Tırkiya

	Eno nuşte standardanê Wikipediya ra peyser mendo u mizanê xo rınd niyo! Eno nuşte gani dest ra ravêro u reyna bınusiyo! Tı şenay ma rê desteg bıbe. Qandê destegi, keso ke eno not nuşto tarixê vurnayışi dero u be ey/aye irtıbat kewe.

Tırkiya Türkiye Cumhuriyeti
Desmal û Arma
Slogan': Yurtta sulh, cihanda sulh'
Marş: Marşê İstıqlali
Xerita
Şınasiye
Zıwan	Tırki
Paytext	Anqara
Sûka tewr gırde	Estanbol
Sazbiyayış	29 Tişrino Verên 1923
Cıwiyayış
Şar	Tırk
Hıkumet	Cumhuriyet
Serdar	Recep Tayyip Erdoğan
Din	İslam
Erd	783.562
Nıfuso texminki	73.722.988
Sıxletiye	92.6
Ekonomiye
Berê keyeyê nêzelali	772 milyar $
Endekse gırdbiyayışe merduman	0,699
Pere	Lira
Kodê perey	TL
Mıntıqa
Wext	+2
İnternet	.tr
Kodê têlefoni	90

Tırkiya (be Tırki: Türkiye Cumhuriyeti) mıntıqa ra rocvetışê verocê Ewropa u rocawanê Asya dera. Zımeyê Tırkiya de Deryayo Siya; veroc de Deryayo Sıpê, Suriya u Iraq; rocawan de Deryayê Egey, Yunanıstan, Bulgarıstan; rocvetış (şerq) de İran, Ermenıstan, Azerbaycan u Gurcıstan estê. Paytextê Tırkiya Anqarayo.

Dewleta Tırkiya wılayetan ra yena pêra. 81 (heştay u yew) wılayetê xo estê. Tırkiya ezayê NATO, Mıletê Yewbiyayey, OECDia.

Tarix

Ezayê Meclısê Tırkiya

Tarixê Anatoliye de zaf medeniyeti biyê. Ninan ra medeniyetê zey Hitit, Lidya, İyonya, Sumer, Asur u Parsi erdê Anatoliye sero dewran ramıto. Seserranê 1ıne u 10ıne de İmperatoriya Roma u İmperatoriya Bizansi Anatoliye de hukım kerdo. Dıma zi Anatoliye kewte ra be Tırkan dest. Seserra 10ıne be heta 21ıne İmperatoriya Usmanıcan tiya welatê xo nê ro. Çı esto ke İmperatoriya Usmanıcan Herbê Dınyayo I.ıne kerd vindi. Wextê nê herbi de Anatoliye hetê İngılızan, Fransızan, İtalyanan u Rusan ra işğal biye. Labelê Atatürki erdê Anatoliye u rocvetışê Trakya reyna ra u serra 1923ıne de dewleta Cumhuriyetê Tırkiya ame ronayene.

Nıfus

Nıfusê Tırkiya75,627,384(hewtay u ponc milyon)o. Şarê Tırkiya %78 sûkan de, %22 dewan de cıwiyeno. Gırbiyayışê nıfusi rêx niyo. Sıxletiya nıfusi sero 92.6 km²0. Nıfus zaf sıxo rocawanê Tırkiya de. Rocvetışê Tırkiya de nıfus zaf sıx niyo. Zımeyê Tırkiya de zi nıfus sıx niyo. Rocvetışê Tırkiya ra rocawanê Tırkiya rê zaf goçi biyo u rocvetışê Tırkiya de nıfus zaf biyo kemio u rocawan de zaf berz biyo. Amardışê serra 2012ıne ra gore bacaranê gırdan de nıfus:

