Monaco
| Principauté de Monaco | ||||||
|
||||||
 |
||||||
| Basisgegevens | ||||||
| Officiële landstaal | Frans[1] [2] | |||||
| Hoofdstad | Monaco-Ville[3] [4] | |||||
| Regeringsvorm | Parlementaire monarchie (prinsdom) | |||||
| Staatshoofd | Albert II | |||||
| Religie | Katholiek | |||||
| Oppervlakte | 2 km² [5] (-% water) | |||||
| Inwoners | 31.109 (2008)[6] 30.508 (2014)[7] (15.254/km² (2014)) |
|||||
| Overige | ||||||
| Volkslied | Hymne Monégasque | |||||
| Munteenheid | Euro (EUR) |
|||||
| UTC | +1 (zomer +2) | |||||
| Nationale feestdag | 19 november | |||||
| Web | Code | Tel. | .mc | MCO | 377 | |||||
| Topografie | ||||||
 |
||||||
|
||||||
.jpg)
Het Vorstendom Monaco (Monegaskisch: Principatu de Munegu; Frans: Principauté de Monaco) grenst aan Frankrijk en de Middellandse Zee. Het dwergstaatje heeft een oppervlakte van 2,02 km² en telt 30.508 (2014) inwoners. Daarmee is het de dichtstbevolkte onafhankelijke staat ter wereld. Monaco is ontstaan op 8 januari 1297. Hoewel Monaco aan landzijde geheel omsloten wordt door de Europese Unie, is het land er geen lid van.
Het dwergstaatje staat internationaal bekend als een mondaine badplaats en belastingparadijs met veel casino's, beau monde en een jaarlijkse Grand Prix in het Formule 1-autoracen. Het heeft naast het nationale voetbalelftal ook een eigen voetbalclub, AS Monaco, die in de Franse competitie speelt.
In Monaco wonen meer buitenlanders dan Monegasken. Van de inwoners is slechts 17% Monegask; 28% heeft de Franse nationaliteit en van de overige 55% is een belangrijk deel Italiaan.
Inhoud
Geschiedenis[bewerken]
De naam Monaco stamt af van het Griekse Monoikos, van μόνοικος "enkel huis", van μόνος "alleen, enkel" + οίκος "huis". Phocaeërs stichtten er in de 6e eeuw voor Chr. een kolonie, die door Liguriërs bevolkt werd. De legende wil dat Hercules hier langs is gekomen en een tempel heeft opgericht.
Het huidige Monaco begon als kolonie van Genua in 1228. Monaco wordt bestuurd door het huis Grimaldi sinds 1297, toen François Grimaldi het fort dat de beroemde Rots van Monaco beschermde veroverde, vermomd als een franciscaner monnik (monaco in het Italiaans, een toevalligheid). In 1848 verklaarden de toen nog bij Monaco horende steden Menton en Roquebrune-Cap-Martin zich onafhankelijk, hopende op annexatie door Sardinië. Het bleef onrustig en de vorst stond de twee steden (zo'n 92% van het land) af aan Frankrijk in ruil voor 4 miljoen frank. Deze overdracht en Monaco's soevereiniteit werden vastgelegd in het Frans-Monegaskisch Verdrag van 1861.
Tot aan de grondwet van 1911 waren de vorsten van Monaco absolute heersers. In juli 1918 werd een verdrag getekend dat Frankrijk beschermheerschap verleende over Monaco. Dit verdrag, onderdeel van het Verdrag van Versailles, bepaalde tevens dat Monaco het Franse militaire, politieke en economische beleid zou gaan volgen.
Na de dood van zijn grootvader Lodewijk II in 1949 besteeg Reinier III de troon. In 1962 kwam met een nieuwe grondwet een einde aan de doodstraf, kwam er vrouwenkiesrecht en werd een hooggerechtshof opgericht om fundamentele vrijheden te garanderen. In 1993 werd Monaco volwaardig lid van de Verenigde Naties. In 2002 bepaalde een nieuw verdrag tussen Frankrijk en Monaco dat als er geen troonopvolgers zijn om de dynastie voort te zetten, het vorstendom niettemin een onafhankelijke staat blijft. De militaire verdediging van Monaco blijft wel de verantwoordelijkheid van Frankrijk.
