Fus orari
Un fus orari es una zona de la superfícia terrèstra ont l'ora adoptada es identica en tot punt. Generalament, un fus orari seguís mai o mens l'ora mejana del meridian central.
Aqueste sistèma foguèt prepausat en 1876, ambe lo meridian de Greenwich per origina dels tempses, la linha de cambiament de data al meridian 180° (èst e oèst), e en devesissent lo glòbe en 24 fuses oraris de meteissa talha.
Los oraris legals son basats sul Temps Universal Coordenat (UTC), que li es ajustat o sostrach un cèrt nombre d'oras. Çaquelà correspondon uèi forçadament als fuses oraris originals, en rason d'un cèrt nombre d'adaptacions :
- Un país possedís generalament una sola ora legala quitament s'es a caval sus mantun fus (es lo cas de la China e d'Índia) ;
- Cèrts grands païses (Estats Units, Russia, Canadà, Austràlia, Brasil, etc.) son devesits arbitràriament en mantuna zona per defugir una tròp granda diferéncia entre l'ora legala e l'ora solara. Es tanben lo cas de cèrtas dependéncias alunhadas (per exemple: los DOM-TOM franceses, los Açòres portugueses, etc.) ;
- Un país pòt adoptar una ora autra que la que li seriá destinada a priori. Es lo cas de l'Espanha continentala (fòra las Canàrias que se situan un fus orari pus lèu) o de la metropòli francesa que son a l'ora de l'Euròpa Centrala (ora de Berlin dempuèi 1940) ;
- Cèrts païses an causit una ora correspondent pas a un fus original (Afganistan a UTC+4:30 o Iran a UTC+3:30) ;
- Una partida del mond coneis una ora d'estiu e una ora d'ivèrn, creadas per realizar d'economias d'energia (e de còps criticadas).
En consequéncia, l'ensemble dels païses del glòbe utiliza a l'ora d'ara 41 fuses oraris (en comptant UTC+8:45 qu'es pas un fus oficial), dont 36 tota l'annada (mas pas forçadament pels meteisses païses), dos solament a l'ora d'ivèrn boreala (UTC-3:30 e UTC+3:30), un unicament a l'ora d'ivèrn australa (UTC+12:45), un exclusivament a l'ora d'estiu boreala (UTC-2:30), un darrièr unicament a l'ora d'estiu australa (UTC+13:45).
Vejatz tanben[modificar | modificar la font]
Ligams intèrnes[modificar | modificar la font]
- ISO 8601 : estandard internacional per la representacion de las datas, oras e fuses oraris
- Ora d'estiu
- Ora Internet : sistèma lançat pel Grop Swatch en 1998, supausat d'abolir las constrenchas ligadas als fuses oraris
- Linha de cambiament de data
- Temps Universal Coordenat
