1908

1908
Eeuwen:	19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia:	1890-1899 · 1900-1909 · 1910-1919
Jaren:	<< · < · 1907 · 1908 · 1909 · > · >>
Maanden:	jan · feb · mrt · apr · mei · jun jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita:		2661 MMDCLXI
Armeense jaartelling:		1357 ԹՎ ՌՅԾԷ
Chinese jaartelling:		4604 – 4605 甲未 – 乙申
Christelijke jaartelling:		1908 MCMVIII
Ethiopische jaartelling:		1900 – 1901
Hebreeuwse jaartelling:		5668 – 5669
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1963 – 1964
- Shaka Samvat		1830 – 1831
- Kali Yuga		5009 – 5010
Iraanse jaartelling:		1286 – 1287
Islamitische jaartelling:		1326 – 1327
Maçonnieke jaartelling:		5907 – 5908
1908 naar onderwerp
Lijst van landen
Auto's
Film
Sport (categorie)
Juliaanse kalender van 1908
Gregoriaanse kalender van 1908

Kinderarbeid in een spinnerij in Newberry, South Carolina, Lewis Hine 1908.

1908 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari

• 8 - Het nieuwe Belgische kabinet-Schollaert neemt de legerkwestie onder de loep. De persoonlijke dienstplicht wordt ingevoerd.
• 11 - Het nationaal monument Grand Canyon wordt gesticht.
• 12 - Er wordt voor het eerst over lange afstand een radiobericht verzonden, vanaf de Eiffeltoren in Parijs.
• 24 - Robert Baden Powell richt de eerste scoutinggroep op in Engeland.
• 27 - Ontdekking van de Jupitermaan Pasiphae door Philibert Jacques Melotte.

februari

• 1 - In Lissabon wordt een aanslag gepleegd op de Portugese koninklijke familie. Koning Karel en de kroonprins Lodewijk Filips worden gedood. Koningin Amélie en prins Emanuel blijven ongedeerd.
• 12 - Het Nederlandse kabinet-De Meester wordt opgevolgd door een confessioneel kabinet onder leiding van Theo Heemskerk.

maart

• 7 - Oprichting van de Linschoten-Vereeniging door een aantal historici en oud-zeevarenden die zich bijzonder interesseren voor reisverhalen.
• 8 - In New York staken de naaisters voor de achturige werkdag en voor het vrouwenkiesrecht.

april

• 27 - Opening in Londen van de Olympische Zomerspelen 1908.

mei

• 1 - Eerste verschijnen in boekvorm van "Scouting for Boys: A Handbook for Instruction in Good Citizenship)", door de Britse generaal Robert Baden Powell.
• 20 - Oprichting Boedi Oetomo, eerste nationalistische beweging in Nederlands-Indië.
• 21 - In het station Kontich rijdt een lege trein wegens een verkeerde wisselstand in op een stilstaande reizigerstrein. Drie rijtuigen worden vernield en er vallen 40 doden.
• 29 - Oprichting sportclub RSC Anderlecht met Charles Roos als eerste voorzitter.
• Quick wordt voetbalkampioen van Nederland.

juni

• 21 - In Londen demonstreren duizenden vrouwen voor het vrouwenkiesrecht.
• 30 - Een vermoedelijke meteoriet veroorzaakt de Toengoeska-explosie in Toengoeska in Siberië.
• 30 tot 20 november - Expeditie onder leiding van de Nederlandse marine-officier Johan Eilerts de Haan naar de bron van de Surinamerivier.

juli

• 10 - Heike Kamerlingh Onnes slaagde er als eerste in om helium vloeibaar te maken en Leiden werd het koudste plekje op aarde.
• 19 - Oprichting van Rotterdamse voetbalclub Feyenoord.
• 19 - Oprichting in Manchester van de wereldzwembond Fédération Internationale de Natation Amateur (FINA).
• 20 - De Amerikaanse zwemmer Charles Daniels scherpt bij de Olympische Spelen in Londen het wereldrecord op de 100 meter vrije slag aan tot 1.05,6. Het oude record stond sinds 3 december 1905 op naam van de Hongaar Zoltán Halmay.