Geografie[bewerken]
Het prinsdom Monaco is het op één na kleinste onafhankelijke land ter wereld, na het Vaticaan. Het ligt aan de kust van de Middellandse Zee, 18 kilometer ten oosten van Nice en vlak bij de Italiaanse grens, en is aan de landzijde geheel ingesloten door het Franse departement Alpes-Maritimes. Monaco bestaat uit een smalle strook land langs de kust aan de voet van de heuvels die het begin van de Alpen vormen. Het hoogste punt van Monaco is de Chemin des Révoires op 161 meter hoogte, een pad op de flank van de Mont Agel, waarvan de top aan de Franse zijde van de grens ligt.
Bestuurlijke indeling[bewerken]
Monaco telt slechts één gemeente, die eveneens Monaco heet. Het is daarmee, net als Singapore en Vaticaanstad, een stadstaat. Tot 1954 bestond Monaco uit drie gemeenten, maar in dit jaar ontstond een dispuut waarbij de regering ervan werd beschuldigd een verdeel-en-heerstactiek toe te passen tegenover de drie gemeenten. De gemeenten werden prompt opgeheven en omgevormd tot 3 quartiers (wijken). Het bestuur werd gecentraliseerd. Na verloop van tijd werden nieuwe wijken gecreëerd, onder andere door het kunstmatig bijmaken van land in zee. Tegenwoordig zijn er tien wijken, hieronder elk met hun specifieke cijfers samengevat in een tabel. De wijken zijn op hun beurt weer onderverdeeld in îlots (blokken). In totaal zijn er 178 îlots.
| Nr. | Wijknaam | Oppervlakte (ha) |
Inwoners (Telling van 2008) |
Dichtheid (inw/km²) |
Aantal buurten (îlots) |
Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Voormalige gemeente Monaco | ||||||
| 05 | Monaco-Ville | 19 | 1.034 | 5.597 | 19 | Oude vestingstad, met o.a. het paleis en het Oceanografisch Museum |
| Voormalige gemeente Monte Carlo | ||||||
| 01 | Monte Carlo/Spélugues | 30 | 3.834 | 10.779 | 20 | Bekend van het Casino |
| 02 | La Rousse/Saint Roman | 13 | 3.223 | 30.633 | 17 | |
| 03 | Larvotto/Bas Moulins | 34 | 5.443 | 16.570 | 17 | |
| 10 | Saint Michel | 16 | 3.907 | 26.768 | 24 | |
| Voormalige gemeente La Condamine | ||||||
| 04 | La Condamine | 28 | 3.947 | 16.213 | 28 | |
| 07 | La Colle | 11 | 2.829 | 15.005 | 15 | |
| 08 | Les Révoires | 9 | 2.545 | 33.203 | 11 | Hier bevindt zich de Jardin Exotique de Monaco |
| 09 | Moneghetti/ Bd de Belgique | 10 | 3.003 | 28.051 | 17 | |
| Kunstmatig land gecreëerd in zee | ||||||
| 06 | Fontvieille | 35 | 3.901 | 10.156 | 10 | Bouw startte in 1981 |
| 11(1) | Fontvieille II | 5(1) | – | - | 4(1) | Voorgesteld door Prins Albert II na het uitstellen van Le Portier. |
| 11(1) | Le Portier | 12(1) | – | - | 6(1) | De plannen voor deze wijk werden in 2009 geannuleerd door Prins Albert II. |
| Monaco | 205 | 35.352 | 16.217 | 178 | ||
| (1) Deze cijfers zijn niet verwerkt in het totaal omdat de wijken nog niet bestaan. | ||||||
Politiek en vorstenhuis[bewerken]
De staat Monaco is een constitutionele monarchie met een prins als staatshoofd. De huidige vorst is Albert II uit het huis Grimaldi. Deze familie zit al ruim 700 jaar op de troon. Sinds 29 maart 2010 is Michel Roger de premier, een functie die in Monaco Ministre d'État heet.
Veel buitenlandse politieke aangelegenheden, alsmede de defensie van het land, worden afgehandeld door buurland Frankrijk. Monaco is geen lid van de Europese Unie, maar is op 5 oktober 2004 wel lid geworden van de Raad van Europa.
Demografie[bewerken]
Monaco is het op één na dichtstbevolkte land ter wereld en heeft ook de grootste politiemacht en -aanwezigheid, zowel per hoofd van de bevolking als per vierkante meter.
In Monaco wonen meer buitenlanders dan Monegasken. Van de inwoners is slechts 17% Monegask. De meeste inwoners, 28%, hebben de Franse nationaliteit, gevolgd door de 17% Monegasken, eveneens 17% Italianen en 6% Britten. De overige 32% komen uit 120 andere landen.