（2012）

0 － 4	6.198.957	Merdi/Cawerdi Cıni/Cênıki
5 － 9	6.158.964
10－14	6.499.258
15－19	6.405.552
20－24	6.186.089
25－29	6.270.678
30－34	6.544.927
35－39	5.731.177
40－44	5.064.060
45－49	4.699.421
50－54	4.039.198
55－59	3.478.582
60－64	2.668.518
65－69	1.928.386
70－74	1.500.126
75－79	1.102.126
80－84	745.666
85－89	315.990
90+	89.709

Sûkê [[{{{country}}}]](y)ê tewr gırdi Source?
Nısbet	Nameyê sûke	[[Administrative divisionê {{{country}}}|Administrative division]]	Nıfus
1	[[{{{city_1}}}]]	[[{{{div_1}}}]]	{{{pop_1}}}
2	[[{{{city_2}}}]]	[[{{{div_2}}}]]	{{{pop_2}}}
3	[[{{{city_3}}}]]	[[{{{div_3}}}]]	{{{pop_3}}}
4	[[{{{city_4}}}]]	[[{{{div_4}}}]]	{{{pop_4}}}
5	[[{{{city_5}}}]]	[[{{{div_5}}}]]	{{{pop_5}}}
6	[[{{{city_6}}}]]	[[{{{div_6}}}]]	{{{pop_6}}}
7	[[{{{city_7}}}]]	[[{{{div_7}}}]]	{{{pop_7}}}
8	[[{{{city_8}}}]]	[[{{{div_8}}}]]	{{{pop_8}}}
9	[[{{{city_9}}}]]	[[{{{div_9}}}]]	{{{pop_9}}}
10	[[{{{city_10}}}]]	[[{{{div_10}}}]]	{{{pop_10}}} -

Ekonomiye

Wılayetê Tırkiya goreyê ekonomiyanê xo

over $14,000   $12,000–14,000   $12,000–10,000   $8,000–10,000

$6,000–8,000   $4,000–6,000   below $4,000

Ekonomiya Tırkiya zaf qewetın niya, ema hêdi hêdi bena hewle. Rocawanê Tırkiya de ekonomiye zaf qewetıno, zaf şırketi, febriqey estê.Tırkiya de hem makroekonomi, hem zi mikroekonomi estê.Ekonomiya Tırkiya her serre beno gırd.Semedê Yewiya Ewropa ra zaf şırketan zey Honda u Mercedes fabriqey Tırkiya de kerdê ra. Sûka Estanboli zaf raver şiya, tede banê xeylê berzi estê. Rocvetışê Tırkiya de ekonomiye zaf qewetın niyo eme ebe proceyê newa hêdi hêdi beno qewetın. Estanbol vacarê dewizio, paytextê borsayo, merkezê ekonomiye Tırkiyayo. Ewro Tırkiya ebe Yewiya Ewropa, Rusya, Almanya , Fransa , Çin u İtalya grotış-dayış keno.