augustus

• 15 - In het Duitse Dresden vindt het derde Universele Esperantocongres plaats.

september

• 17 - Een Wright Flyer stort neer boven Virginia, waarbij de passagier omkomt en piloot Orwell Wright gewond raakt. Dit is het eerste vliegtuigongeluk in de moderne luchtvaart.
• 27 - In het Amerikaanse Detroit rijdt de eerste T-Ford uit de fabriek, een auto waarvan er 15 miljoen gebouwd zouden worden.

oktober

• 1 - De Hofpleinlijn tussen Rotterdam en Den Haag wordt in gebruik genomen.
• 5 - Het autonome vorstendom Bulgarije verklaart zich onafhankelijk van het Osmaanse rijk.
• 5 - Oostenrijk-Hongarije annexeert Bosnië, dat vanaf 1878 een condominium was, bestuurd samen met het Ottomaanse Rijk.
• 6 - De Oostenrijks-Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken Alois van Aehrenthal bezoekt zijn Russische collega Isvolski.
• 10 - In Frankrijk worden twee vliegrecords gebroken: Wilbur Wright legt een afstand af van 80 kilometer, weliswaar in rondjes rond het vertrekpunt dat ook het aankomstpunt is. Zijn passagier is de wiskundige Paul Painlevé. Henri Farman behaalt de nieuwe topsnelheid van 52 km/h..
• 18 - Koning Leopold II draagt de Kongo-Vrijstaat over aan de Belgische staat.

november

• Baron Pierre de Caters vliegt als eerste Belg boven België.
• William Howard Taft verslaat William Jennings Bryan in de presidentsverkiezingen in de VS.
• 14 - In China sterft keizer Guangxu, vermoedelijk door vergiftiging. Een dag later overlijdt de machtige keizerin-weduwe Cixi. Het keizerschap gaat over op een kleuter: Pu-Yi. Hij wordt de laatste keizer van de Qing-dynastie.

december

• 28 - Een aardbeving en tsunami vernietigen Messina op Sicilië. Meer dan 75.000 mensen komen om.
• 31 - De vliegenier Wilbur Wright legt in Frankrijk bij sneeuw en drie graden vorst 123 kilometer af in 2 uur, 20 minuten en 23 seconden, waarmee hij een nieuw afstands- en duurterecord vestigt en de Michelin prijs van 20000 Franse franc behaalt.

zonder datum

• Leo Baekeland ontwikkelt het eerste synthetische polymeer, het bakeliet.
• Oprichting van de Nederlandse Bond voor Lichamelijke Opvoeding.
• Het Verenigd Koninkrijk voert de Two Power Standard en de dienstplicht in.
• De Franse president Armand Fallières gaat op staatsbezoek in het Verenigd Koninkrijk.
• De Britse koning Eduard VII bezoekt Rusland.

Muziek

"Tell me pretty maiden" uit Florodora van Thomas Augustine Barrett. Gezongen door "the Edison Sextette" (1908)

• Maurice Ravel componeert Gaspard de la nuit, een werk piano
• Claude Debussy componeert Le petit Nègre

Premières

• 11 januari: Albert Roussels Quatre poèmes opus 8
• 18 januari: Frederick Delius' versie van Brigg Fair
• 4 februari: Edvard Griegs Fire salmer efter norske folketoner
• 18 februari: opening van het Kungliga Dramatiska Teatern met
  • opvoering van Hugo Alfvéns Feestmuziek voor groot orkest
  • opvoering van Meester Olof van August Strindberg met gelijknamige muziek van Tor Aulin
• 6 maart: Frank Bridges Scherzo voor cello en piano en Elegie voor cello en piano
• 22 maart: Albert Roussels Symfonie nr. 1
• 6 april: Frank Bridges Gondoliera in e mineur en Morceau caractéristique
• 15 april: Wilhelm Stenhammars Pianoconcert nr. 2
• 2 juni: Jan van Gilses Symfonie nr. 3
• 21 juli: Frank Bridges Dansrapsodie
• 9 oktober: Albert Roussels Sonate nr. 1 voor viool en piano
• 16 december: Johan Halvorsens versie van Du gamla, Du fria
• 16 december: Albert Roussels Le marchand de sable qui passe

