Монголи

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Монгол Улс
Монголи
Монголи ялавĕ
Монголи ялавĕ Монголи гербĕ
Монголи тĕнче картти çинче
Патшалăх чĕлхисем монгол чĕлхи
Тĕп хула Улан Батор
Чи пысăк хула Улан Батор
Президент Намбарын Энхбаяр
Премьер-министр Санжийн Баяр
Лаптăкĕ
 - Пĕтĕмпе
18 вырăнта
1 564 116 км2
Халăх йышĕ
 - Пĕтĕмпе (2006)
 - Йышлăхĕ
139 вырăнта
3 532 980
1 8/км²
Валюта ячĕ Монголи тугрикĕ
Вăхăт тăрăхĕ ГВ +7 пуçласа +8 таран
Патшалăх гимнĕ «Монголи гимнĕ»
Тетел доменĕ .mn
Тел. префиксĕ +976

Монголи (монг. Монгол), официаллă ячĕ Монгол Республики (монг. Монгол Улс) — Тĕп Азире вырнаçнă патшалăх. Çурçĕр енче чикки Раççейпе, кăнтăр енчи — Китайпа юнашар иртет, çĕрĕсем тинĕс хĕррине тухмаççĕ. Çĕр лаптăкĕ — 1 564 116 км². Тĕп хули — Улан Батор.

Географи[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Халăхĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Халăхĕ — 2 832 млн çын (2006, утă). Халăхăн 85% — монголсем, нумайăшĕпе халха-монголсем (çав шутра элжгин тата дариганга ушкăнĕсем (31 900 çын, 2000), татах хотогойт-монголсем, дархатсем, сартулсем, зун-узумчинсем (1700 çын, 1945), урянхайсем (25 200 çын, 2000), хотонсем, бурятсем (70 пин), шинэ-баргутсем (1000 çынна патнелле, 1947), захчинсем (29 800 çын, 2000), торгутсем, баятсем (50 800 çын, 2000), хошутсем, мянгатсем, олётсем, харачинсем, чахарсем, тумэтсем), 7% — казахсемпе кăркăссем, 4,6% — дурбетсем (анăç-монгол йăхĕ) тата 3,4% — ытти халăх ушкăнĕсем (хамнигансем, цаатансем, уйгур-урянхайсем, тывасем, вырăссем, китайсем). 5 миллион ытла монгол Монголи тулашĕнче (çав шутран 4,8 млн. çын ытла Китайра) пурăнаççĕ. Официаллă чĕлхемонгол чĕлхи, аслă ăру хуласенче вырăсла калаçать. Монгол чĕлхине халăхăн 85% ытла пĕлет.

Истори[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çавăн пекех пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]