Evropa

QARAQALPAQ WİKİPEDİASININ' MAG'LIWMATI
Bug'an o'tiw: navigatsiya, izlew
Evropa

Yevropa (Grekshe Yeigore, — Batis) — Yevroaziya materiginin' Batis Tarepi. Aymag'i 10507 min' km. Kontinent Arqa yarim sharda joylasqan, Aziya menen shegarasi shartli rawishte Ural tawlarinin' shig'is Etegi, Emba daryasi, Kaspiy Ten'izi, Kumamanish batig'i arqali ham Don daryasinin' quyiliw jerinen otkizilgen.

Xalqi[o'zgertiw | қайнарын өңдеу]

Xalqi 2000-jilga kelib 725,5 mln. ga jetdi. Yevropanin' diyerli ha'me Xalqi katta evropoid irqinda bolib, bir neshe kishi irqlarga bolinedi. Skandinaviya mamleketleri, Buyuk Britaniya, Irlandiya, Islandiya, Niderlandiya, Estoniya ham Latviya Aymag'inda atlantika-boltiq irqina tiyisli Xalq jasaydi. Yevropanin' Orayliq shig'is jag'inda orta evropa irqindag'i turli xalqlar bar. Adriatika ten'izi shig'isindagi mamleket lerda, Yunanistan, Bolgariya, Avstriya Italiya (Tirol), Qara den'iznin' Arqa, shig'isinda istiqomat qiladi. balqan-kavkaz iqkina kiredi. Ispaniya, Italiyanin' ulken qismi, Fransiyada, oq dengiz-boltiq irqindagi xalqlar jasaydi.

Klimati[o'zgertiw | қайнарын өңдеу]

Yevropada arktika, subarktika, va subtropik Aymaqlar tipleri bar. Subarktika Aymag'inda (Islandiya, Fennoskandiya,) iyulda ortasha temparatura 10—15°C. Qis Batisinda jumsaq, shig'isda suwiq; jagin 400—1000 mm, Arqada Klimati suwiq, Qublada jilli, Batisinda ten'iz Klimati, shig'isda motedil kontinental, qis suwiq, jaz Arqada salqin, Qublada issi. Subtropik Aymaqda Orta den'iz tipli, qis jilli, serjawin (yanvarda ortasha 4— 12°), jaz issi va quruq. qis Shig'is Yevropada suwiq. En' joqari temparatura (48°C) Pirenei yarim aralininda kuzetilgen. Yevropada jilliq jawin mug'dari Batisdan shig'isqa kemeyib baradi. Shig'is Yevropada jilliq jawin miqdori 300—500 mm, Kaspiy den'izi boyinda 200 mm. Mamleketler dizimi * Albaniya