Ղրղզստան
Ղրղստանի Հանրապետություն
Кыргыз Республикасы
Kırgız Respublikası Кыргызская Республика Kyrgyzskaya Respublika |
||||
---|---|---|---|---|
|
||||
Ազգային օրհներգ՝ Ղրղզստանի ազգային հիմն |
||||
Մայրաքաղաք Ամենամեծ քաղաք |
Բիշկեկ |
|||
Պետական լեզուներ | ղրղզերեն, ռուսերեն | |||
Կառավարում | Հանրապետություն | |||
- | Նախագահ | Ալմազբեկ Ատամբաև | ||
Անկախություն | ԽՍՀՄ-ից | |||
- | Հռչակված | Օգոստոսի 31 1991 | ||
- | Վերջնական | Դեկտեմբերի 25 1991 | ||
- | Ջրային (%) | 3.6 | ||
Բնակչություն | ||||
- | Հուլիս 2005 նախահաշիվը | 5,482,000[1] (111-րդ) | ||
- | 1999 մարդահամարը | 4,896,100 | ||
ՀՆԱ (ԳՀ) | 2008 գնահատում | |||
- | Ընդհանուր | $11.604 billion[2] (134-րդ) | ||
- | Մեկ շնչի հաշվով | $2,184[2] | ||
Ջինի (2003) | 30.3 (միջին) | |||
ՄԶՀ (2007) | 0.710[3] (միջին) (120th) | |||
Դրամական միավոր | Սոմ (KGS ) |
|||
Ժամային գոտի | KGT (UTC+6) | |||
Վերին մակարդակի ազգային դոմենն | .kg | |||
Հեռախոսային կոդ | +996 |
Ղրղզստան (ղրղզերեն՝ Кыргызстан; ռուսերեն՝ Киргизия, տրասլիտացված՝ Կիրգիզիա կամ Կիրղիզիա) (IPA արտասանությամբ՝ /ˈkəːgɪztan/), պաշտոնապես՝ Ղրղզստանի Հանրապետություն, երկիր է Կենտրոնական Ասիայում։ Ղրղստանը լեռնային և դեպի ծով ելք չունեցող երկիր է, այն սահմանակից է Ղազախստանին՝ հյուսիսում, Ուզբեկստանին՝ արևմուտքից, Տաջիկստանին՝ հարավ-արևմուտքից և Չինաստանին՝ հարավ-արևելքից։ «Ղրղզ» էթնոհորոնիմը նշանակում է «քառասուն ցեղեր», որը վերաբերում է վիպերգական հերոս Մանասին, որը միավորել է քառասուն ցեղերը խիթանների դեմ։ Քառասուն ճառագայթները Ղրղզստանի դրոշի վրա խորհրդանշում է Մանասի քառասուն ցեղերը[4]։
1991 թվականի անկախությունից ի վեր Ղրղզստանում տեղի է ունեցել երկու հեղափոխություն՝ մեկը 2005 թվականի Կակաչների հեղափոխությունը և 2010 թվականի հեղափոխությունը, որը իշխանությունից հեռացրել է 2005 թվականի հեղափոխության առաջնորդ Կուրմանբեկ Բակիևին։
Տեսարժան վայրեր[խմբագրել]
Ղրղստանի տեսարժան վայրերից մեկն է "Իսիկ-Կուլը" որը գտնվում է "Տեռսկեյ Ալա-Տօօ" և "Կյունգեյ-Ալա-Տօօ" լանջերի միջև։ Նա մտնում է աշխարհի 25 ամենամեծ տարածքը ունեցող լճերի մեջ և 7 ամենախորը լճերի մեջ։ Միջին խորությունը 278 մ է։
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- ↑ Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009)։ «World Population Prospects, Table A.1» (PDF)։ United Nations։ http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2008/wpp2008_text_tables.pdf։ Վերցված է 2009-03-12։
- ↑ 2,0 2,1 «Kyrgyzstan»։ International Monetary Fund։ http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/02/weodata/weorept.aspx?sy=2006&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=917&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=60&pr.y=8։ Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 01–ին։
- ↑ «Human Development Report 2009: Kyrgyzstan»։ The United Nations։ http://hdrstats.undp.org/en/countries/country_fact_sheets/cty_fs_KGZ.html։ Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 18–ին։
- ↑ Forty tribes and the 40-ray sun on the flag of Kyrgyzstan, SRAS–The School of Russian and Asian Studies
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ղրղզստան կատեգորիայում։ |
|
|
---|---|
Ադրբեջան • Ղազախստան • Ղրղզստան • Թուրքիա |
|
|
---|---|
ԱՊՀ անդամներ | Ադրբեջան • Հայաստան • Բելառուս • Ղազախստան • Ղրղզստան • Մոլդովա • Ռուսաստան • Տաջիկստան • Ուզբեկստան |
ԱՊՀ-ի զուգորդավորված անդամներ | Թուրքմենստան (չի վավերացրել ԱՊՀ-ի կանոնադրությունը) |
Նախկին անդամներ | Վրաստան • Ուկրաինա |
|
||
---|---|---|
Անկախ պետություններ | Ադրբեջան1 • Արևելյան Թիմոր • Աֆղանստան • Բանգլադեշ • Բահրեյն • Բրունեյ • Բութան • Եմեն • Թաիլանդ • Թուրքմենստան • Թուրքիա 1• Իսրայել • Ինդոնեզիա • Իրան • Իրաք • Լաոս • Լիբանան • Կատար • Հյուսիսային Կորեա • Հարավային Կորեա • Հայաստան1 • Հորդանան • Հնդկաստան • Ղրղզստան • Ճապոնիա • Մալայզիա • Մալդիվներ • ՄԱԷ • Մոնղոլիա • Մյանմա • Վիետնամ • Վրաստան1 • Կիպրոս • Ղազախստան1 • Նեպալ • Շրի Լանկա • ՉԺՀ • Պակիստան • Ռուսաստան1 • Սաուդյան Արաբիա • Սինգապուր • Սիրիա • Տաջիկստան • Ուզբեկստան • Կամբոջա • Քուվեյթ • Օման • Ֆիլիպիններ | |
Մասամբ ճանաչված պետություններ | Աբխազիա1 • Հարավային Օսեթիա1• Թայվան • Պաղեստին | |
Չճանաչված պետություններ | Հյուսիսային Կիպրոս • Արցախ 1 | |
Այլ չճանաչված պետական կազմավորումներ | Վազիրիստան | Շան | |
1Մասամբ գտնվում են Եվրոպայում ըստ տարբեր բնույթի դասակարգումների։ |
|
|
---|---|
Ղազախստան1 • Աֆղանստան • Ղրղզստան • Մոնղոլիա • Ռուսաստան1 • Տաջիկստան • Թուրքմենստան • Ուզբեկստան 1մասամբ Եվրոպայում |