Unionita Rejio
Unionita Rejio | ||
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
Rywvaneth Unys Breten Veur ha Kledhbarth Iwerdhon (Kornwalana)
Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann (Gaelana) Unitit Kinrick o Great Breetain an Northren Ireland (Skotiana) Claught Kängrick o Docht Brätain an Norlin Airlann (Ulster-Skotiana) Rìoghachd Aonaichte Bhreatainn is Èireann a Tuath (Skota-Gaelana) Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon (Walsana) |
||
Flago di Unionita Rejio | Blazono di Unionita Rejio | |
Nacionala devizo: | ||
"Dieu et mon droit" (Franciana) "Deo e mea yuro" |
||
Nacionala himno: | ||
"God Save the Queen" (Angliana) "Deo sparas la rejino" |
||
|
||
UR - obskura-verda Europa - klara-verda Ne-Europala regini - griza |
||
Urbi: | ||
Chefurbo: | London | |
· Habitanti: | 8,278,251 (2007) | |
Precipua urbo: | London | |
· Habitanti: | 8,278,251 (2007) | |
Lingui: | ||
Oficala lingui: | Angliana | |
Regionala lingui: | ||
Etnii: | ||
· 87.1% | Blankano | |
· 7.0% | Aziano | |
· 3.0% | Nigrano | |
· 2.0% | Mixo | |
· 0.9% | Altra | |
Demonimo: | Angliano | |
Guvernerio: | ||
Tipi: | Unesala stato, Parlamentala, Konstitucala monarkio | |
· Rejino: | Elizabeth 2ma | |
· Chefministro: | David Cameron | |
Legifantaro: | Parlamento | |
Historio: | ||
· Akto di uniono di Anglia e Skotia: | 1 di mayo, 1707 | |
· Akto di uniono di Granda Britania ed Irlando: | 1 di januaro, 1801 | |
· Irlandala liberigo-stato-konstituco-akto: | 5 di decembro, 1922 | |
· EEC-adjunto: | 1 di januaro, 1973 | |
Surfaco: | (79ma granda) | |
· Totala: | 244,820 km² | |
· Aquo: | 1,34% | |
Habitanti: | (22ma granda) | |
· Totala: | 64,511,000 (2014) | |
· Denseso di habitantaro: | 246 hab./km² | |
KLP (KPP): | ||
· Totala: | $2.549 bil. (10ma) | |
· Segun persiono: | $39,510 (28ma) | |
KLP: | ||
· Totala: | $2.945 bil. (5ma) | |
· Segun persiono: | $45,653 (19ma) | |
Gini: | (2012) | |
32.8 | ||
mezgranda · 33ma | ||
IHD: | (2013) | |
0.892 | ||
plu altra · 14ma | ||
Pluse informi: | ||
Valuto: | Britaniana pundo | |
· Abreviuro: | GBP |
|
· Simbolo: | £ |
|
Tempo-zono: | GMT | |
· Somero tempo: | BST (UTC+1) | |
Dato-formato: | dd/mm/yyyy | |
Veho-latero: | sinistra | |
Telefono-kodexo: | +44 |
|
ISO: | 826 |
|
GBR |
||
GB |
||
Reto-domeni: | .uk |
|
.gb |
||
Precipua religio: | Kristanismo (82,6%) | |
Oficala retosituo: | https://www.gov.uk |
Unionita Rejio esas lando en nord-westa Europa en Atlantiko este Irlando. Ol konsistas ek Britania (Anglia, Skotia e Wals) e Nord-Irlando.
Chef-urbo: London.
Unionita Rejio anke administras la regioni di:
- Gibraltar
- St Helena
- Bermuda
- Kaiman-Insuli
- Montserrat
- Anguila
- Turks e Kaikos-Insuli
- Falkland-Insuli
- Britaniana Teritorio di Indiana Oceano
- Pitkern.
La regioni infre esas konsiderata dependanti de Britaniana Krono:
Bazala fakti pri Unionita Rejio.