Het Frans is de enige officiële taal van Monaco. Italiaans, Engels en het lokale Monegaskisch (dat afstamt van het Genuese dialect) worden ook gesproken. Het percentage analfabeten is 1%.
Religie[bewerken]
Het katholicisme is de officiële godsdienst van Monaco en de grondwet garandeert de vrijheid van godsdienst.[8]
Economie[bewerken]
Een belangrijke sector in de economie van Monaco is toerisme; de meeste toeristen komen voor het klimaat en de casino's. De SBM is de oudste en grootste Monegaskische onderneming in deze sector. Zij baat onder meer het Casino uit, maar heeft daarnaast ook tal van andere belangen in de Monegaskische vermaaksindustrie en in de vastgoedsector.
Industrie en bankwezen[bewerken]
Naast het toerisme beschikt Monaco ook over een uitgebreide bancaire sector; de bekendheid van het staatje als belastingparadijs draagt hier zeker toe bij. Er is de laatste jaren wat sprake van regularisatie in deze sector, maar buitenlanders (met uitzondering van Franse staatsburgers) hoeven er nog steeds geen inkomstenbelasting af te dragen. Er is in Monaco zelfs sprake van wat industrie, die 8% van het BNP levert. Monaco heeft een brouwerij, er is een fabriek die plastic voor de automobielindustrie bewerkt, en er zijn enkele farmaceutische industrieën. De meeste werknemers (ongeveer 40.000) zijn forenzen uit Frankrijk en Italië.
Monaco is geen lid van de Europese Unie, maar het land gebruikt wel de euro en er is ook geen grenscontrole meer met Frankrijk.
Toeristische attracties[bewerken]
Monte Carlo[bewerken]
In Monte Carlo aan het Place du Casino ligt het Monte Carlo Casino, één van de meest beroemde en exclusieve casino's ter wereld. Aan ditzelfde plein ligt het dure Hotel de Paris met bijbehorend Café de Paris.
Monaco Ville[bewerken]
In Monaco Ville, de oude vestingstad die tegen het begin van de bergen van de Franse Alpen ligt en de Rots van Monaco omvat, liggen het Prinselijk paleis van Monaco, de Kathedraal van Monaco, waar alle vorsten begraven worden, en het beroemde oceanografische museum Musée Océanographique de Monaco.
Fontvieille[bewerken]
In Fontvieille ligt het Stade Louis II, het stadion van de voetbalclub AS Monaco. Elk jaar wordt de UEFA Super Cup er gespeeld. Er kunnen 18.500 mensen in het stadion zitten. Verder bevinden zich er het Fontvielle Park en de Prinses Grace Rozentuin, het Monaco Automuseum en het Monaco Dierenpark.
Sport[bewerken]
De Grand Prix Formule 1 van Monaco is een van de bekendste races uit de autosport, en naast de nachtrace in Singapore de enige Formule 1-wedstrijd die volledig op een stratencircuit gereden wordt. De Grand Prix vindt elk jaar in de maand mei plaats.
AS Monaco is de bekendste voetbalclub van het land. De club won de Franse landstitel en de Franse beker en haalde de finale van zowel de Champions League als de Europa Cup II, die beide verloren gingen. Van 1998 tot en met 2012 werd de strijd om de UEFA Super Cup jaarlijks aan het begin van het voetbalseizoen gespeeld in het Stade Louis II in Monaco.
Tussen 1939 en 1964 kwam er zes keer een Touretappe aan in Monaco. In 2009 organiseerde het dwergstaatje de Grand Départ, met een openingstijdrit en de start van de tweede etappe.
Verder heeft Monaco een succesvolle vrouwenschaakploeg, CE Monaco, die in 2007, 2008 en 2010 de Europa Cup voor clubs won.
Op de Olympische Spelen heeft Monaco nog nooit een medaille gewonnen. Wel behaalde het land één bronzen medaille op de Olympische Jeugdspelen, de World Games en de World Mind Sports Games .
Bekende Monegasken[bewerken]
Stedenband[bewerken]
- Oostende, België, sinds 1958
- In 2008 bezocht Z.D.H. Prins Albert II Oostende in het kader van het vijftigjarig bestaan van de stedenband.[9]
Externe link[bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Hoofdsteden in Europa | ||||
|---|---|---|---|---|
|
| Landen in Europa |
|---|
|
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kosovo · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Macedonië · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland |
