Uruguay

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Lumaktaw idiay: pagdaliasatan, biruken
Republika Oriental ti Uruguay
  • República Oriental del Uruguay  (Espaniol)
Wagayway Eskudo
Pasasao: "Libertad o Muerte" (Espaniol)
"Wayawaya wenno Patay"
Himno Nacional de Uruguay
Nailian a kanta ti Uruguay
Kapitolio
ken kadakkelan a siudad		 Montevideo
34°53′S 56°10′W / 34.883°S 56.167°W / -34.883; -56.167
Opisial a sasao Espaniol
Etniko a grupgrupo (2006[1])
  • 85.8% Puraw
  • 5.4% Mulatto
  • 2.7% Nangisit
  • 2.6% Mestiso
  • 2.0% Indihenio
  • 0.8% Tallo puli
  • 0.5% Duyaw
Nagan dagiti umili Uruguayo
Gobierno Unitario a presidensial a batay-linteg a republika
 -  Presidente Tabaré Vázquez
 -  Bise Presidente Raúl Sendic
Lehislatura Sapasap nga Asemblia
 -  Akin-ngato a kamara Kamara dagiti Senador
 -  Akin-baba a kamara Kamara dagiti Deputado
Wayawaya manipud ti Imperio ti Brasil
 -  Pannakairangarang 25 Agosto 1825 
 -  Pannakabigbig 28 Agosto 1828 
 -  Batay-linteg 18 Hulio 1830 
Kalawa
 -  Dagup 176,215 km2 (Maika-91)
68,037 sq mi
 -  Danum (%) 1.5
Populasion
 -  2013 (karkulo) 3,324,460 (Maika-133)
 -  2011 (senso) 3,286,314[2]
 -  Densidad 18.87/km2 (Maika-198)
48.86/sq mi
GDP (PPP) 2015 karkulo
 -  Dagup $73.056-bilion[3] (Maika-91)
 -  Tunggal maysa a tao $21,387[3] (Maika-61)
GDP (nominal) 2015 karkulo
 -  Dagup $58.057-bilion[3] (Maika-78)
 -  Tunggal maysa a tao $16,996[3] (Maika-45)
Gini (2010) 45.3[4]
kalalainganna
HDI (2013) increase 0.790[5]
nangato · Maika-50
Kuarta Pisos ti Uruguay (UYU)
Sona ti oras UYT (UTC−3)
 -  Kalgaw (DST) UYST (UTC−2)
Pagmanehuan kanawan
Kodigo ti panagtawag +598
TLD ti internet .uy

Ti Uruguay opisial a ti Republika Oriental ti Uruguay wenno ti Akin-daya a Republika ti Uruguay[6] wenno ti Daya a Republika ti Uruguay (Karayan)[7] (Espaniol: República Oriental del Uruguay, pannakabalikas: [reˈpuβlika oɾjenˈtal del uɾuˈɣwaj]), ket pagilian idiay abagatan daya a rehion ti Abagatan nga Amerika. Daytoy ket ineddengan babaen ti Arhentina iti laud ken ti Brasil iti amianan ken daya, ken ti Taaw Atlantiko titi abagatn ken abagatan a daya. Ti Uruguay ket pagtaengan dagiti 3.3 a riwriw a tattao, a kadagitoy ket 1.8 a riwriw ti agtataeng iti metropolitano a lugar iti kapitoliona ken kadakkelan a siudad, ti Montevideo. Daytoy ket addaan iti kalawa iti agarup a 176,000 kuadrado kilometro (68,000 sq mi), ti Uruguay ket heograpiko nga isu ti maikadua a kabassitan a pagilian idiay Abagatan nga Amerika kalpasan ti Surinam.

Ti Uruguay ket nagtultuloy a saan unay a natagtagitao anginggana ti pannakaipatakder ti Colonia del Sacramento, ti maysa kadagiti kaduogan a Europeano a pagtaengan iti pagilian, babaen dagidi Portuges idi 1680. Ti Montevideo ket napundar id a kas maysa a militar a pagsammakedan babaen dagidi Kastila idi nasap a a maika-18 a siglo, ken nagipakpakita kadagiti naisalsalisal a panagtunton iti rehion. Ti Uruguay ket nagun-odna ti pannakawayawaya idi baetan ti 1811 ken 1828, kalpasan ti uppat nga aldaw a panagririri iti Espania, Portugal, Arhentina ken Brasil. Daytoy ket nagtultuloy a suheto ti ganganaet nga impluensia ken panagbibiang kadagiti panawen ti maika-19 a siglo, ken ti militar ket addaan iti agsublisubli a papel kadagiti lokal a politika aginggana idi maika-20 a siglo. Ti moderno nga Uruguay ket demokratiko a batay-linteg a republika, nga adaan iti presidente nga agserbi a kas daulo ti estado ken daulo ti gobierno. Daytoy ket kankanayon a mairanggo a kas maysa kadagiti kaaduan a napadur-as ken kabaknanagan a pagilian iti Latin nga Amerika.

Adu pay a mabasbasa[urnosen | urnosen ti taudan]

  • Andrew, G. R. (2010) Blackness in the White Nation: A History of Afro-Uruguay, Ti Pagmalditan ti Unibersidad ti North Carolina
  • Behnke, A. (2009) Uruguay in Pictures, Twenty First Century Books
  • Box, B. (2011) Footprint Focus: Uruguay, Footprint Travel Guides
  • Burford, T. (2010) Bradt Travel Guide: Uruguay, Bradt Travel Guides
  • Canel, E. (2010) Barrio Democracy in Latin America: Participatory Decentralization and Community Activism in Montevideo, Ti Pagmalditan ti Estado nga Unibersidad ti Pennsylvania
  • Clark, G. (2008) Custom Guide: Uruguay, Lonely Planet
  • Jawad, H. (2009) Four Weeks in Montevideo: The Story of World Cup 1930, Seventeen Media
  • Lessa, F. and Druliolle, V. (eds.) (2011) The Memory of State Terrorism in the Southern Cone: Argentina, Chile, and Uruguay, Palgrave Macmillan
  • Mool, M (2009) Budget Guide: Buenos Aires and Montevideo, Cybertours-X Verlag

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ "Extended National Household Survey, 2006: Ancestry" (PDF) (iti Espaniol). Nailian nga Instituto ti Estadistika. 
  2. ^ Resultados del Censo de Población 2011: población, crecimiento y estructura por sexo y edad ine.gub.uy
  3. ^ a b c d "Report for Selected Countries and Subjects". World Economic Outlook. International Monetary Fund. Oktubre 2014. Naala idi 16 Pebrero 2015. 
  4. ^ "Gini Index". World Bank. Naala idi 14 Abril 2012. 
  5. ^ "2014 Human Development Report Summary". United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014. 
  6. ^ Kas pagarigan, Pablaak ti Internasional a Korte ti Hustisia idi 20 Abril 2010 re judgment Argentina v Uruguay.
  7. ^ Embahada ti Uruguay, Pretoria, Abagatan nga Aprika

Dagiti silpo ti ruar[urnosen | urnosen ti taudan]

Midia a mainaig iti Uruguay iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Uruguay manipud iti Wikivoyage (Ingles)

Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Uruguay&oldid=252478"