Indexo
Historio[redaktar | edit source]
Videz anke: Historio di Unionita Rejio. |
Ye 1 di mayo 1707 L'Unionita Rejio di Britania[1] esis kreita kun la politikala uniono di la rejio di Anglia (qua inkluzis Wals) kun la rejio di Skotia. Ta evento esis la rezulto di la Kontrakto di Uniono, signita ye 22 di julio 1706[2]. Preske 1 yarcento pose, la Rejio di Irlando, dominacita da Britani pos 1691, esis unionita a Britania por formar L'Unionita Rejio di Britania ed Irlando.
Dum l'unesma yarcento di existo, l'Unionita Rejio esis modelo por developar l'idei di parlamentala sistemo, ed anke kontributis por la developo di literaturo, arti e cienco[3]. L'industriala revoluciono anke kontributis por forteskar lando e helpar la kresko di Britaniana Imperio.
Kande Napoléon 1ma esis vinkita, l'Unionita Rejio divenis la maxim povoza lando dil mondo, e divenis importanta povo til l'unesma duimo de 20ma yarcento[4]. Kun Rusiana Imperio, Francia, e pos 1917 anke kun Usa, ol kombatis Germaniana Imperio lia asociiti en l'Unesma mondomilito[5]. Lando sufris la perdajo di cirkum 2,5 milioni di soldati, e finis la milito kun granda exterala debo[6]. Lando recevis delego de la Ligo di la nacioni por administrar ex-Otomana kolonii en Mez-Oriento. Kun ta, Britaniana Imperio expansis a sua maxim granda vasteso, e kovris 1/5 de totala surfaco e 1/4 di totala populo di Tero[7]. Kun Rusiana imperio, Francia e, pos 1917 kun Usa, Unionita Rejio kombatis kontre Germaniana imperio ed Austria-Hungaria dum unesma mondomilito, de 1914 til 1918. Unionita Rejio sendis plu kam 5 milioni di soldati de lua teritorio e de lua kolonii.
Politiko[redaktar | edit source]
Unionita Rejio esas konstitucala monarkio. Elizabeth 2ma esas chef-stato (rejo) depos 2 di junio 1953. David Cameron, la chefa ministro havas la povo de facto.
La Parlamento havas 2 chambri: House of Commons (646 membri, elektita da populo) e House of Lords (ne-elektita da populo, kun 713 membri en aktualeso).
Unionita Rejio ne havas singla skribita konstituco, ma kelka legi, kom la Magna Carta adoptita ye 15 di junio 1215 ed altra, esas konsiderata la bazo di lua konstitucala sistemo.
Geografio[redaktar | edit source]
Unionita Rejio esas formata de insulo di Granda Britania, de parto di Irlanda insulo, e de altra insuli.
Ekonomio[redaktar | edit source]
Videz anke: Ekonomio di Unionita Rejio. |
Unionita Rejio nune esas la 6ma granda ekonomio dil mondo e la 3ma granda di Europa, pos Germania e Francia. Ol esis la 9ma granda konsumanto di energio dil mondo en 2006, ma la 15ma granda produktanto[8].
Demografio[redaktar | edit source]
La maxim granda urbo di lando esas London. Altra importanta urbi esas Birmingham, Leeds, Glasgow, Sheffield e Manchester. Segun 2001 demografiala kontado, blanka Britani esas 85.67% de totala populo. Altra blanki esas 5.27%.
Kulturo[redaktar | edit source]
Kom rezulto di Britaniana imperio, Britana influo super altra kulturi povas esar vidata en Angliana linguo parolata en multa regioni, ed anke en kulturi e legala sistemi di kelka landi.
Literaturo[redaktar | edit source]
Britana literaturo esas mondale konocata. En 2005 cikum 206,000 libri esis publikigita en lando. William Shakespeare esas konsiderata la maxim importanta dramataro di tota tempi. Altra important autori esis Geoffrey Chaucer (14ma yarcento), Thomas Malory (15ma yarcento), la filozofi Thomas More (16ma yarcento) e John Milton (17ma yarcento). En 18ma yarcento Daniel Defoe (autoro di Robinson Crusoe) e Samuel Richardson esis pioniri di moderna novelo. Dum 19ma yarcento la precipua nomi esis Jane Austen, Mary Shelley, Lewis Carroll, Charles Dickens, Emily Brontë e lua fratini Anne e Charlotte, Thomas Hardy, George Eliot, e la poeti William Blake e William Wordsworth. Inter la precipua nomi de 20ma yarcento esas H. G. Wells, Rudyard Kipling, D. H. Lawrence, Virginia Woolf, George Orwell, Skotian autoro Arthur Conan Doyle (kreinto di Sherlock Holmes), T. S. Eliot, Agatha Christie, J. R. R. Tolkien, edc.
Muziko[redaktar | edit source]
Pos 1960a yari Britana rock dissendis su em omna parto dil mondo, unesme kom The Beatles, grupo ke vendis plu kam 1 miliardi di kopii de lua muziki til nun ed esas konsiderata la maxim influiva bando en l'historio di populala muziko[9]. Altra important artisti e grupi esas The Rolling Stones, Led Zeppelin, Pink Floyd, Queen, Bee Gees, Elton John (qua vendis plu kam 200 milioni di kopii de lia muziki), The Who, David Bowie, Eric Clapton, Rod Stewart, e The Police. Plu recente esas Coldplay, Radiohead, Oasis, Muse, Spice Girls, Amy Winehouse ed Adele.
Referi[redaktar | edit source]
- ↑ Parliament.uk
- ↑ Acts of Union with Scotland 1707 www.parliament.uk
- ↑ [http://en.wikipedia.org/wiki/Niall_Ferguson Empire: The Rise and Demise of the British World Order, Ferguson, Nial. Basic Books, 2003
- ↑ L. Sondhaus, Navies in Modern World History (London: Reaktion Books, 2004)
- ↑ J. Turner, Britain and the First World War (Abingdon: Routledge, 1988)
- ↑ I. Westwell and D. Cove, eds, History of World War I, Volume 3 (London: Marshall Cavendish, 2002)
- ↑ J. Turner, Britain and the First World War (Abingdon: Routledge, 1988
- ↑ "United Kingdom Energy Profile" U.S. Energy Information Administration
- ↑ "Beatles a big hit with downloads" www.belfasttelegraph.co.uk
|
|
---|---|
Landi: Anglia | Skotia | Nord-Irlando | Wals | |
Dependesi di la krono: Guernsey | Jersey | Man-Insulo |
|
||
---|---|---|
Membrostati: | Austria – Belgia – Bulgaria – Chekia – Chipro – Dania – Estonia – Finlando – Francia – Germania – Grekia – Hispania – Hungaria – Irlando – Italia – Kroatia - Latvia – Lituania – Luxemburgia – Malta – Nederlando – Polonia – Portugal – Rumania – Slovakia – Slovenia – Suedia – Unionita Rejio | |
Negocianta stati: | Islando - Montenegro – Republiko Macedonia – Serbia – Turkia | |
Peticionanta stati: | Albania | |
Potenciala kandidati: | Bosnia e Herzegovina - Kosovo |
|
|
---|---|
Albania | Andora | Austria | Belgia | Bielorusia | Bosnia e Herzegovina | Bulgaria | Chekia | Dania | Estonia | Finlando | Francia | Germania | Grekia | Gruzia | Hispania | Hungaria | Irlando | Islando | Italia | Kroatia | Latvia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgia | Macedonia | Malta | Moldova | Monako | Montenegro | Nederlando | Norvegia | Polonia | Portugal | Rumania | Rusia | San Marino | Serbia | Slovakia | Slovenia | Suedia | Suisia | Ukrainia | Unionita Rejio | Vatikano | |
dependanta teritorii: Alando | Faero | Gibraltar | Guernsey | Jersey | Man-Insulo | Svalbard e Jan Mayen |