Prinsipato de Mònaco
Monaco | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||
Motto: Deo iuvante [1] | |||||||||
|
|||||||||
Informasion | |||||||||
Nome par intiero: | Prinsipato de Monaco | ||||||||
Nome ufisiałe: | Principauté de Monaco Principatu de Múnegu |
||||||||
Łéngoa uficiałe: | fransese, monegasco | ||||||||
Cavedal: | Monaco1 (31.842 ab. / 2000) | ||||||||
Polìtega | |||||||||
Governo: | monarchia costitusional | ||||||||
Capo de stato: | Alberto II de la casa Grimaldi | ||||||||
Capo de governo: | Jean-Paul Proust | ||||||||
Indipendensa: | 8 xenaro 1297 | ||||||||
Ingreso a l'ONU: | 28 majo 1993 | ||||||||
Area | |||||||||
Totale: | 1,97 km² | ||||||||
Pos. nel mondo: | 261° | ||||||||
% delle acque: | trascurabile % | ||||||||
Popolasion | |||||||||
Totałe: | 32.796 ab. (2008) | ||||||||
Pos. nel mondo: | 188° | ||||||||
Densità: | 16.648 ab./km² | ||||||||
Giografia | |||||||||
Continente: | Europa | ||||||||
Fuxo oràrio: | UTC +1 | ||||||||
Economia | |||||||||
Vałuta: | euro | ||||||||
Varie | |||||||||
TLD: | .mc | ||||||||
Prefiso tełef.: | +377 | ||||||||
Sigla autom.: | MC | ||||||||
Ino nasionałe: | Inno monegasco | ||||||||
Festa nasionałe: | 19 novembre | ||||||||
1Monaco è una città-stato |
Mònaco, ufisialmente el Prinsipato de Mònaco (franséxe: Principauté de Monaco; monegasco: Principatu de Múnegu[2]), el xe un Stato de ła Eoropa osidental.
El confina a nordovest co ła Fransa.
Indice
Giografia[canbia | canbia sorxente]
El xe el secondo Stato pi ceo del móndo.
El se cata łóngo a costa franséxe pena a ovest de el confin itałian.
Połìtica e Governo[canbia | canbia sorxente]
L'è na governà da na monarchìa costitusionałe.
Int'el Prinsipato de Mònego el Sovran el ga dei poteri veri e no soło formałi[3]. El Prìnsipe de Mònego el ga el poter legislativo insieme col Conséjo Nasionałe (parlamento), el ga el poter executivo exersità traverso un Ministro de Stato [4] e l'à anca el poter judisiario.
Fin puchi ani fa un Tratato fra Mònego e Fransa el dixéa che, se mancava eredi par el Prinsipato, Mònego el sarìa deventà parte de ła Fransa ma col nóvo Tratato del 2002 xe garantìo che Mònego el restarà ar senpre un Stato sovran e indipendente anca in caxo che manche eredi.
Divixion aministrative[canbia | canbia sorxente]
Mònego el vien normalmente clasificà fra łe sità-stato ma sarìa pi justo definirlo "sità-e-stato" parché oltre che Stato el xe aministrativamente anca un Comun: geograficamente el Comun el ga i stési confini del Stato ma legalmente el ga dei organismi comunałi (Conséjo Comunałe e Sìndico) diversi da quii statałi e che i va drio i mistieri locałi.
El Comun de Mònaco el xe divixo in quatro quartieri:
- Monaco-Ville [5]
- La Condamine
- Montecarlo famóxo quartier del "Casino"
- Fontvieille el nóvo quartier fato sugando un tochetin de mar.
I quartieri, dopo, i xe divixi in distriti pi picenini: spiaja de Larvotto, Moneghetti, Tenao, Jardin Exòtico...
Esersito[canbia | canbia sorxente]
Ła diféxa del Prinsipato ła depende da łe forse miłitari fransixi ma Mònego el ga comunque un só exèrsito picenin che se òcupa de defènder el Prìnsipe e anca de controłar łe coste e 'l póco mar teritoriałe del Stato.
Demografia[canbia | canbia sorxente]
Monaco el xe el stato co ła densità de popołasion pi fisa del móndo.
Economia[canbia | canbia sorxente]
El xe uno dei stati pi richi del móndo.
Note[canbia | canbia sorxente]
- ↑ tradusion: "Con l'ajuto de Dio"
- ↑ ocitan: Principat de Mónegue; italian: Principato di Monaco.
- ↑ Eło e 'l Liechtenstein i xe łe ùniche dó monarchìe de Europa de sta sorte
- ↑ nominà de sòłito su proposta franséxe, anca se sóto el Prinsipe Ranieri el Ministro de Stato el xera stà nominà autonomamente.
- ↑ conosùo anca come Ła Roca