Τσεχία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Συντεταγμένες: 49°45′00″N 15°44′59″E / 49.75°N 15.7497°E / 49.75; 15.7497

Τσεχική Δημοκρατία
Česká republika

Σημαία

Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: "Pravda vítězí" (στα τσέχικα) "Η αλήθεια νικά"
Η θέση της Τσεχίας (σκούρο πράσινο)
-στην Ευρωπαϊκή ήπειρο (πράσινο και σκούρο γκρι)
-στην Ευρωπαϊκή Ένωση (πράσινο)
και μεγαλύτερη πόλη Πράγα
50°05′N 14°28′E / 50.083°N 14.467°E / 50.083; 14.467 (Πράγα)
Τσεχική
Προεδρευόμενη
Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Μίλος Ζέμαν
Μπόχουσλαβ Σομπότκα
Ανεξαρτησία
• από την Αυστροουγγαρία
• διάσπαση Τσεχοσλοβακίας
• Ισχύον Σύνταγμα

28 Οκτωβρίου 1918

1η Ιανουαρίου 1993

1η Ιανουαρίου 1993, αναθεωρήθηκε το 20021.
 • Σύνολο
 • % Νερό
 • Σύνορα

78.866 km2 (117η)
2
1.989 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2014 
 • Απογραφή 2011 
 • Πυκνότητα 

10.538.275[1] (83η) 
10.436.560 [2]  
133,5 κατ./km2 (86η) 
Α.Ε.Π. (PPP)
 • Ολικό  (2009)
 • Κατά κεφαλή 

254,375 δισ. $[3] (42η)  
24.400 $[3] (37η) 
Α.Ε.Π. (Ονομαστικό)
 • Ολικό  (2009)
 • Κατά κεφαλή 

189,669 δισ. $[3] (42η)  
18.194 $[3] (37η) 
ΔΑΑ (2014) Straight Line Steady.svg 0,861 (28η) – πολύ υψηλή
Νόμισμα Κορόνα Τσεχίας (CZK)
 • Θερινή ώρα CET (UTC +1)
(UTC +2)
Internet TLD .cz και .eu ως μέλος της ΕΕ.
Κωδικός κλήσης +420
Το Σύνταγμα του 1993 επικυρώθηκε στις 16 Δεκεμβρίου του 1992 και αναθεωρήθηκε τα έτη 1997, 2000, 2001 (δύο φορές) και 2002.

Η Τσεχία (τσεχικά: Česko), επίσημη ονομασία Τσεχική Δημοκρατία, (τσέχικα: Česká republika) είναι χώρα στην κεντρική Ευρώπη που συνορεύει προς τα βόρεια με την Πολωνία, με τη Γερμανία στα βορειοδυτικά και τα δυτικά, την Αυστρία στα νότια και τη Σλοβακία στα ανατολικά. Έχει έκταση 78.866 τ.χλμ. και πληθυσμό 10.538.275[1] κατοίκους (εκτίμηση 31-12-2014). Η ιστορική Πράγα (τσέχικα: Praha), ένα σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο, είναι η κύρια και μεγαλύτερη πόλη της. Άλλες μεγάλες πόλεις είναι το Μπρνο, η Οστράβα και το Πίλσεν. Η χώρα αποτελείται από δυο ιστορικές περιοχές, τη Βοημία και τη Μοραβία, τμήμα της Σιλεσίας και μικρά τμήματα που παλιότερα ανήκαν στη νότια Αυστρία.

Μετά το τέλος του κομμουνιστικού καθεστώτος στην Τσεχοσλοβακία το 1989, κατά τη διάρκεια της ειρηνικής Βελούδινης Επανάστασης, ακολούθησε η διάλυση της Τσεχοσλοβακίας σε δυο κράτη το 1993. Σλοβακία και Τσεχία έχουν παραμείνει στενοί συνεργάτες, ενώ ανήκουν μαζί με άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης στην ομάδα του Βίσεχραντ.

Η Τσεχία είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Μαΐου 2004. Ασκεί την προεδρία της Ένωσης από την 1η Ιανουαρίου του 2009.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τσεχικό τοπίο είναι αρκετά ποικίλο. Η Βοημία στη δύση αποτελείται από μια λεκάνη, που στραγγίζεται από τους ποταμούς Έλβα (γερμ. Elbe) και Μολδάβα (τσέχικα Vltava), που περιβάλλονται από συνήθως χαμηλά βουνά όπως οι οροσειρές Sudeten και Krkonoše, όπου βρίσκεται και το υψηλότερο σημείο της χώρας, η κορυφή Sněžka στα 1.602 μέτρα. Η Μοραβία, το ανατολικό μέρος, είναι επίσης αρκετά λοφώδης και στραγγίζεται κυρίως από τον ποταμό Μοράβα, αλλά περιέχει και την πηγή του ποταμού Όντερ. Τα νερά των ποταμών της Τσεχίας, ηπειρωτικής χώρας, χύνονται σε τρεις διαφορετικές θάλασσες: τη Βόρεια Θάλασσα, τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα. Το τοπικό κλίμα είναι εύκρατο ηπειρωτικό με σχετικά θερμά καλοκαίρια και κρύους, νεφελώδεις χειμώνες με χιόνι.

