355–1376 | 1332-1391 | Ponownie, usunięty. | |
Andronik IV Paleolog Ανδρόνικος Δ' Παλαιολόγος |
1376–1379 | 1348-1395 | Koregent 1350-1376. Usunięty. | |
Jan V Paleolog Ίωάννης Ε' Παλαιολόγος |
1379–1390 | 1332-1391 | Ponownie | |
Jan VII Paleolog Ιωάννης Ζ' Παλαιολόγος, |
1390 | 1370-1408 | ||
Jan V Paleolog Ίωάννης Ε' Παλαιολόγος |
1390-1391 | 1332-1391 | Ponownie | |
Manuel II Paleolog Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος |
1391–1425 | 1350-1425 | Koregent 1373-1391 | |
Jan VII Paleolog Ιωάννης Ζ' Παλαιολόγος, |
1399-1402 | 1370-1408 | Ponownie. Koregent Manuela II. | |
Andronik V Paleolog Ανδρόνικος Ε' Παλαιολόγος) |
1403-1407 | 1400-1407 | Koregent Manuela II. | |
Jan VIII Paleolog Ίωάννης Η' Παλαιολόγος |
1425–1448 | 1392-1448 | Koregent i syn Manuela II 1411-1425 | |
Konstantyn XI Dragazes, Paeolog Κωνσταντῖνος ΙΑ' Δραγάσης Παλαιολόγος |
1449–1453 | 1404-1453 |
Lista pretendentów do tronu cesarskiego po 1453[edytuj | edytuj kod]
Władca | Czas panowania | Data urodzin i śmierci | Komentarze | |
---|---|---|---|---|
Dynastia Paleologów | ||||
Demetriusz | 1453–1460 | 1407-1470 | ||
Tomasz Paleolog | 1453–1465 | 1408-1465 | ||
Andrzej Paleolog | 1465-1502 | 1453-1502 | 16 września 1494 zawarł układ z królem Francji Karolem VIII przekazując mu prawa do tronów Konstantynopola, Trapezuntu i Serbii (zatrzymał sobie prawa do despotatu Morei) w zamian za 1200 złotych dukatów rocznej pensji. W 1502 przekazał swoje prawa Ferdynandowi Katolickiemu i Izabeli Kastylijskiej, ale nie otrzymał od nich pieniędzy. |
Genealogia[edytuj | edytuj kod]
- uproszczona genealogia ostatnich dynastii bizantyńskich i związków między nimi:
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- cesarze rzymscy
- władcy cesarstwa trapezunckiego
- Cesarstwo Bizantyńskie
- Drzewa genealogiczne cesarzy bizantyjskich