Malta

Esti artículo trata de la República de Malta. Pal cereal, ver Malta (cereal).

Repubblika ta' Malta Republic of Malta República de Malta
Bandera de Malta Escudu de Malta
Lema nacional: Nun tien
Himnu nacional: L-Innu Malti
Capital  • Población  • Coordenaes	La Valletta 6,315 (2005) 35º50'N 14º35'E
Ciudá más poblada	{{{ciudá_más_poblada}}}
Llingües oficiales	{{{llingües_oficiales}}}
Llingües reconocíes	{{{llingües_reconocíes}}}
Forma de gobiernu Presidente Primer ministru	República Marie Louise Coleiro Preca Joseph Muscat
Independencia  • Fecha	Del Reinu Xuníu 21 de setiembre de 1964
Superficie  • Total  • % agua Llendes Costes	Puestu 211º 316 km² cásique nun tien nun tien 253 km
Población  • Total  • Densidá	Puestu 174º 402.000 (2006) 1,282/km² hab/km²
PIB (PPA)  • Total (2007)  • PIB per capita	Puestu 143º US $9.342 miles de millones US $ 23.200
Moneda	Euru
Xentiliciu	Maltés, -esa, -és (-eso)
Zona horaria  • en Branu	CET (UTC+1) CEST (UTC+2)
Dominiu d'Internet	.mt
Códigu telefónicu	+356
Prefixu radiófonicu	9HA-9HZ
Códigu ISO	470 / MLT / MT
Miembru de: Commonwealth, XE, ONX, OSCE
Sitiu web del Gobiernu: {{{web_gobiernu}}}
¹ Tamién se fala italianu.

La República de Malta ye un país perteneciente a la XE asitiáu nuna islla nel mar Mediterraneu ente Sicilia y Libia.

Gobiernu y política

L'unicameral Cámara de los Representantes, coñocía en Maltés comu Kamra tar-Rappreżentanti ye escoyía por sufraxu direutu universal mediante votu simple trasferible ca cincu años, a menos que la Cámara seya disuelta pol Presidente en consulta col Primer Ministru.

El Presidente de la República ye escoyíu ca cincu años pola Cámara de Representantes.

Los principales partíos políticos yeren el Partíu Nacionalista que ye demócrata cristianu y el Partíu Llaborista de Malta que ye socialdemócrata. Esiste un Partíu de los Verdes. (Alternattiva Demokratika) y un partíu d'estrema drecha (Imperium Europa) que, ensin embargu, nun tien escaños. El Partíu Nacionalista ye actualmente'l gobernarte, col Primer Ministru Lawrence Gonzi.

División políticu-alministrativa

Dende 1993. Malta sudivídese en 68 llocalidaes o conseyos llocales (Kunsilli Lokali en Maltés), que yeren por otra parte l'entidá alministrativa más pequeña, pues nun hai denguna entidá intermediaria ente les llocalidaes y el gobiernu nacional.

Xeografía

L'archipiélagu Maltés ta allugáu nel centru del Mediterraniu, a unos 93 km de les costes del sur de Sicilia. Compónenlu las tres islles habitaes de Malta, Gozo y Comino y una cuarta islla mui pequeña, xuntu a Comino y que nun s'alcuentra habitada; siendo la mayor de tola islla de Malta. Nes costes alcuéntranse numberoses bahíes que proveen bonos puertos. El tarrén ta carauterizáu por baxes llombes con campos de terrazes. El puntu más altu ye'l Ta'Dmejrek na islla de Malta a 253 m. cerca de Dingli.

El clima llocal ye templáu mediterraneu con iviernos lluviosos y afayadizos (~14 °C) y branos secos y cálidos (~25 °C): n'efeutu namás hai dos estaciones, que fai a les islles atrautives pelos turistes, especialmente durante los meses caldios.

Economía

Los mayores recursos de Malta yeren la piedra caliar, una posición xeográfica favorable y una fuercia llaboral produtiva. Malta produz namás cerca del 20% de los alimentos que necesita, tien suministru llimitáu d'augua dulce y nun poseye fontes d'enerxía propies. La economía ye dependiente del comerciu esterior (sirviendo comu un puntu de treasbordu pelos buques), de las manufactures (especialmente de la eleutrónica y testiles) y del turismu.

A lu caberu privatizara dalgunes robres que taben baxu'l control del estáu y lliberalizáu los mercaos con motivu de preparase pa formar parte de la Xunión Europea, a la cuala xunióuse en Mayu y 1, 2004. Malta y Túnez tan discutiendo l'esplotación comercial de la plataforma continental ente los países, particularmente pela esplotación de petroleu.

Nel 10 de Xunetu , 2007 los ministros d'economía de la Xunión Europea dieron el vistu bonu a l'incorporación de Malta al Euru a partir del 1 de Xineru, 2008.

Demografía

N'avientu y 2003, Malta tenía una población censada oficialmente de 397.000 habitantes, de los 9.800 vivíen en La Valletta, en Birkirkara 20.350 (38.000 la conurbación), en Qormi 20.300, y en Sliema 13.500. La capital tien una conurbación alredor que supera los 100.000 habitantes.

Malta tien la más alta densidá de población, unos 1.282 hab./km², ente los países de la Xunión Europea.

Turismu

Na autualidá l'industria del turismu ye una de las principales fontes d'ingresos de los habitantes de la islla .Y gracies al baxu preciu de los autubuses y a la so gran disponibilidá, pue visitase tola islla fácilmente.

Na Catedral de San Xuan, costruyía nel 1577, pue apreciase'l llienzu de La decapitación de San Xuan, del maestru Michelangelo da Caravaggio, quien vivió unos meses na islla poro foi espulsáu por cometer asesinatu.

Na sede de gobiernu, allugada nel antiguu Palaciu del Gran Maestre de l'Armería, puen apreciase más de 5.000 armadures de la Orde de Malta. En La Valeta alcuéntrase'l muséu de Belles Artes, el muséu d'Arquiuloxía, el Fuerte San Elmu y el Muséu de l'Inquisición.

En cuantu a hestoria, los museos Marítimu y del Gran Sitiu de 1565, revelen el pasáu belicosu de les pequeñes islles. El Muséu Nacional de la Guerra y el Refuxu de la Segunda Gerra Mundial amuesan información sobre conflitos más recientes.

Nas nueches, la llocalidá de San Glijan ta poblada de restaurantes, clubs noturnos y discoteques y la xente afayase cola fiesta fasta les tantes de la madrugada.

En Gozo, puen apreciase la mayoría de los Templos Prehestóricos en Malta, consideraos Patrimoniu de la Humanidá pola UNESCO.

Cultura

La cultura de Malta espeya les variaes influyencias de los países que gobernaron Malta fasta 1964, cimeramente d'Italia y del Reinu Xuníu. Los Malteses yeren de mayoría católica y l'influyencia de la Eigrexa ye fuerte, por ellu'l divorciu y l'alguertu tan prohibíos pola llei.

San Xurde Preca, presbíteru Maltés, promotor del llaicáu, fundador de la Sociedá de la Dotrina Cristiana pal apostoláu de la catequesis, foi biatificáu en Malta nel 9 de Mayu , 2001 pol entós Papa Ioannes Paulus II y postreramente canonizáu por Benedictus XVI nel 3 de Xunu , 2007 na Plaza San Pedru.

El folclor del raigañu y les llendes Maltesas tovía viven nas mentes de les vieyes xeneraciones, y éstes tan estudiándose y categorizando llentamente, comu cualisquier otra tradición Europea.

L'usu del Italianu declinó comu resultáu de la influyencia Británica y de la política anti-italiana oficial, demientres l'Inglés conviértese na llingua co-oficial de la educación, xuntu col Maltés dende 1934. Ensin embargu, en Malta vese ampliamente la televisión Italiana truxu la reaparición del Italianu en Malta. Los festivales llocales, similares a los de la Italia meridional, yeren corrientes, celebrándose bodes, bautizos y, más prominentemente, los díes de los santos.

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Malta.

	Países d'Europa
Albania | Alemaña | Andorra | Austria | Bielorrusia | Bélxica | Bosnia y Hercegovina | Bulgaria | República Checa | Croacia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estonia | Finlandia | Francia | Grecia | Hungría | Irlanda | Islandia | Italia | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgu | República de Macedonia | Malta | Moldavia | Mónaco | Montenegro | Noruega | Países Baxos | Polonia | Portugal | Reinu Xuníu | Rumanía | Rusia | San Marino | Serbia | Suecia | Suiza | Turquía | Ucraína | Vaticanu | Xeorxa | Xipre Dependencies: Akrotiri y Dhekelia | Gibraltar | Guernsey | Islles Feroe | Islla de Man | Jersey | Svalbard ya Islla Jan Mayen Rexón autónoma: Islles Åland Países con status discutíu: Abkhasia | Kosovo | Osetia del Sur | Transnistria