Bosnii da Gercegovin
Flag |
Valdkundznam |
| Pälidn | Sarajevo |
| Eläjiden lugu (2013) | 3,791,622[1] ristitud |
| Pind | 51,197[2] km² |
 |
|
| Kel' | bosnijan, serbijan, horvatan |
| Valdkundan pämez' | kollektivine: Mladen Ivanič, Dragan Čovič, Bakir Izetbegovič |
| Päministr | Denis Zvizdič |
| Religii | hristanuskond, islam |
| Valüt | Bosnijan konvertiruidud mark (BAM)[3] |
| Internet-domen | .ba |
| Telefonkod | +387 |
| Aigvö | tal'vel UTC+1, kezal UTC+2 |
Bosnii da Gercegovin, se om täuz' oficialine nimi (bosn., serb. da horv.: Bosna i Hercegovina, serbijan kelen kirillican kirjamil Босна и Херцеговина), om valdkund Suvievropas, Balkanan pol'saren keskuses. Sen pälidn da kaikiš suremb lidn om Sarajevo.
Südäiolend
Etimologii[redaktiruida | muuda lähteteksti]
Valdkundan nimi sündui Bosn-jogen nimespäi da saksalaižen Stefan Vukšič Kosača-sodavejan gercog-arvnimespäi.
Istorii[redaktiruida | muuda lähteteksti]
Vl 1992 sulakun 5. päivän Bosnii da Gercegovin tedištoiti ičeze ripmatomudes Jugoslavijaspäi.
Vn 1995 tal'vkun 14. päivän Deitonan kožundkirjutesiden mödhe Bosnii da Gercegovin om tedištoitmatoi protektorat Horvatii- da Serbii-susedvaldkundoiden gegemonijan elementoidenke. Bosnii da Gercegovin alajagase nenihe paloihe: Bosnijan da Gercegovinan Federacii, Serbine Tazovaldkund; Brčko-ümbrik kontroliruiše molembil paloil.
Deitonan kožundkirjutesed oma valdkundan Konstitucijaks[4].
Geografijan andmused[redaktiruida | muuda lähteteksti]
Bosnii da Gercegovin om mavaldkundröunoiš Horvatijanke pohjoižes, suves da päivlaskmas (röunan piduz — 956 km), Serbijanke päivnouzmas (345 km) da Mustmäginke suvipäivnouzmas (242 km). Ühthine röunoiden piduz — 1543 km. Adriatižen mererandan piduz om 20 km.
Valdkund sijadase Balkanan pol'sarel. Dinaran mägišt otab 90% man territorijad. Sen kaikiš korktemb čokkoim om Maglič-mägi, 2386 m valdmeren pindan päl. Pohjoižes om Keskdunain tazangišton suvipala. Surembaižed joged oma Bosn, Neretv.
Klimat om ven kontinentaline man tobjal palal, paneb sadegid tazomäran vodes ümbri. Om Keskmeren subtropine pehmed klimat vaiše läz Adriatišt mert. Paneb 1500-1800 mm sadegid vodes, alangoil 800-1000 mm.
Londuseližed päresursad — boksitad, raudkivendod, artut'kivendod, vas'k, hahktin, cink, hrom, kobal't, marganc, burhil', kivisol, gidroenergii, mec.
Politine sistem[redaktiruida | muuda lähteteksti]
.jpg)
Ohjandusen form om konfederativine konstitucine parlamentine tazovaldkund. Valdkundan pämehišt om Bosnijan da Gercegovinan Prezidium (Predsjedništvo Bosne i Hercegovine), koume pämehed om. Pämez' heišpäi vajehtab kaikutte 8 kud. Rahvahad valitas heid 4 vodeks etnižiš valičendümbrikoiš, üks' pämez' kaikuččes rahvahaspäi. 2/3 — Bosnijan da Gercegovinan Federacijaspäi (bosnijalaižed da horvatalaižed), 1/3 — Serbižes Tazovaldkundaspäi (serbalaižed). Toine radonoigendai tobmuz om 9 ministrust.
Parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Rahvahiden Kodi (Dom naroda), 15 ühtnijad (vizin koumiš rahvahišpäi) kahteks vodeks, formiruiše taholižil käskuzkundoil. Alakodi om Ezitajiden Kodi (Predstavnički dom/Zastupnički dom), 42 deputatad (nellintoštkümnin kaikuččes rahvahaspäi) valitas kaiken rahvahan änestamižel, heiden valdatusiden strok om 4 vot.
Bosnijan da Gercegovinan Päjärgvaličendad oliba vl 2014 redukun 12. päivän.
Administrativiž-territorialine jagand[redaktiruida | muuda lähteteksti]
Kacu kirjutuz: Bosnijan da Gercegovinan administrativiž-territorialine jagand.
Bosnii da Gercegovin alajagase koumha palaha: Bosnijan da Gercegovinan Federacii (10 kantonad), Serbine Tazovaldkund (7 regionad), Brčko-ümbrik.
Eläjad[redaktiruida | muuda lähteteksti]
Bosnijas da Gercegovinas elädas bosnijalaižed (48%) (islamuskojad serbijalaižed da horvatalaižed), serbijalaižed (37%) (hristanuskojad), horvatalaižed (14%) (hristanuskojad).
Bosnijan da Gercegovinan toižed sured lidnad (enamba 50 tuh. rist., surembaspäi penembha): Banä Luk, Tuzl, Zenic, Mostar.
Ižanduz[redaktiruida | muuda lähteteksti]
Vl 2009 Bosnijan da Gercegovinan päeksport oli elektruz (8%), sobad (8%), ištmed (6%), alüminii da sen kivend (6%); toine eksport — koks hilespäi, detalid avtoiden täht, maidproduktad, slivad.
Homaičendad[redaktiruida | muuda lähteteksti]
- ↑ Vl 2013 rahvahanlugemižen mödhe Bosnijan da Gercegovinan ristitišt. — Bosnijan da Gercegovinan statistikan agentuz (Bhas.ba).. — Lp. 3.
- ↑ Bosnijan da Gercegovinan pind. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov). (angl.)
- ↑ Evroho sidotud 1:0,51 rindatuses.
- ↑ Bosnijan da Gercegovinan Konstitucii. — Constitutional Court of Bosnia and Herzegovina (ccbh.ba). (angl.)
Irdkosketused[redaktiruida | muuda lähteteksti]
- Bosnijan da Gercegovinan Federacijan ohjastusen oficialine sait. (bosn.) (horv.) (serb.) (angl.)
- Serbižen Tazovaldkundan ohjastusen oficialine sait. (serb.) (angl.)
| Evropan valdkundad | ||
 |
||
|
1 Om Azijas mugažo. |