Ο πληθυσμός της Τσεχίας είναι 10.436.560 κάτοικοι (2011). Η πλειοψηφία των κατοίκων της Τσεχίας είναι Τσέχοι (95%) και μιλά την τσεχική γλώσσα. Μεταξύ των μειονοτήτων είναι Σλοβάκοι, Ρομά, Πολωνοί και διάφοροι άλλοι. Οι Σλοβάκοι αποτελούν το 2% του πληθυσμού.

Το νόμισμα της Τσεχίας είναι η τσέχικη κορόνα.

Η τσεχική οικονομία έχει ένα ουσιαστικό εισόδημα από τον τουρισμό: το 2001, οι συνολικές αποδοχές από τον τουρισμό έφθασαν σε 118.13 δισεκατομμύρια CZK, αποτελώντας 5,5% του ΑΕΠ και 9,3% των γενικών αποδοχών εξαγωγής. Η βιομηχανία απασχολεί περισσότερα από 110.000 άτομα - πάνω από 2% του πληθυσμού.

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πληθυσμός των τσεχικών εδαφών (CSU, Πράγα)
Έτος Σύνολο Αλλαγή Έτος Σύνολο Αλλαγή
1857 7.016.531 - 1930 10.674.386 6,6%
1869 7.617.230 8,6% 1950 8.896.133 -16,7%
1880 8.222.013 7,9% 1961 9.571.531 7,6%
1890 8.665.421 5,4% 1970 9.807.697 2,5%
1900 9.372,214 8,2% 1980 10.291.927 4,9%
1910 10.078.637 7,5% 1991 10.302.215 0,1%
1921 10.009.587 -0,7% 2001 10.230.060 -0,7%

Το προσδόκιμο ζωής του πληθυσμού στο σύνολο είναι τα 78,31 έτη, σύμφωνα με εκτιμήσεις για το 2014[4]. Οι άνδρες ζουν 75,34 χρόνια και οι γυναίκες 81,45 χρόνια, σύμφωνα με εκτιμήσεις για την ίδια χρονιά.

Θρησκεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με μια απογραφή του 2002, 39,9% της χώρας είναι άθεοι, 39,2% Καθολικοί, 0,7% Προτεστάντες, 0,2% Μάρτυρες του Ιεχωβά[5] και 13,2% άλλες θρησκείες.

Διοικητικά τμήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τσεχία διαιρείται σε 14 περιφέρειες[6] (kraj / kraje) και τη πρωτεύουσα (hlavní město) Πράγα (Praha). Υποδιαιρείται περαιτέρω σε 77 επαρχίες (okresy / okres).

Map of the Czech Republic with regions
(πινακίδα κυκλοφορίας αυτοκινήτων) Περιφέρεια πρωτεύουσα
A Πράγα (Praha)
S Περιφέρεια Κεντρικής Βοημίας (Středočeský kraj) τα γραφεία της βρίσκονται στην Πράγα
C Περιφέρεια Νότιας Βοημίας (Jihočeský kraj) Τσέσκε Μπουντεγιόβιτσε
P Περιφέρεια Πίλσεν (Plzeňský kraj) Πίλσεν
K Περιφέρεια Κάρλοβι Βάρι (Karlovarský kraj) Κάρλοβι Βάρι
U Περιφέρεια Ούστι ναντ Λάμπεμ (Ústecký kraj) Ούστι ναντ Λάμπεμ
L Περιφέρεια Λίμπερετς (Liberecký kraj) Λίμπερετς
H Περιφέρεια Χράντετς Κράλοβε (Královéhradecký kraj) Χράντετς Κράλοβε
E Περιφέρεια Παρντούμπιτσε (Pardubický kraj) Παρντούμπιτσε
M Περιφέρεια Όλομουτς (Olomoucký kraj) Όλομουτς
T Περιφέρεια Μοραβίας Σιλεσίας(Moravskoslezský kraj) Οστράβα
B Περιφέρεια Νότιας Μοραβίας (Jihomoravský kraj) Μπρνο
Z Περιφέρεια Zlín (Zlínský kraj) Ζλιν
J Περιφέρεια Βίσοτσινα (Vysočina) Γίχλαβα

Πολιτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τσεχία είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Ο Πρόεδρος εκλέγεται από τη Βουλή και τη Γερουσία. Το δικαίωμα ψήφου στις εκλογές αποκτάται με τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας. Στις προεδρικές εκλογές του 2008 επανεξελέγη πρόεδρος ο Βάτσλαβ Κλάους. Μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Μίρεκ Τοπολάνεκ εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, το 2009, νέος πρωθυπουργός διορίστηκε για μεταβατική περίοδο (μέχρι τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών τον Οκτώβριο) ο Γιαν Φίσερ[7]. Η νέα κυβέρνηση ανέλαβε στις 8 Μαΐου του 2009[8].