Coğrafya

Topografiya Tırkiya

Bıvênên: Coğrafyaya Tırkiya

Cayê Tırkiya verocê rocawanê qıtaya Asya dero. Goreyê cayê xo Tırkiya hem Rocvetışê Miyani hem zi Ewropaya Veroci dero. Goreyê terimo tarixi erdê Tırkiya, Rocvetışo Nezdi zi dero.Erdê Tırkiya 814.578 km²yo u goreyê erdê xo Tırkiya cihan de çewres u hewtıneyo.. Zımeyê Tırkiya de Deryayo Siya esto, verocê Tırkiya de Deryayo Miyanêne esto, rocawanê Tırkiya de Deryayo Ege esto. Tırkiya rocawan de Yunanıstan u Bulğarıstan rê, rocvetış de Gurcıstan, Ermenıstan, u İran rê, veroc de Iraq u Suriya rê cirano. Erdê Tırkiya zaf koyıno. Goreyê erdê xo Tırkiya dewletanê binan ra kohınyero. Koyo Ararati Tırkiya de koyo de tewr berzo. %98ê erdê Tırkiya erdıno, %2ê erdê Tırkiya awıno. Rocawanê Tırkiya zaf koyın niyo u goreyê erdê binan ra zaf berz niyo, tiya zaf dari estê. Zımeyê Tırkiya u verocê Tırkiya hem koyıno hem zi zaf dari estê. Miyanê erdê Tırkiya u rocvetışê erdê Tırkiya zaf koyıno u zaf dari çiniyê. Miyanê Tırkiya de zaf plato esto. Rocvetışê Tırkiya de zaf koy estê u dergiyê no koyi zaf berzê. Goreyê cayê xo Tırkiya iklımo nerm dero. Tırkiya de amnani zaf germ beno, zımıstani zaf serd beno. Amnani de Tırkiya de vartış zaf nêbeno, hewa her cayê Tırkiya de zaf germ beno. Zımıstani de hewa zaf serd beno u vartışo vewre beno. Tene verocê Tırkiya de hewa zaf serd nêbeno u vewre nêbeno. Tırkiya de çol çıniyo, ema erdê Qonya (Miyanê Anatoliya) de dari çıniyê u tiya heni heni çolın beno. Tırkiya de zaf goli çıniyo. Çhemê Royê Fırati (be Tırki: Fırat), Royê Dicley (be Tırki: Dicle) u Qızılırmaqi (be Tırki: Kızılırmak) zerreyê Tirkiya ra şonê. Zey Golê Wani (be Tırki: Van Gölü) u Golê Sole (be Tırki: Tuz Gölü) tede golê gırdi estê. Erdê rocvetışê Anatoliya de zaf dari u nebati çiniyo.

Demografiya Tırkiya

Nıfusê Mısılmanan u Ğeyrimısılmanan Tırkiya de, 1914-2005

Serre	1914	1927	1945	1965	1990	2005
Mısılmani	12,941	13,290	18,511	31,139	56,860	71,997
Yunani	1,549	110	104	76	8	3
Ermeniy	1,204	77	60	64	67	50
Cıhudi	128	82	77	38	29	27
Bini	176	71	38	74	50	45
Pêro-piya	15,997	13,630	18,790	31,391	57,005	72,120
%Mıslıman niyo	19.1	2.5	1.5	0.8	0.3	0.2

-> Bıvênên Demografiya Tırkiya

Dini

Tırkiya yew dewleto de sekulero u dinê dewleti çiniyo. Ema şarê Tırkiya pêroyi mısılmano. 96.1%ê şarê Tırkiya mısılmano. %1ê şarê Tırkiya Xıristiyan u Cıhudo. %3ê nıfusê Tırkiya dinan rê bawer nêkenê. Tırki, Zazay, Erebi, Kurdi, Lazi mısılmanê, Ermeniy, Yunani u binan xıristiyanê.

• Mısılman - 96.1% (80-85% İslamo Sunni, 15-20% İslamo Şii)
• Xıristiyan - 0.13% (60% Ermeni, 20% Suriyayıc, 10% Protestan, 8% Katolik, 2% Ortodokso Yunani)
• Cıhudiye - 0.03% (96% Sephardi, 4% Ashkenazi)
• Behai - 0.01%
• Ateist - 3%

Zıwani

Mıletê Tırkiya zaf mıxtelıf zıwanan qısey keno, zey Zazaki, Erebki, Kurdki, Ermeniki, Yunanki uêb.. Ema zıwano resmi Tırkiyo.

Bıvênên

• Wılayetê Tırkiya

Çımey

• Siteyê Tırkiyayo Resmi
• Xeritaya Tırkiya
• Tırkiya ra fotrafi
• Serekweziriya Cumhuriyetê Tırkiya
• Türkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanlığı
• Türkiye Büyük Millet Meclisi
• Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı
• Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı
• Türkiye Rehberi
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
• E-devlet resmi portalı
• E-devlet resmi girişi