Qiproja
Republika Qipro | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Κυπριακή Δημοκρατία [Kypriakḗ Dēmokratía] (greq.) Kıbrıs Cumhuriyeti (turq.) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Republika e Qipros apo Qipro (greqisht: Κύπρος, Kýpros; turqisht: Kıbrıs) është shteti i ndodhur në ishullin me të njëjtin emër në Detin Mesdhe, 113 kilometra në jug të Turqisë dhe 120 kilometra në perëndim të bregdetit të Sirisë. 37 % i territorit të Republikës së Qipros është okupuar nga Turqia që nga 1974 (shiko Qiproja Veriore).Vendi ka dy gjuhë zyrtare: greke dhe turke
Përmbajtja
Historia[redakto | redakto tekstin burimor]
Politika[redakto | redakto tekstin burimor]
Njësitë administrative[redakto | redakto tekstin burimor]
Qipro ndahet në gjashtë njësi administrative
- (Αμμόχωστος/Ammochostos - Gazimağusa)
- (Κερύvεια/Keryneia - Girne)
- (Λάρνακα/Larnaka - Larnaka)
- (Λεμεσός/Lemesos - Limasol/Leymosun)
- (Λευκωσία/Lefkosia - Lefkoşa)
- (Πάφος/Pafos - Baf)
Gjeografia[redakto | redakto tekstin burimor]
Sipërfaqja e përgjithshme e Qipros së bashku me pjesën veriore është 9.250 km², shtrihet rreth koordinatave gjeografike 35° 00 V, 33° 00 L dhe 9.240 km² të kësaj sipërfaqeje janë tokë ndërsa 10 km² ujë.
Në vitin 1998 ne Qipro jetuan 639 mijë Grekë qipriot (85 %) dhe 88 mije turq qipriot (12 %).
Vija bregdetare e Qipros është 648 km e gjatë ndërsa të gjatësia për kufiri tokësorë me bazat britanike nuk është e dhënë.
Klima e Qipros është Mesdhetare, me verë të nxehtë e të thatë dhe dimër të ftohtë.
Relievi i Qipros në pjesën qendrore është terren me rrafshnalta ndërsa në veri dhe jug terren malorë. Pika më e ultë e relievit gjendet përgjatë bregdetit të detit Mesdhe dhe ajo më e larta në lartësi mbidetare prej 1.951 metrave në vendin e quajtur "Mali Olimpik" (ang.:Mount Olympus) në veriperëndim të vendit.
Ekonomia[redakto | redakto tekstin burimor]
Demografia[redakto | redakto tekstin burimor]
Feja[redakto | redakto tekstin burimor]
Komuniteti grek është pothuajse tërësisht në kishën ortodokse greke e Qipros është autonome. Turqit, megjithatë, t'i përmbahen doktrinës suni Islamit. Ka edhe pakicat, Armenëve, katolikë, Maronites dhe Latins doktrinë, Anglicans dhe protestantëve.
Gjuha dhe etnike[redakto | redakto tekstin burimor]
Gjuhët zyrtare janë greqisht, anglisht dhe turqisht. Gjatë gjithë ishullit, vlerësoi se grekët qipriotë është rreth 77 % të popullsisë, turqit 18 %, ndërsa kombësitë e mbetur 5 % ndryshme (armenëve, Maronites, angleze, etj.)
Arsim[redakto | redakto tekstin burimor]
Arsimi fillor është gjashtë vjet, falas dhe e detyrueshme. Arsimit mesatare është gjithashtu i lirë dhe është e ndarë në dy cikle dhe tre-vjeçar. E parë (të shkollave të mesme) është i detyrueshëm. Shkolla e dytë (të larta ose të arsimit profesional) është opsional. Ka shumë institucione të arsimit të lartë (publike dhe private). Më parë, grekët qipriotë që dëshironin të studimit në institucionet e lartë u detyruan të mbështetet në universitetet e huaja, por kryesisht në Greqi. Që nga viti 1992, megjithatë, e krijuar në Universitetin e Qipros. Analfabetizmit, në territorin e lirë të Qipros është e kufizuar në 2,4 %, ndërsa në territoret e pushtuara nga turqit, i mbyllur në 16,7 %.
Kultura[redakto | redakto tekstin burimor]
Të tjera[redakto | redakto tekstin burimor]
- Telekomunikacioni
- Transporti
- Ushtria
- Pushime
Lidhje të jashtme[redakto | redakto tekstin burimor]
- Qeveria : Republic of Cyprus
- Kryetari
- Parlamenti
- Ministria e informimit :Press and Information Office
Shih edhe[redakto | redakto tekstin burimor]
|
|
|