მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკა, არცახი (სომხ.Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն ან სომხ.Արցախ ― არცახი) — დე-ფაქტო დამოუკიდებელი, თვითგამოცხადებული რესპუბლიკა, რომელმაც თავი დამოუკიდებლად გამოაცხადა 1991 წლის 2 სექტემბერს მთიანი ყარაბაღის ოლქისა და შაუმიანის რაიონის საბჭოების გაერთიანებულ სხდომაზე. მოიცავს აზერბაიჯანის მთიანი ყარაბაღის ოლქსა და მის მეზობლად მდებარე შაუმიანის რაიონს. 1991 წლის 10 დეკემბერს ჩატარებული რეფერენდუმით, მონაწილეთა უმრავლესობამ მის დამოუკიდებლობას მისცა ხმა. 1992 წლის 6 იანვარს მყრ-ის პარლამენტის პირველმა მოწვევამ მიიღო დეკლარაცია „მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის სახელმწიფო დამოუკიდებლობის შესახებ“. ამ განცხადებას, შედეგად, სამხედრო კონფლიქტი მოჰყვა აზერბაიჯანის სამთავრობო ჯარებსა და რეგიონის მოსახლეობის შეიარაღებულ დაჯგუფებებს შორის, რომელთაც მხარს უჭერდა სომხეთის რესპუბლიკა.
.svg)
.svg){kind=small}