Έπειτα από τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών, τον Ιούνιο του 2010, νέος πρωθυπουργός ανέλαβε ο Πετρ Νέτσας. Στις 17 Ιουνίου 2013, ο Πετρ Νέτσας ανακοίνωσε την παραίτησή του από τη θέση του πρωθυπουργού, μετά την αποκάλυψη σκανδάλου στο οποίο εμπλεκόταν η συνεργάτιδά του Γιάνα Ναγκιόβα.[9] Μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Νέτσας, νέος πρωθυπουργός διορίστηκε ο Γίρι Ρούσνοκ, η προσωρινή κυβέρνηση του οποίου ορκίστηκε στις 10 Ιουλίου 2013[10]. Τον Ιανουάριο του 2014 ανέλαβε νέα κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον Μπόχουσλαβ Σομπότκα.

Εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης της Τσεχίας με τους υπάρχοντες αυτοκινητόδρομους (κόκκινο) και υπό κατασκευή (γκρίζο)

Από τα σταθερότερα και ακμάζοντα μετα-κομμουνιστικά κράτη, η Τσεχία έχει ανακτήσει από την πτώση από τα μέσα του 1999. Η αύξηση το 2000-2001 ήταν αποτέλεσμα των εξαγωγών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά στη Γερμανία, ενώ αναβιώνονται ξένες επενδύσεις, πέρα της εγχώριας ζήτησης. Το ποσοστό δωροδοκίας παραμένει ένα από το υψηλότερα μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Άβολα τα υψηλά ελλείμματα φορολογικού και τρέχοντος απολογισμού θα μπορούσαν να είναι μελλοντικά προβλήματα. Οι κινήσεις προς τις πλήρεις τραπεζικές εργασίες, τις τηλεπικοινωνίες, και την ενεργειακή ιδιωτικοποίηση θα προσθέσουν στην ξένη επένδυση, ενώ η έντονη αναδόμηση μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων και των τραπεζών και οι βελτιώσεις στον οικονομικό τομέα πρέπει να ενισχύσουν την αύξηση παραγωγής. Η τσεχική κυβέρνηση έχει εκφράσει μια επιθυμία να υιοθετήσει το Ευρώ το 2010, αλλά η εισαγωγή της είναι μόνο στα αρχικά στάδια προγραμματισμένη και υπάρχουν αυξανόμενες αμφιβολίες εάν το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν θα αναγκάσει την αναβολή της.

Η τσεχική οικονομία έχει ένα ουσιαστικό εισόδημα από τον τουρισμό: το 2001, οι συνολικές αποδοχές από τον τουρισμό έφθασαν σε 118.13 δισεκατομμύρια CZK, αποτελώντας 5,5% του ΑΕΠ και 9,3% των γενικών αποδοχών εξαγωγής. Η βιομηχανία απασχολεί περισσότερα από 110.000 άτομα - πάνω από 2% του πληθυσμού.

Μεταφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2008 λειτουργούσαν στο κράτος 122 αεροδρόμια και 1 ελικοδρόμιο. Το οδικό δίκτυο εκτείνεται στα 128.512 χλμ, τα οποία είναι εξ ολοκλήρου ασφαλτοστρωμένα (2007). Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Επίσημη εκτίμηση
  2. http://www.geohive.com/cntry/czech.aspx
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 «World Economic Outlook Database». ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/02/weodata/weorept.aspx?sy=2009&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=%2C&br=1&pr1.x=35&pr1.y=10&c=935&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=. Ανακτήθηκε στις 18-10-2009. 
  4. CIA World Fact Book
  5. Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2014, Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελ. 186
  6. Γνωρίστε τις περιφέρειες της Τσεχικής Δημοκρατίας | Πρεσβεία της Τσεχικής Δημοκρατίας στην Αθήνα | mzv.cz
  7. Capital.gr, Ο Γιαν Φίσερ νέος πρωθυπουργός της Τσεχίας, 8 Απριλίου 2009.
  8. Καθημερινή,Ορκίστηκε η νέα προσωρινή κυβέρνηση στην Τσεχία, 8 Μαΐου 2009.
  9. «Παραιτείται ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Πετρ Νέτσας μετά από αποκάλυψη σκανδάλου συνεργάτιδάς του». Βικινέα. 17 Ιουνίου 2013. http://el.wikinews.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%AF%CF%84%CE%B1%CE%B9_%CE%BF_%CF%80%CF%81%CF%89%CE%B8%CF%85%CF%80%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CF%8C%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%B5%CF%87%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%A0%CE%B5%CF%84%CF%81_%CE%9D%CE%AD%CF%84%CF%83%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%AC_%CE%B1%CF%80%CF%8C_%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B7_%CF%83%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CF%85_%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%AC%CF%84%CE%B9%CE%B4%CE%AC%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85. 
  10. Νέα κυβέρνηση τεχνοκρατών ορκίστηκε στην Τσεχία, Το Βήμα, 10-7-2013.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Wiktionary logo
Το Βικιλεξικό έχει λήμμα που έχει σχέση με το λήμμα:
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα