O Salvador
República de El Salvador República do Salvador |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
O Salvador (en castelán: El Salvador) é un país de América Central. Limita ao norte e ao leste con Honduras, ao leste co golfo de Fonseca, ao sur co Océano Pacífico e ao oeste con Guatemala. A súa capital é San Salvador.
Índice
Historia[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Historia do Salvador.
Os conquistadores españois que chegaron ao Salvador entre 1524 e 1525, viñan desde Guatemala logo de participar na conquista do México. Durante a colonia, O Salvador formou parte da Capitanía Xeneral de Guatemala, tamén coñecida como Reino de Guatemala. O territorio salvadoreño estivo dividido nas Alcaldías Maiores de San Salvador e Sonsonate. En 1811 e 1814 producíronse importantes levantamentos contra o dominio español que expresaron a inquietude independentista dos crioulos (a elite branca descendente de españois). Finalmente, as nacións da América Central conseguiron a súa independencia de España, o 15 de setembro de 1821[1]. O 1823 formouse a Federación Centro-Americana, composta polos actuais países da América Central: Guatemala, Honduras, O Salvador, Nicaragua e Costa Rica. O Salvador independizouse da federación o 1838.
Unha guerra civil de 12 anos, que custou as vidas de preto de 75 000 persoas, chegou á súa fin no 1992, cando o goberno de dereita e a guerrilla de esquerda asinaron un tratado que levou a reformas militares e políticas.
Política[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Política do Salvador.
A Constitución de 1983 defíne o ordenamento legal básico do pais. Aí estabelécese que O Salvador é unha república democrática, representativa na que rexe o sistema presidencialista, cuxos tres órganos son o Órgano Executivo, encabezado polo Presidente da República e o seu Gabinete. O órgan Lexislativo, nomeado Asemblea Lexislativa de O Salvador (Unicameral) de 84 deputados, e o Órgano Xudicial, expresado na Corte Suprema de Xustiza, integrada por 15 maxistrados, sendo un deles electo como Presidente do Poder Xudicial.
O presidente é electo por sufraxio directo e dura no cargo 5 anos. Non pode ser reelixido no período seguinte. O partido Alianza Republicana Nacionalista (ARENA) ten o poder executivo desde 1989 e séguese a manter no seu cargo após catro períodos consecutivos.
Cos Acordos de Paz de Xapultepec (1992) creáronse a nova Policia Nacional Civil, a Procuradoría para a Defensa dos Dereitos Humanos, o Tribunal Supremo Electoral, déuselle vida legal como partido político á oposición de esquerda na forma do Fronte Farabundo Martí para a Liberación Nacional (FMLN) e redefiniuse o papel do exército, reservado para a defensa da soberanía e a integridade territorial. Tamén se suprimiron algúns corpos de seguridade que estaban ao mando do exército, como foron a Garda Nacional, a Policía de Facenda e os Batallóns especiais formados para manteren a guerra contra a insurxencia dos anos 80.
Subdivisións[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Subdivisións do Salvador.
O Salvador está dividido en 3 zonas (Zona Occidental, Zona Oriental e Zona Paracentral) e 14 departamentos. Os departamentos, segundo a zona, son:
Zona Occidental
Zona Central
Zona Paracentral
Zona Oriental
Xeografía[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Xeografía do Salvador.
O releve do Salvador está composto dunha meseta central pouco elevada (de 400 a 800 m de altitude) recortada por vales fluviais e recuberta de numerosos volcáns (Santa Ana, San Vicente, San Salvador, Tecapa, Conchagua, Ilamatepec), dos cales algúns están aínda activos. A parte máis elevada do país sitúase no norte, no monte El Pital (2.730 m). A estreita franxa costeira que bordea o océano Pacífico non supera os 25 km de ancho. O Lempa, que é parcialmente navegábel, é o principal río do país.
O clima do Salvador é tropical, cunha estación seca (novembro a abril) e unha estación húmida (maio a outubro). Atópase, segundo a altitude, terras quentes, ata 800 m, terras tempadas, ata 1800 m e, máis alá, terras xeadas. A temperatura anual medio da capital, San Salvador, é de arredor de 24 °C.
As cidades máis importantes do Salvador son:
- San Salvador, a capital
- Santa Ana
- San Miguel
- Sonsonate
Economía[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Economía do Salvador.
A economía do salvador experimentou unha mestura de resultados durante o goberno do partido ARENA nas iniciativas do mercado libre e o modelo de xerencia fiscal que inclúen a privatización do sistema de actividades bancarias, as telecomunicacións, as pensións públicas, a distribución eléctrica, e unha parte da xeración eléctrica, redución dos aranceis, eliminación dos controis de prezos e subsidios, e unha aplicación mellorada dos dereitos de propiedade intelectual. O PIB estivo a crecer nun paso constante pero modesto despois da sinatura dos Acordos de Paz en 1992, nun ambiente da estabilidade macroeconómica.
Un problema que O Salvador enfronta é a desigualdade económica da distribución das ganancias persoais. No 1999, a quinta parte da poboación máis rica recibiu o 45 % dos beneficios, mentres que a quinta parte máis pobre recibiu soamente o 5,6 %.
Desde o mes de decembro de 1999, as reservas internacionais netas igualaron aos 1.8 mil millóns de dólares. Tendo este almacenador intermediario da moeda forte para traballar, o Goberno d'O Salvador, emprendeu un plan monetario da integración que comezaba do 1 de xaneiro do 2001, polo cal o dólar dos Estados Unidos se converteu en moeda de curso legal xunto ao colón salvadoreño, e toda a contabilidade formal foi emprendida nos dólares. Deste xeito, o goberno limitou formalmente a súa posibilidade de poñer políticas monetarias sobre o mercado para influír variábeis a curto prazo na economía. Desde 2001, o colón deixou de circular e agora xa non se utiliza para facer transaccións; porén, algúns almacéns aínda informan ao público de prezos en colóns e á vez en dólares.
En xeral, a poboación apoiou co cambio do colón ao dólar, se ben os salarios seguen sendo iguais a pesar que creceu o prezo da maioría dos produtos. O cambio ao dólar axudou a baixar os intereses nos créditos, co que moitas persoas tiveron acceso a créditos para compraren unha casa ou un automóbil. Os sectores políticos de esquerda, foron moi críticos do proceso de dolarización, o cal unicamente favorece ás empresas do sector financeiro.
Actualmente, a economía está máis orientada cara á manufactura e aos servizos, en lugar da agricultura (cultivo do café). As súas principais industrias son a de alimentos e bebidas, produtos do petróleo, tabaco, produtos químicos, téxtiles e mobles.
Demografía[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Demografía do Salvador.
Cultura[editar | editar a fonte]
- Artigo principal: Cultura do Salvador.
Feiras[editar | editar a fonte]
Data | Nome en galego | Nome local |
---|---|---|
1 de xaneiro | Aninovo | Año Nuevo |
8 de marzo | Día da Muller | Día de la Mujer |
marzo/abril | Semana Santa | Semana Santa |
1 de maio | Día do Traballador | Día del Trabajo |
3 de maio | Día da Cruz | Día de la Cruz |
10 de maio | Día da Nai | Día de la Madre |
17 de xuño | Día do Pai | Día del Padre |
22 de xuño | Día do Mestre | Día del Maestro |
4, 5 e 6 de agosto | Festas de Agosto | Fiestas Agostinas |
15 de setembro | Día da Independencia | Día de la Independencia |
1 de outubro | Día do Neno | Día del Niño |
12 de outubro | Día da Raza | Día de la Raza |
2 de novembro | Día de Tódolos Santos | Día dos Difuntos |
25 de decembro | Nadal | Navidad |
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Embaixada d'El Salvador nos EE. UU., De la Civilización a la Independencia, consultado o 29 de marzo de 2007
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Países do mundo | América central |
Belize - Costa Rica - Guatemala - Honduras - Nicaragua - Panamá - O Salvador |