1832

1832
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Ans : 1829 1830 1831  1832  1833 1834 1835 Decennis : 1800 1810 1820  1830  1840 1850 1860 Sègles : Sègle XVIII  Sègle XIX  Sègle XX Millennis : Millenni I  Millenni II  Millenni III Cronologia mesadièra : Gen - Feb - Mar - Abr - Mai - Junh Julh - Ago - Set - Oct - Nov - Dec Cronologias tematicas : Arquitectura • Automobila • Camins de fèrre • Drech • Literatura • Musica • Sciéncia • Sociologia • Teatre Autres calendièrs : Roman • Chinés • Gregorian • Ebrieu • Indó • Musulman • Persan • Republican

Aquesta pagina concernís l'an 1832 del calendièr gregorian.

Eveniments

Africa

Etiopia

Après l'organizacion d'uneis incursions còntra lo territòri de senhors enemics, lo negus Iyasu IV foguèt finalament jutjat tròp independent per lo ras Ali II que lo remplacèt per Gebre Krestos. Puei, lo ras Ali II decidèt de lo remplaçar per Sahle Dengel. Pasmens, aquela chausida se turtèt premier a l'oposicion dau clergat. Ali II deguèt donc restaurar Gebre Krestos que moriguèt dins lo corrent de l'annada. Aqueu còp, Ali II se preocupèt pas de l'avejaire de la Glèisa e nomèt tornarmai Sahle Dengel coma negus.

America

Mexic

Gràcias au sostèn dei liberaus mexicans, lo generau Santa Anna capitèt de reconquistar lo poder. Demorèt alora la personalitat principala de la vida politica mexicana fins a son exili de 1843.

Sciéncias e tecnicas

Energia

Dessenh representant lo generator de Pixii.

Depaus d'un brevet regardant la premiera turbina de reaccion per l'engenhaire francés Benoît Fourneyron (1802-1867). Èra la conclusion d'un trabalh acomençat en 1827 ambé la construccion d'una ròda d'un tipe novèu dins una fòrja de Pont-sur-l'Ognon. Aqueu permetèt de produrre pauc a pauc de fònts d'energia superioras ai ròdas de palas idraulicas utilizadas dempuei l'Antiquitat.

Pertocant l'aplicacion dei recèrcas sus l'electricitat, l'instrumentista parisenc Hippolyte Pixii (1808-1835), ajudat per André-Marie Ampère (1775-1836), realizèt lo premier generator electric de corrent continü. Aquela invencion permetèt de remplaçar l'utilizacion de pila dins certanei cas e foguèt la premiera aplicacion vertadiera de l'energia electrica.

Naissenças

• 23 de genièr - Édouard Manet, pintor francés (m. 1883)
• 27 de genièr - Lewis Carroll, escrivan britanic (m. 1898)
• 19 d'abril - José Echegaray, escrivan espanhòl, Prèmi Nobel de Literatura (m. 1916)
• 11 de julhet - Carlos Holguín Mallarino, president de Colómbia (m. 1894)
• 18 d'agost - Victor Meirelles, pintor brasilièr (m. 1903)
• 8 de decembre - Bjørnstjerne Bjørnson, escrivan norvegian, Prèmi Nobel (m. 1910)