Literatuur

• De Duitse schrijver Rudolf Christoph Eucken ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur
• Carel Scharten en zijn vrouw Margo Scharten-Antink ontvangen de Tollensprijs
• Karel van de Woestijne publiceert Janus met het dubbele voorhoofd
• Louis Couperus schrijft Aan den weg der vreugde

Beeldende kunst

• 

  Steenhouwer (1908) K. Bendelmayer, Hořice (Tsjechië)

• 

  De kus (1908) Gustav Klimt, Österreichische Galerie Belvedere, Wenen

• 

  Walkure (1908) Stephan Sinding, Churchill Park, Kopenhagen

Bouwkunst

• Het Rotterdamse station Hofplein, ontworpen door architect Jacobus Pieter Stok, komt gereed en wordt in gebruik genomen

• 

  Warenhuis Tietz, Düsseldorf (1908) Joseph Maria Olbrich

• 

  Vm gemeentehuis, Uithuizermeeden (1908) Adrianus van Wissen

Geboren

januari

• 8 - William Hartnell, Brits acteur (overleden 1975)
• 9 - Simone de Beauvoir, Frans romancier en filosofe (overleden 1986)
• 15 - Edward Teller, Joods-Amerikaans kerngeleerde (overleden 2003)
• 16 - Ethel Merman, Amerikaans zangeres en actrice (overleden 1984)
• 16 - Johannes Verkuyl, Nederlands hoogleraar (overleden 2001)
• 20 - Fleur Cowles, Amerikaans journaliste, uitgeefster en kunstenares (overleden 2009)
• 22 - Lev Landau, Sovjet-Russisch natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 1968)
• 26 - Stéphane Grappelli, Frans jazzviolist (overleden 1997)

februari

• 2 - Bets ter Horst, Nederlands atlete (overleden 1997)
• 5 - Marie Baron, Nederlands zwemster (overleden 1948)
• 6 - Amintore Fanfani, Italiaans politicus (overleden 1999)
• 9 - Hilda van Stockum, Engels kinderboekenschrijfster (overleden 2006)
• 17 - Jacques van Egmond, Nederlands wielrenner (overleden 1969)
• 21 - Gien de Kock, Nederlands atlete (overleden 1998)
• 23 Jo Ypma, Nederlands schrijfster (overleden 1986)
• 24 - Harry Brauner, Roemeens etnomusicoloog en hoogleraar (overleden 1988)
• 26 - Tex Avery, Amerikaans maker van tekenfilms (overleden 1980)
• 26 - Jean-Pierre Wimille, Frans autocoureur (overleden 1949)
• 28 - Albert Scherrer, Zwitsers autocoureur (overleden 1986)
• 29 - Balthus, Frans kunstschilder (overleden 2001)

maart

• 2 - Walter Bruch, Duits elektrotechnicus en televisiepionier (overleden 1990)
• 4 - Albert van der Schatte Olivier, Nederlands marineofficier (overleden 1967)
• 5 - Rex Harrison, Engels acteur (overleden 1990)
• 7 - Nat Gonella, Brits jazztrompettist (overleden 1998)
• 7 - Joop van Santen, Nederlands econoom (overleden 1992)
• 10 - Jo Zanders, Nederlands burgemeester van Venlo tijdens WO II (overleden 1999)
• 13 - Paul Stewart, Amerikaans acteur (overleden 1986)
• 14 - Maurice Merleau-Ponty, Frans filosoof (overleden 1961)
• 15 - Roland Varno, Amerikaans acteur van Nederlandse afkomst (overleden 1996)
• 18 - Martien Coppens, Nederlands fotograaf (overleden 1986)
• 28 - Arthur Dreifuss, Nederlands/Amerikaans filmregisseur (overleden 1993)
• 26 - Franz Stangl, Oostenrijks SS'er (overleden 1971)

april

• 1 - Abraham Maslow, Amerikaans psycholoog (overleden 1970)
• 3 - Willy den Turk, Nederlands zwemster (overleden 1937)
• 5 - Bette Davis, Amerikaans actrice (overleden 1989)
• 5 - Herbert von Karajan, Duits dirigent (overleden 1989)
• 7 - Percy Faith, Amerikaans componist en orkestleider (overleden 1976)
• 11 - Robert O'Brien, Amerikaans autocoureur (overleden 1987)
• 12 - Virginia Cherrill, Amerikaans actrice (overleden 1996)
• 13 - Durk van der Duim, Nederlands schaatser, winnaar van de zesde Elfstedentocht (overleden 1990)
• 13 - Alberto Zozaya, Argentijns voetballer (overleden 1981)
• 20 - Lionel Hampton, Amerikaans jazzvibrafonist (overleden 2002)
• 21 - Alfred Lion, Amerikaans muziekproducent en een van de oprichters van Blue Note Records (overleden 1987)
• 24 - Inga Gentzel, Zweeds atlete (overleden 1991)
• 24 - Józef Gosławski, Pools beeldhouwer, en medailleontwerper (overleden 1963)
• 27 - Carlo Felice Trossi, Italiaans autocoureur (overleden 1949)
• 28 - Ethel Catherwood, Canadees atlete (overleden 1987)
• 28 - Oskar Schindler, Duits industrieel die bekend werd door zijn hulp aan de Joden tijdens de Holocaust (overleden 1974)
• 30 - Aat van Noort, Nederlands atlete (overleden 1998)

mei

• 12 - Alejandro Scopelli, Italo-Argentijns voetballer en trainer (overleden 1987)
• 14 - Nicholas Kurti, Engels natuurkundige (overleden 1998)
• 15 - Gösta Werner, Zweeds filmregisseur (overleden 2009)
• 20 - James Stewart, Amerikaans acteur en militair (overleden 1997)
• 23 - John Bardeen, Amerikaans natuurkundige, tweevoudig winnaar van de Nobelprijs voor de Natuurkunde (overleden 1991)
• 23 - Annemarie Schwarzenbach, Zwitsers schrijfster, journaliste en fotografe (overleden 1942)
• 26 - Aleksej Arboezov, Russisch toneelschrijver (overleden 1986)
• 28 - Ian Fleming, Engels romanschrijver (overleden 1964)
• 30 - Hannes Alfvén, Zweeds natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 1995)
• 30 - Mel Blanc, Amerikaans stemacteur (overleden 1989)
• 31 - Mellie Uyldert, Nederlands astrologe en alternatief genezeres (overleden 2009)

juni

• 2 - Michael Staksrud, Noors schaatser (overleden 1940)
• 5 - Franco Rol, Italiaans autocoureur (overleden 1977)
• 5 - Pedro Suárez, Spaans-Argentijns voetballer (overleden 1979)
• 6 - Giovanni Bracco, Italiaans autocoureur (overleden 1968)
• 10 - Jan Verhaert, Belgisch atleet (overleden 1999)
• 11 - Law Adam, Nederlands voetballer (overleden 1941)
• 11 - Karl Hein, Duits atleet (overleden 1982)
• 11 - Cor Lemaire, Nederlands pianist, dirigent en componist (overleden 1981)
• 11 - Francesco Marto, Portugees zalige, belijder en ziener van Fátima (overleden 1919)
• 18 - Karl Hohmann, Duits voetballer en trainer (overleden 1974)
• 20 - Charles Concordia, Amerikaans elektrotechnicus (overleden 2003)
• 24 - Tullio Pinelli, Italiaans scenarioschrijver (overleden 2009)
• 29 - Leroy Anderson, Amerikaans componist (overleden 1975)
• 29 - Erik Lundqvist, Zweeds atleet (overleden 1963)
• 30 - Dave Baan, Nederlands bokser (overleden 1984)
• 30 - Johan Buursink, Nederlands journalist en publicist (overleden 1993)

juli

• 1 - Peter Anders, Duits operazanger (overleden 1954)
• 7 - Evert Willem Beth, Nederlands logicus (overleden 1964)
• 26 - Corrado Ursi, Italiaans kardinaal en aartsbisschop van Napels (overleden 2003)

augustus

• 5 - Jose Garcia Villa, Filipijns dichter (overleden 1997)
• 8 - Arthur Goldberg, Amerikaans politicus, jurist en diplomaat (overleden 1990)
• 11 - Philippe de Thysebaert, Belgisch journalist en krantenuitgever (overleden 2009)
• 18 - Edgar Faure, Frans politicus en premier van Frankrijk (overleden 1988)
• 23 - Hannah Frank, Schots beeldhouwster (overleden 2008)
• 26 - Rufino Santos, Filipijns kardinaal en aartsbisschop van Manilla (overleden 1973)
• 27 - Lyndon B. Johnson, 36ste president van de Verenigde Staten (overleden 1973)
• 29 - Miguel Ángel Lauri, Argentijns voetballer (overleden 1994)

september

• 7 - Michael DeBakey, Amerikaans wetenschapper (overleden 2008)
• 12 - Jarl Malmgren, Fins voetballer (overleden 1942)
• 13 - Sicco Mansholt, Nederlands boer, minister van landbouw en lid van de Europese Commissie (overleden 1995)
• 15 - Dolf Benz, Nederlands atleet (overleden 1988)
• 19 - Mika Waltari, Fins schrijver (overleden 1979)
• 19 - Victor Weisskopf, Oostenrijks-Amerikaans natuurkundige (overleden 2002)
• 21 - George Simpson, Amerikaans atleet (overleden 1961)
• 25 - Roger Beaufrand, Frans wielrenner (overleden 2007)
• 26 - Maurits Naessens, Belgisch bankier (overleden 1982)
• 28 - Conny Patijn, Nederlands politicus (overleden 2007)

oktober

• 9 - Jacques Tati, Frans filmacteur en -regisseur (overleden 1982)
• 10 - Mercè Rodoreda, Catalaans schrijfster (overleden 1983)
• 11 - Yves Joly, Frans komiek, poppenspeler en -ontwerper, en theatervormgever
• 13 - René Geeraert, Belgisch atleet (overleden 1999)
• 13 - Carlos Peucelle, Argentijns voetballer (overleden 1990)
• 14 - George Harold Brown, Amerikaans elektrotechnicus (overleden 1987)
• 15 - John Kenneth Galbraith, Amerikaans econoom, publicist, ambtenaar en diplomaat (overleden 2006)
• 16 - Enver Hoxha, Albanees staatsman (overleden 1985)
• 17 - Jan van Hout, Nederlands wielrenner en verzetsstrijder (overleden 1945)
• 19 - Geirr Tveitt, Noors componist (overleden 1981)
• 23 - Ilja Frank, Russisch natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 1990)

november

• 3 - Giovanni Leone, zesde president van Italië (overleden 2001)
• 3 - Bronko Nagurski, Canadees American Footballspeler en professioneel worstelaar (overleden 1990)
• 16 - Zuster Emmanuelle, Belgisch-Frans non en weldoenster (overleden 2008)
• 17 - Thore Enochsson, Zweeds atleet (overleden 1993)
• 21 - Salo Flohr, Russisch schaker (overleden 1983)
• 25 - Ottis Stine, Amerikaans autocoureur (overleden 2000)
• 28 - Claude Lévi-Strauss, Frans etnoloog (overleden 2009)

december

• 4 - Alfred Hershey, Amerikaans bacterioloog, geneticus en Nobelprijswinnaar (overleden 1997)
• 5 - Louis Versyp, Belgisch voetballer en voetbalcoach (overleden 1988)
• 6 - Petronella Burgerhof, Nederlands gymnaste (overleden 1991)
• 6 - Miklós Szabó, Hongaars atleet (overleden 2000)
• 8 - Concha Piquer, Spaans zangeres en actrice (overleden 1990)
• 9 - Myriam von Fürstenberg, Duits-Nederlands weduwe van NSB'er Max de Marchant et d'Ansembourg (overleden 2006)
• 9 - Maurice Mandelbaum, Amerikaans filosoof (overleden 1987)
• 10 - Olivier Messiaen, Frans componist (overleden 1992)
• 10 - Arnold van Ruler, Nederlands predikant en theoloog (overleden 1970)
• 11 - Elliott Carter, Amerikaans componist (overleden 2012)
• 11 - Manoel de Oliveira, Portugees filmregisseur
• 17 - Willard Libby, Amerikaans fysisch-chemicus en Nobelprijswinnaar (overleden 1980)
• 17 - Raymond Louviot, Frans wielrenner en ploegleider (overleden 1969)
• 22 - Marius Duintjer, Nederlands architect (overleden 1983)
• 29 - Gerben Sonderman, Nederlands vlieger (overleden 1955)
• 30 - Jules Vandooren, Frans voetballer en voetbalcoach (overleden 1985)
• 31 - Simon Wiesenthal, Joods-Oekraïens nazi-jager (overleden 2005)

Overleden

januari

• 4 - Anthony Winkler Prins (90), Nederlands schrijver, dichter en dominee, auteur van de naar hem genoemde encyclopedie
• 8 - Karel Beukema (30), Nederlands tennisser
• 17 - Ferdinand IV van Toscane (72)
• 18 - Herman Snellen (73), Nederlands oogarts en hoogleraar oogheelkunde
• 28 - Jozef Freinademetz (55), Italiaans heilige en missionaris van Steyl

februari

• 1 - Karel I (44), Portugees koning
• 1 - Lodewijk Filips van Portugal (21), kroonprins van Portugal

maart

• 31 - Lodewijk Dommers (71), Nederlands bestuurder en ondernemer

april

• 11 - Henry Bird (77), Britse schaker

mei

• 17 - Henri François Rikken (44), Surinaams prozaschrijver
• 26 - Mirza Ghulam Ahmad (73), stichter van de Ahmadiyya Moslim Gemeenschap

juni

• 21 - Nikolaj Rimski-Korsakov (64), Russisch componist
• 24 - Grover Cleveland (71), 22ste en 24ste president van de Verenigde Staten
• 30 - Thomas Hill (78), Amerikaans kunstschilder

juli

• 10 - Eliza Laurillard (78), Nederlands dominee en dichter
• 10 - Elisabeth van Saksen-Weimar-Eisenach (54)
• 30 - Gerardus Louis Cornelis van Rossen Hoogendijk (53), Nederlands burgemeester
• 31 - Francis Allan (81), Nederlands auteur

augustus

• 20 - Albert Cornelis Vreede (68), Nederlands hoogleraar
• 25 - Antoine Henri Becquerel (55), Frans natuurkundige en ontdekker van de radioactiviteit

september

• 13 - Edmund Kretschmer (78), Duits musicus

oktober

• 10 - Anne van Hasselt (69), Nederlands ondernemer

november

• 14 - Guangxu (37), Chinees keizer
• 15 - Cixi (72), Chinees keizerin-weduwe
• 19 - Vital Moreels (80), Belgisch politicus

december

• 8 - Josef Zemp (74), Zwitsers politicus

exacte datum onbekend

• Jacob Davis (74), uitvinder van de spijkerbroek

Weerextremen in België

• april: In Ukkel wordt er op acht dagen van deze maand april neerslag waargenomen vergezeld van sneeuw. Dit is één dag minder dan in 1970.
• 24 oktober: Sneeuwbuien waargenomen in Vlaanderen. 13 cm sneeuw in Zomergem.
• herfst: Na 1959 herfst met hoogste zonneschijnduur : 469 (normaal 378,2 u).
• oktober: Oktober met laagste aantal neerslagdagen: 5 (normaal 17 dagen) (ex aequo met 1965).

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Verschenen

• A Room with a View van E.M. Forster
• The Old Wives' Tale van Arnold Bennett
• All Things Considered van G.K. Chesterton
• Anne of Green Gables van Canadees auteur Lucy Maude Montgomery

Mediabestanden

Zie de categorie 1908 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.